© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
Die Gattung Lycianthes.
Vorarbeiten zu einer Gesamtschrift.
Von Georg Bitter.
(Mit 5
Abbildungen im Text.)
Lycianthes (Dun.) Hassl., sens. ampl.
Solanum
Prodr. XIII,
I
Solanum
sect.
(1852) 29, 156
sect.
Bitt.
Pachystemonum subsect. Lycianthes Dun.
p. pte.
in
DC.
maxima;
Lycianthes (Dan.) Wettst. in Engl.-Pr., Nat.
Pfl.
fam., IV, 3 b (1891), 22;
Solanum subgen. Lycianthes (Dun.) s. str. Bitt. in Engl. Botan.
LIV (1917), p. 424, 442 (Anmerk. 1); Bitt. daselbst, LV
Jahrb.
(1917),
89—113;
Lycianthes (Dan.) Hassl.
(1. October 1917),
Geneve
XX
in
Ann. Conserv.
173—183,
— sensu
et
Jard.
botan.
ampl. Bitt.
Inflorescentiae sessiles in axillis foliorum minorum false geminatorum, plerumque pauciflorae; calyx breviter campanulatus, truncatus,
plerumque 10-dentatus (lobis inaeqailongis alternatim aequalibus
subulati-linearibus) vel raro 5-dentatus; calyce saepe lobis vel dentibus
omnino destituto vel cupulato; corolla rotata vel stellata; filamenta
nunc fere aequalia, brevia, nunc +. ve inaequilonga, unum vel tria ceteris
longiora, omnia glabra; antherae plerumque ellipsoideae, saepe abbreviatae, saepius longiores, fere semper poris parvis apicalibus introrsis
—
Fruticosae vel sufFruticosae, rarius herbae
repentes in nodis vel infra nodos radicantes; folia semper simplicia,
plerumque integra, superiora plerumque false geminata inaequalia.
obliquis; Stylus glaber.
zum ersten Male in ihrem ganzen Umfange
Genus der Solanaceen behandelte Gattung Lycianthes
Die im folgenden
als besonderes
(Dun.) Hassl., sens. ampl. Bitt. hat eine sehr verschiedene Beurteilung
seitens der Systematiker erfahren, da die vergleichende Untersuchung
ihres Aufbaus und des der nächst verwandten Gattungen nur mangelhaft durchgeführt war.
Bei der Einschätzung der Gattungszugehörigkeit wurde meist ausschließlich auf die Öffnungsweise der Antheren
Gewicht gelegt; daher sind die meisten Arten von Lycianthes wegen
ihrer ausgeprägt apikalen Antherenporen gewöhnlich in eine Unterabteilung von Solanum gestellt worden. Es erscheint jedoch zweckmäßiger, sämtliche Lycianthes- Arten als besondere Gattung von
Solanum abzutrennen und diese als näher verwandt mit Capsicum
(letzteres einschl. Bassovia und Brachistus) aufzufassen.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
293
Gegenüber dem Einwände, daß fast sämtliche Lycianthes- Arten
wie die Mehrzahl der Angehörigen von Solanum apikale
Antherenporen besitzen und daher mit der letzteren Gattung vereinigt bleiben müßten, ist darauf hinzuweisen, daß bereits vor längerer
Zeit durch Sendtner eine andere Gattung von Solanum abgetrennt
worden ist, nämlich Cyphomandra, die ebenfalls ausgeprägt endständige Antherenporen besitzt, die aber wegen ihrer abweichenden
Organisationsmerkmale später sogar aus dem engeren Verwandtebenso
schaftsbereicbe der Tribus Solaneae entfernt und einer anderen Tribus
überwiesen worden ist.
Ähnlich verhält es sich auch mit Lycianthes, die sich auf Grund
der Stellung ihrer Infloreszenz sowie wegen ihrer abgestutzten und
wenigstens in mehreren Unterabteilungen
mit meist 10 ungleichen
schmallinealen Zipfeln versehenen Kelche mehr an Capsicum, 1 ) besonders an die bislang meist als Gattung aufgefaßte, aber wohl besser
als Untergattung von Capsicum zu betrachtende Bassovia anschließt.
Außerdem sind bei den enger an die Untergattung Bassovia
von Capsicum sich anreihenden primitiveren Gruppen von Lycianthes
der übereinstimmende strauchige Habitus sowie die einfache, ganzrandige Blattform zu erwähnen.
—
—
'
Im folgenden gebe
ich eine gedrängte kritische Übersicht über
die bisherigen Darstellungen
I.
Sendtner hat
in
von Lycianthes:
Martins,
Fl. Brasil.
X
(1846) 52, für die
wenigen damals aus Brasilien bekannten, mit 10 Kelchzähnen ausgestatteten Angehörigen der Gattung Solanum die Subdivisio II
Micropora der Abteilung Inermia aufgestellt; er gibt auch Unterschiede
in der Ausbildung der Antheren zwischen ihnen und der Mehrzahl
der Inermia, die er als Subdivisio II Megalopora bezeichnet: nach
ihm haben die Micropora: „antherae breves crassiusculae, poris
pusillis antice vel sursum speetantibus apertae"; er stellt hierher
Lycianthes
1) das Solanum glandulosum Sendtn., non Ruiz et Pav.
=
japurense (Dun.) Bitt., 2) das Solanum violifolium Schott (einschließlich des irrtümlich von ihm als Synonym dazu gezogenen S. asarifolium Kth. et Behe.), sowie 3) das in einer Anmerkung in Spalte 53
neu beschriebene Solanum radiatum Sendtn. Von den Späteren hat
meines Wissens nur Grisebach in Flora West Indian Islands die
Sendtnersche Bezeichnung als „Microporus" für dieselbe Abteilung
benutzt, alle anderen haben sich der von Dunal in seiner Monographie wenige Jahre nach Sendtner eingeführten Benennung
Lycianthes angeschlossen.
Die Beobachtung Sendtners, daß die Apikaiporen der Antheren bei seiner Subdivisio Micropora im Gegensatz zu anderen stachellosen Solana besonders klein seien, trifft für viele Arten der uns
*) Schon früher waren einige Bassovia- Arten bekannt, bei denen gestutzte
Kelche mit 10 schmal linealen Zipfeln vorkommen das beste Beispiel für eine
wegen der längeren Filamente und der längs aufspringenden Antheren zu
Capsicum gehörige Art, die aber 10 ziemlich lange und lineale Kelchzipfel besitzt, ist das hinter der vorliegenden Arbeit veröffentlichte Capsicum Dusenii Bitt.,
das als Vertreter einer neuen Sektion von Capsicum: Decameris Bitt. zu gelten hat,
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
294
hier beschäftigenden Gattung zu, gilt aber doch nicht allgemein; ich
habe bei verschiedenen Arten auch etwas größere, innenseits nach
unten schräg zulaufende Öffnungen feststellen können. Der am meisten
abweichende Fall ist Lycianthes anomala Bitt., die analog der Sektion
Lycopersicum von Solanum seitlich mit einander zu einer Röhre verwachsene Antheren besitzt, die sich jederseits nach innen zu je einem
Längsschlitz öffnen.
II. Die Abgrenzung
der Gattung Lycianthes in dem von mir
gewählten Umfange stimmt ziemlich genau mit derjenigen, welche
Dunal in seiner Darstellung in De Candolles Prodromus (1852)
für seine Subsektion Lycianthes durchgeführt hat, überein. Nur sind
verschiedene Angehörige seiner ersten Unterabteilung von Lycianthes,
Pseudolycianthes, aus diesem Kreise t ollständig zu entfernen, so Solanum
capsicoides Mart., S. havanense Jacq. (einschließlich der zu dieser Art
gehörigen S. coriaceum Hook., S. Hookerianum Spreng, und S. vacciniifolium Dun.), S. conocarpum C. Rieh., S. aggregatum Jacq. 1 ) (einschließlich der zu dieser Art gehörigen S. dasypus Drege und S. monticolum Dun.), <S. Orbignyanum Sendtn.; auch die mir bis jetzt noch nicht
zugänglich gewesenen S. amblophyllum Hook, und S. Menziesii Dun.
scheinen nach den leider recht dürftigen Beschreibungen keineswegs
in den Bereich von Lycianthes zu gehören.
Umgekehrt sind aber andererseits verschiedene sicher zu Lycianthes zu stellende Arten von Dunal irrtümlich weit entfernt davon an
verschiedenen Stellen des Systems untergebracht worden, so das
S. membranaceum Wall., ferner die von ihm als Bassovia laevis Dun.
und B. Wallichii Dun. bezeichneten Pflanzen.
Im allgemeinen hat Dunal jedoch schon richtig die Zusammengehörigkeit der auch im folgenden zu einem engeren Verwandtschaftskreise vereinigten Arten erkannt, wenn er auch in den Einzelheiten
der natürlichen Gruppierung mancherlei Irrtümer begangen hat.
III. Baillon hat in Histoire des plantes IX, (1888) 338, eine
neue Gattung Parascopolia Baill. auf eine einzige im westlichen
Mexiko (bei Acapulco) gesammelte Art begründet, die er zweifelnd
in seine Serie der Atropeae zwischen Mandragora und Lycium stellt. 2 )
2
das Subgenus Lyciosolanum
) Bezüglich des S. aggregatum Jacq. siehe
in Engl. Jahrb. LIV, 425, sowie meine demnächst inFedde,Repert. XV erseheinende Studie Solana nova vel minus cognita XVII, wo es als Synonym zu dem
bisher verschollenen S. laurinum Burm. fil. gezogen wird.
2
Baillon 's Diagnose folgen: Flores
) Zur besseren Klärung lasse ich
reguläres; calycis breviter campanulati laciniis 8 10, lineari-subulatis, membranae ope ultra medium connatis, quarum nonnullae (3—5) ei exteriores et ab
ea superne liberae. Gorolla longe exserta late tubuloso-campanulata; lobis 5,
Bitt.
:
—
valvatis, inferne membranae angustae induplicatae ope connexis.
Stamina 5,
ad imam corollam inserta inclusa, valde inaequalia, quorum 4 breviora; quinto
autem multo longiore; filamentis omnium complanatis; antheris ovato-oblongis
obtusis, introrsum 2-rimosis.
Germen conicum;
Discus tenuis annularis.
stylo gracili longo, basi subarticulato, apice leviter dilatato
»Fructus baccatus (caeruleus)«.
Herba glabra; ramis subdicho-
loculis 2, oo-ovulatis;
truncato.
tomis;
foliis
—
inaequi-lanceolatis
alternis
membranaeeis
petiolatis;
inferioribus
ad dichotomias ramorum vel ad folia lateralibus
solitariis, longe peduneulatis (Mexicum).
Genus ob fruetum a nobis haud
visum, quadammodo incertae sedis dubitanterque ad Atropeas relatum.
Species
1. P. aeapuleensis H. Bn.
ad squamas reduetis
;
floribus
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
295
—
Zwei in seiner Diagnose angegebene Merkmale: 1) die 8
10 linealpfriemlichen Kelchzipfel, 2) die ungleiche Länge der Filamente:
4 kürzere und 1 mehrmals längeres machen es mir wahrscheinlich,
daß die einzige hierher gezogene Spezies in die Reihe der LycianthesArten gehört. Nach der Habitusbeschreibung bei ßaillon scheint
Art mir am meisten Übereinstimmung mit meiner Sektion
Perennans aufzuweisen, die ebenfalls auf Mexiko und Zentralamerika
beschränkt ist; abweichende Merkmale der Parascopolia von Sekt.
Perennans sind 1) die weit-röhrig-glockige Krone (die Perennantes
haben mehr oder minder radförmige Kronen) und 2) die mit 2 Längsspalten sich öffnenden Antheren (die Perennantes haben stets 2 terminale
Poren).
Die Angabe, daß die unteren Stengelblätter nur schuppenförmig sind und daß die langgestielten, einzeln stehenden Blüten in
den Astgabeln oder neben den Blättern sich finden, passt zu Perennans. Übrigens kommen in einer anderen, jedoch strauchigen, ebenfalls auf Mexiko beschränkten Gruppe von Lycianthes auch trichterförmig-glockige Kronen vor und die Angabe Baillon's, daß die Staubbeutel zweispaltig aufspringen, bedarf wohl auch erneuter Prüfung.
diese
Die Gattung Parascopolia hat bisher ein ziemlich unklares
Dasein geführt; nach Baillon ist sie nur bei Wettstein in EnglerPrantl, Natürl. Pfl. fam. IV, 3 b (1891) S. 38, unter den Gattungen
von zweifelhafter Stellung angeführt worden; im Index Kewensis ist
sie nicht, wie nach ihrem Veröffentlichungsjahr zu erwarten, im
Band III verzeichnet, sondern wird erst im ersten Nachtragbande
erwähnt.
Die einzige Art, P. acapulcensis,
ist
mir
bis jetzt leider
nur in
einer leichten Umrisszeichnung (Kopie) des Originalexemplars zugäng-
gewesen. 1 ) Wenn mir auch ihre Zusammengehörigkeit mit den
Lycianthes- Arten auf Grund der 10 Kelchzipfel, der ungleichen Länge
der Staubfäden (4 kurze und ein mehrfach längerer), sowie der Stellung
der langgestielten einzelnen Blüten durchaus einleuchtend erscheint,
so muß ich doch wegen der von Baillon betonten weit-röhrigglockigen Kronenform und der von ihm angegebenen Längsschlitzung
der Staubbeutel zunächst auf eine Gleichsetzang beider Gattungen verzichten, bis mir das Originalmaterial zur Untersuchung vorgelegen
hat.
Sollte sich Baillon's Angabe bezgl. der Staubbeutel als irrig
herausstellen und dieselben ebenfalls apikale Poren besitzen, so müßte,
den Nomenklaturregeln folgeud, der Name Lycianthes (Dun.) Hassl.
lich
m
l
t e -Paris,
) Diese Bleistiftzeichnung verdanke ich Herrn Prof. Dr. H. L e c o
der sie mir auf meine Bitte hin durch freundliche Vermittelung von Herrn Prof.
Dr. Hans Schinz-Zürich Ende Februar 1918 gütig hat zustellen lassen; leider
gibt diese Umriß-Abzeichnung des Originals weder die genaue Form der Krone
ob mehr röhrig oder mehr glockig, oder wie bei der Sektion Perennans allgemein glockig-rad förmig
noch die Öffnungsweise der Staubbeutel
ob
(wenigstens anfänglich) durch spitzenständige Löcher oder (wie in Baillons
mit wünschenswerter DeutBeschreibung angegeben) durch Längsspalten
lichkeit wieder. Wenn auch die gestaltliche Übereinstimmung der Parascopolia
mit verschiedenen Perennantes, z. B. mit Lycianthes Mociniana in die Augen
fällt, so muß ich wegen der noch bestehenden Unklarheiten zunächst auf die
Zusammenziehung beider Gattungen verzichten.
—
—
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
296
(1917) dem älteren Gattungsnamen Parascopolia Baül. (1888) weichen,
trotzdem daß im Grunde dann Baillon's Nenaufstellung auf einem
Irrtum beruht (wegen seiner wahrscheinlich falschen Darstellung der
Öffnung der Staubbeutel) und er diese Gattung offenbar ohne Kenntnis
von Dunal's Abteilung Lycianthes- Polymeris der Gattung Solanum
(Man beachte dem gegenüber noch besonders, daß
aufgestellt hat.
Baillon einen viel weiteren Gattungsumfang für Solanum konstruiert,
ihm Dunal und Benth.-Hook., die, Sendtner folgend, der
Gattung Cyphomandra eine durchaus selbständige Stellung zubilligten,
während sie bei Baillon wieder wie früher zur Gattung Solanum
Bei gründlicher Kenntnis des Sachverals Unterabteilung gehört).
haltes hätte Baillon den Namen Lycianthes (Dun.) für seine neue
Gattung wählen müssen, da Dunal und seine Vorgänger diese Gruppe,
wenn auch als Unterabteilung von Solanum, klar genug herausge-
als vor
arbeitet hatten.
IY. Wettsteins Definition seiner Sektion IL Lycianthes (Dun.)
Wettst. in Engler-Prantl, Natürl. Pfl.-fam. IV, 3 b (1891) 22, ist
in verschiedener Hinsicht nicht ausreichend: so fehlt eine Angabe
über die Stellung der Infloreszenz zu den Blättern, die Blüten werden
nur als einzeln oder gebüschelt bezeichnet. Die Definition des Kelches
lautet bei Wettstein: „Kelch zehnzähnig mit gleichgroßen Zähnen,
oder fünfzähnig mit 5 langen und 5 kurzen Zähnen, oder vielzähnig".
Es fehlt ein Hinweis auf das wenn auch nur vereinzelte Vorkommen
von nur 5 Zähnen unter völligem Fehlen der 5 kleineren Zwischenzähne, ebenso auf das bereits Dunal bei verschiedenen Arten
bekannte gänzliche Fehlen von Kelchzähnen; vielzähnige (also mehr
als zehnzähnige) Kelche gibt es bei Lycianthes nicht. 1 )
Auch die
Angabe: „Staubfäden ungleich lang, einer die anderen an Länge
übertreffend" paßt nicht auf sämtliche hierher gehörigen Arten bereits
Dunal betont für seine Unterabteilung Lobanthes (DC, Prodr. XIII
I, 174) „staminibus semper aequalibus" und bemerkt bei der Unterabteilung Gonianthes a. a. 0. S. 163: „staminibus interdum inaequa;
libus".
V. In neuerer Zeit hat sich H. H. Rusby wiederholt mit Lymit einer Abteilung davon, der Series Strigulosae
Bitt. befaßt, ohne allerdings über sie zu endgültiger Klarheit gelangt
zu sein. Anfänglich stellte er die ihm vorliegenden Arten dieser
Gruppe zu Bassovia (so B. inaequilatera Rusby in Mem. Torr. Bot.
Cl. VI [1896] 90, und BulJ. Torr. Bot. Cl. XXVI [1899], 197). Später
(schon in der zuletzt angezogenen Arbeit [1899] sowie in Bull. New
York Bot. Gard. IV [1907], 423, 470) trat er dafür ein, daß diese
Arten zu Brachistus gehören. Er hat in einem besonderen Abschnitt
seiner letztgenannten Arbeit S. 469,470i „A peculiar group of Solanaceae" seine Ansichten darüber kund getan; dabei hat er jedoch
keineswegs, worauf es doch besonders angekommen wäre, bei allen
Arten die Öffnungsweise der Staubbeutel genau geprüft, so nicht
bei Brachistus leptocaulis Rusby und bei Brachistus strigosus Britt.,
cianthes, besonders
J
)
rarius
Beachte jedoch Lycianthes glandulosa (Ruiz
12— 14-dentatüs.
et Pav.)
Bitt.
Catyx 10-,
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
297
Rusby; auch bei Brachistus hispidus Britt. wird von Britton vera
Rusby erwähnt auch, daß Solanum
merkt: „flowers not seen
Bassovia
Pav.
zu
gehöre, in Wahrheit gehört es aber
Ruiz
anceps
et
Endlich zieht
zur Sektion Polybotryon (Dun.) Bitt. von Solanum.
er auch Solanum psidiifolium Rusby und S. Lindenii Rusby za dieser
Gruppe; diese beiden Arten gehören jedoch auf Grund ihrer den
Blättern gegenüberstehenden Infloreszenz und der deutlich ausgebildeten
Rhachis zu der Dun al sehen Abteilung Oppositifolia von Solanum;
sie sind jedenfalls weder mit Bassovia und Brachistus noch mit Lycianihes näher verwandt. Rusby spricht die Vermutung aus, daß für
alle diese Arten eine besondere Gattung geschaffen werden müsse.
Da er aber demnach die entscheidenden Unterschiede zwischen Solanum
und Lycianihes nicht klar erkannt bat, ihm außerdem der Umfang
der von Hassler und mir als Lycianihes bezeichneten Gattung verborgen geblieben ist, so kann seine Darstellung nicht den Anspruch
.
darauf erheben, als brauchbare Vorarbeit für die hier vorliegende
Untersuchung zu gelten.
VI. Schon in meiner zweiten zusammenfassenden Arbeit über
die Steinzellkonkretionen in den Beeren zahlreicher Solaneen-Genera
(Abh. Naturw. Ver. Brem. XXIII [1914], 151) wies ich nach, daß
verschiedene Arten der Unterabteilung Polymeris von Solanum, Sektion
Lycianihes, primitivere Formen von Steinzellkörnern zeigen, als sie
sonst irgendwo innerhalb der Gattung Solanum beobachtet worden
sind; ich den tele schon damals an, daß die Abteilung Polymeris sich
wahrscheinlich ziemlich früh von den Solanum- Abteilungen abgetrennt
.
habe.
VII. Durch Hassler (Solanaceae austro-americanae imprimis
paraguarienses in Annuaire du Conserv. et du Jard. botan. de Geneve
[1917] p. 173) erfuhren meine Ermittelungen eine wichtige
Ergänzung, indem er bei drei hierher gehörigen Arten sogar ausgeprägte Steinfrüchte mit mehreren Klausen feststellte, die allerdings
schon vor ihm, ohne sein Wissen, von anderer Seite bereits beobachtet,
aber nicht richtig gedeutet worden waren. 1 )
Hassler (1917) kam auf Grund seiner Befunde zu der Ansicht,
daß diese wenigen mit ausgebildeten Steinfrüchten versehenen Arten
als eine besondere Gattung aufzufassen seien, für die er den Namen
Lycianihes (Dun.) Hassl. vorschlug.
VIII. In meiner Untersuchung „Die papuasischen Arten der
Gattung Solanum", die bereits 1915 fast vollendet war, dann aber
infolge meines Heeresdienstes und anderer durch den Krieg bedingter
Hindernisse erst 1917 zur Veröffentlichung 2 ) gelangte, habe ich der
dort als Subgenus behandelten Lycianihes eine neue Sektion Cypellocalyx Bitt. hinzugefügt, die fast ausschließlich aus nahe mit einander
verwandten papuasischen Arten gebildet wird. Diese Arten sind
habituell sehr absonderlich, teilweise epiphytisch, teilweise hoch
emporkletternd und dann bisweilen durch die stark verschmälerten
XX
x
) Vergl. meine unter Subgenus I Eulycianthes folgende historische Darstellung der Entwickelung unserer Kenntnisse über diese Gruppe mit Steinfrüchten.
2
Engler's Botan. Jahrb. LV, besonders S. 89—113.
)
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
298
Bambusgebüschen angeähnelt, in deren Bereich sie wachAlle hierher gehörigen Arten stimmen aber darin mit einander
überein, daß sie meist gar keine oder nur vier sehr winzige Zipfel an
dem kreisförmig abgestutzten Kelchbecher besitzen.
Blätter den
sen.
Das Verhalten der Keimpflanzen, besonders die Form und
Größe der Keimblätter, ist in verschiedenen Familien für die Beurteilung der Verwandtschaftsverhältnisse der Arten nach Sektionen,
manchmal auch nach Gattungen von Bedeutung; ich habe daher auch
die Keimungsgeschichte dreier mir in Samen zur Verfügung stehenden
Lycianthes- Arten untersucht.
Zwar läßt sich aus dem Verhalten
dieser drei Arten noch nichts Allgemeingültiges ableiten, aber es ist
schon jetzt von Belang, ihre Unterschiede hervorzuheben, um später,
beim Bekanntwerden der Keimungsverhältnisse von Arten aus anderen
Abteilungen der Gattung, eine eingehendere Vergleichung zu ermöglichen.
I.
Lycianthes Rantonnetii (Carr.) Bitt.
Hypokotyl
er.
15
— 25 mm
wenigzelligen, an der Spitze fast
(Fig. 1).
lang, mit abstehenden, einfachen,
immer
ein kleines rundliches Drüsenköpfchen tragenden Haaren dicht besetzt.
Kotyledonen ziemlich
lang gestielt (6
10 mm), mit ansehnlichen breit lanzettlichen
27:7 9 mm, beiderseits allmählich verschmälert,
Spreiten; er. 26
Untere Internodien
an der Spitze stumpflich oder kurz zugespitzt.
12
lang.
meist 10
Die ersten Laubblätter besitzen auf
14
langen Stielen breit eiförmig-oblonge Spreiten von 2,5
3
15
1,5
1,8 cm Größe, die am Grunde mehr oder minder schief keilförmig verschmälert, meist unterhalb der Mitte am breitesten, nach
oben hin allmählich verschmälert und mit stumpfer Spitze ausge-
—
—
—
— mm
—
mm
—
—
—
—
—
stattet sind.
Besonders bemerkenswert ist, daß die Behaarung sowohl der
Kotyledonen als auch der unteren Internodien sowie der ersten Laubeinfachen, in ein kleines
blätter überwiegend aus wenigzelligen,
kugeliges Drüsenköpfchen endigenden Haaren besteht, während spitz
endigende Haare dort spärlich sind.
Im auffälligen Gegensatz dazu
endigen die kurzen einfachen, wenigzelligen Haare an den Zweigen
und Blättern erwachsener Pflanzen fast durchgängig spitz und mit
kleinen Drüsenköpfchen ausgestattete Haare sind nur zerstreut zwischen
ihnen anzutreffen. Es wäre von Wert, zu erfahren, ob dieser eigenartige Unterschied in der Behaarung der jugendlichen und der erwachsenen Pflanzen auch bei den Verwandten der L. Rantonnetii
vorkommt. Bei den beiden folgenden Arten, die anderen Sektionen
der Gattung angehören, ist keine Übereinstimmung mit dem Verhalten
der L. Rantonnetii in dieser Hinsicht zu bemerken, bei beiden sind
jedenfalls die spitz endigenden Haare an den untersten Teilen der
Keimpflanzen erheblich häufiger als die mit einem Drüsen köpfchen
versehenen.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
299
i
Fig. 1.
Lycianthes Bantonnetii (Carr.)
wachsenen Keimblättern.
II.
Bitt.
Keimpflanze mit völlig
er-
Nat. Gr.
Lycianthes Purpusi (Brandegee) Bitt.
(Fig. 2).
—
etwa 17 18 mm lang (wovon etwa 10 mm
aus der Erde hervorragen und grün sind) und auf seiner ganzen
Länge mit einfachen, farblosen, abstehenden Härchen dicht besetzt,
die aus 3
4 zartwandigen Zellen gebildet werden; sie enden meist
spitz, häufig aber auch in eine winzige kugelige Drüse.
Kotyledonen
DasHypokotyl
ist
—
—
—
ziemlich lang gestielt (er. 3
4 mm), ihre Spreiten breit lanzettlich,
15:5 6 mm, am Grunde ziemlich allmählich verschmälert,
er. 14
an der Spitze kurz zugespitzt; sowohl die Stiele als auch die Spreiten
sind mit einfachen, meist farblosen Haaren ziemlich dicht besetzt,
die gewöhnlich spitz endigen, teilweise aber eine ellipsoidische Drüse
—
—
tragen.
mm
Erst oberhalb der Keimblätter treten an dem etwa 2—3
langen ersten Internodium zwischen den einfachen Haaren vereinzelte
gegabelte Haare auf, die an den etwa 7
laugen Stielen der ersten
Laubblätter und am folgenden Internodium häufiger werden, außer-
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
300
dem macht
sich
vom
ersten Internodium an eine allmählich intensiver
werdende Goldgelbfärbung der größeren Haare
geltend.
Lycianthes arrazo-
III.
lensis
(Coult. et
Bitt.
(Fig. 3.)
Donn. Sm.)
Hypokotyl
bei Licht-
keimung
etwa 1 cm, bei
Schattenkeimung bis 2,5 cm
lang, vom Grunde an mit einfachen, 3— 4-z elligen Haaren
ziemlich
dicht
die
besetzt,
abwärts gebogen, teils
abstehend sind, meist spitz
endigen, seltener mit einer
einzelligen kugeligen Drüsenzelle am Ende versehen sind.
Die Kotyledonen sind anteils
fänglich fast
kurzen
mit
schließlich
sitzend,
1
bis 3
—
1,5
mm
später
mm,
langen
ihre
ausgestattet,
Spreiten sind eiförmig, 5 2,5
bis 8 3 mm, am Grunde abgerundet, am oberen Ende
Lycianthes Purpusi (Brandegee)
Fig. 2.
vorgeBitt.
Keimpflanze mit völlig erwachsenen mit kleiner, deutlich
zogener kahler Spitze, die in
Keimblättern. Nat. Gr.
eine Hydathode ausgeht. Die
Stiele und Spreiten der Kotyledonen sind ebenfalls mit meist spitz
endigenden, spärlicher in ein Drüsenköpfchen ausgehenden einfachen
Stielen
:
:
Haaren
besetzt.
Die ersten auf die Keimblätter folgenden Laubblätter sind verhältnismäßig breit und stumpf, an ihren Spreiten überwiegen die
einfachen, spitz endigenden Haare, dazwischen stehen erheblich kürzere
Haare mit Drüsen köpfchen; nur an den Blattstielen kommen zahlreiche
einfache, ziemlich lange Haare mit einem Drüsenkopf an der Spitze
vor.
Den auffälligsten Unterschied zwischen den drei soeben beschriebenen Keimpflanzen finden wir außer in der Behaarung besonders
in der sehr verschiedenen Größe der Keimblätter, die der
L. Rantonnetii sind doppelt so groß und erheblich länger gestielt als
diejenigen der
Purpusi und diese wieder mehr als doppelt so
lang als die kurz gestielten Kotyledonen der L. arrazolensis. Wünschenswert erscheint es, auch die Keimungsverhältnisse anderer Sektionen
der Gattung kennen zu lernen, besonders aber die der übrigen Angehörigen der Reihe Pliochondrae sowie die des Subgenus Eulycianihesi
es ist wichtig zu wissen, ob bei diesen letzteren beiden Abteilungen
durchgängig dieselben ansehnlichen, sich lange Zeit vergrößernden
Keimblätter wie bei L. Rantonnetii vorkommen; wäre das wirklich
der Fall, so ließe sich hieraus vielleicht eine gewisse Übereinstimmung
L
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
301
mit Lycium feststellen, die
zu weiteren Untersuchungen
über den Ursprung der primitiven Lycianthes- Arten führen
könnte.
Vor allem ist aber
wünschenswert, dieKcimungsverhältnisse (besonders
Form
und Größe der Keimblätter)
bei der
Gattung Capsicum
(einschließlich Bassovia) ge-
nauer vergleichend zu prüfen,
um etwaige Beziehungen zu
den nach ihrer Fruchtausbildung
ursprünglicheren
Lycianthes- Arten zu ermitteln
{Capsicum annuum hat ebenfalls
sehr ansehnliche Keim-
blätter).
Die
Lycianthes arrazolensis (Goult.
et Donn. Sm.) Bitt.
Oben Keimpflanze unten der Reihe nach
absterbendes, erwachsenes Keimblatt und die
drei ersten Laubblätter im erwachsenen ZuFig. 3,
;
Gattung
enthält
hauptsächlich strauchige und
halbstrauchige Arten; baumförmig wird oft L. synan.7
„ ^ 7 „ 7 MM
^nahaensis „„.
thera
•
™?
manucalmg;
subsp
einigen Abteilungen kommen ausschließlich (Sektionen Perennans
Kittoides und Asaropsis sowie Series
Radicantes) oder vereinzelt neben strauchigen Formen (Asiomelanesiae)
krautige Spezies vor.
Die krautigen Arten sind durchgängig ausdauernd und zwar entweder mehr oder weniger aufrecht
oder
kriechend dem Substrat durch Adventivwurzeln angeheftet. Manchmal besitzen solche krautigen Arten eine dicke rübenförmige, mehr
oder minder verzweigte Wurzel (verschiedene Perennantes).
stände.
Nat. Gr.
in
i
Nur eine einzige krautige, noch ungenügend bekannte Art
(L. profunder ugosa aus der Sektion Kittoides) klettert offenbar mittels
der an den Knoten und unterhalb derselben sich bildenden Adventiv-
wurzeln nach Art von Hedera und Tecoma an Bäumen empor. Unter den
strauchigen Spezies ist eine ganze Anzahl kletternd, sowohl von
den süd- und zentralamerikanischen Polymeris- Arten als auch von
den melanesischen Cypellocalyx-sipezies, aber sie sind durchgängig
nur Spreizklimmer (hie und da wohl etwas mit den Blattstielen
schlingend?), jedoch nie mit Adventivwurzeln festgeheftet.
Nur
des letztgenannten Subgenu»
(L. parasitica) ; außerdem wird
L. nitida aus der Sektion Synantheroides von dem Sammler H. v n
vereinzelt
ist
innerhalb
Epiphytismus nachgewiesen worden
Tuerckheim aJs epiphy tisch bezeichnet.
In der Form der Blätter lassen sich zwar
trotz der ziemlich
erheblichen Verschiedenheit der Lebensweise, wie sie bereits aus der
vorstehenden kurzen Darstellung der Wuchsverhältnisse hervorgeht,
nicht so große Abweichungen feststellen wie bei der viel formenreicheren
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
302
Gattung Solanum; wenn wir aber berücksichtigen, daß der Variationsbereich des Blattes bei Lycianthes sich, ebenso wie bei der verwandten
Gattung Capsicum (einschl. Bassovia), innerhalb der einfachen,
ungeteilten Spreite abspielt, so können wir doch verschiedene Blattals Haupttypen aufstellen, zwischen denen
Abwandlungen das Formenbild der Gattung erstreckt.
formen
sich in mancherlei
Am
verbreitetsten
Blattform, die bei manchen
Arten einer mehr lineallanzettlichen Gestalt Platz macht. Nur selten
sind jedoch die Blätter so schmal lineallanzettlich, das sie wie bei
L. brachyloba beinahe als lineal bezeichnet werden können.
Von
großer Bedeutung für die Blattform ist innerhalb der Gattung besonders
die Gestaltung des Spreitengrundes, ob mehr oder minder allmählich
oder plötzlich in den Blattstiel verschmälert. In gewissen Artenreihen,
z. B. bei den Strigulosae, herrschen die schmäleren mehr lanzettlichen
Blattformen, meist mit vorgezogener Spitze, vor.
Die äußerste Entwickelung nach der entgegengesetzten Seite
weisen die beiden Angehörigen der Sektion Asaropsis auf, beides
Pflanzen mit niederliegenden gestreckten Trieben und meist langgestielten, tief herzförmigen oder nierenförmigen Spreiten, die unseren
ist die breitlanzettliche bis elliptisch-oblonge
heimischen Viola- und Asarum-krten ähneln, denen sie wahrscheinlich
auch in ihrer Lebensweise bis zu einem gewissen Grade nahe kommen.
Beachtenswert ist das Verhalten der wohl fast ausschließlich
aus hochkletternden Sträuchern (nur eine Art ist epipby tisch) gebildeten
Untergattung Cypellocalyx hinsichtlich der Blattform. Es überwiegen
die schieflanzettlichen Gestalten mit oft lang vorgezogener Spitze,
nach der einen Seite zu der schmal lanzettlichen, beiderseits lang
zugespitzten Spreite der L. bambusarum, nach der anderen zu den
ansehnlichen, breit oblong-lanzettlichen lederigen Blättern der L. Oliveriana und L. Ledermannii hin entwickelt: ein schönes Beispiel für den
Gestaltenspielraum unter ähnlichen Lebensbedingungen.
Der Spreitenrand ist fast immer ganzrandig; in wenigen Fällen
sind einige spitz zulaufende Blattzähne vorhanden, die aber keineswegs an sämtlichen Blättern des betr. Exemplars auftreten; sie machen
vielmehr auch bei den mit ihnen ausgestatteten Arten den Eindruck
des Zufälligen, da neben ihnen einfache, ungelappte Spreiten nicht
L. pilosissima besitzt häufig jederseits 2 3 ziemlich
selten sind.
spitze Zähne, die durch rundliche Buchten von einander getrennt sind;
L. biflora var. Gouakai bildet hin und wieder (keineswegs an allen
—
Blättern) einzelne (1
—3
jederseits) spitze Blattlappen.
.
nur bei wenigen Arten,
am deutlichsten wohl bei der mittels an den Knoten entspringender
Adventivwurzeln kletternden L, profunderugosa, die sich außerdem
durch die starke zwischen den Adern hervortretende Runzelung des
Mesophylls von allen anderen Angehörigen der Gattung unterscheidet.
Die Textur des ßlattgewebes ist bei den meisten Arten
durchaus krautig zu nennen; verhältnismäßig wenige Arten besitzen
einen mehr lederigen Bau: am meisten lederige Blätter treffen' wir
noch in der Untergattung Cypellocalyx, z. B. bei L. Rechingeri, L.
Oliveriana und L. Ledermannii, etwas weniger bei L. impar und
Merklich umgerollt
ist
der Blattrand
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
303
L. Kärnbachii, ferner bei L. Lehmanni subsp. gibbosiaspera (Reihe
Strigulosae); ausgeprägter lederig sind dagegen wieder die Blätter der
Polymeris-kxt L. coriacea sowie die der zu Synantheroides gehörigen
L. nitida.
Beachtung verdient der erhebliche Größenunter schied zwischen
den meist erst in der Blütenregion auftretenden sogen. „geminaten"
Blättern, die ich in den Artbeschreibungen als „folia false geminata"
bezeichnet habe.
Die mit den großen Blättern zusammenstehenden,
oft winzig kleinen Blätter tragen in ihren Achseln gewöhnlich die
Blütenstände oder diese sind etwas zwischen das große und das kleine
Die so außerordentlich verschiedenen beiderlei
Blatt verschoben.
Blätter gehören niemals zu demselben Sprossgliede, wir haben es hier
mit der bei Solanaceen verbreiteten Bildung einer Scheinachse zu tun.
Die Größen- und Formenverschiedenheiten zwischen den folia fahe
geminata sind in der Gattung sehr wechselnd: bei der Sektion
Perennans sind sie beispielsweise meist nur wenig von einander verschieden, in anderen Abteilangen dagegen weichen sie sehr von einander ab, so bei Simplicipüa und bei Cypellocalyx. Durchgängig sind
die folia minora breiter und stumpfer und (wenn überhaupt) viel
kürzer gestielt als die folia majora; bei manchen Cypellocalyx- Arten
sind die folia minora so klein, daß sie erst bei besonderer Aufmerksamkeit bemerkt werden, so bei L. cladotrichota, noch winziger und
teilweise kaum mehr ausgebildet bei L. bambusarum.
Durch die
wechselnde Stellung der beiderlei Blattgrößen kommt an den flach
ausgebreiteten oberen Trieben oft ein bezeichnendes Blattmosaik
zustande.
Die Blütenstände sind fast immer sitzend und die Blütenstandsachsen so sehr gestaucht, daß die häufig zu mehreren zusammengestellten Blüten in Scheindolden stehen.
Daß aber in Wirklichkeit
gestauchte Sympodien vorliegen, läßt sich bei der Untersuchung leicht
ermitteln, besonders in jenen verhältnismäßig wenigen Fällen, wo bei
Vorhandensein zahlreicherer Blüten in einer Infloreszenz, eine deutlichere Ausbildung einer Rhachis erfolgt, siehe z. B. L. parasitica
var. campylorhachis oder die sich bisweilen in 2
3 kurze, wurmförmige Gabeln teilende Rhachis von L. Oliveriana.
In manchen Fällen gesellen sich den in den Achseln der folia
minora sitzenden Blütenständen einzelne kurze, wenig beblätterte
Seitentriebe, die ebenfalls sitzende Infloreszenzen tragen, so besonders
in der Reihe Virgatae (bei L. ecuadorensis, virgata, Pittieri u. a.),
ferner bei L. ferruginea, pseudolycioides, sideroxyloides, urnigera,
Sanctae-Marthae, ceratocalycia, geminiflora.
Ein sehr merkwürdiger Fall von Rekauleszenz liegt in der zu
Cypellocalyx gehörigen L. Schlechteriana vor, bei der die Blütenstandsachse zwischen den folia geminata (die auffälligerweise derart gegen
einander verschoben sind, daß die kleineren Blätter tiefer an der
Stengelscheinachse entspringen als die größeren) ihrer ganzen Länge
nach abwärts mit der Stengelscheinachse verwachsen ist, so daß die
jüngsten Blüten am meisten nach unten am Stengel entspringen und
ein Stück weit unterhalb der beiden Blätter hervortreten.
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
304
Die Zahl der Blüten 1) in einer Infloreszenz ist je nach den
Arten sehr verschieden; hervorzuheben ist, daß sich in mehreren
Sektionen, also unabhängig von einander, gleitende Übergänge von
mehrblütigen zu einblütigen Infloreszenzen feststellen lassen:
In der Untergattung Polymeris
müssen wir natürlich, so weit
mancher Belege möglich ist,
dies bis jetzt bei der Unvollständigkeit
die einzelnen Abteilungen gesondert betrachten.
In der Reihe Pliochondrae habe ich folgende Zahlen ermittelt: L. fasciculata (8
10
oder mehr), Rantonnetii (5
7), saltensis (6), heterodonta (5), hylophila
und heterochondra (2
—
—
—
—
—
Eine
3).
4), Buchtienii (2
3), actinocalyx (1
größere Zahlenspanne beansprucht die Series Oligochondrae:
L. stenoloba (10 12), pseudolycioides (4 10), hypomalaca (5 6),
acutangula subsp. compressibaccata und Pearcei (4
6), glandulosa
(3 -6), Poeppigii (2
5), ferruginea (4), guianensis
6), pauciflora (2
(2
3), longidentata (1
4), cearaensü und stellati-pubescens (2
3),
acidochondra und acutangula (1
Größere Unterschiede beobachten
2).
wir in der Series Virgatae: für L. Pittieri habe ich reichblutig ohne
kaum
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
Zahlangabe vermerkt; L. multiflora (9 20), virgata (5
12), ecuadorensü (4 7), lenta (3 6), columbiana (2
3).
4), nocturna (1
—
—
Auch
—
—
in der Sektion Synantheroides sind die Verschiedenheiten in der
—
—
Blütenzahl ziemlich groß: L. synanthera (8
13),
18), geminiflora (6
heteroclita
10), mitrata (1
10), ceratocalycia (4
9),
heteroclita (7
—
var. gracilis (2
—
—
—
5), nitida (4).
Die Untergattung Cypellocalyx läßt sich nach meinen bisherigen
Ermittelungen etwa in folgende Reihe bringen: L. Ledermannii
(25
40-blütig), parasitica var. campylorhachis (20
26), Oliveriana
(15 20), Schlechteriana (8
30), Kärnbachii (10), impar (8
10),
—
—
—
—
—
patellicalyx
cladotrichota (5 —
memecylonoides subsp. Finisterrae
lagunensis (2 —
parasitica (2 —
aceratia (3 —
Rechingeri
(4 —
Moszkowskii
anisophylla (2 —
memecylonoides
(mehr
banahaensis
(1 —
— sowie L. balanidium, bambusarum und
L. parasitica
praelongipedicellata
—2
10),
(9),
6),
7),
als
5),
5),
3?),
(3),
(1
4),
3),
3),
var.
(je
1
blutig).
In der Reihe Erectae der Sektion Asiomelanesiae wechselt
Zahl der Blüten in einer Infloreszenz ebenfalls ziemlich stark;
höchsten Zahlen erreichen L. bimensis (selten bis 30, meist 6
und L. laevis (5 20); die subsp. quinquedentata der letzteren
allerdings nur 1
3 Blüten. Mit Ausnahme der L. pachypetala (3
die
die
— 10)
—
—
hat
— 7)
und deren var. grandis (4 — 8) schwanken die Zahlen durchgängig in
selten 4 —
niedrigen Werten: L. subtruncata (2 —7), biflora (2 —
boninensis
brachyanthera (3 —
bigeminata und denticulata (2 —
nematosepala (1 —
luzonensis, macrodon und schizocalyx (1 —
3,
3),
(3),
Bei keiner der bis jetzt bekannten
5),
4),
5),
Formen
2).
dieser Reihe der Sektion
l
) Es bedarf wohl keines besonderen Hinweises, daß die für die meisten
der in den folgenden Listen aufgeführten Arten ermittelten Zahlen sich auf die
Untersuchung weniger Blütenstände beziehen, zumal bei den in dieser Arbeit
neu beschriebenen Spezies, von denen gewöhnlich nur einzelne Belege vorlagen.
Wenn nun auch später in Einzelheiten mancherlei Ergänzungen und Änderungen
an diesen Zahlen nötig sein werden, so wird doch sicher der Gesamtcharakter
der hier dargestellten Reihen erhalten bleiben.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
305
ständige Verringerung auf nur eine Blüte eingetreten (vergl. dagegen
das entgegengesetzte Verhalten der Reihe Radicantes weiter unten).
Anders verhält sich in dieser Hinsicht die Reihe Strigulosae
aus der Sektion Simplicipila, bei der die Verminderung der Blütenzahl bei mehreren Arten bis zu diesem Endwert fortgeschritten ist;
L. radiata (15 20),
ich gebe hier die ungefähre Reihenfolge:
strigosa (8), Goudoti und Sodiroi (6
8), medusocalyx (4
9), TJlei und
densestrigosa (5), inaequilatera (4), tarapotoensis (2
5), brachyloba
und Lehmanni (2 4), amatitlanensis (1 5), biformifolia (3), Weberist
—
—
—
—
—
Cundinamarcae und
lasiophylla uud tarmensis (1
baueri,
—
—
chrysothrix, hypochrysea y
(2),
2), acutifolia y alopecoclada, apiculata und
lineata
xylopiifolia (einblütig).
Die einzige Art des Subgenus Syngenesis hat dreiblütige Infloreszenzen.
Die Sektion Perennam besitzt bei fast allen ihren Arten ein(so bei L. ciliolata, dejecta, grandifrons, guatemalensis, peduncularis, somniculenta und villosuld) nur die auch im
Übrigen etwas abseits stehende L. Pringlei bildet 1
3 Blüten in
jedem Blütenstande.
Die beiden Arten der Sektion Asaropsis sind einblütig; ebenso
auch die beiden Spezies der Reihe Radicantes (Sektion Asiomelanesiae)
sowie die monotype Sektion Kittoides; es ergibt sich daraus bemerkenswerterweise, daß diese drei offenbar nicht eng mit einander verwandten
Abteilungen der Untergattung Polymeris, die morphologisch in dem
Besitze von Adventivwurzeln an den niederliegenden oder doch wenigstens dem Substrate anliegenden Stengeln unter sich übereinstimmen,
auch alle drei dieselbe außerordentliche Verarmung der Blütenstände
aufzuweisen haben.
Die Blütenstiele sind im Gegensatze zu den immer gestauchten
Blütenstandsachsen in der Gattung stets deutlich ausgebildet, manchmal
(vor allem bei Arten mit einblütiger Infloreszenz) von außerordentlicher
Länge, so besonders in der Sektion Perennam; auffällig lange Blütenstiele besitzt auch die var. praelongipedicellata von L. parasitica.
Ausnahmsweise kurze (4 5 mm) Blütenstiele (und Blattstiele:
8
10 mm!) besitzt dagegen L.brevipes.
Die Blüten sind fast durchgängig fünfzählig, selten und wohl
nur als Abnormität sechszählig; bei L. densestrigosa scheinen vier- und
fünfzählige Blüten nebeneinander vorzukommen. Nur in der kleinen,
aus drei nahe mit einander verwandten Arten gebildeten Reihe
Philippinenses sowie bei L. bambusarum, die wie jene der Untergattung
blütige Infloreszenzen
y
—
—
—
Cypellocalyx angehört, sind offenbar ausschließlich vierzählige Blüten
vorhanden.
Die eigenartige Ausbildung des Kelchrandes und der
Kelchzipfel gehört zu den am meisten hervortretenden Merkmalen
der Gattung, sie verdient daher auch in der allgemeinen Darstellung
einen Hinweis. Der Kelchrand selbst ist fast stets gerade abgestutzt
und die beinahe immer pfriemlichen Kelchzipfel entspringen aus den
Längsadern meist etwas unterhalb des gestutzten Randes. Zwischen
den fünf als Fortsetzung der fünf Hauptadern des Kelches hervorJuni 1919.
XXIV, 20
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
306
tretenden Zähnen entwickeln sich, mit ihnen abwechselnd, bei den
meisten Arten der Gattung fünf meist kleinere Zähne als Fortsetzung
der zwischen den eigentlichen Kelchzipfeln stehenden Verwachsungsadern.
Die verschiedene Länge dieser zwei mit einander abwechselnden
Kelchzahngruppen dient als wichtiges Unterscheidungsmerkmal der
einzelnen Arten.
Von den besonders großzipfeligen Spezies, wie L.
longidentata (bis 9,5 mm), stenoloba (8,5—9), acutangula (bis 8 mm),
Pearcei (bis 7 mm), acutangula subsp. compressibaccata und heterochondra
mm
(längere Zipfel bis 6 mm), actinocalyx (längere Zipfel bis 5,5
lang) kann man eine Reihe kaum merklicher Übergänge finden zu den
Arten, deren Kelchzipfel winzig klein sind wie bei L. Pringlei.
In verschiedenen Verwandtschaftskreisen innerhalb der Gattung
ist es
oft nur bei einzelnen Arten
zu völliger Rückbildung der
Kelchzipfel gekommen, wobei sich meist noch, bei den nächst verwandten Spezies Übergänge von dem ursprünglichen Verhalten mit
10 oder 5 (selten 4) linealisch-drehrunden Zipfeln beobachten lassen;
so ist in der Sektion der sonst mit 10 deutlichen Kelchzipfeln versehenen Perennantes das L. Pringlei als eine Art mit fast fehlenden
Zähnen zu nennen; aus der Sektion Simplicipila ist sowohl die L.
brachyloba mit 8
10 besonders winzigen Zähnen aus der Reihe der
Strigulosae zu erwähnen als auch vor allen die mehr abseits stehende
L. holocalyx, deren undeutlich zehnadriger, ganzrandig abgestutzter
Kelch jede Spur von Kelchzähnen vermissen läßt. L. cyathocalyx
nimmt unter den Arten mit ungleich langen Filamenten durch ihren
—
—
—
meist völlig ganzrandigen ungezähnten Kelch (nur selten ist bei ihr
hie und da ein winziger buckeiförmiger Zahnvorsprung zu bemerken)
eine ähnlich abgesonderte Stellung ein, wie L. brachyloba in der Reihe
Strigulosae.
L. Sanctae-Marthae, wie L. cyathocalyx zur Sektion
Eupolymeris gehörig, aber nicht nahe mit ihr verwandt, ermangelt
ebenfalls der Kelchzipfel völlig. In der Sektion Asaropsis besitzt die eine
Art (L. asarifolia)uur die Hauptzipfel, die andere (L. repens) hat bald
10 ungleiche, kurze Zipfel, bald nur 5. Auch in der Sektion Asiomelanesiae lassen sich mancherlei Übergänge in der Rückbildung der Kelchzipfel nachweisen.
Die beste Ausbildung von 10 nur wenig ungleichen
Kelchzähnen von 4 5,5
Länge zeigt L. macrodon, dagegen hat
L. luzonensis nur noch 5 kleine Zipfel und bei L. bimensis, bigeminata
und subtruncata sind nur 5 besonders winzige Zähnchen vorhanden;
L. laevis besitzt bald einen Kelchrand ohne jegliche Zipfel, bald noch
1
5 winzige Zipfel von nur 1 /s
Länge.
/2
Eine recht absonderliche, von den anderen Angehörigen der
Untergattung Polymeris abweichende Gestalt hat der Kelch der L.
urnigera erlangt: seine fünf stumpfen, abgekürzten Kelchzähne sind
zurückgebogen, während der abgestutzte Kelchrand beinahe kragenförmig verbreitert aufrecht der Krone anliegt und so einen urnenförmigen Becher bildet.
Von den Arten der Sektion Synantheroides sind bei L. geminiflora und ceratocalycia an dem
zehnrippigen Kelche zehn etwa
1
unterhalb des ganzrandigen Kelchsaumes entspringende,
1,5
—
mm
—
—
mm
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
307
kaum etwas buckelig hervortretende Zähne zu bemerken (einzelne
Zähne fehlen bisweilen). Bei L. heteroclita fehlen die Zähne unterhalb des Randes entweder ganz oder sind kaum als winzige Buckel
zu erkentien, bei L. synanthera treffen wir nur fünf winzige Hervorragungen, bei L. mitrata und nitida fehlen die Zähne gänzlich.
Die einzige Angehörige des Subgenus Syngenesis, L. anomala,
hat einen ziemlich auffällig gestalteten Kelch mit einem doppelten
Rande; der untere, später zurückgebogene Rand besitzt zehn winzige
ungleiche, sehr stumpfe Zähne, der obere, innere, später der Beere
anliegende ist fast ganz (es besteht hier also eine gewisse, wenn auch
nicht gerade äußerlich sehr hervortretende Ähnlichkeit mit der oben
erwähnten Polymeris-kxt L. urnigerd).
Das Subgenus Cypellocalyx zerfällt nach der Gestaltung des
Kelches in zwei Reihen: Philippinenses und Anodontocalyx; die erste
Reihe bilden drei eng miteinander verwandte Arten, die wahrscheinlich
in eine Grossart vereinigt werden müssen L. anisophylla, banahaensis
und lagunensis, deren Kelch etwas unterhalb des ganzrandigen Saumes
mit vier kurzen, pfriemlichen Zähnen ausgestattet ist. Bei den zahlreichen Arten der Series Anodontocalyx, die hauptsächlich auf Neuguinea vorkommen, sind unterhalb des ganzrandigen Kelchsaumes
durchgängig keine Zähne ausgebildet; nur bei L. parasitica var.
praelongipedicellata (und auch bei dieser nicht immer) ist der Kelch
durch fünf am Rande schwach hervortretende Rippen kaum fünfeckig.
In den beiden Parallelabteilungen mit ganz oder annähernd
zurückgebildeten Kelchzipfeln, der zentralamerikanischen Sektion
Synantheroides sowohl als auch ganz besonders dem malayisch-papu:
asischen Subgenus Cypellocalyx, haben die Kelche mancher Arten
(meist allerdings erst im Fruchtzustande) einen fast lederigen oder
sogar ausgeprägt derb lederigen Bau angenommen; so ist der
Fruchtkelch der Synantheroides- Art L. mitrata etwas lederig; viel
verbreiteter sind solche lederige ganzrandige Kelche aber bei Cypellocalyx: ich bemerkte sie bei L. bambusarum, memecylonoides, balanidium,
-cladotrichota, patellicalyx, Rechingeri und Oliveriana (bei verschiedenen
anderen Arten dieser Untergattung sind die Fruchtkelche noch nicht
bekannt).
Bisweilen treffen wir übrigens in diesem Subgenus auffällige Korkwarzen am Kelch und am oberen Teile des Fruchtstieles,
so bei L. patellicalyx und Oliveriana (bei L. banahaensis sind die
Fruchtstiele gegen das obere Ende hin mit Lentizellen versehen).
Die Farbe des Kelches ist, soweit sie nicht durch dichte
gelbe oder bräunliche Haare verdeckt ist, bei der überwiegenden
Mehrheit der Arten grün; nur bei einigen Angehörigen von CypelloSeries Anodontocalyx wird für den Kelch die gleiche Farbe
wie für die Krone angegeben (so für L. balanidium milchig-blau, für
L. cladotrichota lila) oder er ist grünlich-weiß, während die Krone
blaß himmelblau gefärbt ist (L. patellicalyx). Bei L. parasitica sind
die Blütenstiele und Kelche entweder grünlich oder weißlich, die
Krone weiß. Im einzelnen bleibt bezüglich der Farbe des Kelches
besonders in der Untergattung Cypellocalyx noch viel an lebenden,
vollständigen Pflanzen zu prüfen übrig, da die meisten Sammler
calyx,
20*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
308
Angaben über diesen Gegenstand gemacht haben und da sich an
getrocknetem Material nichts Zuverlässiges darüber beobachten läßt.
Von der Größe der Krone gilt wohl ziemlich durchgängig die
Regel, daß in den Artenreihen mit mehreren oder gar zahlreichen
Blüten in einer Infloreszenz ausschließlich kleine Kronen vorkommen,
ansehnliche Kronen aber nur in den Abteilungen mit wenigen oder
nur einer einzigen Blüte in der Infloreszenz zu finden sind.
Im speziellen Teile dieser Arbeit bin ich an verschiedenen Stellen
genötigt, anf die Gestalt der Krone vergleichend einzugehen, da
mehrfach nahe verwandte Arten in dieser Hinsicht ziemlich erhebliche
Unterschiede von einander aufweisen. Dunal (DC. Prodr. XIII, I)
hat seine Abteilang „§ 2 Polymeris" nach der Form der Krone in
zwei scharf gesonderte Unterabteilungen zu zerlegen versucht: Gonianthes „corollis plicatis, 5-angulatis; staminibus interdum inaequalibus," also mit radförmigen fünfeckigen Kronen und Lobanthes „corollis
5-fidis vel 5-partitis; staminibus semper aequalibus," also mit sternförmiger Krone.
In der Unterabteilung Gonianthes hat Dunal verschiedene zusammengehörige Reihen geschickt vereinigt, sämtliche von ihm darin
aufgezählten Arten sind in Zentral- und Südamerika beheimatet;
Lobanthes ist dagegen von Dunal weniger glücklich dargelegt irrtümlich ist hier zunächst das Solanum vitocense Dun. angeführt, das nach
meinen Ermittelungen mit dem von Dunal richtig unter Gonianthes
Lycianthes glandulosa überaufgezählten S. glandulosum R. et P.
einstimmt. Dun als Unterabteilung Lobanthes wird hauptsächlich aus
zwei von mir schärfer gesonderten Gruppen gebildet: 1. meiner auf
Südamerika beschränkten Series Strigulosae der Sektion Simplicipila,
2. meiner Sektion Asiomelanesiae. Ferner haben aber in Lobanthes auch
Aufnahme gefunden 1. das offenbar mit keiner dieser beiden Gruppen
enger verwandte mexikanische Solanum sideroxyloides (= Lycianthes
sideroxyloides), 2. das surinamische Solanum scandens L. suppl., meiner
Ansicht nach ein echtes Solanum, dessen Name wahrscheinlich an die
keinerlei
:
=
des im nordöstlichen Südamerika weit verbreiteten pensile
Sendtn. wird treten müssen, sowie 3. das Solanum parasiticum Blume,
in der vorliegenden Arbeit in die Untergattung Cypellocalyx, Series
Anodontocalyx gestellt.
Außerdem hätte Dunal zwei von ihm (in
DC. Prodr. XIII, I; 408 und 409) zweifelnd als Bassovia- Arten aufgeführte Spezies Bassovia laevis Dun. (= Lycianthes laevis) und
Bassovia Wallichii Dun. (=L. pachypetala) hierher stellen sollen.
Aber auch nach Ausmerzung dieser Ungenauigkeiten scheint
es mir nach eingehender Prüfung einer erheblich größeren Zahl von
Arten nicht angängig zu sein, die Merkmalspaare radförmige gefaltete
Krone und oft ungleich lange Filamente einerseits, sowie sternförmige
fünfspaltige oder fünfteilige Krone und stets gleichlange Filamente
andererseits genügend zu sondern
infolgedessen hielt ich es, wenigstens bei dem gegenwärtigen Stande unserer Kenntnisse, nicht für angemessen, die beiden Bezeichnungen Gonianthes und Lobanthes im
Dunal'schen Sinne weiter zu verwenden. Es ist nicht zu leugnen,
daß für die überwiegende Mehrzahl der Arten mit radförmiger Krone
Stelle
;
.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
309
auch das Vorkommen ungleich langer Filamente zutrifft, so für das
Subgenus Eulycianthes (also sogar außerhalb Dun als Abteilung
Polymeris) und innerhalb des Subgenus Polymeris (in dem von mir
festgelegten Umfange) in den Sektionen Eupolymeris, Kittoides und
Perennans; dagegen hat die ebenfalls zu Polymeris gehörige Sektion
Asaropsw zwar radförmige Kronen, aber gleichlange Filamente.
Ein bemerkenswertes Beispiel einer Zwischenform zwischen
Gonianthes und Lobanthes liefert L. püifera mit ihrer glockig-radförmigen Krone und ihren kurzen, unter sich gleichlangen Filamenten;
auch bei der zur gleichen Series Piliferae gehörigen L. quichensis
sind einer ausgesprochen radförmigen Korolle unter sich gleiche, hier
lange Filamente gesellt. Zwei andere Arten, L. Caeciliae
aber 3
mm
und symphyandra, die offenbar mit den beiden eben erwähnten verwandt sind, haben sternförmige Kronen und gleichlange Filamente.
Auch sonst scheinen Übergänge vorzukommen, manche Arten haben
Kronen, die zwischen radförmig und sternförmig in der Mitte zu stehen
scheinen, auch in der Ungleichheit der Filamente gibt es offenbar
sehr verschiedene Grade, bei gewissen Arten ist sie erst in leiser
Andeutung zu bemerken; der genaueren Prüfung hält die völlige
Sonderung in Arten mit gleich langen und solche mit ungleichen
Staubfaden nicht Stand.
Die beiden Lobanthes-Merkm^le: sternförmige Krone und gleichlange Staubfäden finden sich durchgängig bei den beiden letzten Reihen
der Sektion Simplicipila, den Strigulosae und Holocalyx, ferner bei
den Sektionen Asiomelanesiae und Synantheroides sowie bei den Subgenera Cypellocalyx und Syngenesis. Die Gründe für die verschiedene
Wertung dieser Gruppen, teils als Untergattungen, teils als Sektionen,
teils als Reihen, sind an den besonderen ihnen gewidmeten Stellen
nachzulesen.
Bei aller sorgfältigen Berücksichtigung der aus der
Form der Krone und der Länge der Staubfäden herzuleitenden Merkmale für die systematische Darstellung der größeren und kleineren
Abteilungen dürfen doch die ebenfalls bedeutsamen, an anderen Organen
hervortretenden Eigenschaften nicht vernachlässigt werden.
Die Farbe der Krone ist entsprechend der Größe und Formenmannigfaltigkeit der Gattung ziemlich wechselnd.
Meist finden wir
weiß und violett sowie verschiedene bläuliche Töne, dagegen scheint
gelb nur spärlich vorzukommen. Leider sind die Angaben über die
Blütenfarbe im lebenden Zustande mehrfach ungenau oder fehlen ganz,
doch können wir uns auf Grund des bis jetzt Ermittelten ein ungefähres Bild von der Verteilung der Farben in den einzelnen Gruppen
machen. Von Eulycianthes ist nur L. lycioides genauer bekannt:
weiß-violett oder bläulich mit innerem gelblichen Stern. Dieser blaßgelbliche Stern, der sogenannte Spiegel, mag auch bei anderen Arten
in ähnlicher Weise schwach gefärbt vorkommen, hat aber bislang
keine Beachtung gefunden.
Aus der Reihe der Pliochondrae ist bis
jetzt violett (L. Rantonnetii) neben weiß (L. saltensis), weißlich (L.
hylophila) und gelblichweiß (L. heterodonta) bekannt.
Unter den
Oligochondrae scheint weiß vorzuherrschen L. ferruginea, hypomalaca,
pauciflora, pseudolycioides, acidochondra und acutangula subsp. compressi:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
310
außerdem
wir blaßblau bei L. longidentata und violett
die Blütenfarben bei
der Sektion Eupolymeris in den verschiedenen Tönungen zwischen weiß
und violett; gelb scheint zu fehlen.
Unter den Perennantes überwiegt Violett, so bei L. somniculenta
(satt violett), peduncularis (blaß violett), dejecta (violett oder violett
mit weiß); nur für L. vülosula wird gelblich-weiß angegeben.
Von den beiden Angehörigen der Sektion Asaropsis besitzt L.
repens eine blaß himmelblaue oder violette, L. asarifolia eine weißliche Krone.
Auch in der Reihe Strigulosae herrscht Weiß vor: unter den
Arten, deren Blütenfarbe bekannt ist, zählte ich neun mit weißer Krone;
hinzu kommt L. brachyloba: weißlich und L. tarmensis: Krone weiß
von violetten Adern durchzogen; ob die Angabe von Moritz für L.
xylopiifolia „Krone gelblich" sich nicht mit auf die Farbe der Staubbeutel bezieht, erfordert erneute Prüfung, um so mehr, als für L.
xylopiifolia var. maxima die weiße Farbe der Krone feststeht. Coulter
und Donneil Smith geben zwar als Blütenfarbe der L. amatitlanensis gelb („flava") an, aber auch diese Behauptung bedarf wohl
noch der Bestätigung, da von Sammlern allzu leicht die lebhaft gefärbten Staubbeutel mit der Krone verwechselt werden.
Violette
Farbtöne sind bis jetzt nur für zwei Strigulosae angegeben L. medubaccata;
bei L. stenoloba.
treffen
Auch im Übrigen schwanken
:
und biformifolia (purpurei-violacea).
Die Sektion Asiomelanesiae hat wohl meist weiße Blüten; bei
L. biflora und caulorrhiza sind sie blaßviolett oder weiß, bei L. laevis
socalyx (lilacina)
blaß violett, bei L. bimensis lila.
Sowohl in der Sektion Synantheroides als auch in der Untergattung Cypellocalyx sind bis jetzt fast nur Farben von blaß himmelblau
bis dunkelviolett gefunden worden. Eine gelbe („lutea") Krone wird
von Eimer nur für L. banahaensis angegeben.
Saftmale sind bis jetzt nur bei einigen Arten innerhalb der
Gattung Lycianihes und auch dort nur in Form kleiner Flecken
nachgewiesen worden:
arrazolensis und Purpusi (letztere beiden
1. bei L. tricolor,
Arten habe ich im lebenden Zustande untersuchen können) in jeder
Blüte
Flecken und zwar je zwei an den drei vom längsten
Filament abgekehrten Kronlappen.
Flecken (nach C. B. Clarke), also
2. bei L. macrodon
an sämtlichen fünf Kronlappen (die Staubfäden sind bei dieser Art
3X2
5X2
sämtlich gleichlang).
Soweit sich bisher feststellen ließ, sind in der vorliegenden
Gattung nur ziemlich unscheinbare Malflecken von schwach grünlicher
Farbe entwickelt, niemals so scharf umrandete und in der Färbung
sich stark abhebende Flecken wie bei Solanum, Sektion Dulcamara
(Dun.) sens. str. Bitt. Da die Malflecken bei Lycianthes so schwach
angedeutet sind, so ist es sehr wohl möglich, daß sie sich innerhalb
dieser Gattung einer weiteren Verbreitung erfreuen als sich bisher
an getrocknetem Materiale feststellen ließ es bleibt demnach auf ihr
Vorkommen bei anderen, hier nicht angeführten Arten besonders zu
achten.
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
311
Die sonst durchgängig kurze und kahle Kronröhre ist nur
L. pilifera etwa 3
lang und innen mit einigen einfachen,
mehrzelligen Haaren ausgestattet.
Die Länge der fast stets kahlen 1 ) Filamente bedarf in der Gattung
Lycianthes besonderer Beachtung bei verschiedenen größeren Abteilungen
sind sämtliche fünf Staubfäden von derselben geringen Länge wie bei
der Gattung Solanum; so bei den Sektionen Simplicipila, Asiomelanesiae und Synantheroides sowie bei den Subgenera Cypellocalyx
und Syngenesis. Von den Formen mit gleichlangen Filamenten erreicht
die größte Länge der Staubfäden L. denticulata var. majuscula mit
4 4,5
Länge der Antheren; wenigstens 3
bei 4,5
5
Länge treffen wir an den Filamenten der L. quichensis. Bei den
meisten Angehörigen der Gattung dagegen sind die Staubfäden ungleich
lang, entweder eins erheblich länger als die übrigen, oder die Längen
in drei Absätzen
eins am längsten, die beiden ihm benachbarten von
mittlerer Länge und die beiden letzten kurz; nur bei wenigen Arten
sind unregelmäßigere Größenunterschiede beobachtet worden, wobei
es auf gründlichere Untersuchung der Stellungsverhältnisse der einzelnen Blüten an lebendem Material ankommen wird (über das Vorkommen ungleich langer Filamente bei einigen Abteilungen siehe
auch die Angaben über radförmige Blumen kröne oben S. 308, 309).
mm
bei
:
—
— mm
mm
mm
:
Im Gegensatze zu den Staubfäden sind die Staubbeutel wohl
durchgängig von gleicher Länge unter einander und zwar fast immer
mehrmals (meist 4 10 mal) länger als jene; nur eine bemerkenswerte Ausnahme ist zu nennen: bei L. brachyanthera sind die Staubfäden verhältnißmäßig (zur geringen Größe der Blüte) besonders lang,
ca. 1,5
1,8 mm, umgekehrt die Staubbeutel auffällig kurz, ungefähr
1,4
2 mm, also annähernd gleich lang; in einigen anderen Fällen
sind die Beutel wenigstens etwas länger als die Staubfäden, so bei
L. Ledermannii'. filam. 2 mm, antherae 2,7
lang (siehe auch im
vorigen Absatz L. denticulata var. majuscula).
—
—
—
mm
Die Staubfäden sind bei Lycianthes stets, die Staubbeutel
Ähnlich wie bei Solanum 2) treffen wir auch in dieser
frei.
Gattung einige verstreute Arten sowie eine kleine Artengruppe, bei
denen mehr oder minder verwachsene Antheren vorkommen. Nur
eine Polymeris-Art: L. coriacea, hat 4 zu je 2 seitlich mit einander
verwachsene Antheren, die fünfte auf dem längeren Filament sitzende
ist natürlich frei.
Bei L. coffeifolia fand ich entweder je 2 Staubbeutel
meist
bei zwei Arten der Series Pliochondrae ist bis jetzt Behaarung an
festgestellt: bei L. Bantonnetii sind die Filamente innenseits
bereits unterhalb ihres freien Teils in der Kronröhre bis dicht unter die Antheren
mit ziemlich dichten, spitzen, teilweise sogar gabelig verzweigten Haaren besetzt
(siehe meine Solana nova vel minus cogn. XII in Fedde Rep. XII, 458); bei
L. fasciculata sind die Staubfäden innenseits nahe dem Grunde mit mehrzelligen
spitzen Haaren ausgestattet (siehe meine Beschreibung in Fedde, Rep. XIII, 101).
1
)
Nur
den Staubfäden
2
verschiedenen Arten der Verwachsung der Filamente oder
) Über die
der Antheren oder beider innerhalb des Genus Solanum habe ich in «Engler's
Bot. Jahrb. 54, S. 442 berichtet; zu verbessern habe ich die Angabe über die
damals noch zu Solanum gezogene L. synanthera, bei ihr sind nur die Beutel,
nicht auch die Staubfäden mit einander verwachsen.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
312
mit einander verwachsen und den fünften frei oder alle 5 mit
einander verwachsen der L. symphyandra habe ich nach der seitlichen
Verwachsung aller Antheren ihren Namen gegeben. Auch unter den
sonst nur mit freien Antheren versehenen Angehörigen der Sektion
Asiomelanesiae habe ich zwei Arten ermittelt, bei denen sämtliche
Antheren verwachsen sind: L. nematosepala und luzonensis.
Besondere Beachtung verdienen in dieser Hinsicht zwei auf
Mittelamerika beschränkte Gruppen, die Sektion Synantheroides und
das Subgenus Syngenesis. Bei Synantheroides sind mancherlei Übergänge zwischen freien und verwachsenen Staubbeuteln zu bemerken:
L. ceratocalycia und heteroclita besitzen freie Antheren, die subsp.
coalescens der letzteren dagegen hat der Länge nach fast bis zur Spitze
unter einander verklebte Antheren; etwas weniger verwachsen sind
die der var. gracilis; bei L. nitida sind die Antheren nach meiner
Ermittelung in derselben Blüte teils fast der ganzen Länge nach mit
einander verwachsen, teils frei; L. mitrata hat fast bis oben hin
verwachsene Antheren; bis zur Spitze verwachsen sind sie bei L.
seitlich
;
synanthera.
Am merkwürdigsten ist jedenfalls die einzige Angehörige des
Subgenus Syngenesis: L. anomala, bei der die Antheren der Länge
nach mit einander verwachsen sind und sich außerdem innenseits
mit Längsspalten öffnen. Diese letztere Eigenschaft weicht von dem
Verhalten sämtlicher übrigen Gattungsangehörigen so sehr ab, daß
mehr schematisch urteilender Systematiker sie ohne Bedenken
als eine besondere Gattung betrachten würde. Aus dem entsprechenden
Verhalten verschiedener Arten der sonst ebenfalls durchgängig mit
terminalen Antherenporen ausgestatteten Gattung Solanum, sowohl
solcher mit freien der Länge nach aufspringenden Antheren (Subgenus
Regmandra), als auch besonders aus der analogen Gestaltung bei der
Solanum- Sektion Lycopersicum (Antheren der Länge nach verwachsen,
Öffnung derselben durch nach innen gekehrte Längsspalten) leite ich
die Berechtigung her, auch diese bezüglich der Öffnungsweise der
Antheren aus dem Rahmen fallende Art der Gattung Lycianthes
anzuschließen.
Für beide Gattungen: Solanum und Lycianthes, gilt
im Übrigen als wichtigstes, fast allgemein gültiges Merkmal das Vorhandensein terminaler Antherenporen. Ich bemerke jedoch an dieser
Stelle nochmals, um Mißverständnisse auszuschließen, daß ich für
beide Gattungen keine engere Verwandtschaft auf Grund dieses
gemeinsamen Merkmales annehme, sondern der Ansicht bin, daß die
Beschränkung der Antherenöffnung auf die Spitze sich in beiden
Gattungen parallel und unabhängig von einander vollzogen hat.
Übrigens braucht das Auftreten längsspaltender Antheren bei L.
anomala nicht als ursprünglich angesehen zu werden; wahrscheinlicher dünkt es mich, daß diese so merkwürdig abweichende Art die
Längsspaltung erst wieder erworben hat, nachdem ihre Antheren bereits
mit einander verwachsen waren.
Der Beachtung wert ist auch die Verbreitung von Haaren auf der
Innenseite der Antheren in verschiedenen Verwandtschaftskreisen
der Untergattung Polymeris. Ich habe auf diese Erscheinung zuerst
ein
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
313
in Engl. Bot. Jahrb. 55, S. 90, 91 in der Beschreibung der L. biflora
hingewiesen; diese vielgestaltige Art verhält sich in ihren verschiedenen
Varietäten bezüglich der innenseitigen Staubbeutelbehaarung sehr
wechselnd: oft ist sie innenseits und am Grunde der Antheren mit
einigen kurzen Spitzhaaren versehen, viel reichlicher bei der var.
mollissima (Blume), spärlicher bis ganz kahl bei der var. subtusochracea.
Innerhalb der Reihen Oligochondrae und Virgatae habe ich das
Vorkommen einiger kleiner, fast sternartig verzweigter Haare auf
der Innenseite der Antheren, besonders in der Konnektivlinie bei verschiedenen Arten ermittelt: unter den Oligochondrae bei L. acidochondra,
ferruginea, glandulosa, hypomalaca, pauciflora, Pearcei, Poeppigii, SanctiCaroli, unter den Virgatae bei L. lenta, 1 ) virgata, Pittieri, multiflora.
Einzelne Sternhaare finden sich auch auf der Antheren-Innenseite
einiger anderer Polymeris-Arten, so bei L. dendriticothrix, ßanctaeMarthae und urnigera, ziemlich reichlich bei L. pilosissima. Das spärliche und ungleichmäßige Auftreten dieser meist zerstreuten Härchen
an der dem Griffel zugekehrten Seite der Antheren gestattet wohl nicht,
ihnen irgend eine oekologische Bedeutung zuzuschreiben.
Das Ovar ist fast stets, der Griffel stets völlig kahl; nur bei
L. lycioides ist der Fruchtknoten in seinem oberen Teile bisweilen
(keineswegs immer) kurz behaart; der Griffel ist auch in diesem
Falle kahl.
Die überwiegende Mehrzahl der Lycianthes- Arten ist zwitterig;
nur innerhalb der Untergattung Cypellocalyx scheint bei einigen Arten
Androdioecie vorzukommen (wenigstens nach der außerordentlich
geringen Größe des Griffels oder auch des Fruchtknotens zu schließen);
bei manchen Arten dieser Untergattung scheinen sich die Blüten nur
spät (oder gar nicht?) zu öffnen, so bei L. cladotrichota, patellicalyx
und Schlechteriana. Die Angehörigen dieses Subgenus bedürfen bezüglich ihrer Blüten besonders eingehender Untersuchung im lebenden
Zustande.
Die Fruchtkelche vergrößern sich meistens etwas, nur in
wenigen Fällen erheblich; sie liegen gewöhnlich mehr oder minder
fest becherförmig der Beere an; in einigen Fällen wird aber in den
Beschreibungen ausdrücklich auf die mehr präsentiertellerförmige
(„patelliformis") Gestalt des Fruchtkelches hingewiesen, so bei L.
mitrafa, aceratia, patellicalyx
und Rechingeri.
Die Beeren sind meist mehr oder minder kugelig, seltener an
der Spitze abgeplattet. Bei L. mitrata zeigt die fast kugelige Beere
getrocknet vier Längsstreifen, sie ist oben kraterförmig eingedrückt
und an der Spitze selbst mit einem Spitzchen versehen.
Nur in einzelnen Fällen kommen gegen die Spitze hin mehr
zweischneidig zusammengedrückte Beeren vor, so bei L. stenoloba und
acutangula subsp. compressibaccata.
Ausgeprägt kegelförmige Form von erheblich größerer Länge
im Verhältnis zur Breite treffen wir bei L. floccosa; auch verschiedene
*) Einzelne Varietäten der L. lenta besitzen an der Innenseite der Antheren
entweder gar keine oder nur äußerst spärliche Haare, siehe var. endopsila und
var. scotinophila.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
314
Strigulosae haben ellipsoidische Beeren, so L. Goudoti; eiförmig mit
aufgesetzter Spitze, also beinahe citronenförmig, ist die Beere der L.
apiculata. Innerhalb der Sektion Perennans finden sich ebenfalls ver-
schiedene ellipsoidische Beeren mit mehr oder minder deutlicher
Zuspitzung, so bei L. ciliolata, bei L. Pringlei mit einer Längsfurche,
bei L. Mociniana eiförmig- kegelförmig in eine Spitze vorgezogen. 1 )
Über die Farbe der reifen Beeren sind wir nur bei verhältnismäßig wenigen Lycianthes- Arten sicher unterrichtet; rot scheint zu
überwiegen, besonders ein lebhaftes Orangerot wird für verschiedene
Spezies angegeben, so für die Strigulosae L. acutifolia, amatitlanensis
und biformifolia, aus der Sektion Perennans für L. Pringlei.
ohne besondere Angabe tler Tönung, ist vermerkt für die
Rot,
Beeren von L. asarifolia (Sect, Asaropsis), medusocalyx {Strigulosae),
Jelskii
und
stenoloba (Polymeris), heteroclita var. gracilis (Synantheroides),
Moszkowskii (Gypellocalyx); bräunlichrot soll die Beere von L. heterochondra sein. L. biflora hat koschenillerote Beeren; für die wie diese
zur Sektion Asiomelanesiae gehörige mit orangefarbenen Beeren ausgestattete L. laevis gibt 0. Kuntze (Rev. Gen. PI. II, 453) unter
dem Synonym Solanum Blumei zwei Varietäten: erythrocarpum und
xanthocarpum an: meine Zweifel über die Zusammengehörigkeit
dieser beiden Formen unter derselben Art siehe unter L. laevis;
übrigens werden auch für andere Arten gelbe Beeren in verschiedener
Tönung vermerkt: L. banahaensis („bacca lutea"), parasitica („bacca
flava"), nitida (Beere gelblich).
Der Saft der Beere von L. patellicalyx
des Sammlers blauviolett sein, ihre Außenfarbe
nach in der Untergattung Cypellocalyx sowohl
als auch solche mit violettem Safte zu finden
soll
nach der Angabe
grün
;
rote
es würden demund gelbe Beeren
sein.
Einer der Hauptgesichtspunkte, die mich bei der Ausführung
der vorliegenden Arbeit leiteten, ist die Prüfung der Frage, wie weit
in der Gattung Lycianthes noch Steinfrüchte vorhanden sind und
welche Übergänge von ihnen zu reinen Beeren sich nachweisen
Nachdem ich zuerst in verschiedenen zerstreuten Mitteilungen
Vorkommen von Steinzellkörnern in den Beeren einzelner
Lycianthes- Arten hingewiesen hatte, gewann diese Angelegenheit
lassen.
auf das
größere Bedeutung durch die Ermittelung, daß in einer Abteilung
dieser Gattung ausgeprägte Steinfrüchte erhalten geblieben sind:
Untergattung I. Eulycianthes. Die Einzelheiten darüber sind in der
Einleitung (S. 297) und besonders in der Darstellung des Subgenus
Eulycianthes nachzulesen.
Ich verweise ferner auf die allmähliche
Verringerung in der Zahl der Steinzellkörner, die sich in den beiden
an Eulycianthes sich anreihenden Serien Pliochondrae und Oligochondrae
l
) Es sei bei dieser Gelegenheit bemerkt, daß nicht bloß hier und in der
Gattung Capsicum (G. annuum var. acuminatum, var. longum u. s. w.), sondern
auch bei Lycium sowie bei Solanum (S. longiconicum, S. oxycarpum, S. circaeifolium und andere Arten aus der Reihe Conicibaccata der Sektion Tuberariumi
siehe Fedde Rep. XI, 381) Arten mit mehr oder minder lang kegelförmig gestreckten Beeren neben den zahlreicheren mit kugeligen Früchten ausgestatteten
Spezies vorkommen.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
315
Polymeris Sektion Eupolymeris feststollen läßt (siehe auch bei
diesen die Einzeldarstellung). Alle übrigen Abteilangen der Gattung
sind, soweit meine bisherigen Untersuchungen reichen, sämtlich zur
Bildang reiner Beeren fortgeschritten.
-von
Die meisten Lycianthes- Arten besitzen zahlreiche Samen in
den Beeren es lassen sich aber in vier gesondert zu haltenden Gruppen
Abweichungen von dieser Regel feststellen: 1. bei den Arten der
primitiven Untergattung Eulycianthes (L. lycioides und Dombeyi ist
entsprechend der geringen Zahl (6
8) von geschlossenen Steinkernen
die Anzahl der insgesamt darin enthaltenen Samen dieselbe beschränkte. 2. Ziemlich arm sämig sind zwei mit ansehnlichen Samen
ausgestattete Polymeris- Arten: L. Jelskii (etwa 9
10 sämig) und
3. In der Reihe Piliferae der Sektion
coffeifolia (etwa 8 sämig).
Simplicipila sind mir zwei Arten durch die geringe Zahl ihrer Samen
aufgefallen: L. pilifera var. pilosiuscula (mit etwa 15 Samen) und
Caeciliae (in der einzigen von mir untersuchten Beere nur zwei große
Samen). 4. Das am meisten abweichende Verhalten zeigt in dieser
Hinsicht eine Cypellocalyx- Art, L. parasitier die in ihren verhältnismäßig kleinen Beeren immer nur zwei sehr ansehnliche Samen zur
Entwickelang bringt (siehe bereits Bitter in Abh. Nat. Ver. Brem
XXIII, 161). Ob diese auffällig geringe Anzahl der Samen und ihre
erhebliche Größe in irgend einer oekologischen Beziehung zu der
epiphytischen Lebensweise dieser Art steht, wird erst die Prüfung
ihrer Keimang in der Heimat ergeben können.
;
—
—
Die verschiedene Gestalt der Haare
nungsmittel bei verschiedenen Sektionen
wertvolles Erkender Gattung Lycianthes.
Verbreitet sind einfache, wenigzellige, mehr oder minder anliegende
spitz endigende Haare, wie sie auch in anderen Gattungen der Solaneae
häufig vorkommen.
ist ein
Sternförmige oder darch die dichte Aufeinanderfolge der Verzweigungen fast sternförmige Haare sind in verschiedenen Reihen der
Untergattung Polymeris anzutreffen; fast immer haben diese Haare
spitze Enden; ausgeprägter gabelig verzweigt sind die Haare bei einigen
Arten der Reihe Pliochondrae, so bei L. fasciculata und Rantonnetii;
eine fast hirschgeweihartige Gabelverzweigung der Haare findet sich
bei verschiedenen Formen der vielgestaltigen L. lycioides, besonders
an sämtlichen grünen Teilen der subsp. tomentosa. Nur bei einigen
unter sich nahe verwandten Arten der Reihe Glanduliferae L. Magdalenae
und Sprucei sowie teilweise L. Purpusi sind die sehr verschieden
langen Gabeläste der wenig verzweigten Haare an der Spitze oft mit
Drüsen versehen. Bei anderen Arten treten unter den verzweigten
oder fast sternförmigen, in Spitzen endigenden Haaren winzige einfache
Härchen mit Drüsenköpfchen mehr oder minder häufig auf, so bei
L. paueiflora besonders auf der Blattunterseite.
Im Übrigen sind
Drüsenhaare bei dieser Gattung nur spärlich entwickelt. Nur an der
Innenseite des verwachsenen Basalteiles der Kelche sind ebenso wie
bei anderen Solaninen-Gattungen auch bei Lycianthes ziemlich dicht
gestellte, winzig gestielte Drüsenhaare allgemein verbreitet.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
316
Für die Reihe Strigulosae sind die einfachen, spitzen Haare
bezeichnend, deren Zellen mit derberen, starreren Membranen ausgestattet sind, wodurch den grünen vegetativen Organen bis zur Außenseite der Kronen ein mehr striegelhaariges Aussehen verliehen wird. l )
Innerhalb der Asiomelanesiae sind zwar ebenfalls einfache, spitze
Haare vorherrschend, aber diese besitzen meist viel dünnere Membranen,
ihre Zellen sinken daher beim Trocknen mehr zusammen; übrigens
kommen bei manchen Arten dieser Sektion neben einfachen auch
verzweigte Haare vor.
Über das frühzeitige oder spätere völlige Verkahlen besonders
bei Arten mit lederigen Blättern sind die Einzelbeschreibungen zu
vergleichen.
Die bisweilen an Staubfäden und Staubbeuteln auftretenden
Haare habe ich bereits bei der Darstellung dieser Organe behandelt.
Geographische und vertikale Verbreitung.
Diese Gattung ist hauptsächlich in den Tropen beider Halbkugeln verbreitet unter Ausschluß Afrikas und des australischen
Festlandes.
Sowohl in Amerika als auch in Asien überschreiten
einzelne Arten die Wendekreise.
Die Wiege der Gattung scheinen, nach dem hauptsächlichen Vorkommen der altertümlichsten Formen des Subgenus Eulycianthes sowie
der ihnen nahe stehenden Arten der Reihe Polychondrae zu schließen,
die nördlichen Anden Südamerikas zu sein. Süd- und Mittelamerika
weisen in dieser Gattung eine erheblich mannigfaltigere Entwicklung
auf als die östlichen Tropen.
Dunal hat in seiner Darstellung der Abteilung Polymerie in
deren Unterabteilung Lobanthes amerikanische und asiatisch-papuasische
Vertreter von Lycianthes durcheinander behandelt; in Wirklichkeit
sind die asiatisch-papuasischen Angehörigen der Gattung von den
amerikanischen so deutlich verschieden, daß sie in verschiedenen
Sektionen, teilweise sogar in besonderen Untergattungen dargestellt
werden müssen.
Am verwickeltsten sind die Verbreitungs Verhältnisse der Untergattung Polymeris, die den bei weitem größten Teil der Gattung umfaßt
x
Bei verschiedenen Angehörigen der Reihe Strigulosae ist außerdem
bemerkenswerte starke Gelb- oder Goldbraunfärbung der Membranen
dieser Striegelhaare hinzuweisen, ich führe hier unter Auslassung von Arten
mit schwächerer Haarfarbe nur an: L. lasiophylla, Lehmann*, hypochrysea,
alopecoclada, Cundinamarcae und chrysoihrix. Auch in anderen Verwandtschaftsreihen der Gattung wird die Farbe der vegetativen Organe durch die Färbung
der Haare oft in auffälliger Weise beeinflußt, besonders an den jugendlichen,
noch nicht entwickelten Teilen, aber die Farbe erreicht wohl kaum irgendwo
sonst innerhalb der Gattung jenen Goldglanz, wie ihn manche Strigulosae zeigen.
Ich erwähne nur einige Beispiele: aus der Sektion Asiomelanesiae: L. biflora
var. subtusochracea (vegetative Teile, besonders die Spreiten, unterseits schmutzig
ockerfarben); aus Subgenus Cypellocalyx: L. Kärribachii (jugendliche Teile und
Blattunterseite rostrot kurzfilzig), Schlechteriana (vegetative Teile allseitig dicht
schmutzig bräunlich behaart). Auffällig sind besonders die im Vergleich zu
Stengel und Laubblatt lebhafteren Färbungen in der Blütenregion bei einigen
Arten: so bei L. sideroxyloides (gelblich-rostbraun), Purpusi (fuchsig-rostbraun).
)
noch auf
die
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
317
und am mannigfaltigsten gegliedert ist. Besonders die formenreiche
Sektion Eupolymeris ist im tropischen Süd- und Mittelamerika weit
verbreitet, überwiegend in den tiefer gelegeneu tropischen und subDas Wohngebiet der schon oben
tropischen Gebieten der Anden.
erwähnten ziemlich altertümlichen Reihe Pliochondrae erstreckt sich
von Peru bis nach Paraguay; die in Südamerika ebenfalls bis hinunter
nach Paraguay beheimateten Oligochondrae greifen von dem Norden
des südamerikanischen Festlandes über auf die westindischen Inseln;
auch die Reihe der Virgatae ist außer im nordwestlichen Südamerika
und Mittelamerika (bis Mexiko) auch in Westindien zu Hause. Die drei
in dieser Arbeit in der Reihe Glanduliferae zusammengestellten Arten
zeigen ziemlich erhebliche Lücken zwischen ihren bisher ermittelten
Wohnorten: L. Purpusi lebt im südlicheren Mexiko, L. Magdalenae im
mittleren Columbia, L. Sprucei in Peru.
Von drei wahrscheinlich
ebenfalls enger zusammengehörigen Arten kommt L. geminata im
nördlichen Südamerika von Französ. Guiana durch Venezuela bis
Columbia vor, L. fugax nur auf Haiti (Gesamtinsel !) L. stellata nur
auf Jamaica, Unter den neuweltlichen Sektionen sind besonders die
Simplicipilae zu beachten, deren größte Artenreihe, die Series Strigulosae
ausschließlich den nördlichen Anden Südamerikas und den südlichen
Mittelamerikas angehört; die monotypische Reihe Bolocalyx derselben
Sektion bewohnt Ecuador, während die dritte hierher gezogene Reihe
Piliferae ausschließlich in Mexiko und Guatemala lebt; diese Sektion
hat demnach einen einheitlichen Wohnungsbereich.
Die Sektion Perennans ist durch Mexiko (mit Ausnahme des
Nordwestens) und Mittelamerika bis Costarica verbreitet. Auch die
auf Südmexiko bis Panama beschränkt.
Subgenus Syngenesis ist bis jetzt
nur aus dem mexikanischen Staate Veracruz nachgewiesen.
Dem tropischen südamerikanischen Waldgebiet (besonders der
Hylaea) gehören die beiden Arten der Sektion Asaropsis an, von denen
L. asarifolia in Venezuela, Brasilien bis zu den niedrigen oestlichen
Sektion Synantheroides
Das aus nur
ist
einer Art bestehende
Cordilleren von Bolivia und südlich bis Paraguay lebt, während L.
repens im oestlichen Brasilien (Minas Geraes, S. Paulo, Parana) wächst.
In den Tropen der alten Welt kommen nur zwei Abteilungen
der Gattung vor, die unter einander wahrscheinlich in einem gewissen
die Heimat der Sektion
verwandtschaftlichen Verhältnis stehen:
Asiomelanesiae liegt in den weiten Gebieten des tropischen und subtropischen Asiens von Vorderindien bis Japan und südöstlich bis nach
Melanesien; die Untergattung Cypellocalyx hat dagegen einen viel
beschränkteren Wohnsitz: sie ist auf den Sundainseln, den Philippinen,
Neuguinea und den westlichen Salomoninseln zu Hause; ihre hauptsächliche Entwicklung hat sie auf Neuguinea gefunden.
Verwandtschaftliche Beziehungen. Bereits in der Einleitung
(S.292, 293) wurde darauf hingewiesen, daß Lycianthes offenbar Capsicum
näher steht als Solanum, dem sie bisher einverleibt war. Diese
veränderte Auffassung begründet sich besonders auf der Stellung der
Blütenstände und auf der abgestutzten Form des Kelches, die Lycianthes
Lycianthes ist aber nun keineswegs
mit Capsicum gemeinsam ist.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
318
aus Capsicum selber herzuleiten, sondern sie entspringt unabhängig
von Capsicum neben diesem vom Solanaceenstamm.
Die nächste
Verwandtschaft mit Eulycianthes, der ersten, offenbar am meisten
primitiven Untergattung sowie der ihr nahe stehenden Reihe Pliochondrae der zweiten Untergattung Polymeris von Lycianthes hat die
Untergattung Bassovia von Capsicum,bei der wenigstens an verschiedenen
Arten (siehe meine Darstellung in Abh. Nat. Ver. Brem. XXIII, 135)
Steinzellkörner in den Beeren noch in verschieden großer Zahl anzutreffen sind; außerdem erinnert die Ausbildung der Kelchzipfel mancher
Bassovia- Arten an das Verhalten zahlreicher Lycianthes-Syezies. Man
kann sagen, daß diese körnerbildenden Bassovien sich von den
Pliochondrae und Oligochondrae der Untergattung Polymeris in erster
Linie nur durch die längeren und unter sich gleichlangen Filamente
und durch die kurzen, mit Längsspalten sich öffnenden Antheren unterscheiden.
Die Bildung der kurzen Filamente (meist erheblich kürzer als
Antheren) geht übrigens in drei Solanaeeen-Gattungen parallel
mit der Bildung apikaler Antherenporen, nämlich in den Gattungen
Solanum, Cyphomandra und Lycianthes und zwar, wie ich bereits
früher (S. 293) erwähnt habe, in allen drei Gattungen unabhängig von
einander.
Wir gehen also wohl nicht fehl, wenn wir diese beiden
Merkmale in eine gewisse innere Beziehung zu einander bringen mit
der Beschränkung der ursprünglich der ganzen Länge nach aufspringenden Spalten der sich in die Länge streckenden Staubbeutel
auf jederseits ein kleines, spitzenständiges Loch tritt offenbar zugleich
auch die Verringerung der Staubfadenlänge ein.
Andererseits dürfen wir wohl in der Ausbildung der oben eingehend behandelten ungleichen Länge der Filamente bei verschiedenen
Lycianthes- Abteilungen keinen dem ursprünglichen Verhalten als
Übergang zur Ausbildung gleichmäßig kurzer Staubfäden näher stehenden Zustand erblicken; zu beachten ist in dieser Hinsicht das durchgängige Vorkommen nur wenig ungleicher Filamente in den beiden
primitiven Abteilungen der Gattung: Subgenus Eulycianthes und Series
Pliochondrae (zu Subg. Polymeris Sect. Eupolymeris gehörig).
Viel
stärker ausgeprägt ist dieser Längenunterschied zwischen den Filamenten
bei den abgeleiteteren Abteilungen der Sektion Eupolymeris: den Reihen
die
:
der Oligochondrae, Virgatae und Glanduliferae, besonders aber bei der
Sektion Perennans. (Die einzige Ar.t der etwas mehr abseits stehenden
Sektion Kittoides hat nicht so starke Verschiedenheiten in der Staubfadenlänge).
Nachdrücklich ist hervorzuheben, daß die überwiegende Mehrzahl
der Abteilungen von Lycianthes im Gegensatze zu Subg. Eulycianthes
und zu den drei erstgenannten Sektionen von Subgenus Polymeris
durchgängig kurze und unter sich gleiche Filamente besitzt: so aus
dem Subgenus Polymeris die vier Sektionen Asaropsis, Simplicipilae,
Asiomelanesiae und Synantheroides, außerdem die beiden Subgenera
Cypellocalyx und Syngenesis.
Es verdient Beachtung, daß in diesen
Abteilungen das ursprünglichere Merkmal der gleichlangen, allerdings
bereits stark verkürzten Filamente durchgängig auftritt: sie sind
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
319.
bezüglich der Fruchtentwicklung zur Ausbildung reiner Beeren fortgeschritten, in der Länge der Filamente aber nicht so verschieden
ausgestaltet wie die oben erwähnten Arten von Eulycianthes und von
den ersten drei Sektionen von Polymeris. Bei Eulycianthes und der
Reihe Pliochondrae aber ist umgekehrt noch ein in verschiedenem
Grade bemerkbares Festhalten an dem bei den Solaninae ursprünglicheren Besitz einer Steinfrucht festzustellen, auf der anderen Seite
aber eine gewisse Ungleichheit in der Staubfadenlänge zu beobachten,
die sich dann in den jüngeren Abteilungen der steinkörperarmen
Oligochondrae sowie der rein beerigen Virgatae, Glanduliferae und der
Dieses abweichende Verhalten
Sektion Perennans stärker ausprägt.
an den verschiedenen Organen ist ein weiterer Beleg für die so oft
beobachtete Erscheinung, daß die Weiterentwicklung an den einzelnen
Organen sich in den verschiedenen Gruppen häufig durchaus ungleichmäßig vollzieht, so daß ursprünglichere und abgeleitete Merkmale
neben einander an verschiedenen Organen derselben Art ermittelt
werden können.
Über die Beziehungen der beiden Subgenera Cypellocalyx und
Syngenesis will ich noch bemerken, daß das erstere wohl ungezwungen
an die Sektion VI Asiomelanesiae des Subgenus Polymeris angereiht
werden kann, während das zweite sich wohl neben die Sektion VII
Synantheroides derselben Untergattung (Polymeris) stellen läßt.
Bezüglich der Rückbildung der Kelchzähne in den verschiedenen
Abteilangen der Gattung ist das bei der Darstellung des Kelches im
allgemeinen Teil Gesagte zu vergleichen.
Subgenus
I:
Eulycianthes (Dun.)
Bitt. n.
comb.
Solanum sect. Pachystemonum subsect. Lycianthes § 1 Meiomeris**
Eulycianthes Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), p. 29, 161
Lycianthes
(Dun.) Hassl. in Ann. Conserv. et Jard. Bot. Geneve
(1. Okt. 1917),
Fructus globosus, extus bacciformis, intus drupiformis, e
p. 180.
loculis compluribus scleroticis compositus; in loculo quovis semen
5unicum inclusum; inflorescentiae subaxillares, 1 3-, rarius
florae, sessiles vel fere terminales in ramulis brevibus infra foliiferis;
calyx truncatus, dentibus 5 lineari-subulatis, inter quos dentes minuti
intercalati adsunt vel omnino deficiunt; corolla rotata, Stella e loborum
partibus medianis composita ±_ ve insignita; filamenta inaequalia,
longa; antherae breviusculae, usque ad 2
3
longae,
0,8—2,5
;
—
XX
—
—
mm
— Frutices
— mm
magni; rami juniores lineis manifeste acutis decurrentibus angulati; ramuli laterales saepe tandem
subaequales.
erecti satis
destituti apicibus acutis spinescentibus; folia integra linearilanceolata usque ad late ovati-elliptica, firme membranacea, parva
vel mediocria, glabra vel pilis minutissimis simplicibus acutis vel
foliis
saepe, praecipue subtus, pilis pluricellularibus cervicorniter ramosis
apicibus plerumque acutis raro glandulosis +_ ve dense obtecta.
Die erst in jüngster Zeit genauer klargelegte Ausbildung einer
Steinzellschale um die Samen einiger Lycianthes- Arten, die Hassler
zur Aufstellung der neuen Gattung veranlaßt hat, ist schon älteren
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
320
Forschern, wenn auch nur undeutlich und ohne Kenntnis des anatomischen Baues bekannt gewesen. Es erscheint daher geboten, in
einem kurzen Rückblick die Darstellungen der älteren Botaniker über
diesen Gegenstand dem Leser vorzuführen.
Schon Persoon (Syn. pl. I, 229) ist die eigenartige Außen-
wand der „Samen" der Lycianthes lycioides aufgefallen, er bemerkt
lakonisch: „Semina ossea.
An diversum genus?"
Auch Dunal erwähnt, offenbar ohne Kenntnis ven Persoon's
Notiz am Schlüsse der Beschreibung der L. lycioides, der einzigen
ihm im Fruchtzustande zugänglichen Art dieser Gruppe: „semina
pauca, ut plurimum 8, angulata, subrotunda, subreniformia, superficie
inaequali." Er ist aber dem Bau dieser eigenartigen, für die Gattung
Solanum und für die verwandten Genera so ganz ungewöhnlichen
„Samen" nicht weiter nachgegangen, sonst hätte er gefunden, daß
hier die Samen in besonderen sklerotischen Hüllen eingebettet sind
und dadurch ihre scheinbar absonderliche Gestalt erlangt haben.
Die kleine Untergattung Eulycianthes hat einen innerhalb der
Subtribus Solaninae bis jetzt unbekannten und sonst nur aus der
Subtribus der Lyciinae bei Grabowskia und einigen Lycium- Arten 1 )
bekannten steinfruchtartigen Bau der Frucht: äußerlich eine Beere
wie die übrigen verwandten Solanaceen, zerfällt sie innerhalb des
ziemlich dünnen Fruchtfleisches in eine Reihe von sklerotischen, von
einander getrennten Fächern (6
8); jedes derselben umschließt einen
—
Samen (selten, bei seitlich verwachsenen Fächern 2 Samen).
Der erste, der die eigenartige sklerotische Struktur der die
Samen von Eulycianthes umgebenden Stein zellfächer genauer untereinzigen
sucht hat, ist Werner Rassmus in seiner 1907 in Göttingen erschienenen Dissertation. 2 ) Mir war diese Arbeit lange vor meiner
eingehenderen Beschäftigung mit Lycianthes bekannt, aber ich hatte
seine Angaben über Solanum candicans, die in der vorliegenden Arbeit
Lycianthes lycioides (L.) Hassl. subsp. tomentosa (Dun.) Bitt.
als
bezeichnete Pflanze, übersehen. Erst nachdem ich mich selbst unabhängig über die bei Eulycianthes vorliegenden Verhältnisse unterrichtet
hatte, fielen mir bei einer abermaligen Durchsicht der Rassmus'schen
Arbeit seine Bemerkungen über Solanum candicans in die Augen.
Da seine Anschauungen über die Endokarpschale von den meinigen
abweichen, so scheint es mir angemessen, zunächst seine Darstellung
a. a. 0., S. 12 hier wörtlich wiederzugeben:
»Obwohl sich Solanum candicans im Bau seiner Testa eng an den Typus
von S. ternatum anschließt, verdient es doch besondere Erwähnung, weil der
Same noch eine Ausrüstung erhält, durch die er von allen Solanum- Arten leicht
zu unterscheiden ist. Während doch sonst nur die Epidermiszellen des Integumentes den Schutz des Embryos übernehmen, kommt bei Solanum candicans
die Fruchtpulpa der Epidermis zu Hilfe, indem sie um den ganzen Samen trotz
der schon vorhandenen, starken Verdickung in den Epidermiszellen noch einen
unregelmäßigen, d. h. in seiner Stärke schwankenden Gürtel von Steinzellen
x
)
Siehe Bitter in Abh. Nat. Ver. Brem., XXIII (1914), 118.
2
Beiträge zur Entwicklungsgeschichte der Verdickungen in den EpiderGöltingen,
der Samen von Solanum-Arten.
Inaugural-Dissertation
Druck von Louis Hofer 1907.
)
miszellen
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
321
ausbildet, an dem natürlich eine Öffnung erhalten bleibt, um die Keimung zu
gestatten (Fig. 11).
Angedeutet ist das Zustandekommen eines besonderen
Steinzellgürtels um den Samen herum in den Früchten der Solanum-krten, die
nach der Art von Solanum flavum die Epidermiszellen des Integumentes verdicken, da die Pulpa häufig rundliche Gebilde aus Steinzellen erzeugt, die unregelmäßig zwischen den Samen verteilt liegen.«
Die Anschauung von Rassmus, daß die Fruchtpulpa bei
Solanum candicans durch Ausbildung der Steinzellhülle die Samenschale im Schutz des Embryos unterstützt, genügt nicht zur Deutung
des verschiedenen Verhaltens der Solaninen-Gattungen in Bezug auf
die stärkere oder geringere Ausbildung der Steinzellzone in den
einzelnen Arten. Auch in der vorliegenden Gattung treffen wir neben
den wenigen Arten des Subgenus Eulycianthes mit einer derben, die
Samen fast völlig umhüllenden Stein zellschale andere Gruppen, die
teils mit einer größeren, teils mit einer nur geringen Zahl von Steinzellkörnern ausgestattet sind und schließlich auch solche, deren Beeren
völlig ohne jede Spur von solchen Steinzellkörpern sind.
Mit einer
teleologischen Deutung dieses verschiedenen Verhaltens gelangen wir
hier zu keinem Ergebnis; sonst müßte sich in der Struktur der
Samenschale bei den Arten mit reinen Beeren ein Unterschied gegenüber jenen mit mehr oder minder reichlicher Steinkörperbildung beobachten lassen; in Wirklichkeit weisen manche reinbeerige Arten
ziemlich dünne Samenschalen auf.
Auch die weitere Angabe von
Rassmus, daß bei manchen Solanum- Arten (von denen er keine
Namen anführt) „in der Pulpa häufig rundliche Gebilde aus Steinzellen erzeugt werden, die unregelmäßig zwischen den Samen verteilt
bedarf insofern der Verbesserung, als diese Steinzellkörner
keineswegs „unregelmäßig" und auch nicht „zwischen den Samen",
sondern nach meinen eingehenden Untersuchungen bei den betreffenden
zahlreichen Arten in durchaus regelmäßiger Verteilung außerhalb der Samenzone angeordnet sind. Die vergleichende Untersuchung
der Arten in den verschiedenen Solaninen- und Lyciinen-Gattungen
führt zu der Feststellung, daß diese Überbleibsel einer früheren einheitlichen Steinschale innerhalb des Fruchtfleisches sich bei den
einzelnen Arten in verschiedenen Stadien der Rückbildung befinden,
daß aber der jeweilige Zustand der Rückbildung dieser Steinzellkörper
von den betr. Arten mit großer Zähigkeit festgehalten und vererbt
wird, ohne daß sich für das Vorhandensein oder Fehlen dieser Steinschalenreste irgend ein Vorteil oder Schaden für die Spezies ermitteln
ließe.
Wir sehen in einer ganzen Reihe von Gattungen alle Stadien
der Rückbildung neben einander vor uns und können gerade diese
Merkmale in den Gattungen selbst innerhalb der engeren Verwandtschaftskreise als wertvolle Anhaltspunkte für eine natürliche Gruppierung der Arten nach Sektionen u. s. w. benutzen. In der SolaninenReihe läßt sich gerade an der Gattung Lycianthes ähnlich wie bei
Lycium in der Lyciinen-Reihe die ganze Kette von einer fast geschlossenen Steinzellschale um die Samen durch mehrkörnige, ferner
durch nur zweikörnige bis zu reinbeerigen Arten (völlig ohne Steinzellkörner) verfolgen. Bei verschiedenen mehrkörnigen, einzeln auch
noch bei einigen zweikörnigen Spezies läßt sich aus der mehr oder
liegen,"
Juni 1919.
XXIV, 21
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
322
minder schalenförmigen Gestalt der einzelnen Steinzellkörper ein Schluß
auf den früheren stammesgeschichtlichen Zusammenhang dieser Reste
zu einer einheitlichen Steinschale machen.
Eassmus
hat in seiner Arbeit in Fig. 1 1 ein sehematiscb.es
Samens mit der ihn umgebenden Steinzellschale
geliefert.
Nach ihm umfaßt dieser „Steinzellgürtel," wie er es nennt,
den Samen nicht vollständig, in seiner Zeichnung ist sogar ein erhebliches Stück des Samens frei davon.
Nach meinen eigenen Erfahrungen sowie auch nach der Darstellung Hassler's aber ist diese
Lücke in der Steinschale, aus der bei der Keimung der Embryo
hervortritt, viel geringer, als sie von Rassmus abgebildet wird.
Querschnittsbild eines
Der
lycioides,
hat,
ist
erste,
der
die Steinschale
und
S. candicans
S.
Hassler 1 ) gewesen,
um
Dombeyi
der,
die
Samen von Solanum
Weise gedeutet
ebenso wie ich wenige Monate
in
richtiger
Rassmus an S. candicans,
(meist 8) Samen dieser drei Arten mit einem derben
Steinzellmantel umgeben fand, ein Verhalten, das von dem sämtlicher
bisher bekannt gewordenen Solanum- Arten so völlig abweicht, daß
er sich für berechtigt hielt, diese bislang nach Dunal als subsect.
Lycianihes § 1 Meiomeris ** Eulycianthes Dun. bezeichnete Gruppe
als besondere Gattung von Solanum abzutrennen und sie als Lycianthes
(Dun.) Hassl. zu bezeichnen.
Hassler machte mich brieflich im
November 1916 unter Bezugnahme auf meine Untersuchungen über
Steinzellkonkretionen bei Solaneen auf seine Entdeckung einer solchen
steinfruchttragenden Pflanze mit durch Terminalporen sich öffnenden
Antheren aufmerksam. Nachdem ich Ende Mai 1917 vom Heeresdienst befreit worden war und im Laufe des Juni meine umfangreiche
Studie über die Solana africana II und III, die in Engler' s Botanischen
Jahrbüchern erscheint, zum Abschluß gebracht hatte, wandte ich mich
der monographischen Bearbeitung der Solanum- Abteilung Lycianihes
zu, die mein besonderes Interesse durch die merkwürdigen, auf Neuguinea vorkommenden Angehörigen der neuen Sektion Cypellocalyx
erregt hatte. Ich entdeckte nun auch meinerseits alsbald den eigenartigen Fruchtbau der Gruppe Eulycianthes und auf meine Anfrage
im Juli 1917 bestätigte mir Hassler, daß dies die von ihm untersuchte Gruppe sei und daß er sie als Gattung Lycianthes von Solanum
später,
ohne Kenntnis der Beobachtungen von
die wenigen
abgetrennt habe. 2 ) Hassl er hat dann in seiner am 1. Oktober 1917
veröffentlichten Studie den Bau der Frucht an der Hand einiger
Abbildungen eingehend erläutert.
„Man kann die Ausbildung mehrerer Steinkerne in jeder Frucht
bei Eulycianthes in gewisser Hinsicht mit dem Verhalten der geschlossenen Steinkerne in den Scheinfrüchten mancher Pomaceen vergleichen,
z. B. mit Mespilus germanica und den
Crataegus- Arten ; nur ist
Solanaceae austro-americanae imprimis paraguarienses I. Lycianthes
Un nouveau genre de Solanacees ä fruits drupaces. Ann- du
Conserv. et du Jard. botan. de Geneve XX (1. Okt. 1917), 173.
2
unabhängige Bestätigung seiner
) Vergl. Hassler's Hinweis auf diese
Ergebnisse, a. a. 0. S. 179
»Nous sommes heureux de voir ainsi nos resultats
confirmes d'une facon independante.«
1
)
(Dun.) Hassler.
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
323
der morphologisch-organographische Unterschied wohl zu
der zwischen dem oberständigen typischen Fruchtknoten
der Solanaceen und der mit unterständigem Frachtknoten ausgestatteten
Apfelfrucht der Pomaceen besteht.
Auf Grund meiner morphologischen Untersuchungen sehe ich
mich gezwungen, HassJer's nur auf die wenigen Arten der ursprünglichen Unterabteilung Eulycianthes beschränkte Gattung Lycianthes
auf die alte Dunal'sche Solanum- Abteilung Lycianthes zu erweitern.
Die von mir im folgenden hinter der Untergattung Eulycianthes (Dun.)
Bitt. dargestellte Series Pliochondrae Bitt. bildet in ihrem gesamten
natürlich
beachten,
Aufbau, besonders auch durch das Vorhandensein mehr oder minder
zahlreicher Steinzellkörper in den Beeren die Brücke von der Untergattung Eulycianthes zu der Untergattung Polymeris (Dun.) Bitt. In
dieser letztgenannten Abteilung läßt sich die allmähliche Rückbildung
der „granula sclerotica" in Größe und Zahl schrittweise verfolgen.
Aus diesen Gründen ist eine gattungsmäßige Trennung der EulycianthesArten von den Angehörigen der Untergattung Polymeris nicht angängig.
Eulycianthes
in bezug auf die Erhaltung der einheitlichen Steinschale
ursprünglicher als die Angehörigen der Gattung Bassovia,
bei der sich nur in einigen Arten *) mehr oder minder zahlreiche Steinzellkörner
als Reste der ursprünglich einheitlichen, die Samen umgebenden Steinschalen
erhalten haben. Umgekehrt zeigt Bassovia hinsichtlich der Länge der Filamente
und des Längsspaltens der Antheren ein primitiveres Verhalten als die mit ausgeprägten Terminalporen ausgestatteten Eulycianihes-kiieu.
um
1.
botan.
ist
Samen herum
die
Lycianthes lycioides (L.) Hassl. in Ann. Conserv. et Jard.
(1. Oct. 1917), 181;
Geneve
Solanum
XX
L. Mant.
lycioides
45;
Austr. I (1786), 96; Jacq. Jcon. rar.
229; Willd. Spec. pl. I, 1050; Willd.
I
L.
Syst.
226;
Jacq. Collect.
tab. 46; Pers. Syn. pl.
1
(1805),
Enum.
241; Dun. Hist. Sol. (1813), 174; Dun.
Plant. Hort. Berol. (1809),
Sol. Syn. (1816), 22; H. B.
K., Nov. Gen. et Spec. PI. III (1818), 36;
Link, Enum. PI. Hort. Berol. K, I (1821),
Roem.
et Schult.
IV 607
;
189; Dun. in DC. Prodr.
XIII, I (1852), 161; Weddell, Chloris Andina II (1857), 107, tab. 55
(siehe subsp. parvifolia [Wedd.] Bitt.); Therese von Bayern in Beih.
zum Bot. Centralbl. XIII, 57; ßitt. in Engl. Bot. Jahrb. 54, Beibl.
119 (1916), 15;
S. phillyreoides
H. B. K. Nova gen.
XIII,
Humb.
et
170.
I,
Fruticosa, er. 1,5
et
Bonpl. ex Dun. Sol. Syn. (1816), 24;
Dun. in DC. Prodr.
(1818), 37.
spec. III
—
—
4 m alta, valde ramosa;
2, nonnumquam
rami vetustiores cortice sordide fuscescente rugoso obtecti, juniores
pallide fuscescentes er. 1,5
2,5 mm diam. lineis decurrentibus manifeste prominentibus angulati, in typo primo pilis brevissimis minutis
2-cellularibus sparsim obsiti, serius glabri (vide varietates
acutis 1
pilosiores !) internodia in ramis robustioribus inferioribus 4,5
7 cm,
in ramis superioribus 0,5
2 cm longa; ramuli laterales abbreviati
internodiis saepe multo brevioribus foliis nonnumquam subfasciculatis
instrueti apice acuto foliis superioribus sensim minoribus omnibus
—
—
;
J
)
—
—
Siehe Abh. Nat. Ver. Brem. XXIII (1914), 135, 136.
21*
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
324
tandem
delapsis
ramulis
his
lignescentes spinescentesque;
partes vetustiores
parvis defoliatis spinescentibus +, ve horridae; folia
obovati-elliptica ca. 2—3: 0,8—1,4 cm, (saepe minora), (in ramis
validis inferioribus late lanceolata usque ad 8,5 3 cm), basi in petiolum saepe brevem (2 4 mm) rarius
1,5 cm longum sensim
an guttata, ad apicem versus brevius angustata vel subrotundata,
obtusa, integra, membranacea, (in typo) utrinque viridia, subtus parum
pallidiora, primo utrinque (supra in venis, subtus quoque in mesophyllo)
2-cellularibus acutis obsita, serius glabrescentia;
pilis brevissimis 1
vena media et venae laterales primariae in utroque latere 5 7 curvatim
:
—
—
—
—
—
4— 5-florae; pedicelli
brevissimis — 2-cellularibus
ascendentes subtus manifestae; inflorescentiae in ramulis lateralibus
abbreviatis subaxillares in axillis foliorum, sessiles, 1
3-florae, in
ramis validis inferioribus usque ad
2 (rarius— 2,5) cm longi, pilis
ca. 1,4
—
graciles,
1
calyx diam. ca. 6 mm, in parte
1,5—2 mm longus in dentes 5 lineares ca.
longos subulatos abiens, dentibus intercalatis in typo
primo
acutis
crebris obsiti;
satis
inferiore truncata ca.
2
mm
non evolutis (vide tarnen varietates!),
extus
pilis
brevibus 1
—2-
cellularibus acutis crebris obsitus; corolla albi-violacea, Stella interiore
—
lutescente, rotata, subpentagona, diam. ca. 1,8
2,1 cm, ejus lobi fere
usque ad apicem membranis interpetalariis glabris conjuncti, extus
parte apicali pilis brevibus acutis densis obtecti; corollae tubus
longus, intus quoque glaber; filamenta inaequilonga,
1
longa, unum fere 1
glabra, duo fere 0,8
1,5 mm, duo ca. 1,8—
longa; antherae subaequales, illae in filamentis longioribus
2
et minoribus insidentes incurvatae, omnes breviter ellipsoideae,
2 mm, in varietatibus nonnullis
longae, 1,2
ca. 1,7
2,5
latae, utrinque manifeste emarginatae, extus auraotiacae, poris apicalibus introrsis parvis; ovarium ellipsoideum, obtusiusculum, ca. 1,5:
1,2 mm, basi vel in tota superficie glabrum, nonnumquam in parte
apicali pilis brevissimis acutis crebris obsitum; Stylus stamina longiora
longus, apice incurvatus, glaber; stigma
5
fere aequans, ca. 4
styli apice vix crassius, obtusum; calyx in statu fructifero parum
(raro) 2,5
longis;
auctus, diam. ca. 7 mm, lobis 5 subulatis ca. 2
in
ca.
mm
—
mm
mm
—
—
—
mm
mm
—
bacca
globosa, diam. ca.
—
mm
6—7 mm,
mm
intus vix carnosa,
drupiformis;
semin a pauca, 6 8, locuiis scleroticis crassis inter seliberis
involuta; loculi ca. 3 3,2:2 2,5:1,5 mm, irregulariter rugosi, in
—
—
statu sicco rubrif usci, funiculo tenui e semine oriundo basilari praediti
semina ellipsoidea, ca. 1,5 0,8 0,8 mm, pallide fusca, minute rugulosa,
:
:
ad basim versus sensim in funiculum angustata.
Verbreitung: Anden von Columbia, Ecuador, Peru und
Bolivia, ferner die am Schluß der L. lycioides dargestellte Unterart parvifolia (Wedd.) Bitt. bis nach N". W. Argentinien (Jajny) und
Nord- Chile (Tacna).
Die Hauptform wurde in botanischen Gärten
(1820—1827 Paris! 1822 Karlsrahe!);
offenbar daraus seit Jahrzehnten verschwunden.
längere Zeit kultiviert
Columbia: im Tal
Humboldt!
des Magdalenenstroms
bei
Tenerife
jetzt
und
sub nom. Solanum phillyreoides H. et
Bonpl.) Ecuador: In der gemäßigten Region an sandigen Orten, Sodiro
Badillas,
(hb. Willd.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
325
n.
114/25! (hb. Berol.), Ebenen von Pomasqni, Jameson
Mus.
Brit.,
n.
319! (hb.
hb. Vindob.).
Das Sodiro'sche Exsikkat ist eine Pflanze, die dem vor längerer Zeit
jahrzehntelang in den botanischen Gärten kultivierten Typus, der auch Linne's
Beschreibung zu Grunde gelegen hat, am besten entspricht. Es liegen unter den
Sodiro'schen Belegen kräftige Langtriebe mit 4 5 zähligen Infloreszenzen und
großen Spreiten von 8,5 3 cm auf 1,5 cm langen Stielen neben anderen offenbar
älteren Trieben, die ihre Blätter verloren haben und zahlreiche blühende Kurz2 0,6 cm) kurzgestielten (2 4 mm) Spreiten vor, alle
triebe mit kleinen (1,5
von der typischen scheinbar kahlen Form, die mit winzigen 1— 2-zelligen Spitzhaaren
versehen ist. Auch in der Blüten große zeigen diese vielleicht vom selben Strauch
stammenden Triebe Größen Verschiedenheiten die Blüten der kräftigen erstjährigen
Geiltriebe sind größer als die der am 2-jährigen Holz entspringenden Kurztriebe.
—
:
—
—
:
:
Unter dem Namen Solanum phillyreoides Humb. et Bonpl. befinden sich im
Berliner Herbar verschiedenartige Belege, und zwar im herb. Willd.! ein Zweig,
der sich sofort als eine wenig behaarte, ziemlich kleinblätterige Form der
Lycianthes lycioides zu erkennen gibt und der bei genauer Vergleichung mit
:
Dunal's sowie
Humboldt und Bonpl and's
S. phillyreoides zu gelten
Beschreibung unbedingt
Dagegen
als
das
im
Berliner Herb,
generale unter demselben Namen eine viel groß erblättrige Pflanze mit gabelig
verzweigten Haaren, die schon durch ihre zehn mehr gleichgroßen Kelchzipfel
von der nur mit fünf größeren sowie fünf undeutlichen dazwischen stehenden
Kelchzipfeln versehenen des herb, Willd. abweicht; diese offenbar ebenfalls von
Humboldt und Bonpland am Bio Magdalena gesammelte Pflanze ist als
Original zu
Lycianthes columbiana
Bitt.
hat.
biegt
zu bezeichnen.
Die typische Form, die jahrzehntelang früher in den europäischen botanischen
Gärten kultiviert worden ist, zeichnet sich durch Kahlheit und Blätter von mittlerer
Größe aus; die Art weist in ihrem weiten Verbreitungsbereich in den Anden
des nördlichen Südamerikas eine ganze Reihe von Variationen auf, sowohl bezüglich der verschiedenen Größe und Breite der Laubblätter als auch bezüglich der Dichtigkeit der Behaarung derselben; die Versuche, einzelne dieser
Typen als besondere Arten darzustellen, müssen als verfehlt angesehen werden,
da die Unterschiede durch mancherlei Zwischenformen übei brückt werden;
stärker behaarte und fast kahle Typen scheinen an verschiedenen Orten durch
einander vorzukommen; wenigstens traf ich sie in einigen Exsikkaten neben
einander aufgelegt, so ohne Fundort ex hb. Humboldt (Kunth) neben einem
breiterblättrigen, beiderseits ziemlich reich behaarten Typus, der als var. pubescens
bezeichnet ist, einen schmalblättrigen, der in der Blattform mit der weiter unten
als var. iodastera beschriebenen Form übereinstimmt, aber unterseits noch
weniger behaart ist als diese. Unter Weberbauer n. 1741 hegen kurzblättrige
kahle, kurzblättrige ziemlich dicht behaarte und schmalblättrige dicht behaarte
nebeneinander.
zur
Die teilweise sehr verschiedene Größe der Blätter läßt sich nur mit Vorsicht
Unterscheidung von Varietäten verwenden, da in den Exsikkaten nicht
immer gut vergleichbare Stadien vorliegen: manchmal sind fast ausschließlich
Blätter von Langtrieben vorhanden, in anderen Fällen nur solche von Kurztrieben.
Ohne Vergleichsmaterial in verschiedenen Entwickelungstadien wird man zu
keiner endgültigen Klärung über die Formen dieser weit verbreiteten Art gelangen
können.
Belege:
(hb.
Jacquin in hört. Schoenbrunn.
!
hört.
Erlang.!
Zuccarini 1819,
Monac).
Var. parcipila Bitt. n. var.
Partes novellae pilis majoribus quam in typo simplicibus acntis
partim cervicorniter ramosis acutis primo crebrioribus obsitae,
serius pilis satis sparsis; folia ramorum majorum robustiorum lanceolata, acuta vel acutiuscula usque ad 7,5 2,5 cm, folia ramorum
minorum 1,8: 0,6 3,5 :1, 3 cm; calyx inter dentes 5 principales in
vel
:
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
326
usque ad
1
mm
—
mm
longos 2
2
longos praebens.
statu fructifero 1,5
—3
dentes minores intercalatos
m
Ecuador: auf Diluvialboden über Calicali bei Quito, 3000
M., F. C. Lehmann n. 383 b! (hb. Barb.-Boiss.)
Gesträuche
mit ungleicher, dichter Verzweigung, 4
hoch, November blühend;
—
ü.
m
und Pomasqui, 2000—3000 m ü. M., F. C. Lehmann
n. 430 a! (hb. Mus. Brit.), Ende Jan. blüh, und fruchtend (letzteres
als Typus der Varietätsbeschreibung zu Grunde gelegt).
Dieser Form kommt nahe eine noch spärlicher behaarte Pflanze von Pasto
bei
Calicali
(Süd-Columbia)
Var.
Karsten!
leg. H.
brachyodon
ßitt.
(hb. Vindob.)
var.
n.
Folia subtus pilis paucis simplicibus
dentes 5 brevissimi (usque ad 0,8
etiam in statu fructifero vix prominentes.
vel
mm
calycis
Ecuador:
ramosis
longi),
praedita;
nonnumquam
Prov. Pichincha, Rio Gaillabamba, A. Stübel n. 51 a!
(hb. Berol.) Sept. blüh,
und
frucht.
Var. iodastera (Dun. sub Solano), Bitt. n. comb.
Solanum
lycioides Lindl. Bot. Reg.
1846
tab.
25; Benth. in
PL
Hartweg. (1846), 239.
S. lycioides L. var. ß iodasterum Dun. in DC. Prodr. XIII,
(1852), 162. Benth. in PI. Hartweg. (1857), 358.
Fregirardia angustifolia Dun. in DC. Prodr. XIII,
I
I
(1852), 506.
In specimine a me viso folia rami majoris elongati (dolichocladi)
desunt, laminae brachycladorum angustae, lanceolatae vel lineari16—20
lanceolatae, er. 10
mm, supra fere glabrae (brevissime sparsim pilosae), subtus pilis tenuibus inaequilongis plerisque
simplicibus rarius parce ramosis valde sparsis obsitae; inflorescentia
2
6-flora; calyx plerumque 5-dentatus, rarius dente minuto, uno
alterove intercalato instruetus; corolla sec. cl. Dunal „violacea fundo
lutea, Stella 5-radiata atropurpurea ultra limbum porreeta insignita
—
:
3—4—7
—
membrana plicata intermedia emarginata".
Ecuador: im Tal bei S. Antonio, Hartweg
Vindob.), Llanos de
Vindob.).
n.
1302! (hb. Berol.,
Pomasqui und San Antonio, herb. Durville!
(hb.
im getrocknetem Zustande
nicht Erkennbaren Blütenfarbe besteht
großer Unterschied von der typischen Form der L. lycioides
wie es nach der Beschreibung Dun al's scheinen könnte. Dunal zitiert a. a. 0. 506
als Beleg Hartweg n. 1802, gemeint ist aber wohl Nr. 1302.
In der
vielleicht kein so
Von mittlerer Behaarungsintensität
L. lycioides:
sind
folgende Belege der
Columbia: Prov. Bogota, Bogota, 2000 m ü. M., Triana n.
Inflores2251! (hb. Vindob.); Guasca, Triana! (hb. Berol., Vindob.)
Guasca,
zenzen 2- blutig; Kelchzähne 5, ziemlich lang und spitz.
Triana n. 3855! (hb. Mus. Brit.) Neigt hinüber zu subsp. tomentosa,
lang.
aber unterseits lockerer behaart; Antheren 2
—
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
327
Peru: ohne Fundort, Lobb! (hb. Vindob.) Spreiten er. 2:0,8
0,9 cm, beiderseits ziemlich dicht, aber nur mäßig lang behaart, Haare
auch unterseits wenig verzweigt. Infloreszenz
3-blütig: Blütenstiele
2—
und Kelche (außen)
zwischen Tarma und Palca,
dicht kurzhaarig;
—
m hoher Strauch, in Gesträuchen 2600 3000 m ü. M., Weberbauer n. 1741! (neben einer breit und stumpfblättrigen, schwach behaarten Form eine schmäler blättrige reichlicher behaarte, die zur
subsp. tomentosa überleitet; außerdem unter derselben Nummer 1741
die besonders kleinblättrige var. brachyphylla Bitt. (siehe diese), ebenfalls in einer stärker behaarten und in einer fast kahlen Form). Prov.
Cajatambo, Dept. Ancachs, unterhalb Ocros, Weberbauer n. 2743!
(hb. Berol.)
Aus Kräutern (Gräser zahlreich), Kakteen, Bromeliaeeen und Sträuchern gebildete, offene Formation, 3000—3200 m
ü. M., März blühend, (der Lobb' sehen Form ähnlich, aber etwas kürzer
behaart; an der Lima-Oroya-Bahn bei Tambo de viso, auf Felsen,
2650 m ü. M., Weberbauer n. 126! (hb. Berol.), Dezember blühend.
bis 2
—
Prov. Larecaja: in der Nähe des Sorata, überall an
Orten, Mandon n. 405! (hb. Barb.-Boiss., Mus.
Brit., Stockh., Vindob.)
2600-2800
ü. M., besonders dicht und
Bolivia:
dürren,
steinigen
—
m
behaart, ähnlich der Lobb'schen Form aus Peru, nur noch
dichter behaart; neigt zur subsp. tomentosa (Dun.) Bitt. hinüber; Sorata,
kurz
2600 m ü. M., Rusby n. 803! (U. S. Nat. Herb.) Februar blühend
und fruchtend: eine ziemlich großblättrige Form von mittlerer Behaarungsstärke.
brachyphylla
Var.
Bitt.
var.
n.
laminae parvae, apice plerumque rotundate obtusatae, in ramulis
abbreviatis solum 0,25:0,15 usqiie ad 0,6:0,3
0,4 cm.
—
Peru: zwischen Tarma und
Palca,
Weberbauer
1741
n.
p. pte.!
(herb. Berol.).
Auch diese Varietät liegt in einer
und schwächer behaarten Form vor.
tomentosa (Dun.)
Subsp.
Solanum
S.
fig.
b.
stärker behaarten
Ruiz
et Pav. Fl.
einer nur kurz
comb.
Bitt. n.
lycioides L. var. tomentosa
lycioides
und
Dun. Hist.
Peruv.
II,
Sol.
(1813) 174;
(1799), 41,
tab.
177
(excl. syn.);
Solanum candicans Dun.
Sol.
Syn.
(1816), 23;
Dun. in DG.
Prodr. XIII, 1(1852), 162.
Lycianthes candicans Hassl. in Ann. Conserv. et Jard. botan. Geneve
181.
XX (1917)
—
m
Fruticosa, 1
2
alta; omnes partes virides usque ad calyces
(extus) etiam in statu adulto pilis modicis simplieibus vel +_ ve
cervicorniter ramosis densioribus obsitae; lamina lanceolata, obtusa,
usque ad er. 4,5 5 1,9 cm, supra sordide viridis, pilis tenuibus
simplieibus vel partim ramosis in tota superficie et in margine satis
crebris obsita, subtus pilis fere omnibus cervicorniter ramosis densis
molliter cinerei-tomentosa; inflorescentiae 2
6-florae; pedicelli et
—
:
—
calyces (extus) densius pilosi
quam
in formis praecedentibus;
calyces
—
;,;
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
328
solum quinquedentati vel dentibus nonnullis minoribus
violacea vel alba (Lehmann n. 4944);
longae, ceterum typo simillimae.
corolla
intercalatis
antherae 2
— 2,5 mm
Columbia: ohne besondere Fundortsangabe, Linden n. 795!
Mus. Brit.). Dept. Santander, Umgebung von Pamplona, ca. 2400 m
ü. M., Linden n. 718! (hb. Mus. Brit., Vindob.), November blühend.
Ecuador: ohne besondere Fundortsangabe, Jameson! (hb. Vindob
U. S. Nat. Herb.); in den Anden, Riobamba, Spruce n. 5594! (hb.
Haun., Vindob.), neben einem normalen Exemplar liegt in beiden
Herbarien ein schlanker blühender Trieb mit großen obovaten Spreiten
petioli ca. 6—8 mm lg., lamina ca. 3,5 2, 5,8 3 usque ad 7 3,6 cm;
pedicelli graciles, ca. 23
35 mm longi, calycis dentes intercalati saepe
(hb.
:
—
:
:
melius evoluti: wahrscheinlich eine besondere großblättrige Varietät
in sandigen Gesträuchen bei Riobamba, Sodiro n. 114/2! (hb. Berol.);
in offenen Buschwerken um Loja, F. C. Lehmann n. 4944! (hb. Berol.),
bis 4 m hohe Gesträuche, Blüten weiß; Loja, Warszewicz n. 8!
(hb. Berol.), dieser ebenfalls mit sehr ansehnlichen Blättern (lamina
7:3,4 cm) ausgestattete Beleg hat leider duich Insektenfraß arg zerstörte Blüten, er gehört aber auf Grund der Behaarung ohne Zweifel
—
hierher.
—
Peru: ohne Fundort, Ruiz! (hb. Berol.)
Dagegen liegt aus
Hecken bei Huanuco ein anderer Beleg von Ruiz vor, der nicht so dicht
und merklich kürzer behaart ist als die eben genannte Pflanze; Caxamarca, Mathews n. 3247! (hb. Mus. Brit.).
Außerdem gehört hierher eine unter dem Vermerk »Bresil«, Blanchet n.
718! im herb. Barb.-Boiss. liegende Pflanze; als Heimat für dieselbe
eine der drei nordöstlichen andinen Republiken anzusehen.
Subsp. parvifolia (Wedd.)
Solanum
Bitt.
lycioides L. var.
ß
n.
ist
wohl
comb.
parvifolium Weddell, Chlor. And.
II
(1857), 107, Tab. 55.
Solanum pseudolycioides Rusby in Bull. Torr. Bot. Club XXVI
Bull. New York Bot. Gard. IV (1907), 316; Buchtien,
(1899), 193;
Contrib. a la flora de Boliv. (1910), 170.
Solanum lycioides L. var. angustifolia Damm, in Engl. Bot. Jahrb.
IL (1913), 216.
0,5—1,5
m
alta; partes novellae pilis brevissimis
densis obsitae, serius pilis minutis parum
conspieuis glabrae esse videntur; rami primo virides, serius pallide
fuscescentes, lineis decurrentibus satis manifestis angulati, tandem
sordide cinerei-fuscescentes cortice ruguloso instrueti; folia dolichocladorum lineari-lanceolata, ca. 27:6 usque ad 30 8 mm, braehycladorum linearia, ca. 12 17:3 mm, omniaapice obtusa, firme
Fruticosa,
1
er.
— 2-cellularibus
acutis
:
membranacea, utrinque primo brevissime dense pilosa, serius
fere glabra; inflorescentiae sessilesin axillis foliorum brachycladorum,
1
2-florae; pedicelli graciles, ca. 8
12
longi; calyx breviter
campanulatus, ca. 3
longus, diam. ca. 4 mm, truncatus, membranis
—
—
mm
mm
intersepalariis
ca. 1
diaphanis conjunetus, in dentes 5 lineares subulatos
mm longos abiens, extus primo sicut pedicelli pilis brevissimis acutis
sparsis obsitus; corolla coerulei -violacea, diam. ca. 18
— 20 mm, rotata;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
329
—
quoque glaber, ca. 1
1,5 mm longus; filamenta
longa, duo ca. 1,5 mm longa, quintum fere
mm
duo
inaequalia,
0,5
2
2,5 mm longum, omnia glabra; antherae breviter ellipsoideae, ca.
corollae tubus intus
—
—2
1,8
0,7—0,8 mm,
:
—
extus
anrantiacae,
intense
—
intus
flavidae;
ovarium subglobosum conicum, diam. 0,8 1 mm, glabrum; Stylus
4 mm loDgus, stamina longiora fere aeqnans, glaber, apice manifeste
incurvatus; stigma styli apice crassius, subglobosum, obtusum; bacca
subglobosa, diam. 6
— 7 mm,
intus drupiformis, loculi 7
— 8 sclerotici
semen unicum involventes vel nonnumquam duo lateraliter
connati (tunc semina duo includentes), ca. 3:2
2,5:1,5 mm, super-
omnes
liberi
—
ficie irregulariter
gibbosa.
Bolivia: ohne Fundortsangabe, Cuming! (hb. Vind.), Bridges!
(1850, hb. Farb.-Boiss , Mus. Brit.); Dept. La Paz, bei La Paz, ca.
3000 m ü. M., Bang: n. 32! (hb. Berol., Vindob., Vratisl.), blüh, und
frucht; La Paz, 3750 m ü. M., Buchtien n. 770!
Buchtien in
Baenitz, Herb. Americ. n. 1420! (hb. Monac), Bergabhänge, Januar
März blüh, und mit unreifen
blüh.; daselbst, 3700
ü. M., Buchtien!
Früchten La Paz, trockene Abhänge, 3600
ü. M. Nov. blühend,
La Paz, trockener Hang,
Th. Herzog iter secund. n. 2501!; Palca
3700 m ü. M., Pflanz n. 63! (hb. Berol.). Dept. Chuquisaca, ohne
Sammlernamen n. 1213! (hb. Vind.) eine besonders klein- und schmalblättrige Form: lamina 0,5
0,8: 0,1— 0,2 cm.
—
—
—
m
;
m
—
Süd-Bolivia: Padcaya, 2400 m ü. M., K. Fiebrig, pl. austroboliv. n. 2568! (hb. Berol.) Dezember blühend und fruchtend. „60 cm
hoch, Blüte hellkobaltblau mit dunkelviolettpurpurnem Rand und 5
bläulich grauen Strahlen.
44
N. W. Argentinien: Prov. Jujuy, Y-avi, er. 3000 m ü. M.,
Rob. E. Fries, Exped. Suec. in reg. Chaco-Andin., Phanerog. n. 985 a!
(hb. Regn. Stockh.)
Januar fruchtend.
—
in der Ebene um Tacora 14000—
17000 Fuß, Meyen! (hb. Berol.)
April 1831 blühend und fruchtend.—
unter dem Namen: Solanum Pseudocapsicum L. ß minus Nees.
Nord-Chile, Prov. Tacna:
—
Diese letztgenannte Pflanze gehört zu den schmalblättrigen Formen (lamina
15 4 29 6 mm) und hat kurze, einfache, 1 2-zellige, zerstreute Haare. Es
ist mir nicht bekannt, ob die irrtümliche Bezeichnung von Nees irgendwo ver,
:
—
öffentlicht
—
:
worden
ist.
In Rusby's Beschreibung sind einige irreführende Angaben er bezeichnet
die Pflanze als »glabrous«, charakteristisch für sie ist die sehr feine dichte
Behaarung, besonders in jugendlichen Stadien. Nach Rusby stehen die »pedicels
2 in
solitary at the ends of the short branchlets,« in Wahrheit stehen sie zu 1
den Achseln unterer oder oberer Blätter dieser Kurztriebe, die in eine meist
mehr oder minder mit winzigen reduzierten Blättern besetzte Spitze ausgehen.
Endlich sind die 5 Kechzipfel nicht »narrowly ovate,« sondern linealpfriemenförmig. Bei genauerer Untersuchung werden demnach die nach Rusby's Diagnose erheblichen Unterschiede dieser Form von L. lycioides hinfällig; sie läßt
sich meines Erachtens nur als Unterart der polymorphen L. lycioides aufrecht
:
—
erhalten.
Es besteht kein Zweifel, daß Rusby's S. pseudolycioides mit dem S.
lycioides L. var. parvifolium Wedd. identisch ist: außer durch Weddell's kurze
Diagnose wird dies durch das schöne Habitusbild Taf. 55 von Riocreux' Meisterhand bestätigt.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
330
Wahrscheinlich gehört auch das von
Damm er
in Engler's Bot. Jahrb.
XXXVII (1906) 168 als neue Art beschriebene Solanum lyciiforme Damm. *) als
Synonym zu Lycianthes lycioides (L.) Hassl. subsp. parvifolia (Wedd.) Bitt.; es
985 begründet (Fries n. 985 a, ebenfalls aus der Prov.
zu L. lycioides subsp. parvifolia gehörig erwähnt).
Zwar widersprechen einige Angaben in Dammers Diagnose der Vereinigung
mit der eben genannten Pflanze; besonders die eine, daß die hinteren Antherenfächer mit 2 porenförmigen Löchern versehen seien, während die vorderen mit
Längsspalten aufreißen, erscheint so sonderbar, daß
er dieser Pflanze
eine Mittelstellung zwischen Lycium und Solanum anzuweisen geneigt ist. Ich
möchte, solange als ich die Belege Clären n. 11550 und Fries n. 985, beide aus
der Prov. Jujuy, noch nicht gesehen habe, kein endgültiges Urteil über diese
Sache abgeben; manche augenscheinliche Übereinstimmung der Damm ersehen
Art mit L. lycioides subsp. parvifolia, besonders in der Blattform und -Größe,
in Farbe und Größe der Krone und der Antheren legt jedoch die Vermutung
nahe, daß beide zusammengehören mögen.
Die von
er in Engl. Bot. Jahrb. IL (1913), 216 zu Solanum lycioides
L. gestellten Exsikkaten: Pflanz n. 33, 69 und 458 gehören nicht hierher, sondern
die ersten beiden zu Solanum atricoeruleum Bitt. in Fedde Rep. X (1912) 563,
die Nr. 458 zu einer diesem nahe verwandten, wohl noch unbeschriebenen
Solanum- Art; dagegen gehört die von D
er a. a. 0. 216 ohne Diagnose veröffentlichte var. angustifolia Damm, laut Ausweis des von ihm erwähnten Exsikkats
auf R. E. Fries
ist
Jujuy,
n.
habe ich oben
als
Damm
:
Damm
amm
Pflanz n. 63!
(Wedd.)
2.
bot.
(hb. Berol.)
(siehe
Bitt.
oben
zu Lycianthes lycioides
(L.) Hassl.
subsp. parvifolia
S. 329).
Lycianthes Dombeyi (Dan.) Hassl. in Ann. Conserv. et Jard.
(1917), 181.
Geneve
XX
Solanum Dombeyi Dun.
in
DC. Prodr. XIII,
I,
—
(1852),. 162.
ramosa; rami superiores diam. 1
2,5 mm, lineis
decurrentibus satis prominentibus angulati, in statu novello non jam
satis evoluto pilis minutis acutis puberuli, mox glabrescentes, cortice
Fruticosa,
laevi pallide fusco obtecti;
internodia 0,8
— 2,5 cm longa, ergo folia
— 9 mm longi, primo sicut
saepe satis dense secuta, solitaria; petioli 5
rami breviter puberuli, serius glabrescentes; lamina
15:12
— 34:27 mm,
late
ovati-ellip-
utrinque rotundsta, imä
basi substatu inevoluto
utrinque, praeeipue subtus in venis, pilis minutis acutis puberula,
mox utrinque glabrescens, firme membranacea, utrinque sordide viridis^
in vena media subtus striis densis (arena crystallina!) praedita;
tica, ca.
euneatim in petiolum angastata,
apice
obtusa,
in
inflorescentia axillaris vel subaxillaris, nonnumquam paulum ex axilla eveeta, sessilis, 1 3-flora; pedicelli graciles, ca.
2,5
2,8 cm longi, ad apicem versus incrassati, pilis brevibus vix
—
—
conspieuis sparsim obsiti; calyx breviter campanulatus, truncatus,
ca. 3
longus, diam. ca. 5 mm, dentibus 5 subulatis
3Y2
—
mm
majoribus acutis ca. 1 mm longis praeditus, inter quos denticuli minores 5 vel omnes vel nonnulli parum prominentes adsunt
(in statu fruetifero calycis saepe manifestiores) extus pilis simplieibus
minutis acutis sparsis, in dentibus crebrioribus obsitus; corolla rotata,
diam. ca. 2
2,5 cm, loborum partibus medianis stellam 5-radiatam
manifestam formantibus extus in parte apicali pilis brevibus densis
papillosis, inter se fere usque ad apicem membranis interpetalariis
conjunetis; corollae tubus ca. 1
longus, intus quoque glaber;
1,5
—
—
mm
x
) Siehe auch Bob. E. Fries: Zur Kenntu. d.
Nova Acta Reg. Soc. Upsal. Ser. IV Vol. I (1905),
alp. Fl.
105.
im
nördl. Argentinien.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
331
filamenta longitudine inaequali,
antherae subaequales, ellipsoideae,
apicalibus introrsis;
1
— 2,5 mm
ca.
longa,
3:1 mm,
glabra;
poris parvis
ovarium ovati-subglobosum, glabrum, diam.
ca.
mm
2 mm; Stylus brevis, ca. 4
longus, apice incurvatus; Stigma styli
apice parum crassius, obtusum.
n.
Peru, Dept. Junin: zwischen Tarma und Chinchiu,
245! (hb. ßerol. ex hb. Paris).
Subgenus
II:
Polymeris (Dun.)
Dombey
Bitt.
Fructus globosus vel ovati-conicus, nunc granulis scleroticis
comp]uribus vel paucis intra sarcocarpium instructus, nunc granulis
omnino destitutus mere bacciformis calyx fere semper infra marginem
truncatum dentibus 10 plerumque inaequilongis lineari-subulatis
instructus, rarius calyce solum quinquedentato vel omnino edentulo.
;
—
Frutices vel suffrutiees, rarius herbae perennantes vel arbusculae.
Sectio
1.:
Eupolymeris
Bitt. n. sect.
Calyx dentibus 10 inaequilongis alternatim aequalibus linearisubulatis instructus, raro dentibus minoribus intercalatis _+ ve deficientibus solum quinquedentatus; filamenta fere semper manifeste
inaequilonga; frutices Americam australem et centralem tropicam et
subtropicam incolentes.
'
Series
1.
Pliochondrae
Bitt.
nov. series.
Granula sclerotica complura (plus quam 4) in quavis bacca
reperiuntur; corolla semper rotata; filamenta paulum inaequalia; rami
lineis decurrentibus satis manifeste prominentibus instructi; petioli
paulum supra basim articulati. Frutices erecti omnes Austro-Americani.
Die meisten der hierher gehörigen Sträucher wohnen in Bolivia,
eine Art kommt in der nordwestargentinischen Provinz Salta vor, eine
andere im oestlichen Argentinien, in Paraguay, wahrscheinlich auch
im angrenzenden Südbrasilien, eine in Peru.
Auf die innenseitige Behaarung der Staubfäden bei zwei hierher
gehörigen Arten: L. Rantonnetii und L. fasciculata (eine sonst bei
Lycianthes nirgends beobachtete Eigenschaft) habe ich bereits im allgemeinen Teile der vorliegenden Arbeit (S. 311, Anm. 1) hingewiesen.
Die Reihe Pliochondrae hat deutliche Beziehungen zur Untergattung Eulycianthes aufzuweisen; als übereinstimmende Merkmale
sind folgende zu nennen: 1. die kurzen schiefen, zweigbürtigen Sockel
der Blattstiele, die bei der Abgliederung der Blattstiele an den
Zweigen als Höcker verbleiben; 2. die von den Blattstielen herablaufenden erhabenen Linien, die mit den stehen bleibenden Sockeln
in Verbindung stehen; 3. am bemerkenswertesten sind die meist etwas
oberhalb der Blattachsel entspringenden Infloreszenzen sowie die
wenn
auch nur kurze, so doch noch deutlich ausgebildete Rhachis des
Blütenstandes, die sowohl bei den Eulycianthes- Arten als auch bei den
Pliochondrae beobachtet wird; 4. die geringe Ungleichheit der Filamentlänge kehrt bei beiden hier verglichenen Abteilungen gleichmäßig
wieder; 5. die kurzen ellipsoidischen, außenseits (ob stets?) lebhaft
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
332
orangefarbenen Antheren sind Eulycianthes und den Pliochondrae ge6. endlich dürfen auch die mehr oder minder zahlreichen
Steinzellkörner der Pliochondrae bei einer Vergleichung beider Gruppen
nicht vergessen werden sie bilden die Brücke von den EulycianthesArten, die ihre Samen innerhalb der saftigen Anßenhülle völlig in
sklerotischen Merikarpien einschließen, über die mit nur wenigen,
schließlich nur zwei terminalen Steinzellkörnern versehenen Arten
zu den zahlreichen Spezies mit reinen Beeren ohne jede Spur von
dem ursprünglichen sklerotischen Endokarp. Wenn nun auch die
Pliochondrae den Zusammenhang von Eulycianthes mit Polymeris deutlich erkennen lassen, so scheint es mir doch angemessen, sie innerhalb
der Untergattung Polymeris darzustellen, da sie durch die Auflösung
der festen Steinschale in mehr oder minder zahlreiche, getrennte
Körner den wichtigsten Schritt im Übergang von der Steinfrucht zur
Beere vollzogen haben.
Sie gehören als erste Reihe der Sektion
Eupolymeris an den Anfang der verschiedenen Verwandtschaftsgruppen
des Subgenus Polymeris und stellen in ungezwungener Weise die
Verbindung mit der ursprünglicheren Untergattung Eulycianthes her.
meinsam;
:
3.
Lycianthes Rantonnetii (Carr.) Bitt.
Solanum Rantonnetii
n.
comb.
Carr. ex Lescuyer in Herincq, L' Horticult.
(1859), 197 cum tab. col. XVI; Revue hortic. 40 (1868),
Fedde, Rep. XII (1913), 458; Bitt. in Abhandl. Nat.
Ver. Brem. XXIII (1914), 152 mit Fig. 9; Hassl. in Annuaire du
Conserv. et du Jard. botan. de Geneve
(1917), 182.
franc. Ser.
420;
Bitt.
II, 1,
in
XX
japonicum hört, (nomen nudum);
S. comiculatum Hiern in Warming Symbol. XXIII (1876), 45
et in Kjoeb. Vidensk. Meddel. (1877—78), 45; Koorders in Exkursionsflora von Java III (1912), 167;
S. urbanum Morong in Annais New York Acad. of sciences VII
S.
(1892), 177;
S. muticum N. E. Brown in Kew Bull. Nr. 85 (1894), 6;
Sprenger in Gartenflora XLIII (1894), 169 mit Taf. 1401.
C.
Ich verweise auf meine ausführliche Beschreibung dieser Art in Fedde,
Rep. XII, 458-461.
Neu ermittelte Standorte:
Paraguay: Cordillera de
pl.
Parag. n. 8614!
lycioides L.),
(hb.
blühend im
im Hügelgebiet, Hassler,
Vindob., sub nom. erron. Solanum
Cordillera centralis: im Gebiet
Januar.
Villa- Rica,
Berol.,
—
(in Bull. Herb.
des Oberlaufes des Flusses Y-acä, Hassler n. 7024
Boiss. (1904), 84 als S. lycioides L. bezeichnet, hb. Berol., Vindob.);
Alto Paranä, Fiebrig, pl. Parag. n. 5722! 5769! (hb. Berol., irrtümlich
als Solanum pseudolycioides Chod. bezeichnet); Cerro Margarita, am
!
Waldrande, Hassler
n.
11068!
Argentinien: Prov. Misiones: Picada
ä San Pedro, Cordillera,
Niederlein, Exped. de la Comis. Arg. de Limites n. 1709! (hb. Berol.);
San Pedro (Misiones), 'Niederlein n. 1738! (hb. Berol.); Insel Apipe
grande (Rio Alto Paranä. Misiones), Niederlein! (hb. Berol.); rincön
(Winkel zwischen) Rio Y-guazü und Alto Paranä, Niederlein! (hb.
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
333
—
Prov. Buenos Aires:
BeroL), März blüh. u. mit reifen Früchten.
Buenos Aires, Schnyder n. 889! (hb. BeroL), (ob nur kultiviert?).
Ost-Bolivia: im Walde bei Yacuses (Chiquitos), 2— 3 m hoher
Strauch, Dr. Herzog n. 534!
Brasilien: ohne Standortsangabe, Voyage de St.-Hilaire de
1816—21, n. 35! (hb. Paris.); ohne Standortsangabe, Glaziou n. 1078!
(hb. Haun.): dies ist das Original zu Solanum corniculatum Hiern;
Minas Geraes? Aug. de St. Hilaire 22 n. 5! (hb. Paris.); Staat
Bahia: Bahia, Dr. Paulay! (hb. Vindob. Palat.).
Peru: ohne Standortsangabe, Martinet n. 109!
Volkstümlicher Name:
Capaicayayi
(hb. Paris.).
nach
Misiones
(in
Niederlein).
Ich vermute, daß diese Art in Brasilien und in Peru nur kultiviert vorIm herb. Lauson. liegt ein 1865 im Jardin Bartholome zu Secheron
kultivierter Beleg.
Nach Sprenger ist die Pflanze bei Neapel völlig winterhart, sie blüht
dort von Mai bis Dezember, bringt aber nur wenig Früchte; ich kultiviere sie
eit etwa 6 Jahren, sie hat hier wiederholt geblüht, aber noch niemals Früchte
kommt.
meine in Abh. Nat. Ver. Brem. XXIII, S. 152 veröffentlichten
Beobachtungen bislang nicht habe vervollständigen können.
Beschreibung der Keimpflanze siehe S. 298 300, Fig. 1.
angesetzt, so daß ich
—
4.
Lycianthes heterodonta Bitt.
m
rami
n.
sp.
mm
1,5—3
diam.,
subangulati, lineis decurrentibus satis manifeste prominentibus, primo
in statu novello pilis minutis simplicibus sparsis obsiti, serius
glabri, cortice laevi diu viridescente lenticellis paucis prominentibus
Fruticosa, ca. 3
alta;
plerumque
alterna,
rarius false geminata;
arete supra basim articulati, supra
sparsim
internodia 1
obtecti, hie inde ramosi;
instructo
pilosi,
superiores ca.
ceterum glabri;
oblongi-lanceolatae,
basi
paulum
— 3 cm
petioli
1
longa;
— 2,8 cm
folia
longi,
canaliculati et hie breviter
laminae late lanceolatae Tel
plerumque euneatim
in petiolum
alatum
abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae
acutae vel apice ipso obtusiusculae, ca. 5 2,8, 7 3, 9 3,2, 9,5 3
5 cm, membranaceae, plerumque
3,4, 10:4,5 usque ad 13:4,8
integerrimae, raro lobulo obtuso instruetae, supra saturate virides,
pilis parvis simplicibus vel fnreatim ramosis sparsis obsitae, subtus
pallidiores,- in statu novello viridi-canescentes, pilis pluricellularibus
tenuibus pluries furcatim (cervicorniter) ramosis densiusculis praeditae,
in marginibus pilis simplicibus vel parce ramosis sparsioribus obsitae;
9 curvatim
vena media, venae later. prim. in utroque later.e 7
ascendentes et venae later. seeund. illas reticulatim conjungentes
subtus manifeste prominentes; venulae minores quoque subtus +_ ve
conspicuae; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, rhachides subnullae; flores ca. 5; pedicelli graciles, ca. 2,3
2,6 cm longi, pilis
valde sparsis plerumque simplicibus obsiti, ad calycem versus sensim
longus, diam. er. 6 mm, in
incrassati; calyx cupulatus, ca. 4
longus, ca. 10-costatus,
parte inferiore connata truncata solum ca. 2
dentibus 5 subulati-linearibus paulo infra marginem truncatum integrum
oriundis ca. 3 mmlongis, dentium 5 interpositorum uno alterove
:
—
:
:
:
—
—
mm
mm
subgibboso
e costis
intercalatis manifeste infra
marginem
:;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
334
oriundo vel omnibus deficientibus, quare calyx saepe solum
quinquedentatus est, extus pilis plerumque simplicibus pluriacutis sparsim obsitus, intus in parte connata glandulis
minntis crebris instructus; corolla lutei-alba (sec. cl. Buchtien),
rotata, diam. ca. 1,8—2 cm, ejus lobi solum extus in parte apicali
cucullata breviter pilosi; corollae tubus ca. 1,5
longus, intus
cellularibus
mm
quoque glaber; filamenta parum inaequilonga, duo ca.
ca. 1,5—2 mm longa, omnia glabra; antherae ellipsoideae,
1
mm,
ca.
3
.tria
— 3,2
1 mm, basi manifeste cordatae, apice vix emarginatae, poris apicalibus
longum, 0,6
parvis; ovarium conicum, ca. 0,8
diam., glabrum;
longus, ad apicem versus paulum incrassatus,
Stylus ca. 4,5
mm
mm
mm
glaber,
prope apicem paulum incurvatus;
crassius,
obtusum;
stigma
pedicelli fructiferi ca. 3,3
cm
styli apice
parum
longi; calyx in statu
mm
parum auctus, patelliformis, in parte connata ca. 4,5
diam., cum dentibus ca. 8
diam.; bacca rubra, globosa, diam.
9
8
9 mm; semina ca. 24, oblique reniformia, lenticulariter applanata,
ca. 3:2:0,6 mm, manifeste reticulata, in statu sicco fuscescentia
granula sclerotica ca. 16 parva in quavis bacca adsunt, majora
paulum excavata, ca. 0,6 0,7
diam., minora vix 0,3— 0,4
fructifero
—
—
mm
—
mm
mm
diam.
Bolivia, Süd-Yungas:
Sirupaya bei Yanacachi, 16° s. Br.,
Buchtien n. 327! (hb. Buchtien, hb. Vratisl.),
Waldränder, Dezember blühend. „Strauch von 3 m Höhe, Blüte gelblichweiß, Beere rot" (Buchtien in sched.).
Unter derselben Nummer 327 ist von Buchtien neben unserer L.heterodonta
noch eine zweite Lycianthes-hjcl, L. apiculata Bitt. (Sektion Simplicipila, Series
Strigulosae) gesammelt worden (hb. Vratisl.!); diese unterscheidet sich von der
2100
m
ü.
M.,
Otto
,
hier beschriebenen Art durch die steifen einfachen Haare auf der Blattunterseite
sowie durch die zu zweien* zusammengestellten, sehr ungleich großen Blätter.
5.
Lycianthes fasciculata (Rusby)
Bitt.
n.
comb.
Brachistus fasciculatus Rusby in Bull. New York Bot. Gard.
IV (1907) 423.
Solanum {Polymeris) fasciculatum Bitt. in Fedde, Repert. XIII
(1914), 100; Bitter in Abh. Nat. Ver. Bremen, XXIII (1914), 153.
Meine Beschreibung in Fedde, Rep. a. a. O. S. 100 habe ich
folgendermaßen zu ergänzen:
—
5 mm, minores
Calycis dentes valde inaequilongi, majores ca. 3
longi, inferiores duo (in alabastro et in fructu nutante)
infra marginem sine dentis
saepe omnino deficientes costa 1
8 mm; semina ca. 23 in quavis
emersione finita; bacca diam. 7
ca. 1
— 3,5 mm
—
mm
bacca, satis magna, oblique reniformia, valde lenticulariter applanata,
diam. 3:2,5:0,5 mm, tuberculati-reticulata, fuscescentia; granula in
Mandon n. 411 (bacca bene evoluta) 16 inaequalia reperi (plura igitur
sunt quam in descriptione supra citata commemorata).
Bolivia: Prov. Larecaja: Nahe dem Sorata, Chuquiaguillo,
bei Motoata, in Hecken, in der temperirten Region, 2500 m ü. M.,
Mandon n. 411! (hb. Barb.-Boiss., hb. Paris.); bei Quiabaya, Cochabamba, in Hecken am Bache Soque, in der temp. Region, 2600 m
März blühend.
ü. M., Mandon n. 412! (hb. Paris., Vindob. Palat.).
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
335
Zu Lycianihes fasciculata gehört offenbar auch eine nicht blühende Pflanze
im Herb. Bogor., ohne Fundorts- und Sammlervermerk mit der irrtümlichen
Bezeichnung: „Capsicum pubescens R. et P., Bocotte." Diese Pflanze ist wahrscheinlich früher im Hort. Bogor. kultiviert worden.
6.
Lycianthes heterochondra (Bitt.)
Bitt. n.
comb.
Solanum heterochondrum Bitt. in Abhandl. Naturw. Ver. Bremen,
XXIII (1914), 151; Bitt. in Engl. Bot. Jahrb. LIV (1916), Beibl.
Nr. 119, 15.
Beschreibung in Engl. Jahrb. a. a. 0.
In jeder Beere 4 5 Steinzellkörner,
—
die beiden spitzenständigen größer
als die seitlichen.
7.
Lycianthes saltensis
Bitt. n.
sp.
Solanum lentum Griseb. in Symb. ad fl. Argent. Abh. Kgl. Ges.
non Cavan.
Wiss. Göttingen XXIV (1879), 254
Fruticosa; rami superiores angulati, lineis decurrentibus satis
prominentibus flavescentibus instructi, diam. ca. 1,5—2,5 mm, in statu
novello sicut ceterae partes virides pilis laxiusculis patentibus
valde inaequilongis pluries dendritice ramosis in apicibus
acutis pallide flavidis, praeterea pilis minutis simplicibus vel vix
ramosis acutis patentibus crebrioribus obsiti; rami anni praeteriti
—
cinereifuscescente vel sordide cinereo laeviusculi lenticellis
sordide albidis manifeste prominentibus +_ ve verruculosi liüeis prominentibus adhuc persistentibus paulum angulati ca. 3
5
crassi;
internodia 2
3,5 cm longa; folia plerumque solitaria; petioli gracortice
— mm
—
—
ciles, ca. 1
3 cm longi, arcte supra basim articulati, eodem indumento densiusculo pallide flavido quo rami vestiti; laminae ovati-
lanceolataevelovatae,basirotundatecuneatiminpetiolumabeuntes,
ad apicem versus sensim angustatae, _+ ve longe acuminatae, acutae,
ca. 6 2,5, 7,5 3, 8
9 3,5
4,5 cm, membranaceae, supra sordide
virides, pilis inaequilongis partim dendritice ramosis partim brevioribus
:
:
—
:
—
subsimplicibus vel simplicibus acutis in tota superficie subcrebre
sparsis, subtus valde pallidiores, pilis multo densioribus plerisque
dendritice ramosis pallide flavidis molliusculae; vena media et venae
later. prim. in utroque latere 6
7 cur vatim ascendentes subtus
manifeste prominentes; inflorescentiae axillares vel paulum (—4mm)
supra axillam folii evectae, sessiles, ca. 6-florae; rhachides breves,
ca. 2
3
longae, tarnen manifestae; pedicelli graciles, tenues, ad
apicem versus sensim incrassati, ca. 2 2,5 cm longi, in statu florifero
erecti, in statu fructifero nutantes; calyx campanulatus, ca. 5
longus,
longus, 7
diam., in parte inferiore connata ca. 1,5
10-costatus, dentibus 10 paulum inaequalibus tenuiter linearisubulatis ca. 4
longis paulo infra marginem truncatum
5
oriundis instructus, extus sicut rami petioli pedicellique pilis
—
— mm
—
mm
mm
mm
— mm
patentibus valde inaequilongis longioribus pluries dendritice furcatim ramosis minoribus subsimplicibus vel simplicibus
omnibus apicibus acutis satis crebris obsitus, intus glandulis
minutis breviter stipitatis crebris praeditus; corolla alba (sec. cl.
lanceolati
mm
ca. 9
longa, rotata, diam. ca. 16 mm, ejus lobi
extus praecipue ad apicem versus pilis densis plerisque
Hieronymus)
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
336
simplicibus rarius partim subramosis obtecti, membranis interpetalariis
longus, intus quoque glaber;
filamenta parum inaequilonga, quattuor ca. 1
longa, quintum
longum, omnia glabra; antherae breviter ellipsoideae, ca.
ca. 2
2:0,8 mm, utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus parvis;
ovarium subglobosum, diam. 0,8 mm, glabrum; Stylus breviusculus,
ca. 4,5
longus, stamen longissimum vix superans, ad apicem
versus sensim incrassatus et parum incurvatus, glaber; stigma styli
apice vix crassius, obtusum; fructus non vidi.
glabris conjuncti; corollae tubus ca. 1
mm
mm
mm
mm
Nordwestl. Argentinien, Prov. Salta: Guachipas, Lorentz
und Hieronymus! (hb. Berol.)
Dezember blühend; in der Sierra
zwischen El Rincon und Glavisan, Gebiet des Rio del Tala, Lorentz
und Hieronymus n. 1194! (hb. Berol., Goetting.), Dezember blühend.
—
L. saltensis ist nahe verwandt mit L. fasciculata und L. heterochondra
ich zögere nicht, sie der Series PUochondrae einzureihen, trotzdem daß
mir bisher keine Früchte von ihr zugänglich gewesen sind sie ist im westlichen
Südamerika der am weitesten nach Süden verbreitete Vertreter der Gattung
Lycianihes.
und
;
Im Herb. Grisebach (Goettingen) liegt außer Lorentz et Hieronymus n.
1194 eine von der Cuesta de la Yerba guazo zwischen Lules und Potrero de
la Tabla, Sierra de Tucuman stammende Pflanze (leg. P. G. Lorentz et G.
Hieronymus), die einfache, sehr lange, gelblichbraune, weiche Filzhaare besonders
auf der Blattunterseite besitzt; sie ist von Grisebach ebenfalls irrtümlich als
Solanum lentum Gavan. bestimmt worden, gehört aber weder zu Solanum noch
zu Lycianihes ; leider fehlen Blüten und Früchte, so daß ich über die Zugehörigkeit dieser Pflanze nichts angeben kann.
8.
Lycianthes hylophila Bitt.
n.
sp.
2—3
mm, paulum angulati,
Fruticosa, rami inferiores diam. ca.
lineis decurrentibus satis manifestis, cortice laeviusculo cinerascente
paulum prominentibus; ramuli superiores
decurrentibus manifestis, pilis brevibus
divaricatim bi-vel trifurcatis apicibus acutis crebris obsiti; folia
alterna vel in partibus superioribus false geminata, inaequalia; foliorum
majorum petioli 10—13
longi, minorum 5
6 mm; laminae late
lanceolatae vel ovati-lanceolatae, ca. 3,5:1,5 5,5:2 cm, foliorum minorum ca. 2 1 cm, omnes utrinque angustatae, basi cuneatim
in petiolum, ad apicem versus magis sensim, apice ipso acuto vel
obtusiusculo; lamina supra sordide viridis, pilis brevibus subramosis acutis vel in venis pluries ramosis (ramis 3 5 brevibus
acutis) praedita, subtus pallidior, densius pilis brevibus ramosis
acutis obtecta fere molliuscula; inflorescentiae sessiles in foliorum axillis, 2
longi, pilis
4-florae; pedicelli ca. 13—16
simplicibus acutis vel plerisque bi-vel trifurcatis brevibus
acutis crebris obsiti; calyx campanulatus, in parte inferiore connata
triincata ca. 1,5
2
longus, dentibus paulum explanatis ca. 6
diam., extus sicut pedicelli pilis brevibus plerisque 2
3-ramosis acutis
crebris praeditus, intus glandulis minutis breviter stipitatis obsitus;
calycis dentes tenuiter lineari-subulati 10 inaequales vel tandem
subaequales, longiores 2
longi; corolla albida, rotata, diam.
15
16 mm, ejus lobi extus in parte apicali pilis brevibus ramosis
obtecti,
diam.
lenticellis
1
—2
mm,
parvis
lineis
mm
—
—
:
—
—
—
—
mm
mm
—
mm
mm
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
337
acutis crebris apice densis obsiti, in apice ipso acuto paulum cucullati,
usque ad apicem membranis interpetalariis glabris conjuncti;
fere
tubus
corollae
1
mm
longas;
filamenta manifeste, tarnen non valde
—
0,8—1 mm longa, 3 longiora ca. 1,5 2 mm longa,
antherae ellipsoideae, ca. 1,8:0,6 mm, utrinque
inaequalia, dao ca.
omnia glabra;
in utraque pagina glabrae, poris apicalibus introrsis
ovarium ovoideum, ca. 1 mm longam, 0,6 mm latum, glabrum
Stylus 4 mm longus, gracilis, paulum incurvatus, glaber; stigma styli
apice manifeste crassius, obtusum, bilobum; fructus non vidi.
Bolivia: Prov. de la Cordillera, ohne besondere Fundortsangabe,
in Wäldern, Weddell n. 3597! (hb. Paris.),
Nov., Dez. blühend.
emarginatae,
obliquis;
—
9.
Lycianthes Buchtienii Bitt. n. nom., n. comb.
Brachistus virgatus Hub. Winkl. in Fedde, Rep. VII (1909),
245; Buchtien in Contribuc. a la flora de Bolivia I (1910), 168.
m
alta; rami graciles, virgati, superiores ca.
ca. 2
diam., in statu novello sicut ceterae partes virides pilis
brevibus simplicibus pluricellularibus acutis crebris obsiti,
serius glabrescentes vel quidem parcius pilosi, cortice pallide fuscescente in statu sicco longitudinaliter sulcato praediti; internodia ca.
1
4,5 cm longa; folia solitaria, superiora nonnumquam false geminata
paulum inaequalia; petioli breves, ca. 5 8
longi, paulo supra
basim (ca. 1
1,5 mm) articulati, in articulo etiam post foliorum
delapsum in ramo persistente +_ ve geniculatim curvati, pilis simplicibus acutis accumbentibus subdensis obsiti; lamina oblong i-lanceolata, ca. 6:2, 7,5:2,3, 9:2,8, 9,8:2,9 cm, basi rotundate truncate
Fruticosa,
1
— 2 mm
—
—
—
mm
apicem versus sensim angustata acuminata
praecipue in vena media, parcius in
in mesophyllo pilis parvis simplicibus acutis
in petiolum abiens, ad
acuta, supra obscure
venis
lateralibus
obsita,
et
viridis,
pilis tenuibus praecipue secundum venam
venarum majorum crebrioribus (neque tarnen
subtus pallidior,
mediam
in
et
axillis
quam in L. actinocalyx) obsita, in margine
vena media et venae later. prim. in utroque
latere ca. 8 curvatim ascendentes subtus prominentes, rete venarum
minorum subtus quoque satis manifestum inflorescentiae sessiles
in axillis foliorum, ca. 2
3-florae; pedicelli ca. 10 15 mm longi,
longi,
dense breviter pilosi, in statu fructifero erecti, usque ad 28
ad apicem versus incrassati, glabrescentes; calyx cupulati-campanulatus,
ca. 6
7 mm longas, diam. ca. 7 mm, in parte inferiore connata truncata
ca. 3
longus, 10-costatus, dentibus 10 subulati-linearibus subaequilongis ca. 3 3,5
longis paulo infra marginem truncatum
tarn longis
paulum
neque
tarn densis
ciliata;
;
—
—
mm
—
mm
diaphanum oriundis
—
mm
instructus, extus praecipue in costis et in dentibus
accumbentibus crebris obsitus, intus in parte connata
glandulis minutis densis obtectus; corolla rotata, diam. ca. 2
2,4 cm;
loborum partes medianae extus solum in apice paulum cucullato pilis
brevibus densis obsitae; corollae tubus ca. 1
longus; filamenta
paulum inaequalia, tria ca. 0,4 0,5 mm, duo ca. 1 1,2
longa,
omnia glabra; antherae breviter ellipsoideae basi manifeste cordatae,
apice paulum emarginatae, ca. 3 1,2
1,4 mm, poris parvis apicalibus;
pilis simplicibus
—
mm
—
:
Juli 1919.
—
mm
—
XXIV, 22
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
338
ovarium conicum, ca. 1 mm loügum, 0,8 mm diam., glabrum; Stylus
4 mm longus, apice incurvatus, glaber; stigma styli apice manifeste
crassius, obtusum, oblique bilobum; fructus non vidi.
Bolivia: San Carlos bei Mapiri, 750 m ü. M., Waldränder,
0. Buchtien n. 1433! (hb. Vratisl.)
August blühend.
ca.
—
Der
Name
„virgata" läßt sich für die vorliegende Art nicht verwenden
der älteren L. virgata (Lam.).
wegen
10. Lycianthes actinooalyx (Hub. Winkl.) Bitt. n. comb.
Brachistus actinocalyx Winkl. in Fedde, Rep. VII (1909), 245;
Buchtien, Contribuc. a la flora de Bolivia I (1910), 168.
Fruticosa, ca. 2
alta, divaricatim ramosa; rami superiores
diam., lineis decurrentibus paulum promisubteretes, ca. 1
3,5
nentibus instructi, in statu novello pilis simplicibus acutis crebris
obsiti, serius glabrescentes, cortice pallide subfuscescente laeviusculo
4 cm longa; folia inferiora semper solitaria,
obtecti; internodia 1,5
superiora nonnumquam false geminata: petioli 5
11
longi,
paulo supra basim (ca. 1
1,5 mm) articulati, parte infra articulum
etiam post folii delapsum in ramo persistente, pilis brevibus crebris
obsiti; lamina ovata vel oblongi-ovata, basi aequali vel parum
obliqua rotundate in petiolum abiens, ad apicem versus magis sensim
angustata, acuta vel obtusiuscula, rarius paulum acuminata, ca.
4,5:2,3, 5,5:2,6, 6:3, 7,3:3,8 cm, membranacea, supra obscure
viridis, primo fere in tota superficie sparsim breviter
pilosa, pilis tandem solum in vena media persistentibus,
subtus pallidior, pilis tenuibus simplicibus imprimis secundum venam mediam dense barbellatis, parcius quoque secundum
venas later. primarias praedita; vena media et venae later. prim.
in utroque latere 5 curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum vel
3-florae; pedicelli graciles, ca. 1,5
in furcis ramorum, ca. 1
2 cm
longi, pilis parvis simplicibus obsiti; calyx cupulari-campanulatus,
longus et 8
diam., in parte inferiore truncata connata
ca. 8
—
m
mm
—
— mm
—
—
mm
mm
—
mm
dentibus 10 lineari-subulatis parum
inaequilongis ca. 4 5,5 mm longis paulum infra marginem
truncatum diaphanum oriundis praeditus, extus praecipue in costis
ca. 3,5
longus, 10-costatus,
—
in dentibus pilis brevibus acutis obsitus, intus in parte connata
glandulis minutis valde crebris obtectus; corolla rotata, diam.
2,5 cm, ejus lobi extus ad apicem cucullatum versus pilis brevibus
longus, intus quoque
densis obtecti; corollae tubus ca. 1
1,2
et
—
mm
mm
longa,
glaber; filamenta subaequilonga, tria ca. 1,2 mm, duo 1,5
glabra; antherae breviter ellipsoideae, ca. 4:1,5 mm, basi paulum
cordatae apice vix emarginatae, poris parvis apicalibus; ovarium
conicum,
ca.
5
1
mm
mm
longum, 0,6
longus, apice
mm
diam., glabrum; Stylus crassiusculus,
glaber; stigma styli apice
paulum incurvatus,
obtusum, bilobum; fructus non vidi.
Bolivia: Charopampa bei Mapiri, 15° s. Br., Waldränder, 570
crassius,
ü. M.,
Buchtien
1432! (hb. Vratisl.)
—
m
November blühend.
ist der vorhergehenden sehr nahe verwandt;
den Beschreibungen genügend hervor.
Diese Art
treten in
n.
die Unterschiede
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
339
Trotz des Fehlens der Früchte an dem mir bisher zugänglichen spärlichen
Material von L. saltensis, actinocalyx, Buchtienii und hylophila scheint mir
die Zugehörigkeit dieser vier Arten zur Reihe der PUochondrae aus der großen
Übereinstimmung ihrer sonstigen Merkmale mit den besser bekannten Arten dieser
Gruppe sehr wahrscheinlich.
Series 2.
Oligochondrae
Bitt.
nov. series.
GranuJa sclerotica pauca (plerumque duo, in L. ferruginea sola
quattuor) in quavis bacca reperinntnr; corolla fere semper rotata,
rarius campannlati-rotata (L. hypomalaca, longidentata, acidochondra)
vel fere infnndibnliformis (L. acutangula subsp. compressibaccata), raro
stellata (L. stenoloba) filamenta fere semper inaeqnilonga, raro aequalia
;
(L. stenoloba) antherae plemmque panlo vel manifeste longiores quam
8 mm,
in serie praecedente (plerumque 4
6, raro [L. stenoloba]
4
longae [L. ferruginea var. ßrmior,
raro quoque solum 3,5
L. acutangula et ejus subsp. compressibaccata]); antherae fere semper
liberae (solum in L. acidochondra binae in tota longitudine conglutinatae, quinta libera); rami plerumque teretes, rarius (in L. longidentata, acutangula et ejus subsp. compressibaccata) lineis decurrentibus manifestis instructi.
Frutices erecti vel scandentes plerique
Austro-Americani; species una usque ad Panama, altera in varietate
quidem usque ad Costaricam progressa, tertia Indiae occidentalis
insulas incolens.
Es verdient Beachtung, daß in dieser Reihe eine verhältnismäßig große
Zahl von Arten durch besonders ansehnliche pfriemliche Kelchzipfel ausgezeichnet
ist, die bei keiner Art aus anderen Lycianthes- Abteilungen in ähnlicher Länge
;
—
—
—
mm
—
vorkommen
:
L. longidentata (Kelchzipfel bis 9,5
mm
stenoloba (8,5—9),
lang),
acutangula (8), Sancti-Caroli (6—7), Pearcei und stellati-pubescens (5—7),
acutangula subsp. compressibaccata (6). Diese Spezies sind als die in dieser
Hinsicht höchst entwickelten Formen der Reihe anzusehen. Die übrigen hierher gestellten Arten (ungefähr die gleiche Anzahl) besitzen mehr oder minder
kürzere Kelchzipfel bis hinunter zu 1 2
Länge bei L. ferruginea und
— mm
pauciflora.
Über einzelne Merkmale einiger Spezies dieser Reihe, die eine engere
Verbindung derselben mit manchen PUochondrae nahe legen, siehe unten bei
X. acutangula.
11. Lycianthes ferruginea Bitt. n. sp.
Fruticosa; rami divaricatim dichotomi, geniculatim flexuosi,
ramis ramulisque patentibus, teretes, diam. 2— 4 mm, pilis stellatis
±_ ve stipitatis e radiis simplicibus vel partim iterum
ramosis vel furcatis acutis compositis ferrugineis densis
tomentosi, tandem pilis +_ ve evanidis cortice fuscescente obtecti;
internodia 2,5—6 cm, in ramis robustis elongatis usque ad 10,5 cm
looga; folia plerumque solitaria, minoribus in ramulos breyes evectis;
longi, eodem iadumento denso
petioli breves, 4
(rarius) 9
13
ferrugineo quo rami tomentosi; laminae late lanceolatae vel ellipticilanceolatae, basi _+ ve obliqua rotundate vel ±_ ve cuneatim in
petiolum angastatae, ad apicem versus sensim angustatae, acutae vel
paulum acuminatae, ca. 5,5 2,5, 6,5—8 4 usque ad 10,5 4,2—4,8 cm,
in ramis robustioribus usque ad 16,5:6,8 cm, foliorum minorum
laminae (in ramulis lateralibus abbreviatis) ca. 1,5 0,8
3,5 2 cm,
— mm
—
:
:
:
:
laminae omnes membranaceae, supra
in statu novello
—
:
ferrugineae,
22*
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
340
tomentosae,
serius obscure virides, pilis stellatis subferrugineis in
superficie crebris, in venis majoribus densis praeditae,
tota
subtus
tota superficie pilis stellatis densis molliuscule
tomentosae, in vena media et in venis lateralibus primariis in
utroque latere 5 6 curvatim ascendentibus subtus manifeste prominentibus magis ferrnginei- tomentosae; inflorescentiae sessiles in axillis
foliorum, ca. 4-florae, vel evectae in ramulis abbreviatis lateralibus
iterum folio minore suffaltae; pedicelli 10
15 mm longi; calyx
longus, 5
campanulatus, ca. 5
diam., parte inferiore
6
longa, apice in dentes 10 breves
connata truncata ca. 3
3,5
pallidiores, in
—
— mm
mm
—
mm
—
— mm
subulatos inaequilongos alternatim aequales ca. 1
2
longos
abiens, extus sicat pedicelli pilis stellatis densis ferrugineistomentosas,
intus in parte inferiore connata glandulis minutis crebris obsitus;
(sec. eil. Gollmer et Moritz), rotati-stellata, pentagona,
19 mm, loborum partes medianae lanceolatae ca. 2
latae acutae stellam firmiorem formantes extus in marginibus et
apice pilis brevibus acutis plerisque simplieibus nonnullis subramosis
corolla alba
diam.
mm
ca.
crebris
obsitae,
membranis
interpetalariis
glabris
tenuioribus
fere
usque ad apices acutos conjunetae; corollae tubus ca. 2 mm longus,
intus quoque glaber; filamenta glabra, inaequalia, bina ca. 1 mm,
bina 1,5 mm, quintum 3,5 mm longum; antherae ellipsoideae, subaequales, ca. 5:1 mm, utrinque emarginatae, in pagina interiore
pilis nonnullis parvis substellatis (plerumque 2-furcatis acutis)
obsitae, poris apicalibus introrsis; ovarium subglobosi-ovoideum, ca.
1,5 mm longum et 1 mm diam., glabrum; Stylus rectus, stamen longum
fere aequans vel parum superans, 9 mm longus, glaber; stigma styli
apice paulum crassius, breviter subclavatum, obtusum; pedicelli
—
2,3 cm longi; calyx in statu fruetifero manifeste
ampliatus, parum cupulatus, fere patelliformis, diam. ca. 12 mm,
longis patentibus vel parum reflexis, extus
dentibus 1,5
2,5
sicut pedicelli ferruginei-tomentosus ; bacca globosa, diam. ca. 10
12 mm; semina ca. 32, majuscula, oblique reniformia, valde lenti3 0,5 mm, manifeste reticulata,
culariter applanata, ca. 3,5 2,5
fruetiferi recti, ca. 2
—
mm
—
:
:
granula sclerotica quattuor, duo apicalia majora
3:2:1,5 mm, duo lateralia minora ca. 2:1:0,6 mm, omnia
rufescentia;
ca.
+_ ve processubus
membranaeeis praedita.
Westliches andines Venezuela,
Kolonie
Staat Merida:
April blühend; daselbst, Moritz n.
Juni blühend; daselbst,
1642! (hb. Berol., Hamb., Mus. Brit.)
Fendler n. 991 (hb. Barb.-Boiss., Brüssel, Goetting. mit reifen Früchten).
Im Herb. Goetting. ist Fendler n. 991 als „Sol. virgatum Lam. aft. u
bezeichnet worden.
Tovar, Gollmer! (hb. Berol.)
—
—
!
Yar. firmior Bitt. n. var.
mm
In partibus vegetativis robustior; rami superiores ca. 3—4
diam.; laminae firmiores, fere subcoriaceae, basi +_ ve oblique
magis rotundatae, venis venulisque supra magis impressis subtus valde
prominentibus, mesophyllum in statu sicco utrinque sordide fuscescens
subtus pilis etiam densioribus quam in typo molliuscule tomentosum
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
341
corollae lobi extus in partibus medianis sapra calycem in tota longi-
tudine pilis densissimis ferruginei-fascescentibus accumbentibus tomen4:1 mm; Stylus ca. 8
longus.
antherae solnm 3,5
Costarica: am Abstieg von der Ardilla bei San Marcos, 900
1355
ü. M., Ad. Tondnz in Pittier u. Durand, PI. costaric. exs.
März blühend; Wälder des Tablazo, Tonduz
n. 7666! (hb. Brüssel).
n. 7939 p. pte.
(hb. Berol.), gemischt mit Durantia Mutisii var.
—
tosi;
m
mm
—
!
costaricensis.
12.
Bitt.
Lycianthes acidochondra
(Bitt.) Bitt.
n.
comb.
Solanum acidochondrum Bitt. in Fedde, Rep. XIII (1914), 98;
in Abh. Nat. Ver. Bremen XXIII (1914), 153 (mit Fig. 10).
Meiner Beschreibung in Fedde, Rep. XIII, 98 habe ich nichts hinzuzufügen;
die in Abh. Nat. Ver. Bremen XXIII, 154 beschriebenen und dort in Fig. 10
bildlich dargestellten beiden spitzenständigen Steinzellkörner sind die größten
bislang in der Untergattung Pölymeris beobachteten: 6,5 2,5 1,5 mm; die Samen
sitzen bei dieser Art wie bei verschiedenen verwandten Spezies in häutigen
Taschen, die von der Fruchtwand nischenartig in das Innere der Beere vorspringen. Abweichend von den verwandten Arten sind ferner die mehr obovaten
meist stumpf abgerundeten Spreiten sowie die auffällige seitliche Verklebung
je zweier der auf kürzeren Filamenten stehenden 4 Antheren mit einander, die
fünfte auf dem langen Filament überragt natürlich völlig frei die anderen.
:
13.
Lycianthes pauciflora (Vahl)
Bitt. n.
Solanum pauciflorum Vahl, Eclog.
:
comb.
Willd. Spec.
2 (1797), 1027; Pers. Syn. pl. (1805), 222; Dun. Hist. Sol. (1813),
176; Dan. Sol. Syn. (1816), 24; Roem. et Schult. Syst. Veget. IV
(1819) 610; Spreng. Syst. Veget. I (1825), 686; Walp. Repert. III
(1844—45), 63; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852) 168; Griseb.
Kar. 243; O. E. Schulz in Urb. Symb. Antill. VI (1909), 190; Bitt.
in Abh. Nat. Ver. Bremen XXIII (1914), 153;
I
(1796), 20;
I,
S. neglectum Dun. Hist. Sol. (1813), 177; Dun. Syn. (1816),
23; Roem. et Schult. Syst. Veget. IV (1819), 609; Spreng. Syst.
Veget. I (1825), 685; Walp. Rep. III (1844—45), 63; Dun. in DC.
Prodr. XIII, I (1852) 166; Griseb. Fl. Brit. W. Ind. Isl. (1864), 439;
Hemsl.. Biol. Centr. Amer. II, 411; Kew. Bull. Nr. 81, 265; Duss
FJ. Ant. franc. 413;
S. speciosum Dun. Hist. Sol. (1813), 179; Poir. Encycl. Suppl. III
(1813), 761; Dun. Sol. Syn. (1816), 23; Roem. et Schult. Syst.
Veget. IV (1819), 609; Spreng. Syst. Veget. I (1825), 685; Walp.
Repert. III (1844—45), 63; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 165;
Solanum arborescens Solani hortensis folio fructu parvo coccineo
et edit. Burm. X 242 tab. 245 fig. 4;
Solanum arborescens Amygdali folio undulato flore magno albo
fructu rubro Plum. 1. c. et ed. Burm. 1. c. fig. 5.
Plum. Cat. (1703), 4
Frutex petiolis volubilibus
decumbens; rami teretes, noyelli ca.
(internodÜ8
gracilibus
7
—8
cm
et
ramis
virgatis scandens vel
diam., flexuosi, elongati
ramis virgatis elongatis
2—4 mm
longis,
in
usque ad 14 cm longis), primo pilis stellatis breviter stipitatis
ferrugineis tomentosi, serius parcius pilosi; ramuli laterales
divaricati
vel
retrofracti
breviores
tenuioresque;
folia
superiora
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
342
plerumque
geminata vel ternata, inaequalia,
false
petioli
longi, pilis stellatis manifeste stipitatis laxe tomentosi;
10
— 25 mm
lamina ovata,
basi obliqua rotundate in petiolum contracta, ad apicem versus
plerumque sensim angustata apice ipso saepe acuminata, integra,
foliorum majorum ca. 6,5 4, 10 4,5
7 cm,
5,5 usque ad 13—14,5 6
foliorum minorum 3,5 2 cm usque ad 7 4 cm, membranacea, utrinque
viridis, subtus pallidior, primo in tota superficie pilis stellatis
breviter stipitatis praeterea utrinque glandulis minutis crebris
obsita, seriussupra magis calvescens praecipue invenismajoribus pilis stellatis breviter stipitatis ferrugineis praedita,
pili
stellati subtus diutius persistentes; vena media et
:
:
—
:
:
—
:
—
venae laterales primariae in utroque latere 5
6 curvatim ascendentes prope marginem incurvatae subtus prominentes, venae minores
subtus quoque bene conspicuae reticulatae; inflorescentiae sessiles,
5-florae;
inter axillas foliorum geminatorum subumbellatae, ca. 2
pedicelli ca. 7
13
longi, pilis stellatis breviter stipitatis densis
obsiti; calyx campanulatus, ca. 5
longus et diam., paulo infra
marginem truncatum dentibus 10 linearibus subaequalibus brevibus
1,5—2
longis apice obtusiusculis recurvis instructus, extus
pilis stellatis breviter stipitatis non densis obsitus; corolla alba,
rotata, clausa ca. 12
14 mm, diam. ca. 25 mm, 5-angulata, radiis
medianis anguste lanceolatis acutis ca. 12 1
2 mm crassiusculis
extus glabris stellata; lobi solum in marginibus apicalibus breviter
pilosi; corollae tubus ca. 2
longus, intus quoque glaber;
2,5
filamenta inaequilonga, quattuor 1
longa, quintum 3,5
long um, omnia glabra; antherae ellipsoideae, subaequales, ca.
4 4,5 1
1,2 mm, basi cordatae, apice paulum angustatae emarginataeque, in pagina interiore praecipue in linea connectiva
pilis brevibus paucis praeditae, poris minutis apicalibus; ovarium
ellipsoideum, ca. 2
diam., glabrum; Stylus
longum, 1
1,5
fere rectus, ca. 9
longus, stamen longissimum fere aequans,
glaber; stigma obtuse capitatum, styli apice nonnihil incrassato parum
crassius; pedicelli fructiferi ca. 15
longi, recti, ad apicem
18
—
—
mm
mm
mm
—
:
—
—
:
—
mm
mm
mm
—
mm
mm
—
—
mm
mm
—
mm
diam.) dentes
versus incrassati; calycis fructiferi (ca. 11
12
recurvati vel reflexi, 1
longi; bacca globosa, ca. 10
15
2
diam.; semina 3 2,5 :0,5 mm, lenticulariter compressa, reniformia, in
statu sicco paulum rubri-ferruginascentia, minute reticulata; granula
sclerotica duo satis magna, ca. 2: 1,5 mm, ovoidea apicalia, intus
— mm
— mm
:
angulo mediano longitudinali praedita.
Westindien: Guadeloupe: Capesterre (Wohnung Montlong),
an Waldrändern, 350—400 m ü. M., Duss n. 2884! (hb. Berol.);
Dominica: ohne besondere Fundortsangabe, Nicholls n. 46! 58! (ex
hb. Kew. hb. Berol.): Eggers n. 1105! (hb. ßerol), Mai blüh. n. frucht.;
in Gebüschen bei Sugarloaf nahe Prince Ruperts, Eggers, ed. Toepffer
n. 896! (hb. BeroL, Monac, Vindob. Univers.); bei Laudat, 600 m ü. M.,
Martinique: Isert! (hb.
G. A. Ramage! (hb. Berol.) Sept. frucht.
Haun.); in den großen Wäldern, Plee! (ex hb. Mus. Paris., hb. Berol.);
Bois de la Regale, Trois-Ilets, in Wäldern, Duss n. 364! im Dickicht
des Hügels Larcher zwischen Camp Balata und Camp Colson, Duss
;
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
343
4430! August fracht. (hb. Berol.); St. Vincent: in Wäldern, 600 m
JH. H. und G. W. Smith n. 511! (hb. Berol.), August blüh. u.
fr.;
Grenada: in den unteren Bergwaldungen, W. E. Broadway n.
953! Aug. blüh. u. frucht; Distrikt Grand Etang nahe dem See:
Broadway n. 1125! (hb. Berol., Turic), Aug. blüh. n. frucht.; Trinidad,
Sieber n. 358! (hb. Vindob., sowie die Photographie desselben Exikkats aus dem hb. DC: Original zu Solanum neglectum Dun. im westind.
Herb. Berlin).
Die von Hemsley, Biol. Centr.-Amer. II, 411 erwähnte, zu Solanum negn.
;
ü. M.,
lectum Dun. gezogene Pflanze von Orizaba (Mexiko): Botteri n. 1194 habe ich noch
nicht gesehen, wahrscheinlich gehört sie nicht zu L. pauciflora, die offenbar auf
die kleinen Antillen beschränkt ist.
Subsp. tobagoensis Bitt. n. subsp.
Solanum lentum Griseb., Flora W. Ind. Isl. 439, non Cav.; Solanum
virgatum Lam. var. t caracasanum 0. E. Schulz in Urban Symb. Antill.
VI (1909), 190 p. pte. Rami inferiores robusti, diam. 7 8 mm, +_ ve
—
prominen-
tortuosi, cortice pallide fusco obtecti, lenticellis parvis satis
— mm
2
3
diam. internodia 3
11 cm longa; planta in omnibus partibus viridibus (praecipue in ramis novellis, petiolis, laminis [subtus] et pedicellis) manifeste densius stellati-pilosa quam in typo; petioli breviores
10
12
longi; laminae manifeste angustiores minoresque, ca. 6:2,5,
7:3,3, 7,5:3,4, 9:4 usque ad 10:4,5 cm, ovati-lanceolatae, cuneatae
vel rotundati-obtusae,plerumque fere mediolatissimae,glandulaeminutae
subtus inter pilos stellatos (brevius radiatos tarnen multo densiores quam
in typo) satis rarae; calyx extus sicut pedicelli pilis stellatis brevius
radiatis densioribus quam in typo obtectus; corolla clausa ca. 16
longa, alba; corollae tubus ca. 2
longus; filamenta quattuor ca.
longa, qtrintum ca. 6
2
longum; antherae ca. 4,7 5:1,2
1,5 mm, intus praecipue in linea connectiva pilis stellatis brevibus
nonnullis obsitae; ovarium ellipsoideum, ca. 1,5:1 mm; Stylus fere
rectus, apice parum incurvatus, 11
longus, stamen longissimum
fere aequans, glaber; stigma styli apice parum crassius, obtuse
capitatum, apice subemarginatum
pedicelli fructiferi deflexi
vel erecti, breves, ca. 8
12
10
longi; calyx fructifer ca. 8
diam., dentibus brevibus 1
longis marginem non vel vix superantibus; bacca globosa, ca. 10
11
diam.; seminaca. 3:2,5:0,5 mm;
granula sclerotica duo apicalia parva subglobosa, diam.
tibus instructi;
;
—
rami superiores virgati vel
—
+_ ve flexuosi,
mm
mm
mm
mm
—
mm
mm
—
— mm
;
mm
mm
— mm
ca.
0,8
mm.
Insel
n.
Tobago: Landstück 42
bei Caledonia,
W.
E. Broadway
4523! (hb. Berol.).
Trinidad: Höhen von Thorneas, (Morneas?) Crueger
n.
148!
(hb. Goetting.).
Diese Unterart weicht in verschiedenen Merkmalen erheblich vom Typus
ab: ihre Sternhaare sind dichter gestellt, besonders an den jungen Zweigen,
den Blatt- und Blütenstielen, auf der Blattunterseite und Kelchaußenseite; die
Strahlen der durchgängig kürzer gestielten und kleineren Sternhaare sind merklich kürzer und meist einzellig (bei der typischen L. pauciflora häufiger zweizeilig), auch kommen viel seltener abermalige Verzweigungen der Sternhaarstrahlen vor als beim Typus; die Spreiten sind viel schmäler und kleiner, die
Blüten dagegen größer als beim Typus; besonders fällt die größere Länge der
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
344
Filamente und des Griffels auf, auch die Antheren sind etwas größer. Die Beeren
scheinen kleiner zu sein als beim Typus; sehr viel geringer ist jedenfalls die
Größe der beiden subapikalen Stein zellkörner; die beiden einzigen mir an dem
Tobago-Exsikkat vorliegenden auffällig kurzen Fruchtstiele sind am Grunde
herabgebogen, bei der Trinidad-Pflanze sind sie teilweise abwärts gekrümmt,
teilweise aufrecht.
O.E. Schulz hat unter seinem Solanum virgatum
var.
"i
caracasanum
0. E. Seh. in Symb. Antill. VI, 190 drei verschiedene Pflanzen vereinigt, von
denen ich zwei als Varietäten zu L. lenta (Cav.) Bitt. ziehe, die dritte, von ihm
an erster Stelle zitierte, von Trinidad stammende Crueger'sche Pflanze, die
von Grisebach zu S. lentum Cav. gezogen worden ist, zu meiner L. paueiflora
subsp. tobagoensis Bitt. stelle.
14.
Lycianthes hypomalaca
Bitt.
n.
sp.
Fruticosa, scandens; rami superiores virgati, teretes, diam. ca.
2
3,5 mm, fere recti vel .+ ve flexuosi, primo pilis stellatis tenuiter
4 5-radiatis sordidis subsessilibus densis breviter tomentosi,
serius basibus pilorum persistentibus paulum scabriusculi tandem
cortice fuscescente leviusculo obtecti; internodia 3
10,5 cm looga;
folia superiora false geminata inaequalia vel minora plerumque in
ramulos breviusculos eveeta; petioli foliorum inferiorum angustiorum
ca. 1,4
1,3 cm longi,
2,3 cm longi, fol. superiorum majorum ca. 0,8
fol. minorum ca. 0,5
0,8 cm longi, eodem indumento stellato brevi
denso sordido quo rami obtecti; Jaminae late elliptici-lanceola-
—
—
—
—
—
—
tae vel oblongi-ellipticae vel ovati-ellipticae, basi euneatim
vel + ve rotundatim abrupte in petiolos angustatae, ad
apicem versus magis sensim euneatim angustatae, acuminatae, apice ipso acutae vel obtusiusculae, fol. majorum laminae ca. 8,5 4,
10,5:4 usque ad 11,5:5,7 cm, fol. min. laminae ca. 3,5:1,7, 5:2,5
usque ad 7:3,7 cm, omnes membranaceae, supra obscure virides,
in vena media et in venis later. prim. pilis brevibus stellatis densiusculis obteetae, in mesophyllo fere glabrae nitidiusculae, subtus
manifeste pallidiores, in tota superficie pilis stellatis pallidis
subdensis molliter subtomentosae; vena media, venae later. prim.
in utroque latere 6
7 curvatim ascendentes et venae later. seeund.
:
—
conjungentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles
6-florae; pedicelli in statu
inter foliorum axillas vel in axillis, 5
florifero graciles, ca. 12
longi, glabriusculi, pilis stellatis
13
pauciradiatis breviter stipitatis sparsis et praeeipuo ad calycem versus
glandulis minutis brevissime stipitatis crebrioribus obsiti; calyx
cupulatus, ca. 5
longus et diam., in parte inferiore connata
truncata ca. 4
longus, 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis
longis paulum infra marginem
paulum inaequilongis ca. 1,5—2
truncatum oriundis instruetus, extus pilis stellatis breviter stipitatis
sparsis obsitus; corolla alba (sec. cl. Ule), campanulati-rotata,
2
2,6 cm diam., loborum partes medianae firmiores anguste lanceolatae acutae ca. 2
3
latae extus praeeipue in plicis et ad
apicem paulum prominentem versus in superficie pilis stellatis, apice
ipso cucullato pilis subsimplieibus et papillis densis, intus solum
in vena media ad apicem versus pilis nonnullis substellatis praeditae,
membranae interpetalariae illas conjungentes solum seeundum plicas
illas
—
mm
mm
—
— mm
—
mm
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
345
margine prope apices loborum
et in
glabrae; corollae tubus ca. 1,5
—
pilis stellatis obsitae,
mm longus;
mm longa,
ceterum
filamenta valde inaequi-
mm
quintum 6
longum,
longa, quattuor ca. 1
1,5
omnia glabra; antherae anguste ellipsoideae, ca. 6—6,5: 1,2
1,5 mm, utrinque emarginatae, in pagina interiore praecipue
secundum connectivum pilis stellatis complnribus obsitae,
poris apicalibus introrsis parvis; ovarium subglobosam, diam. ca.
1 mm, glabrum; Stylus rectus, stamen longissimum aequans vel parum
ab
illo
superatus, ca. 10
crassine, ellipsoideum,
mm
longus, glaber; stigma styli apice
obtusum;
pedicelli fructiferi ca. 1,8
parum
— 2 cm
longi,
ad calycem versus incrassati, pilis stellatis paulo densioribus
calyx fructifer auctus, cupulari-patelliformis, diam. ca. 10— 12
obsiti
longis bacca subglobosa vel parum
mm, dentibus patentibus 1 ,5 2,5
ellipsoidea, diam. ca 1 cm; semina ca. 73, reniformia, valde lenticulariter applanata, ca. 3 2,2 0,5 mm, margine paulum crassiore,
minute reticulata, in statu sicco flavi-ferruginea; granula sclerotica
adsunt.
duo apicalia parva phaseoliformia ca. 1,2:0,6:0,5
recti,
;
—
:
mm
;
:
mm
Acre-Gebiet:
Amazonas-Exped.
Estella, Seringal Auristella, E. Ule, herb. Brasil.,
9734! (hb.
n.
Berol.),
April blühend und fruchtend.
L. hypomalaca steht im Aussehen der L. pauciflora nahe, hat aber in
der Jugend einen grauen, nicht goldgelben Stern filz, ferner kleinere, nach unten
mehr keilförmig zugeschrägte Blätter, oberseits kahles Mesophyll und kleinere
Der fünfte Staubfaden ist bei ihr fast doppelt so lang wie bei L.
Beeren.
pauciflora.
15. Lycianthes Poeppigii Bitt. n. sp.
Fruticosa, verisimiliter scandens; rami superiores majores virgati,
diam., in statu novello pilis stellatis tenui4
teretes, ca. 2
—
mm
radiatis manifeste longiuscule stipitatis pallide fuscescentibus subdensis obtecti, serius pilis ±_ ve evanidis basibus (stipitibus)
pilorum
+_
ve persistentibus scabridi cortice castanei-fusco obtecti;
ca. 5,5—7 cm longa,
florentium ca. 1,5
longa; folia inferiora
3
solitaria, superiora false geminata inaequalia.vel minora in ramulos
abbreviatos iterum floriferos evecta; petioli in foliis majori bus 1,5
1 cm longi, pilis stellatis manifeste
2 cm, in foliis minoribus 0,5
internodia
ramorum elongatorum virgatorum
— mm
ramorum breviorum
—
laminae late oblongi-ellipticae vel ovatiellipticae, utrinque angustatae, basi late cuneatim vel paulum
stipitatis crebris obsiti;
ad apicem versus
magis sensim
rotundatim
in
angustatae,
saepe subabrupte acuminatae, acutae,
petiolos
abeuntes,
in
foliis
majoribus ca. 6 3, 8 4, 10 5 usque ad 11 5,5 cm, in foliis minoribus
ca. 2,5:1,2 usque ad 5,5:2,5 cm, omnes firme membranaceae,
supra sordide virides, in statu sicco fuscescentes, supra nitidiusculae, in statu novello in vena media et in venis later. prim. pilis
stellatis manifeste stipitatis pallide fuscescentibus densiusculis obsitae,
in mesophyllo glabrae, serius pilis quoque in venis evanidis,
tandem supra glabrae, subtus pallidiores, pilis stellatis
stipitatis pallide fuscescentibus in venis densioribus, in mesophyllo satis crebris hirsutulae; vena media et venae later. prim. in
utroque latere 6 curvatim ascendentes subtas manifeste prominentes;
:
:
:
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
346
inflorescentiae
— 6-florae;
sessiles
axillas
inter
foliorum
geminatorum,
ca.
— 10 mm
stipitato uno alterove valde sparsis
calyx
4 — 5 mm longus, 5 — 6 mm diam., in parte
cupulati-campanulatus,
3 — 3,5 mm longus, indistincte 10inferiore connata truncata
2
glabri,
pilo
pedicelli in
statu florifero ca. 8
stellato
longi, fere
obsiti;
ca.
ca.
costatus, dentibus 10 brevibus subaequalibus lineari-subulatis ca. 1
mm
longis paulo infra marginem truncatum oriundis praeditus, extns
pilis 2
3-stellatis manifeste stipitatis obsitus, intus in parte connata
—
glandulis minutis sparsis instructus; corolla campanulati-rotata, ca.
longa, loborum partes medianae firmiores angaste lanceolatae
15
acutae ca. 1,5—2
latae extus pilis simplicibus vel substellatis
mm
mm
praecipue in plicarum marginibus et ad apicem cucullatum versus
pilis nonnullis instructae; membranae
partes medianas non rotatim conjungentes,
tarnen fere usque ad apices marginantes glabrae; corollae tubus
longus, intus quoque glaber; filamenta inaequalia, quattuor
1,5
longum, omuia glabra; antherae
ca. 1mm, quintum 5
5,5
obsitae,
intus in vena
media
interpetalariae loborum
mm
—
mm
lanceolati-ellipsoideae, ca. 5,5
apice
—6
:
1,3
— 1,7 mm, basi profunde cordatae,
parum emarginatae, intus in margine pilo simplici vel
substellato uno alterove obsitae vel omnino glabrae, poris
ovarium ovoideum, ca. 1,5 mm longum, 1,2 mm
diam., glabrum; Stylus rectus, stamen longissimum aequans, ca. 10 mm
longus, glaber; stigma styli apice vix crassius, subclavatum, obtusum;
introrsis apicalibus;
—
mm
longi; calyx fructifer ampliatus,
pedicelli fructiferi recti, ca. 11
16
patelliformiter cupulatus, diam. in parte inferiore connata ca. 10 mm,
—
dentibus lineari-subulatis ca. 2,5 3 mm longis; baccas maturas
vidi, in bacca immatura globosa granula duo
sclerotica
verisimiliter apicalia ellipsoidei-subglobosa ca. 1,2:0,8:0,5 mm
reperi; semina non jam satis evoluta esse lugeo.
Peru, Dept. Loreto: Maynas, in Gebüschen bei Yurimaguas,
April blühend und fruchtend.
Poeppig Diar. n. 2406! (hb. Vindob.)
Reife Früchte sind an dem vorliegenden Exemplar, nach den wohlnon
—
entwickelten Fruchtkelcheü zu schließen, reichlich vorhanden gewesen, leider
sind die reifen Beeren sämtlich wohl vor dem Trocknen entfernt worden.
L. Poeppigii hat erheblich länger gestielte Sternhaare als L. glandulosa,
der sie habituell ähnelt; außerdem unterscheidet sie sich von ihr durch die im
erwachsenen Zustande kahle Blattoberseite, das längere fünfte Filament und
die größeren Antheren.
16.
Lycianthes cearaensis
teretes, in
Bitt.
n.
sp.
rami superiores
3— mm
diam.,
virgati,
5
statu novello sicut ceterae partes virides pilis stellatis
Fraticosa,
scandens;
tenuiradiatis manifeste stipitatis pallideful vi-flavidisdensis
molliter tomentosi, tandem fere glabrescentes, basibus gibbosis
pilorum persistentibus paulum scabriusculi cortice intense castaneiinternodia in ramis elongatis virgatis ca. 10— 14 cm,
minoribus abbreviatis ca. 1
2,5 cm longa, folia in ramis
majoribus elongatis solitaria, in ramulis superioribus floriferis saepe
false geminata inaequalia vel folio minore in ramulum parvnm abbreviatum floriferum evecto; petioli in foliis majoribus 1 1,5 cm, in
fusco obtecti;
in ramulis
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
347
minoribus 0,5—0,7 cm longi, eodem indumento denso quo rami
laminae late elliptici-lanceolatae vel ovati-lanceolatae, basi
+_ ve rotundate vel obtusate abrupte in peliolum angustatae, ad
apicem versus magis sensim angustatae acuminatae acutae, in foliis
majoribus 7:3,8, 8,5:4,4, 9,5:4,5—4,9 cm, in foliis minoribus ca.
2,2 1, 4 1,8 usque ad 4,5 2,3 cm, omnes membranaceae, supra
sordide virides, in vena media, in venis lateralibus primariis et
secundariis pilis stellatis densioribus, in mesophyllo sparsioribus
parvis obsitae, subtus pallidiores, pilis stellatis densiusculis breviter
stipitatis in tota superficie molliusculae subtomentosae; vena media,
venae later. prim. in utroque latere 4 5 curvatim ascendentes et
venae later. secund. nonnullae exteriores subtus manifeste prominentes;
inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, 2 3-florae; pedicelli
floriferi ca. 1 cm longi, pilis stellatis manifeste stipitatis pallide
longus,
fulvis densis tomentosi; calyx cupulati-campanulatus, ca. 7
6
diam., parte inferiore truncata connata ca. 3,5
7
4 mm longa,
dentibus 10 paulum inaequilongis linearibus rotundate obtusis ca.
longis paulo infra margiDem truncatum oriundis, extus
2,5
3,5
sicut pedicelli pilis stellatis manifeste stipitatis fulvidis
satis densis obsitus; florem apertum satis bene evolutum non jäm
vidi; pedicelli fructiferi erecti, ca. 13
longi; calyx in statu
fructifero patelliformiter cupulatus, ca. 5
longus, in parte connata
ca. 10
11
diam., dentibus ca. 3
4
longis patentibus; bacca
globosa, immatura diam. ca. 13 mm; semina non vidi; granula
sclerotica duo apicalia irregulariter obovoidea, ad baccae basim
versus attenuata apiculata, satis magna, ca. 3:2:2 mm.
Brasilien, Staat Ceara: Serra de Maranguape, 600 m ü. M.,
Ule n. 9103! (hb. Berol.)
Oktober blühend und fruchtend.
foliis
vestiti;
:
:
:
—
—
— mm
— mm
—
— mm
—
mm
mm
mm
mm
—
17. Lycianthes guianensis (Dun.) Bitt. n.
Solanum guianense Dun.
in
Fraticosa; rami inferiores
comb.
DC. Prodr. XIII,
I
(1852), 166.
+
ve elongati, divaricatim dichotomi,
subteretes, diam. 3,5
4,5 mm, cortice rubri-fusco levi lenticellis
parvis albidis parum prominentibus sparsim obsiti, superiores novelli
ca. 1
2
diam., divaricati, flexuosi, sicut ceterae partes novellae
pilis stellatis densis pallide ferrugineis brevissime stipitatis breviter tomentosi, serius glabrescentes; internodia ramorum
inferiorum majorenn 5,5—14 cm longa, ramorum superiorum florentium ca. 1,5—3 cm longa; folia inferiora solitaria, superiora saepe
false geminata inaequalia; petioli foliorum majorum 10
13 mm,
fol. minorum 4
longi, primo eodem indumento denso quo rami
6
vestiti, serius ±_ ve glabrescentes, supra canaliculo satis profundo
praediti; laminae late lanceolati-ellipticae vel late lanceolatiobovatae, basi +_ ve obliqua euneatim in petiolum angustatae, ad
apicem versus sensim vel rotundate angustatae, +_ ve abrupte acuminatae, acutae, foliorum majorum laminae ca. 7,5:4, 10,5:5—5,5
usque ad 11,5: 6 cm, (in speeimine in herb. Vindob. asservato usque
ad 14:6 cm), foliorum minorum laminae obtusiores, ca. 3,5 2 bis
4: 2,5 cm, Jaminae omnes firme membranaceae, fere subcoriaceae,
—
— mm
— mm
—
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
348
supra primo in vena media
venis lateralibus primariis
densis obtectae, ceterum fere
glabrae, seritrs fere omnino glabrescentes, obscure virides,
nitidiusculae, subtus viridi-fuscescentes primo pilis stellatis flavidistellatis
pilis
et in
ferrugineis
ferrugineis tenuiter 4
— 5-radiatis in tota superficie densinsculis obsitae,
media et in venis lateralibus
densioribus persistentibus in mesophyllo sparsioribus hirtulis praeditae;
vena media et venae laterales primariae in utroque latere 5 6 curvatim
ascendentes subtus manifeste prominentes; inüorescentiae sessiles
in axillis foliorum, 2
4-florae, praeterea quoque in ramulis parvis
abbreviatis arcte infra inflorescentiam oriundis folia minora ca. 3 2 bis
4:3,2 cm procreantibus axillares, 1 3-florae; pedicelli ca. 7 10
longi; calyx campanulatus, ca. 5
longus, 6
8
diam., in parte
inferiore connata truncata ca. 3,5
longus, 10-costatus, apice in
dentes 10 inaequales subulati-lineares alternatim aequales ca.
1
lougos abiens, extus sicut petioli pilis stellatis ferrugineis
2
sparsis obsitus; flores evolutos non vidi; pedicelli fructiferi recti, robusti,
ca. 17
22
longi; calyx in statu fructifero ampliatus, subpatelliformis, in parte connata ca. 10—11
diam., margine in dentes 10
subulatos 3—4
longos paulum recurvatos abiens; bacca
globosa, satis magna, cerasi magnitudine, diam. ca. 15
16 mm;
semina satis numerosa, oblique reniformia, lenticulariter applanata,
ca. 3,5 2,5 0,5 mm, margine paulam incrassato, manifeste reticulata,
serius pilis ferrugineis praecipue in vena
—
—
—
mm
mm
— mm
—
:
—
— mm
mm
mm
mm
mm
:
:
granula sclerotica duo apicalia parva,
1—1,2:0,6:0,5 mm.
Franz. Guiana: Cayenne: Martin! (ex mus. hört. Paris. 1819
pallide
ca.
—
fuscescentia;
hb. Berol.), daselbst, Poiteau ded. 1824! (hb. Berol., Vindob.).
Herr Dr. G. de G and olle sandte mir auf meine Bitte gütig eine genaue
Kopie eines Blattes sowie leihweise ein Spreitenstück und eine Frucht des
Dunal'schen Originals zur Prüfung. Die Spreite des Dunal'schen Exemplan
etwas schmäler (8,5:3,4 cm) als die Spreiten der Berliner Belege; in der
Textur und in der Behaarung der Blattunterseite stimmt Dunal's Pflanze aber
genau mit den Berliner Exemplaren überein.
Die Angabe Wilhelm Besecke's, 1) daß bei Solanum guianense Stacheln
vorkommen, beruht offenbar auf irrtümlicher Bestimmung.
ist
18.
Lycianthes glandulosa (Ruiz et Pav.)
Bitt.
n.
comb.
Solanum glandulosum Ruiz et Pav. Fl. Peruv. II (1799), 35,
Tab. 167, Fig. b.; Dun. Hist. Sol. (1813), 180; Dun. Sol. Syn. (1816),
25; Walp. Rep. III (1844—45), 63; Sendtn. in Mart. Fl. Brasil. X
(1846) Sp. 52 (excl. plantas Brasilienses); Dun. in DC. Prodr. XIII,
I
(1852), 174.
Solanum
vitocense Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 176.
Fruticosa, scandens; rami flexuosi, teretes, superiores 1,5—2
diam., in statu novello sicut ceterae partes virides pilis stellatis
mm
breviter stipitatis pauciradiatis (e radiis acutis plerumque
simplicibus rarius uno semel ramoso formatis) pallide ferrugineis crebris (oeque tarnen densis) obsiti, serius +_ ve glabrescentes,
*)
Entwicklungsgeschichtliche Untersuchungen über den anatomischen
Göttinger Doktordissertation. Berün, R. Trenkel,
Aufbau pflanzlicher Stacheln.
1909, S. 48, 49, 51.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
349
internodia 3—9,5 cm longa; folia inferiora
superiora false geminata inaequalia; petioli ca. 0,6— 2 cm,
1 cm longi, eodem indumento quo
minoribus solum 0,3
cortice levi fasco obtecti;
solitaria,
in
—
foliis
rami vestiti; laminae ovati-lanceolatae vel late lanceolatiellipticae, basi +. ve paulum obliqua cuneatim vel rotundatim
in petiolum abeantes apice breviter vellongius acuminato acutae,
folioram majorum laminae ca. 7,5:4,5, 9:5, 11,5:6,3
6,5 usque
ad 14,5 6 cm, fol. min. laminae ca. 4,5 2,3 5,3 2,8 cm, omnes
membranaceae, supra obscare virides in vena media densius ceterum
in tota superficie sparsim pilis stellatis breviter stipitatis pallide
ferrugineis obsitae, sabtus pallidiores, pilis stellatis primo pallide
:
—
—
:
:
flavidi-ferrugineis densiusculis serius fere albidis laxioribus obsitae,
punctis minutis albidis (arena crystallina!) satis crebris instructae;
vena media, .venae later. prim. in utroqae latere 5 6 curvatim ascendentes subtus prominentes, venae later. secundar. tertiariaeque
illas reticulatim conjungentes subtus quoque manifestae; inflorescentiae
6-florae, nonnumquam quoque in
sessiles in axillis foliorum, ca. 3
ramulis abbreviatis axillaribus in axilla folii pedicelli in statu florifero
10 mm, in statu fructifero ca. 14 20
longi; calyx campanuca. 8
longus, diam. ca. 7 mm, parte inferiore connata
latus, ca. 4,5—5
longa, 10-dentatus, dentibus late linearibus
truncataca. 3
3,5
(non subulatis) obtusiusculis brevibus alternatim inaequalibus ca.
longis, calyx extus sicut pedicelli pilis stellatis breviter
1,5
2,5
stipitatis pallide flavidi-ferrugineis crebris obsitus; corolla rotata, diam.
lati extus praecipue
ca. 20
22 mm, ejus lobi lanceolati ca. 2
ad apicem versus pilis brevibus stellatis crebris praediti, intus quoque
pilis nonnullis valde sparsis substellatis obsiti; corollae tubus ca.
2
longus, intus quoque glaber; filamenta inaequilonga, quattuor
longa, quintum 4,5
5
longum, omnia glabra; antherae
ca. 2
lanceolati-ellipsoideae, ca. 5
5,5 1
1,5 mm, basi manifeste cordatae,
apice parum emarginatae, poris parvis apicalibus, in pagina interiore
pilis paucis minutis substellatis obsitae vel partim glabrae;
longum, 1,5
diam., glabrum,
ovarium late ellipsoideum, ca. 2
apice rotundate-obtusum; Stylus fere rectus, stamen longissimum
longus, glaber; stigma styli apice paulum crassius,
aequans, 9,5
longum, 0,6
diam., apice
ellipsoidei-subclavatum, ca. 1
rotundatum; calyx in statu fructifero auctus, diam. ca. 9
10 mm,
—
—
;
— mm
—
—
—
mm
mm
mm
—
mm
mm
mm
— mm
—
—
:
mm
mm
mm
mm
mm
—
mm
altus, cupulatus, dentibus latitudine sola parum auctis;
4,5
bacca globosa, diam. 10—11 mm; semina satis magna, oblique reni-
ca.
2,5 0,5 mm, pallide flavida, praecipue
annulatim prominula manifeste scrobiculati-
formia, valde applanata, ca. 3
in parte marginali fere
reticulata, in parte
tica
:
:
media minus distinctereticulata; granulasclero-
duo parva apicalia
diam. ca. 0,5
mm (an
etiam plura minora?).
Peru: Vitoc bei Tarma, in Hainen, Ruiz! (hb. Berol.) in Gebüschen
am Ufer von Waldbächen bei Cuchero kletternd, Poeppig n. 1432!
(ein Spannbogen ist mit 1422 bezeichnet) herb. Vindob., teilweise
unter der Bezeichnung »Solanum glandulosum R. P. a teilweise unter dem
unveröffentlichten Manuskriptnamen »Solanum adenanthum Poepp.",
so auch im hb. Barb.-Boiss.!
;
,
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
350
Die Ruiz' sehe Ptlanze im Berliner Herbar entspricht offenbar dem Original
zu Solanum glandulosum R. et P. in der Flora Peruviana, trotzdem daß die
Originaldiagnose und die Abbildung dort nicht genau mit dieser Pflanze übereinstimmen; offenbar ist aber der Blattgrund zu stark herzförmig, die Kelchzipfel
zu kurz und der Griffelgrund (oder der Fruchtknoten?!) irrtümlich über die
Kelchzipfel herausragend gezeichnet; außerdem soll die Pflanze nach der Fl.
Peruv. kahl sein. Dunal gibt an, er habe das S. glandulosum R. et P. nicht
gesehen und wiederholt die Diagnose von Ruiz und Pavon unter Ergänzung
nach der Abbildung in Fl. Peruv.; zwei Seiten später beschreibt er das
ebenfalls von Vitoc stammende Solanum vitocense Dun. nach einem Exsikkat:
Pavon, herb. spec. nov. n. 39 in h. Boiss. Nun ist die Nummer 39 auch auf
dem Zettel zu S. glandulosum R. et P. im Berliner Herbar vermerkt; die Beschreibung des S. vitocense stimmt fast durchweg zu dem Berliner Exemplar,
jedenfalls viel besser als die Originaldiagnose des S. glandulosum; ich bin überzeugt, daß die DunaTsche Art mit S. glandulosum identisch ist und daß die
zeichnerische Darstellung in der Flora Peruviana wie in manchen anderen bereits
nachgewiesenen Fällen mangelhaft ist.
Ruiz erwähnt, daß statt 10 Kelchzähne seltener 12 14 vorkommen und
bildet auf der Tafel 12-zähnige Kelche ab vielleicht sind die Blüten manchmal
hexa- oder heptamer, womit dann die entsprechenden höheren Zahlen der Kelchzähne in Einklang stünden; jedenfalls habe ich an dem von mir untersuchten
Material nur normale 10-zähnige Kelche gesehen.
Da an dem Ruiz'schen Material keine Blumenkronen mehr vorhanden
waren, so habe ich eine Blüte von Poeppig n. 1432 meiner Beschreibung zu
Grunde gelegt. Die Po eppig'schen Triebe haben etwas größere Blätter und
schlankeren Wuchs sowie offenbar ein wenig kürzer gestielte Sternhärchen, sie
stimmen aber im Übrigen gut mit der Pflanze von Ruiz und Pavon überein.
0. Kuntze (Rev. gen.pl. IH, II [1898], 226) führt Solanum glandulosum
R. et P. vom Rio Juntas in Bolivia an und gliedert es nach der Blattform in
drei »Formen«: a normale 0. K., ß stellatopubescens 0. K. (= S. japurense
unserer Lycianthes stellatipubescens) 7 acuminaß stellato-pubescens Dun.
tissimum 0. K. Die Zusammengehörigkeit der drei von ihm unterschiedenen
Formen vermag ich z. Zt. nicht nachzuprüfen, da ich seine Belege noch nicht
gesehen habe; das von Dunal als S. japurense ß stellato-pubescens beschriebene
Exemplar habe ich als besondere Art Lycianthes stellatipubescens bezeichnet.
0. Kuntze unterscheidet seine drei Varietäten ausschließlich durch Verschiedenheiten in der Blattform; ich bezweifle nach meinen bisherigen Erfahrungen, daß
die bisher nur aus Mittel peru bekannt gewordene L. glandulosa bis zum Rio
—
;
=
,
Juntas in der bolivianischen Provinz
19.
Cochabamba
Lycianthes japurensis (Dun.)
Solanum japurense Dan.
in
—
Bitt.
n.
Brasil.
X
soll.
comb.
DC. Prodr. XIII,
glandulosum Sendtn. in Mart. Fl,
planta Martiana sola,
non Dun.
S.
hin verbreitet sein
I,
(1846),
(1852), 174;
Sp. 52 pro
Fruticosa, verisimiliter scandens; rami subteretes, superiores
diam. 2
3 mm, +_ ve flexnosi, in stata novello sicut ceterae partes
—
viridespilis parvis substellatis pauci-(3
sessiübus densiusculis
— 4-) et tenuiradiatis
sensim evanidis ±_ ve
glabrescentes, cortice levi fascesceote lenticellis parvis parum prominentibus interrupto obtecti; internodia ca. 5
7,5 cm longa; folia
solitaria vel superiora saepe false geminata inaequalia; petioli breves,
5
10
longi, eodem iodumento quo rami noveJli vestiti; laminae
obtecti, serius pilis
—
— mm
ovatae vel ovati-lanceolatae, fere medio vel plerumque infra
medium latissimae basi oblique rotundatim vel rotundate-cuneatim
in petiolum angustatae,
culae,
4,5
:
ca.
2,8 cm,
8:3,5
—
4,
breviter subacuminatae acutae
9:4,5 cm, minores obtusiores,
omnes firme membranaceae
vel obtusiusca.
3,5:2
—
vel fere subcoriaceae, supra
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
351
in statu sicco fuscescentes, ±_ ve nitidae, in statu
novello pilis substellatis parvis nonnullis praecipue in venis obsitae,
serius fere omnino calvescentes, subtus pallidiores opacae, pilis substellatis parvis primo in tota superficie crebrioribus tandem praecipue
obscure virides,
in venis majoribus persistentibus ceterum valde sparsis obsitae;
vena
venae later. prim. in utroque latere 5
6 curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis
foliorum vel partim in ramulos iterum foliiferos evectae et illae
media
quoque
—
et
2
axillares,
—
3-florae;
flores evolutos
non
pedicelli et
vidi;
calyces extus primo pilis substellatis pauciradiatis crebris obsiti; calyx
cupulatus, truncatus, 10-dentatus, dentibus inaequilougis alternatim
mm
longis; filamentum
aeqnalibus, longioribus in statu alabastri 2
unum ceteris jam in alabastro manifeste longius; pedicelli fructiferi
diam.,
ca. 2,5—2,6 cm longi; calyx fructifer cupulatus, ca. 10—11
longis; bacca submatura globosa,
dentibus subulatis ca. 2
2,5
—
mm
mm
— 12 mm;
semina submatura ca. 3 2,6 0,5 mm,
manifeste reticulata; granula sclerotica duo apicalia.
Brasilien, Staat Amazonas (früher Prov. Rio Negro): in
Wäldern am Rio Japura, Martins, iter Brasil.! (hb. Monac), von
Sendtner irrtümlich zu Solanum glandulosum R. et P. gezogen.
diam. solum
ca. 10
:
:
Leider ist das Münchener Original unvollständig: es ermangelt ausgebildeter Blüten und reifer Beeren. Die Art scheint durch die meist etwas unterhalb der Mitte am breitesten ausgebildeten Spreiten, die sitzenden Sternhaare
sowie durch die ziemlich kleinen Fruchtkelche und Beeren von den Nächst-
verwandten abzuweichen.
20. Lycianthes stellatipubescens (Dan.) Bitt. n. sp.
Solanum japurense Dun.
var. ß
stellato-pubescens
Dun. in DC.
(1852;, 174; Bitt. in Abh. Nat. Ver. Bremen, XXIII
(1914), 153; S. glandulosum Sendtn. in Mart. FL Brasil.
(1846),
non Dunal.
Sp. 52 pro planta Sellowiana sola,
Prodr. XIII,
I
X
—
Fruticosa,
scandens;
rami
inferiores
virgati,
teretes,
diam.
pilorum stellatorum basibus
— 4 mm, cortice rubri-fusco nitido
persistentibus, internodiis usque ad 11 cm
rami
superiores2 — 3 mm diam., in statu novello pilis stellatis breviter
3
fere
obtecti,
longis,
solis
stipitatis pallide fuscescentibus vel flavidis densiusculis
tomentosuli, serius +, ve glabrescentes, subrecti vel +_ ve flexuosi,
eorum internodia ca. 2,5 4,5 cm longa; ramuli breves floriferi inter2 cm longis praediti; folia solitaria vel false geminata
nodiis 1
inaequalia; petioli ca. 1
1,5 cm longi, eodem indumento denso quo
rami novelli induti laminaelate elliptici-lanceolatae vel oblongilanceolatae, medio vel supra medium latissimae, basi subaequali +
ve cuneatim in petiolum angustatae, apice breviter vel manifestius
acuminatae vel rarius obtusiusculae, majores ca. 8 4,3, 8,5 4 4,5 cm,
minores ca. 3,5:2,5
5,5:3,5 cm, omnes firme membranaceae,
fere subcoriaceae, supra certe saturate virides (in statu sicco subfuscescentes), in vena media et in venis lateralibus primariis pilis
stellatis pallide flavi-fuscis crebris obsitae, in mesophyllo nitidiusculae
glabrae, subtus pallidiores, primo in tota fere superficie (in venis
majoribus densius) pilis stellatis crebris obsitae; inflorescentiae
—
—
—
;
:
—
:
—
.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
352
ramulos abbreviatos evectae iterum
2
3-florae; flores adhuc
erecti, ca. 1,5
2 cm longi, ad apicem
sessiles in axillis foliorum vel in
in
axillis folioram
minorum
pedicelli
frnctiferi
non
vidi;
sessiles, ca.
—
—
versus incrassati, pilis stellatis manifeste stipitatis crebris obsiti;
calyx in statu fructifero ampliatus, robustus, fere patelliformis, in
parte inferiore connata ca. 12
diam., dentibus subulatis recurvatis satis longis ca. 5
longis instructus, extus pilis
7
mm
— mm
bacca globosa, satis magna,
numerosa, ca. 105, oblique reniformia, lenticulariter applanata, ca. 3:2,5:0,5 mm, margine paulum
satis crebris obsitus;
stellatis flavi-fuscis
diam.
ca.
incrassato,
1,6
—2
cm;
semina
manifeste reticulata, pallide flavi-fuscescentia;
—
granula
sclerotica duo apicalia, ca. 1,2—1,5 0,8—1,2 0,8 1 mm, rhomboidei-triangularia, in parte inferiore paulum excavata et in
processum brevem subacutum abeuntia.
Ost-Brasilien: Vittoria-Bahia, Sello! (ex hb. Kunth, Humboldt
:
ded.
:
1836, hb. BeroL).
Die Blätter sind mehr lederig, an der Spitze stumpfer und
keilförmig zugeschrägt als bei L. japurensis, die Fruchtkelche
erheblich größer.
mehr
am
Grunde
und Beeren
21. Lycianthes pseudolycioides (Chod. et Hassl.) Bitt. n. comb.
Solanum pseudolycioides Chod. et Hassl. in Ball. Herb. Boiss.
Ser. II, T. IV (1904) 84, non Rusby.
Solanum japurense Witasek in Denkschr. Math.-Nat. Kl. Akad.
d. Wiss. Wien, LXXIX (1910), 33, non Dunal.
—
4 m alta; rami inferiores virgati, teretes,
Fruticosa, scandens, 3
6 mm, cortice olivacei-fuscescente nitido obtecti, lenticellis
diam. 5
10 cm longis;
prominentibus parvis subcrebris verrucosi, internodiis
rami superiores teretes, diam. ca. 2—3 mm, flexuosi, pilis stellatis
pauciradiatis breviter stipitatis pallide fuscescentibus densis
tomentosuli, serius ±_ ve glabrescentes cortice fuscescente obtecti;
eorum internodia 2 7,5 cm longa; folia inferiora solitaria, superiora
saepe false geminata inaequalia vel folium minus in ramulum abbreviatum floriferum evectum; petioli inferiores 18 23 mm, superiores
longi, eodem indumento denso quo rami vestiti; laminae
15
ca. 4
ovati-lanceolatae vel late elliptici-lanceolatae, majores ca. 9 4,7,
9,5:5, 10,5—11:5,3 cm, minores ca. 4:1,8, 3:2,4 usque ad
6,5 3,5 cm, folia ultima in ramulis abbreviatis nonnumquam solum
ca. 1,3 0,6 vel 1,5 0,9 cm, laminae basi + ve rotundate abrupte,
rarius cuneatim in petiolum angustatae, ad apicem versus magis
sensim cuneatim angustatae, acutae vel acutiusculae, supra obscure
—
—
—
—
— mm
:
:
:
:
primo in venis pilis substellatis breviter stipitatis
sparsis in venae mediae parte inferiore crebrioribus obsitae, tandem fere calvescentes, subtus pallidiores, in tota
superficie pilis substellatis pauci- et tenuiter radiatis breviter stipitatis crebris pallidis molliusculae; vena media et
venae laterales primariae in utroque latere 7 8 curvatim ascendentes,
partim quoque venae later. secund. illas reticulatim conjungentes subtus
prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum, 4 9-florae; saepe quoque ramulus abbreviatus juxta
virides, subnitidae,
flavidi-fuscescentibus
—
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
353
oriundus
inflorescentiam
4
com
10-florus
minore
folio
in
nodum infimum
ejus
etiam in duobus tabulatis florifer;
pedicelli ca. 9—15
longi; calyx campanulatus, ca. 6
longus
et diam., in parte inferiore eonnata truncata ca. 4
longus, 10costatus, paulo infra marginem truncatum diaphanum dentibus 10
evecto
ca.
vel
mm
mm
mm
crassiusculis subulatis
tus,
extus
obsitus,
sicut
paulum inaequilongis
pedicelli
tandem
pilis
fere glabrescens,
—
mm
2
longis instruc3,5
pauciradiatis valde sparsis
in parte inferiore connata
stellatis
intus
minutis densis praeditus; corolla alba, rotata, diam.
ca. 2,3
3 cm, loborum partes medianae ca. 2,5
latae stellam
quinqueradiatam formantes extus solum in marginibus apicalibus
et praecipue in apice ipso paulum cucullato pilis densis brevibus
obtectae; membranae interpetalariae glabrae lobos acutiusculos fere
usque ad apicem conjungentes; corollae tubus ca. 2
longus, intus
quoque glaber; filamenta glabra, inaequilonga, quattuor ca. 2
longa, quintum 6
longum; antherae ellipsoideae, ca. 5 1
1,3 mm,
basi profunde cordatae, apice paulum emarginatae, poris introrsis
apicalibus obliquis; ovarium ellipsoideum, ca. 1,8
longum, 1
latum, glabrum; Stylus stamen longissimum paulo superans,
1,2
rectus, ca. 10,5
longus, glaber; stigma ellipsoideum, styli apice
paulo crassius, ca. 1
diam., rotundati-obtusum;
longum, 0,5
pedicelli in statu fructifero recti, ca. 12—16
longi, ad apicem
versus sensim incrassati; calyx fructifer ampliatus, patelliformiter
cupulatus, in parte connata diam. ca. 10 mm, dentibus patentibus
2
longis; baccae rubri-flavidae (sec. cl. ßalansa), globosae,
4
ca. 12
14
diam., carnosae, dulces; semina ca. 40, oblique reniformia, lenticulariter applanaia, ca. 3 2,5 0,6 mm, margine incrassato
glandulis
—
mm
mm
mm
:
mm
—
—
mm
mm
mm
mm
mm
mm
— mm
—
mm
:
:
minute gibbosa, in parte media minute reticulata, pallide flavi-fuscescentia; granula sclerotica duo apicalia, ca. 1,5:1,2:1 mm, in
parte inferiore cucullatim excavata et in processum acutum deorsum
directum abeuntia.
Süd-Brasilien; Sao Paulo: bei Salto grande am Flusse
Paranapanema, 500 m ü. M., Wettstein et Schiffner (hb. Vindob. Univers.) von Frl. Witasek als & japurense Dun. bestimmt.
!
Nordost-Argentinien: Territorio de Misiones: Picada
de Monteagudo, Kio Alto Parana, Niederlein, Exped. Comis. Arg. de
Limites n. 1734! 1735! (hb. Berol.)
Oktober blühend; im Gebiete
des Flusses Alto Parana, Fiebrig, pl. Parag. n. 5692 (hb. Berol.).
Corrientes: Pirapuita, Niederlein n. 273! 277 c! (hb. Berol.).
—
—
!
Paraguay: im großen Walde von Caaguazu, Balansa
— April mit reifen Früchten
PI.
du
Nachbarschaft
von Caaguazu, Hassler, pl. Parag. n. 9180! (hb. Vindob.); auf der
Hochebene und an den Abhängen der Sierra de Maracayü, Hassler
pl. Parag. n. 4912! (hb. Berol., Vindob.)
Oktober blühend (Original!
Parag.
n.
2080
!
*)
;
in der
—
Dieses Exsikkat wurde von Ghodat in Bull. soc. bot. Geneve Ser. U
152 irrtümlich als Solanum urbanum var. ovalifolium Chod. neu
beschrieben, worauf bereits Hassler in Annuaire Conserv. Jard. botan. Geneve
*)
T. VIII (1916),
XX
(1917), 182 hingewiesen hat. S. urbanum Morong
L. JRantonnetii (siehe vorliegende Arbeit S. 332).
Juli 1919.
ist
dagegen Synonym zu
XXIV, 23
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
354
in Bull. Herb. Boiss.
Boiss.
II.
und
747
1902,
IV (1904) 84, früher in Bull. Herb.
den verteilten Exsikkaten als Solanum
Serv, T.
in
lycioides L. bezeichnet).
Einheimische Namen:
quiocre,
pedriü
(in
Misiones
nach
Niederlein).
2—
Als typisch haben die Pflanzen von Paraguay zu gelten. Die
4-strahligen Sternhaare sind bei dieser Art zwar kurz-, aber deutlieh erkennbar gestielt.
Die Spreiten sind meist schmäler als bei den verwandten Arten.
Ich habe diese Art eine Zeit lang in meiner Handschrift als var. pseudolycioides zu L. stellatipubescens gezogen, habe aber wieder davon Abstand genommen, zumal da die letztere Art noch nicht genügend bekannt ist. L. stellatipubescens hat derbere, mehr lederige Blätter, größere Früchte und zahlreichere
Samen als L. pseudolycioides; leider fehlen mir bislang von ersterer die Blüten;
die Samen und Steinzellkörper scheinen bei beiden von gleicher Größe und
Gestalt zu sein. Endgültige Aufklärung über den Grad der Verwandtschaft dieser
beiden Formen sowie der nächstverwandten, noch unzureichend bekannten L.
japurensis und L. glandulosa kann nur neues vollständiges Material schaffen;
wahrscheinlich bilden sie alle zusammen eine Großart (species collectiva).
22. Lycianthes Sancti Caroli (Hub. Winkl.) Bitt. n. comb.
Brachistus Sancti Caroli Hub. Winkl. in Fedde, Rep. VII (1909),
245; ßuchtien, Contribuc. a la flora de Boliv. I (1910), 168. (errore
typogr. Br. Santa Caroli salutata).
2—3 mm
m
Fruticosa, ca. 2
alta; rami süperiores teretes, ca.
in statu novello pilis stellatis pallide flavidis breviter
diam.,
sed manifeste stipitatis crebris obsiti, quorum radii plerumqne
simplices, rarius semel furcati sunt, serius glabrescentes cortice
sordide fuscescente obtecti; internodia in ramis strictioribus virgatis
7
9 cm, in ramulis superioribus abbreviatis solum 1
1,5 cm
—
—
ca.
longa; folia solitaria vel false geminata inaequalia; petioli ca. 0,7 bis
1 cm longi, eodem indumento quo rami novelli vestiti; laminae
oyati-lanceolatae, fere medio vel paulo infra medium latissimae,
basi obliqua rotundate subcordatae, ad apicem versus sensim
cuneatim angustatae, acutae vel breviter acuminatae, rarius
obtusiusculae, majores ca. 9,3:4
9,5:5 cm, minores ca. 3,5:1,8
usque ad 5 3 cm, omnes subcoriaceae, supra obscure virides,
—
:
subfuscescentes) primo pilis stellatis
sparsis obsitae, tandem praeter
venae mediae partem inferiorem fere glabrae, subtus pallidiores subnitidae, pilis stellatis manifeste stipitatis primo paulo crebrioribus serius fere omnibus evanidis obsitae; vena media et venae
laterales primariae in utroque latere 5 curvatim ascendentes subtus
manifeste prominentes, venae later. secund. illas reticulatim conjunnitidiusculae
brevissime
gentes,
in
12
statu
vel
sicco
sessilibus
subtus quoque
satis
foliorum,
2
axillis
— 17
(in
stipitatis
mm
longi,
ca,
pilis stellatis
calyx cupulati-campanulatus
mm
conspicuae;
— 3-florae;
inflorescentiae
pedicelli
pallide flavidis
in
statu
sessiles
florifero
laxiusculis
obsiti;
in parte inferiore connata truncata ca.
longus et diam., subcoriaceus, paulum 10-costatus, dentibus
10 lineari-subulatis crassiusculis subaequilongis ca. 4,5 5
longis paulo infra marginem truncatum oriundis instructus, extus
praecipue in costis et in dentibus pilis flavidis stellatis manifeste
4,5
— mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
355
nonnullis obsitus; corolla
loborum partes medianae
latae in apicibus supra membranas interlanceolatae acutae ca. 3
petalarias glabras angustatas fere eminentes extus solum sparsim
in plicis, densius in apice cucullato pilis stellatis obsitae, ceterum
longus, intus quoque glaber;
glabrae; corollae tubus ca. 2
longa, quintum ca. 6
longum, omnia
filamenta 4 ca. 2,5
glabra; antherae lanceolatae, ntrinque emarginatae, basi manifeste
subsagittate cordatae, in pagina interijOre pilis paucis stellatis
obsitae, ca. 6: 1,2 mm, poris parvis apicalibns; ovarium ellipsoideilongum, 1.5
latum, apice obtusatum,
ovoideum, ca. 1,8—2
subemarginatum, glabrum; Stylus rectus, ca. 1 cm longus, stamen
longissimum fere aequans, glaber; stigma styli apice vix crassius,
stipitatis
crebris
minutis
glandulis
et
campanulati-rotata, diam.
ca.
25—30 mm,
mm
mm
mm
mm
mm
mm
subclavatum, obtusum; pedicelli fructiferi erecti, robusti, ad apicem
versus incrassati, ca. 2,2
2,5 cm longi; calyx in statu fructifero
manifeste ampliatus, fere patelliformis, in parte connata ca. 10
12
longis patentibus; bacca
diam., dentibus subulatis ca.
7
rubra (sec. cl. Buchtien), globosa, satis magna, ca. 17
19
diam.; semina reniformia, valde lenticulariter applanata, margine
paulum crassiore, satis magna, ca. 4— 4,2 3 0,5 mm, pallide ferruginea, manifeste reticulata; granula sclerotica duo apicalia subrhomboidea apice applanata ad basim versus in processum acutum
—
— mm
— mm
6— mm
:
incurvatum protracta,
ca.
:
4:3:2 mm.
Bolivia: San Carlos bei Mapiri, 15° südl. Br., an lichten Waldstellen, 750 m ü. M., Buchtien, Fl. de Bolivia n. 1439! (hb. Vratisl.)
August blühend und fruchtend.
—
23.
Lycianthes Pearcei
Bitt.
n.
sp.
—
Fruticosa, scandens; rami superiores teretes, diam. 2
5 mm,
in statu novello pilis stellatis manifeste stipitatis crebris
obsiti, serius glabrescentes, cortice olivacei-viridi leviusculo obtecti,
punctis minutis albidis crebris praediti; internodia ca. 3
5 cm longa;
folia plerumque solitaria; petioli 1,5
2 cm longi, in foliis superioribus
—
—
laminae late ovatae,
cm, basi rotundata abrupte
breviores, pilis stellatis stipitatis crebris obsiti;
ca.
10:6,
1 1
:
6,5
usque ad
12,5
:
8
petiolum abeuntes, ad apicem versus sensim angustatae, +_
ve longeacuminatae, acutae, firme membranaceae, supra inten se
virides, nitidiusculae, in vena media et in venislateralibus primariis
inferioribus pilis stellatis crebris obsitae, ceterum glabrae, subtus
in vena media, venis lateralibus primariis secundariisque
pilis stellatis stipitatis pallide fuscescentibus densis, in
venulis minoribus et in mesophyllo pilis minoribus simplioribusque pallidis molliusculae; vena media, venae later. prim.
in
utroque latere 6 eurvatim ascendentes et venae later. secund. illas
conjungentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, ca. 4 6-florae, saepe quoque
in ramulis brevibus lateralibus folia minora gerentibus iterum axillares,
6-florae; pedicelli ca. 9—12 mm, in statu fructifero vix
longiores, 10
15
longi, ad apicem versus incrassati;
calyx
in
reticulatim
—
3—
—
mm
23*
o
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
356
mm
mm
mm
longus, 8
diam., in parte inferiore
campanulatus, ca. 10
longus, 10-costatus, dentibus 10 inaeconnata truncata ca. 5
quilongis alternatim aequalibus lineari-subulatis in statu florif er
longis, extus primo sicut pars superior pedijam ca. 5 7
cellorum pilis stellatis stipitatis subferrugineis crebris obsitas; corollam
in statu aperto non vidi; filamenta inaequilonga; antherae in statu
alabastri jam 5,5 1,3 mm, basi cordatae, in pagina interiore in linea
connectiva pilis paucis substellatis praeditae, poris apicalibus instructae;
Stylus stamen longum aequans; calyx in statu fructifero auctus,
diam. ca. 17 mm, ejus pars inferior connata diam. ca. 10 mm, fere
longi; bacca globosa,
patellaris, ejus dentes ±_ ve patentes ca. 5
7
diam. ca. 13
15 mm, scarlatina; semina ca. 40, reniformia, valde
lenticulariter applanata, satis magna, ca. 4
4,5 3 0,5 mm, flavida,
— mm
:
— mm
—
—
:
:
margine paulum crassiore pallide fuscescentia, manifeste reticulata;
granula sclerotica duo apicalia, ovoidei-rhomboidea, apice fere
citriformia, intus ad basim versus paulum excavata et in processum membranaceum acutum abeuntia, majora quam in
in
L. pauciflora, ca.
4:2:1,3mm,
superficie irregulariter gibbosa.
Westl. Südamerika: „Corico", heiße Täler, 700—900 m ü. M.,
Januar 1866 blüh, und frucht.
Richard Pearce! (hb. Mus. Brit.)
—
Mir ist kein Ort Corico bekannt geworden, vielleicht ist Coroico in der
bolivianischen Provinz La Paz gemeint; Curicö in der gleichnamigen chilenischen
Provinz etwa auf dem 35° s. Br. liegt außerhalb des bisher festgestellten Verbreitungsgebietes der Reihe Oligochondrae.
L. Peareei steht der L. pauciflora nahe, ist aber in allen Teilen größer.
Die Samen sitzen bei der von mir untersuchten Beere in häutigen Taschen,
die von der derben Beerenschale in das Innere vorspringen.
24. Lycianthes longidentata ßitt. n. sp.
—
rami superiores diam. 1,5 3 mm, pallide
lineis decurrentibus manifestis angulati,
pilis valde inaequilongis simplicibus acutis
9-cellularibus +_ ve curvatim accumbentibus vel erectis crebris obsiti, serius
Fruticosa, scandens;
viridi-fuscescentes,
2—
glabrescentes cortice pallide fusco obtecti; internodia ramorum majorum
4 9,5 cm longa, ramorum lateralium solum 0,7 2,5 cm; folia
solitaria vel superiora nonnumqaam false geminata inaeqaalia; petioli
5
16
longi, basi articulo 1
3
longo saepe geniculatim
impositi, eodem indumento quo rami vestiti; laminae ovatae vel
ovati-lanceolatae, basi rotundate vel paulum cuneatim in petiolum
angustatae, ad apicem versus sensim angustatae, +. ve acuminatae,
—
—
—
— mm
mm
acutae, foliorum majorum laminae 5,5:2,5, 8:3,5, 9,5:4,5 usque
ad 10,5 4,5 cm, fol. min. laminae 2 1,3, 3,5 1,7
5,5 2,3 cm, omnes
firme membranaceae, supra obscure virides, subtus pallidiores, utrinque
:
:
:
—
:
simplicibus inaequilongis acutis crebris (subtus densioribus
molliusculae) obsitae; vena media et venae laterales primariae in
utroque latere ca. 6 curvatim ascendentes subtus manifeste promi3-floräe;
nentes; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, 1
pedicelli graciles, ca. 15
longi, fere glaberrimi, vix glandulis
18
minutis breviter stipitatis valde sparsis obsiti; calyx campanulatus,
ca. 8
longus, 8
diam., in parte inferiore connata truncata ca.
pilis
—
mm
mm
—
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
357
mm
5
longus, 10-costatus, in dentes 10 lineari-snbulatos paulum
inaequiloDgos ca. 5
6,5 mmlongos abiens, extus pilis inaequilongis
pluricellularibus simplicibus acntis curvatim accumbentibus crebris
usque ad dentium apices praeditus, intus in parte inferiore connata
glandulis minutis breviter stipitatis densis obtectus; corolla dilute
coerulea (sec. cl. Ule), campanulati-rotata, diam. 2—2,5 cm,
ejus lobi ca. 3
lati ad apicem paulum cucullatum versus et
praecipue in margin e pilis simplicibus breviter pluricellularibus acutis
densis instructi, inter se membranis interpetalariis glabris conjuncti;
corollae tubus ca. 1
longus, intus quoqae glaber; filamenta brevia,
inaequalia, bina fere 0,6 mm, bina fere 1 mm, quintum 2
longum,
omnia glabra; antherae subaequales, ellipsoideae, utrinque emarginatae,
ca. 4
4,5 1 mm, in utraque pagina glabrae, poris apicalibus introrsis;
ovarium conicum, ca. 1
longum et diam., glabrum; Stylus stamina
paulum superans, ca. 5,5
longus, apice incurvatus, glaber; stigma
styli apice manifeste crassius, obtusum, bilobum; pedicelli fructiferi
graciles, recti vel erecti, elongati, ca. 3
4 cm longi; calyx in statu
fructifero manifeste auctus, in parte inferiore connata truncata
diam. ca. 10—11 mm, breviter cupulatus vel subpatelliformis, in
dentes elongatos 8—9,5
longos rectos vel paulum incurvatos
abiens; bacca ovoidea, diam. ca. 6
7 mm, apice compressa;
semina pauca, 9, satis magna, ca. 4:2,5:1mm, oblique reniformia, lenticulariter applanata, profunde reticulata, in retis
angulis gibbose prominentia, sordide fusca vel nigrescentia, basi +,
ve in processum producta; granula sclerotica duo apicalia
opposita, ca. 3:1,5 mm, breviter obtuse rhomboidea, ad baccae
basim versus paulum acuminatim incurva.
—
mm
mm
mm
—
:
mm
mm
—
mm
Rio Acre:
Amazonas-Exped.
und fruchtend.
25.
—
Estella, Seringal S. Francisco, Ule, Herb. Brasil.,
n.
9733!
(hb. Berol.)
—
März
bis
Mai blühend
Lycianthes acutangula (Griseb.) Bitt. n. comb.
Solanum acutangulum Griseb.
in Lechl. Berb.
Am.
Aust. 58.
Diese Art gehört sehr wahrscheinlich zu den Oligochondrae, leider habe
ich aber an zwei Belegen des Originals: Lechler n. 2354 (aus Peru: Gebüsche
bei San Govan, in herb. Paris.! Upsal. !) keine Früchte angetroffen, so daß ich
über dieses wichtige Merkmal bei dieser Pflanze noch nichts angeben kann.
Mit ihr sehr nahe verwandt ist die als Solanum (Polymeris) compressibaccatum
Bitt. in Fedde Repert. XII (1913) 456, 457 ausführlich beschriebene, ebenfalls
aus Peru stammende Pflanze Ule n. 6800, von der mir die beiden nahe der
Beerenspitze vorhandenen ansehnlichen Steinzellkörner bekannt sind. Ich fasse
diese hier vorläufig als Unterart der L. acutangula auf.
Ich gebe im folgenden von der L. acutangula nur die mir aufgefallenen
Unterschiede von der subsp. compressibaccata mit dem Wunsche, daß es mir
bald vergönnt sein möge, auf Grund vollständigerer Exemplare von L. acutangula
den Grad der Zusammengehörigkeit genauer anzugeben.
—
L. acutangula: intern odia partim 1,5
4 cm, partim usque ad
cm longa; lamioae latiores, ca. 6,5—7,5:3,1 cm; pedicelli
jam in statu florente ca. 4,5 cm longi, solitarii vel bini; calycis dentes
usque ad 8
longi; corollae majores, ca. 17
longae.
8,5
—9
mm
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
358
Wie bei der vorhergehenden L. longidentata ist auch bei dieser Art der
etwas oberhalb des Grundes deutlich gegliedert, so daß beim Abfallen
der Blätter (samt den blattbürtigen Teilen der Stiele) stets 2—4 mm hohe Sockel
Blattstiel
an den Zweigen erhalten bleiben, die von den zweigbürtigen Teilen der Stiele
herrühren. Dadurch sowie durch die damit vielleicht in Zusammenhang stehenden
stark hervortretenden Stengelkanten erinnern diese beiden Arten an die Pliochondrae, besonders an L. Bantonnetii, mit der sie vielleicht in einer näheren
Verwandtschaft stehen. Die letzte unter den Oligochondrae angeführte Art, L-.
stenoloba, besitzt zwar etwas kantige Zweige, aber ebenso wenig wie die mit
mehr drehrunden Zweigen ausgestatteten übrigen Oligochondrae eine sockeiförmig
abgesetzte Blattstielbasis.
Ich mache weiter auf die im Vergleich zur Blütengröße auffällig kurzen
Antheren bei L. acutangüla(:S— 4
lg., etwas länger bei L. longidentata: ca.
4—4,5 mm) aufmerksam, die ebenfalls an das Verhalten der Pliochondrae erinnern; umgekehrt hat L. stenoloba besonders lange Antheren (bis 8
lg.).
mm
mm
compressibaecata
Subsp.
(ßitt.) Bitt.
n.
comb.
Solanum compressibaccatum Bitt. in Fedde, Rep. XII (1913),
456; Bitt. in Abh.Nat.Ver. Brem. XXIII (1914), 151.
Ich verweise auf die eingehende Beschreibung in Fedde, Rep.
XII und gebe hier nur einige Unterschiede gegenüber der typischen
L. acutangula wieder:
Internodia 4,5
laminae majores angustiores ca.
5 cm longa
7:1,8 usque ad 8,5:2,5 2,8 cm, magis acuminatae; pedicelli ca.
4 6 in quavis inflorescentia, in statu florente 1,5 3 cm longi;
calycis dentes longiores in statu fructifero ca. 6, breviores ca. 4
longi; corolla ca. 14
longa. Peru, Dept. Loreto, Ule n. 6800!
—
—
—
;
—
mm
mm
Es ist sehr wohl möglich, daß bei genauerer Untersuchung der L. acutangula als sie mir an dem ziemlich dürftigen Material von Lechler n. 2354
bisher möglich war, die besser bekannte, cber später beschriebene subsp.
compressibaecata jener nur als Varietät unterstellt werden muß. Bis auf weiteres
halte ich jedoch die beiden nahe miteinander verwandten Formen als Unterarten
gesondert.
Heurck et Müll. Arg.) Bitt. n. comb.
Solanum stenolobum van Heurck et Müll. Arg., Observ. botan.
26. Lycianthes stenoloba (van
Bitt. in Fedde, Rep. XII (1913), 455;
(1870), 69.
Bassovia stenoloba Britt. in Rusby, Mem. Torr. Botan. Club
IV
(1895), 232 P 1 ).
Meiner eingehenden Beschreibung in Fedde Rep. XII, 455, 456 habe ich
nichts Neues hinzuzufügen, auch nachdem ich einen im Herbar des Wiener
Hofmuseums liegenden Originalbeleg: Spruce n. 4210 von Tarapoto habe vergleichen können.
Besonders hervorgehoben zu werden verdient, daß die Krone bei dieser
Art im Gegensatze zu den übrigen Oligochondrae sternförmig ist; auch die
Filamente sind, wie bereits in der allgemeinen Darstellung der Reihe Oligochondrae bemerkt wurde, abweichend von sämtlichen übrigen hierher gezogenen,
Es muß zunächst unentschieden bleiben, ob
Rusby als Bassovia stenoloba bezeichnete und von ihnen
l
)
die von
Britton und
mit Solanum stenolobum
Arg. gleichgesetzte Pflanze von Songo (Bolivia) wirklich .zu
mir erscheint es zweifelhaft, denn die Blätter sind nach
Rusby: »sparsely and coarsely strigose below«, die Blütenstiele »solitary in the
axils«
beides trifft auf die peruanische Pflanze nicht zu. Daß die Art des
Aufspringens der Antheren (mittels terminaler Poren) ebenso wie die Kürze der
Filamente bei den peruanischen Pflanzen ihre Vereinigung mit Bassovia nicht
gestattet, habe ich bereits in Fedde Rep. XII, 456 betont.
van H.
et
Müll.
unserer Art gehört;
;
I
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
359
durch deutliche, meist sogar durch recht erhebliche Verlängerung eines Staubfadens im Vergleiche zu den übrigen vier Filamenten ausgezeichneten Arten alle
fünf gleich lang. Diese auffalligen Merkmale sichern der L. stenoloba eine Sonderstellung innerhalb der Reihe und es erscheint sehr wohl möglich, daß eine
noch gründlichere Kenntnis ihrer Eigentümlichkeiten zu ihrer Lostrennung von
dieser, Reihe führen wird. Sollte sich jedoch die Zugehörigkeit der L. stenoloba
zu den Oligochondrae bei weiterer Prüfung bestätigen, so wäre diese Art ein
gutes Reispiel dafür, daß sich bei Lycianihes nicht überall eine scharfe systematische Scheidung zwischen Arten mit sternförmiger Krone und gleichlangen
Filamenten und andrerseits solchen mit radförmiger Krone und ungleichlangen
Staubfäden, wie sie Dunal in seiner Einteilung in Lobanthes und Gonianthes
unternommen hat. durchführen läßt.
Auf einen Unterschied in der Behaarung innerhalb der Oligochondrae sei
hier kurz hingewiesen: die letzten drei Arten besitzen durchgängig einfache
Haare, die bei L. lortgidentata von sehr ungleicher Länge und 2 9-zellig sind,
bei L. acutangula und deren Unterart compressibaccata mit Ausnahme der blattunterseitigen kleinen Achselbärte klein, bei L. stenoloba aber besonders kurz
und winzig sind: die übrigen erheblich zahlreicheren Arten besitzen gabelig
wenigstrahlige Sternhaare. Dieser Gegensatz bedarf der Beachtung bei weiterer
vergleichender Untersuchung der Arten.
—
Mit einem gewissen Vorbehalt reihe ich den Oligochondrae die
folgende Art an, da von ihr noch keine Früchte bekannt geworden
sind; ich halte sie für nahe verwandt mit 13. L. pauciflora.
27. Lycianthes caucaensis Bitt. n. sp.
scandens;
Fruticosa,
diam. 4
9
10,5
—
novello
—5
mm,
rami inferiores
cortice fusco
nitido
elongati,
virgati,
obtecti,
teretes,
eorum internodia
ca.
— mm
cm
longa; rami superiores ca. 2
3
diam., in statu
sicut ceterae partes virides pilis steliatis flavidis vel
flavi-fuscis breviter vel modice stipitatis vel subsessilibus
e radiis nonnullis tenuibus acutis plerumque simplicibus vel
rarius iterum semel ramosis formatis crebris obsiti; internodia
ca.
1
—6
cm
longa;
folia inferiora
false
geminata inaequalia;
foliis
superioribus breves, 0,5—0,7
solitaria,
superiora saepe
petioli in foliis inferioribtis ca.
cm
longi, sicut
rami
1
cm, in
pilis steliatis
flavidis crebris obsiti; laminae late lanceolatae, utrinque cuneatim angustatae, ad apicem versus paulum acuminatae acutae,
majores 6,5 2,7, 7,5 3,5, 8 4 usque ad 9 4,3 cm, minores ca. 4 1,2
usque ad 6 2,5 cm, omnes membranaceae, supra obscure virides, in vena
media pilis steliatis densioribus persistentibus, in venis lateralibus et in
mesophyllo valde spärsis mox evanidis obsitae, subtus pallidiores, in vena
media et in venis lateralibus primariis pilis steliatis tenuiter stipitatis
crebris, in mesophyllo sparsioribus obsitae; vena media et venae
laterales primariae in utroque latere 6 curvatim ascendentes subtus
manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in foliorum axillis,
ca. 4-florae; pedicelli graciles, ca. 1,2
1,3 cm longi, pilis steliatis
breviter stipitatis crebris et ad calycem versus glandulis minutis
:
:
:
:
:
:
—
brevissime stipitatis crebriusculis obsiti; calyx cupulari-campanulatus,
longus, 7
8
diam., in parte inferiore connata ca. 4
longus, 10-costatus, dentibus 10 inaequilongis lineari-subulatis ca.
2
3
longis paulo infra marginem truncatum diaphanum oriundis,
extus praecipue in costis et in dentibus pilis steliatis breviter stipitatis
ca. 7
mm
—
mm
— mm
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
360
et glandulis minutis sparsis obsitus, intus in parte connata glandulis
minutis brevissime stipitatis subdensis obtectus; corolla purpureialba (sec. cl. Pittier), campanulati-rotata, satis magna, diam.
ca. 2,5 —3 cm, loborum partes medianae firmiores anguste lanceolatae
acutae, extus snpra calycem in tota snperficie pilis parvis stellatis
sessilibus obsitae, intus solum in vena media pilis substellatis sparsis
et in apice cucullato crebrioribus praeditae,
membranae
interpetalariae
—
mm
rotatim conjungentes glabrae; corollae tubus ca. 2
2,5
longus, intus quoque glaber; filamenta valde inaequilonga, quattuor
longa, quintum ca. 6
iongum, omnia glabra;
ca. 2
2,5
antherae ellipsoideae, ca. 6,5:1,2
1,5 mm, basi profunde cordatae,
apice paulum emarginatae, utrinque glabrae, poris apicalibus
introrsis; ovarium ovoideum, ca. 2,5
Iongum, 1,6
diam.,
longus, stamen longissimum fere
glabrum; Stylus rectus, ca. 11,5
aequans, glaber; stigma styli apice parum crassius, anguste clavatum,
illas
—
mm
—
mm
mm
mm
mm
obtusiusculum
;
fructus non vidi.
Columbia, Staat Ca uca:
Zentral-Kordillere, Hügel von Miraoberhalb Palmira, 1600
ü. M., H. Pittier, plants of Colombia
Januar blühend.
n. 884! (U. S. Nat. Herb. n. 531073)
m
flores
—
Diese Art steht der L. pauciflora nahe, unterscheidet sich aber von ihr
durch erheblich kleinere, nach dem Grunde zu keilförmig verschmälerte Spreiten,
spärlichere Behaarung aller grünen Teile, besonders der Blattunterseiten und
des Kelches, dagegen reichlichere Behaarung der Außenseite der Mittelpartien
der Kronlappen sowie längere Filamente, Antheren und Griffel. Früchte sind
mir leider von dieser neuen Art noch nicht zugänglich gewesen, so daß ich auf
die vielleicht aueh an diesen Organen zu beobachtenden Unterschiede zwischen
diesen beiden Arten noch nicht eingehen kann.
Series 3.
Virgatae
Granula sclerotica desunt;
pili
Bit*, n.
series.
plerumque
substellati vel furcati-
pauciradiati breviter vel vix stipitati apicibus acutis;
Frutices plerique scandentes praecipue Americam centralem, partim
quoque Americam australem boreali-occidentalem et insulas Indiae
occidentalis incolentes.
substellati
28. Lycianthes Pittieri Bitt. n. sp.
Fruticosa; partes novellae non jam evolutae tomento stellato
ferrugineo obtectae; rami superiores teretes, robusti, ca. 4 5
diam., pilis densis stellatis breviter vel brevissime stipitatis pauci- (ca. 3
6-) radiatis acutis sordide cinereis primo
ferruginei-subfuscescentibus breviter tomentosi; internodia 3
6 cm
—
—
mm
—
longa; folia alterna vel false geminata, inaequalia; foliorum majorum
longi, eodem indupetioli ca. 15
10
23 mm, fol. minorum 6
—
— mm
mento denso quo rami obtecti; laminae ovati-lanceolatae vel
late elliptici-lanceolatae, basi parum obliqua abrupte rotundate
vel subcordate in petiolos abeuntes, ad apicem versus sensim
angustatae +_ ve longe acuminatae acutae, fol. majorum laminae
magnae, ca. 15 17,5:6 7 cm, fol. min. laminae ca. 5 7,5:2
3,7 cm, omnes firme membranaceae, subcoriaceae, supra obscure
virides, primo pilis stellatis pauciradiatis subfuscescentibus in venis
deusis subtomentosis in mesophyllo sparsioribus serius in meso-
—
—
—
—
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
361
phyllo fere glabrescentes, subtus
viridi-subfuscescentes,
venis
venulisque pilis stellatis pallide subfuscescentibus tomentosis, in mesophyllo pilis stellatis satis crebris molliusculae;
—
vena media, venae laterales primariae in ntroque latere 5 7 curvatim
ascendentes et venae laterales secundariae illas reticulatim conjungentes
subtas prominentes, supra quoque rete venularum lateral, secund.
tertiariarum minorumque in statu sicco manifestissimum; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, pluriflorae, praeterea
in ramulis abbreviatis axillaribus flores dense congesti;
longi; calyx campanulatus, ca. 3
pedicelli breves, ca. 5 6
longns, diam. ca. 4 mm, prope apicem breviter 10-dentatus,
dentibus alternatim inaeqnalibus, longioribus tandem ca. 1 mm,
longis, extus sicut pedicelli et ceterae partes
brevioribus 0,5
novellae pilis stellatis ferrugineis tomentosns; corolla rotata, Stella
latis extns dense
obscura e loborum partibus medianis ca. 2
ferruginei-tomentosis formata insignita, membranis tenuioribus glabris
lobos usque ad apices conjungentibus; corollae tubus brevis, ca. 0,5
longns, intus quoque glaber; filamenta glabra, inaequalia,
0,8
quattuor brevia, ca. 0,5—0,8
longa, quintum longius, fere
1,5—2 mm; antherae ellipsoidei-lanceolatae, ca. 4:0,8 mm, utrinque
emarginatae, in pagina interiore in linea connectiva pilis compluribus
substellatis praeditae; poris parvis apicalibus introrsis; ovarium subglobosum, diam. 1,2 mm, glabrum; Stylus stamina manifeste superans,
longus, parum incurvatus, glaber; stigma styli apice parum
ca. 7
crassius, subclavatum, obtusum; pedicelli fructiferi recti, ca. 9
longi; calyx in statu fructifero paulum auctus, ca. 4
5
longns,
diam. ca. 6 mm, dentibus calycinis fere 1
longis; granula
1,3
sclerotica in bacca immatura subglobosa 6
diametiente non reperi.
— mm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
—
mm
—
mm
mm
mm
Costarica: im Walde bei San Lorenzo de Dota, 1250 m ü. M.,
Durand, pl. costar. exs. n. 2277! (hb. Brux.)
April blüh, und mit unreifen Früchten.
—
Pittier in Pittier et
29.
Lycianthes multiflora
Bitt.
n.
sp.
—
Fruticosa; rami robusti, teretes, diam. 2
6 mm, in statu novello
pilis stellatis breviter stipitatis tenuiradiatis crebris praecipue
juxta nodos obsiti, mox glabrescentes, tandem calvi cortice olivaceifuscescente levi obtecti, recti vel +. ve tortuosi; internodia 2,5
8,5 cm
longa; folia inferiora solitaria, superiora false geminata inaequalia;
longi, primö pilis stellatis nonnullis obsiti serius
petioli 5
12
fere glabri, supra canaliculati; laminae late ovati-lanceolatae
vel ovatae, snperiores lanceolatae, basi ±_ ve obliqua rotundate vel
+ ve cuneatim in petiolum angustatae, ad apicem versus magis sensim
angustatae, +_ ve longe acuminatae, inferiores ca. 12:6 usque
ad 13:6,7 cm, superiores ca. 9:3,5 11:5,5 cm, minores geminatae
vel in ramulos breves floriferos evectae ca. 4 1,4
2,2 usque ad 5,5
3,2 cm, omnes firme membranaceae, fere subcoriaceae, supra olivaceivirides, in statu novello praecipue in parte inferiore pilis stellatis nonnullis obsitae, mox fere omnino glabrescentes, subnitidae, subtus pallidius
olivacei-virides, praeter pilos nonnullos stellatos in venae mediae et
—
—
mm
—
:
—
—
—7
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
362
venarum lateralium inferioram partibus
basilaribus
sparsis
omnino
—
vena media, venae later. primariae in utroque latere 6
curvatim ascendentes, venae later. secund., tertiariae et venulae
minores subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis
foliorum, partim quoque in ramulis brevibus lateralibus in axillis
foliorum minorum, multi-(9
20-)florae; pedicellorum insertiones
dense pilis stellatis breviter stipitatis tenuiradiatis obtectae; pedicelli
glabrae;
—
ipsi sparsius pilis stellatis obsiti, ca.
campanulatus,
infra
ca.
4
mm
6—8 mm
longus, diam. ca. 5
longi; calyx breviter
mm,
marginem diaphanum truncatum integrum
10-costatus, paulo
in dentes 10
—
pauium
mm
inaequilongos alternatim aequales subulati-lineares ca. 1
1,6
longos abiens, extus sicut pedicelli pilis stellatis breviter stipitatis
tenuiradiatis sparsis obsitus, intus in parte inferiore connata glandulis
minutis crebris instructus; corolla albida (sec. cl. Tonduz), stellatirotata, diam. ca-. 17
19 mm; loborum partes medianae lanceolatae
acutae firmiores ca. 1,2—1,5
latae, extus solum in marginibus
plicarum papillosae et in apicibus pilis compluribus acutis et papillis
brevibus praeditae; corollae tubus ca. 1
longus, intas quoque
—
mm
mm
duo fere
ca. 4,5
ca. 0,5 — 0,6 mm,
mm, quintum 3 mm longum; antherae ellipsoideae,
mm, utrinque emarginatae, basi cordatae, in parte basilari
filamenta
glaber;
:
glabra,
inaequilonga, duo
1
1
rotundata sacculorum et in pagina interiore praecipue in linea
connectiva pilis perpaucis substellatis instructae, poris apicalibus
longum, 0,8
parvis; ovarium breviter subcylindraceum, ca. 1
diam., glabrum, abrupte in stylum ca. 8,5
longum glabrum,
pauium infra apicem manifeste curvatum attenuatum; stigma styli
apice manifeste crassius, subglobosum, obtusum, subbilobum; pedicelli
12
fructiferi recti, ca. 10
longi, ad apicem versus incrassati;
calyx fructifer pauium ampliatus, diam. ca. 7 mm, cupulatus, ejus
dentes vix majores; baccae ellipsoideae, ovoideae vel subglobosae, ca.
7
diam.; semina valde numerosa, reni10
longae, 5—10
formia, valde lenticulariter applanata, ca. 2,2: 1,8
2:0,5 mm, manifeste reticulata (semina ex Tonduz n. 9308 et Oersted n. 1385);
granula sclerotica desunt.
mm
mm
—
—
mm
mm
mm
mm
Costarica: bei Las Vueltas, Tucurrique, 635 m ü. M., Adolf
Tonduz n. 13173! (hb. Berol., Monac, U. S. Nat. Herb., Vindob.)
Jan. blühend; Wälder von Xirores (Shirores) Talamanca, 100 m ü. M.,
Tonduz n. 9308! (hb. Berol., Brux.); Kent, Abdachung nach dem AtlanAug. blüh.
tischen Ozean, 31 m ü. M., Tonduz n. 14732! (hb. Berol.)
—
—
Die Beeren dieser letzteren Pflanze sind ebenso wie der Fruchtkelch stark
vergrößert, offenbar sämtlich in große eiförmige Gallen (10:7 mm) umgewandelt
durch die in ihnen lebende Made eines Insekts; Samen werden in diesen Beeren
nicht ausgebildet.
Am
Centralamerika:
Berge Barba, Oersted, pl. Centroameric.
1385! (hb. Haun.), ein Fruchtexemplar, dessen mögliche Zugehörigkeit zu einer der im Folgenden beschriebenen Varietäten wegen Mangel
an Blütenknospen nicht feststellbar ist; daselbst, Oersted n. 1403!
(hb. Haun.) eine etwas schmäler blättrige Form: laroina 10,5:4,2
12,5:4,5 cm.
n.
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
363
extustomentosa Bitt. n. var.
Omnes partes virides (imprimis
Var.
rami, pedicelli, calyces [extus]),
praecipue tarnen corollarum
alabastra extus non solurn in plicarum marginibus, sed etiam in tota
superficie superiore dense tomentosa.
Costa rica: Tarrialba, Oersted, pl. Centroameric. n. 1386!
(hb. Hauu.).
Hierher ist " c
auch mit einem gewissen Vorbehalt, die oben unter der
Artdiagnose erwv.
^r. 14732 von Tonduz zu ziehen, deren Kelche und Kronen
außenseits stärker uehaart sind als beim Typus; da aber die Früchte bei dieser
Nr. durchgängig von einem gallenbildenden Iosekt deformirt sind, so kann ich das
ToDduz'sche Exemplar nicht mit Sicherheit hierher stellen, da immerhin eine
Einwirkung des Galleninsekts bereits auf die Blütenknospen möglich ist.
densioribus
stellatis
pilis
praeditae,
•
•
.
plicitomentosa
Var.
Bitt.
n.
var.
Calyces (extus) densius stellati quam in typo; corollarum alabastra in plicarum partibus superioribas pilis dentis stellati- tomentosa
in superficie loborum parcius stellata.
Central-Amerika: bei Naranjo, Oersted, pl. Centroameric.
n. 1384! (hb. Haun.).
30.
Lycianthes ecuadorensis Bitt. n. sp.
Fruticosa, 3
m
2
subscandens vel procumbens; rami supe-
alta,
—4
mm
diam., in statu novello sicut ceterae
partes virides pilis stellatis minutis sessilibus flavescentibus
densis obsiti, mox pilis +_ ve evanidis sparsioribus praediti vel
partim fere glabrescentes, tandem cortice levi fuscescente
obtecti; internodia ca. 3
7 cm longa; folia solitaria vel superiora
hie inde false geminata inaequalia vel folia minora in ramulos breves
eveeta; petioli breves, in foliis majoribus 0,8
1, raro usque ad 1,5 cm
longi, in foliis minoribus ca. 0,2
0,5 cm longi, omnes eodem induriores
teretes,
ca.
—
—
—
mento minuto quo rami induti; laminae late ellipticae, ovatiellipticae vel elliptici-lanceolatae, basi rotundate euneatim vel
magis euneatim in petiolos abeuntes, ad apicem versus sensim euneatae, acutae vel obtusiusculae, in foliis majoribus ca. 10:5,5,
11 4,5 usque ad 12,5 6,5 cm, in foliis minoribus ca. 6,5
7 3,5
4 cm, omnes membranaceae, supra saturate virides, in statu evoluto
in vena media et in mesophyllo pilis stellatis minutis valde sparsis
:
—
:
:
partim glabrae, subtus pallidiores, pilis stellatis parvis
majoribus paulo crebrioribus, in venulis et in mesophyllo
valde sparsis instruetae; inflorescentiae sessiles in foliorum axillis,
4 7-florae, praeterea quoque in ramulis brevioribus iterum in
obsitae vel
in
venis
axillis
1,2
cm
foliorum
longi,
minorum;
pedicelli
in
statu florifero
in statu fruetifero recti, ca.
cupulatus, in statu alabastri 4
mm
1,6
longus, 4
— 2 cm
mm
graciles,
longi;
ca.
calyx
diam., paulo infra
marginem truncatum diaphanum dentibus 10 brevibus paulum
inaequilongis 1 1,5 mm longis lineari-subulatis instruetus, extus
—
sicut pedicelli pilis stellatis minutis valde sparsis obsitus;
corollam
evolutam non vidisse lugeo; calyx in statu fruetifero cupulatus, in
diam. ^dentibus sabuparte inferiore connata ca. 4
longus, 9
latis non auetis brevibus calycis marginem diaphanum non vel vix
aequantibus vel paululum (0,6 mm) superantibus; bacca subglobosa,
mm
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
364
mm
diam. ca. 8
; semina satis numerosa, reniformia, valde lenticulariter
applanata, ca. 2
2,2:1,8:0,5 mm, flavida, manifeste minnte reticulata; granula sclerotiea desunt.
Ecuador: Balao, in Wäldern, Eggers, Fl. Amer. trop. n. 14386!
(hb. Monac),
Januar fruchtend; El Recreo, in Waldungen, Eggers,
Fl. Amer. trop. n. 15682! (hb. Berol.)
Februar fruchtend.
—
—
31. Lycianthes lenta (Cav.) Bitt. n. comb.
Solanum lentum Cav. Icon. et descript. IV (1797), 336, tab.
308; Pers.'Syn. pl. I (1805), 222; Dun. Hist. Sol. (1813), 175; Dun.
Sol. Syn. (1816), 25; H. B. K., Nov. gen. et spec. pl. III (1818), 38;
Roem. et Schult. Syst. Veget. IV (1819), 612; Spreng. Syst. Veg. I
(1825), 686; Walp. Rep. III (1844—45), 65; Richard in Ramon de la
Sagra Hist. fis. etc. Cuba II, T. XI (1850), 122; Dun. in DC. Prodr.
XIII, I (1852), 172; Griseb. Fl. Brit. West-Ind. Isl. (1864), 439 (excl.
plant. Cruegeriana Trinitensi); Griseb. Catal. PI. Cab. (1866), 189;
Sauvalle, Fl. Cubana (1868), 104; Maza, Periant. 268; Combs in
Transact. Acad. Sei. of St. Louis VII (1897), 447.
Solanum umbellatum Willd. mscr. in Herb. Willd.
non Dun.;
Solanum cumanense Roem. et Schult. Syst. Veget. IV (1819),
662; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 371;
Solanum sylvaticum Schlechtdi. Linnaea V (1830), 112
non
—
—
Dunal;
Solanum quadriflorum Mart. et Gal. En. Syn. 14; Bull. Acad.
Brux. XII, I (1845), 139; Schlechtendal PI. Leibold. in Linnaea XIX
(1847), 300; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 169; Hemsl. in Biol.
Centr. Amer. Botan. II (1881—82), 413;
Solanum affine Dan. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 168;
Solanum virgatum Lam. var. ß lentum 0. E. Schulz in Urban,
Symb. Antill. VI (1909), 189;
Solanum virgatum Lam. var. 7 caracasanum 0. E. Schulz in Drb.,
Symb. Antill. VI (1909), 190 (p. pte.: solum pro planus Venezolanis).
Fruticosa, scandens,
nonnumquam paulum
volubilis,
3
m alta;
rami superiores teretes, diam. 1,5—3 mm, flexuosi, primo pilis
pallide fuscescentibus brevibus brevissime stipitatis substellatis, quorum radii acuti simplices vel parcius iterum ramosi
sunt, in statu novello densis serius paulo sparsioribus obtecti, tandem
fuscescente vel subeinereo leviusculo prftediti; interramis elongatis volubilibus usque ad 15 cm longa;
folia inferiora solitaria, superiora false geminata inaequalia; petioli
cortice
nodia 5
pallide
—
7,5,
in
—
1
1,8 cm longi, eodem indumento quo rami vestiti; laminae
ovatae, basi rotundate vel +_ ve euneate in petiolum angustatae, ad apicem versus sensim euneatim aogustatae, in apice ipso
obtusae, 4:2,8, 6 3,6 usque ad 8 4 cm, minores ca. 3: 1,5 3,5:2 cm,
ca.
:
—
:
supra obscure virides pilis brevissimis stellatis pauciradiatis sparsis
obsitae, subtus pallidiores, pilis stellatis brevibus pallide fuscescentibus
densis obteetae; vena media et venae later. prim. in utroque latere
5 curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, ca. 4 5 (raro— 6)-florae;
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
365
pedicelli
graciles,
ca.
1,5—2,3 cm
calyx campanulatus,
longi;
ca.
mm longus, 5—6 mm diam., in parte inferiore connata truncata
3 — 4 mm longus, paulo infra marginem truncatum diaphanum
4,5—5
ca.
dentibus 10
subulati-linearibus inaequilongis
— mm
1
2
longispraebrevissime stipitatis (radiis
simplicibus vel rarius semel ramosis) pallide fuscescentibus densis
vel sparsioribus obtectus, intus in parte inferiore connata glandulis
minutis crebris instructus; corolla laete violacea vel alba, rotatilonga, diam. fere 20—27, rarius
33 mm,
stellata, ca. 14— 16
latae extus jam infra medium
loborum partes medianae ca. 2
pilis brevissimis substellatis densiusculis obtectae, corollae tubus ca.
longus, intus quoque glaber; filamenta glabra, inaequilonga,
1,5
longum; antherae lauceolati6
quattuor ca. 1 mm, quintum 4
ellipsoideae, ca. 4
4,5 1 mm, basi cordatae, in pagina interiore
praecipue in linea connectiva pilis compluribus substellatis praeditae
(vide tarnen varietates), poris parvis apicalibus introrsis; ovarium
longum, 1
diam., glabrum; Stylus gracilis,
ovoideum, ca. 1,5
longus, glaber; stigma styli
stamen longissimum fere aequans, 11
apice parum crassius oblique ellipsoideum, apice obtusum, subemarginatum; pedicelli fructiferi erecti, ca. 1,8 2,5 3 cm longi (in varietatibus nonnumquam breviores); calyx fructifer parum ampliatus,
longa, diam. ca.
cupulatus, in parte inferiore connata ca. 3—3,5
7
longis instructus; bacca
3
8 mm, dentibus parum auctis ca. 2
globosa, miniata, diam. 7
8 mm; semina valde numerosa, ca. 80,
reniformia, valde lenticulariter applanata, ca. 2
2,5 2 0,5 mm,
margine paulum crassiore, manifeste reticulata, pallide flavidi-fnscescentia; granula sclerotica desunt.
ditus, extus sicut pedicelli pilis stellatis
—
mm
mm
mm
— mm
—
:
mm
mm
mm
— —
—
— mm
—
mm
—
:
:
Mexiko, Staat Veracruz: ohne genaue Standortsangabe,
September blühend und mit unreifen
Dr. Gouin n. 22! (hb. Paris.)
Früchten; bei Veracruz, Schiede n. 197! (hb. Berol.): der Beleg zu
Schlechtendal's Solanum sylvaticum in Linnaea V, 112
non Dun.;
April blühend
feuchter Wald bei Tlacotalpan, L. Hahn (hb. Paris.)
und fruchtend; Vaqueria del Jacal, Cordillera de Veracruz, Galeotti
n. 1176! (hb. Brux.); Medellin und Umgebung, Dr. Wawra n. 29!
(hb.Vindob.); Soledad und Umgebung, Dr. Wawra n. 185! (hb.Vindob.);
Lizardo und Umgebung, Wawra n. 256! (hb.Vindob.).
—
—
!
—
Wartenberg
(1858)
n.
bei Tantoyuca, Prov. Huasteca, L. C. Ervendberg
ifᚠ(hb. Goetting.).
Costarica: bei Cartago, Oersted
Jose, Oersted n.
n.
1419! (hb. Haun.); bei San
1420! (hb. Haun.).
Nord-Venezuela: zwischen Maracas (wohl Maracay?) und
Choroni,
Humboldt
et Schult.
Fendler n. 2105!
n.
=
(hb.
Goetting.),
weißblühend;
Cumana,
(hb. Willd., das Original zu S. cumanense Roem.
S. umbellatum Willd. Herb., vielleicht ist diese Pflanze
71!
identisch mit der var. endopsila Bitt., leider sind an
dem Belege keine
Blüten vorhanden).
Cuba: Ramon de
Cubenses
n.
3026!
la
Sagra
n.
57!
(hb. Berol.);
(hb. Berol., Goetting.);
Wright,
PI.
Prov. Pinar del Rio:
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
366
Umgebung von
und
frucht.;
Candelaria, Wilson Herb, de
Cuba
n.
1704! Sept. blüh,
Nähe von Sumidero, auf Kalkgestein, J. A. Schafer
Gard. Explor. of Cuba n. 13398! (hb. Berol.); bei
in der
N. Y. Bot.
Herradura, van Herrmann, Herb, de Cuba, n. 3030 (hb. Berol., Buchtien),
Oktob. blüh.; bei El Cangre, O'Donovan, Herb, de Cuba n. 5194!
(hb. Berol.), Juni blüh, und frucht.; Prov. Habana: auf Hügeln in
der Umgebung von Managua, Baker und Wilson Herbar. de Cuba
Juli frucht.; bei Calabazar, van Hermann, Herb, de Cuba
n. 320!
n. 965! Oktober blüh, und frucht.; bei Santiago de las Vegas, Baker,
Herb, de Cuba n. 3391! September blüh, und frucht.; am Ufer des
Baches San Juan bei Calajabas, E. Otto n. 247! (hb. Berol), Mai
blüh, und frucht.; am Ufer des Baches San Juan bei Taburete, E. Otto
n. 355! (hb. Berol.), Juli blüh. u. frucht.; Matanzas, Rugel n. 842!
(hb. Goetting.); Prov. Santa Clara: Distr. Cienfuegos, Abreus in
Savannen, Combs n. 164! (hb. Berol.); bei Jagüey, 500 m ü. M.,
Eggers n. 5313! (hb. Berol., Goetting., Vindob. Univers.), April blüh,
und frucht.; West- Cuba: Anafe bei Ariguanabo, in sumpfigen
Gebüschen, E. L. Ekman PI. itin. Regn. III, n. 1046! (ex hb. Stockh.
Mai blüh, und frucht.
hb. Berol)
in
!
—
Var. flavicans
Rami
Bitt.
n. var.
laminae (subtus), pedicelli et calyces (extus)
pilis stellatis densis manifeste flavidis tomentosi; laminae 4:2
5,5 2,6 cm, basi rotundate vel +_ ve cuneatim angustatae, supra
praecipue in 'venis majoribus, parcius in inesophyilo pilis stellatis
novelli, petioli,
:
—
jam 2 2,4 cm longi;
longus, corollae diam. ca. 2
2,5 cm ; filamenta
longum; antherae ca.
4 ca. 1 mm, fiiamentum longissimum 5
longae, quattuor inferiores in pagica interiore stellati4,5—5
pilosae, anthera evecta intus glabra.
Mexiko: Juquila (undeutlich geschrieben, ob Tequila im Staate
obsitae; pedicelli satis longi, in statu florifero
corollae tubus ca. 2
mm
—
mm
mm
1225 F! (hb. Brux.), März blüh, und frucht.
Jalisco?), Galeotti n.
Var.
utrinquemollis Bitt. n. var.
Omnes partes virides (rami novelli,
petioli,
laminae [utrinque],
quam in typo
pedicelli et calyces [extus]) pilis stellatis densioribus
laminae supra fere molliusculae, subtus tomento
stellato denso cinerascente molles, basi saepe subcordatae, ca.
3,5:3 usque ad 5,5: 3,7 cm; antherae ca. 4,5 mm longae, praecipue
illae quae filamentis brevibus insident, in pagina interiore pilis stellatis
praeditae;
crebriusculis instructae; Stylus ca. 9
breves, ca.
12
— 14 mm
Nicaragua:
Hecken
Boiss.).
mm
longus;
pedicelli fructiferi
longi.
Grenada, Friedrichsthal n. 940! (hb. Vindob.)
P. Levy, pl. nicaraguenses n. 239! (hb. Barb.-
bei Grenada,
—
40
m
ü.
M., Sept. blühend.
Außerdem
liegen im Wiener Herbar noch drei weitere von Friedrichsthal
ebenfalls hierher gehörige Belege, teils ohne Fundortsangabe (n.
gesammelte,
147!), teils ohne Nummer mit FriedrichsthaTs gewohnter lakonischer gedruckter
Etikette »Guatemala«; auch diese Pflanzen stammen wohl aus der Umgebung
des Nicaragua-Sees, da Nicaragua 1811, als Friedrichsthal dort sammelte,
noch zu Guatemala gehörte.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
367
Var.
endopolytricha Bitt. n. var.
Omnes partes virides (rami novelli,
petioli,
laminae [utrinque],
calyces [extus]) pilis stellatis pallide sordide subfuscesdensis tomentosae; laminae ut videtur minores quam in
pedicelli
et
centibus
speciei varietatibus (maxima a me visa 2,5 1,3 cm, sed certe
majores procreat), basi saepe subcordatae, apice obtusae vel etiam
longae, praecipue illae quae fila4
rotnndatae; antherae 3,5
mentis brevibus insident, in pagina interiore pilis stellatis satis
densis imprimis in connectivo praeditae; pedicelli fructiferi brevissimi,
ceteris
:
— mm
ca.
—
1 cm longi.
Mexiko: ohne
0,8
besondere
Fundortsangabe,
Kerber
n.
130!
(hb. BeroL).
endopsila Bitt. n. var.
Solanum virqatum Lam. var. 7 caracasanum 0. E. Schulz in
Urb. Symb. Antilf. VI (1909), 190 p. pte.
Omnes partes virides (rami novelli, petioli, laminae [utrinque],
Var.
[extus et manifeste sparsius]) pilis stellatis primo
subaureis serius sordidis paulo longius stipitatis satis
crebris obsitae, qua re praecipue laminae subtus magis flocculosae
quam in ceteris varietatibus; laminae late ovatae, basi +. ve subcordatae, apice subacuminatae acutae vel obtusiusculae, ca. 4,5 3,5,
5 3,7 usque ad 6 4,5 cm; inflorescentiae 4 6-ilorae; pedicelli graciles,
jam in statu florifero 1,5 2,2 cm longi; corollae diam. ca. 2,5 3 cm;
antherae 4
longae, in pagina interiore quoque fere semper pilis
omnino destitutae, rarissime pilo unico substellato obsitae.
Venezuela: Caracas bei Cura, Humboldt n. 748! (hb. Berol.),
Caracas, Dr. Vargas! (U. S. Nat. Mus. n. 601441).
calyces
pedicelli,
vel
flavidis
:
:
—
:
—
—
mm
Var. scotinophilä Bitt.
n.
var.
Solanum virgatum Lam. var. caracasanum
Symb. Antill. VI (1909), 190 p. pte.
Rami graciles, virgati, superiores ca. 2
stellatis
longa,
2
—3
pallidis
folia
cm
crebris
superiora
obsiti,
false
0. E. Schulz in Urban,
—
mm
diam., pilis
2,5
internodia inferiora ca. .10
12 cm
geminata;
petioli
—
inferiores
graciles,
laminae ovatae, 6,5:4 usque ad 8:4,3 cm, basi
rotnndatae subcuneatim in petiolum angustatae, ad apicem versus
sensim angustatae, acuminatae, membranaceae, supra sordide virides,
subtus pallidiores, utrinque in venis majoribus pilis minutis stellatis
longi;
crebris obsitae; inflorescentiae sessiles, 3
ca. 1,8
— 2,4 cm
— 4-florae;
pedicelli graciles,
longi, pilis stellatis parvis crebris obsiti; calyx
mm
mm
cupu-
longus, 5
diam., in parte inferiore connata ca.
3
longus, dentibus 10 subulatis subaequilongis 2,5—3
longis,
extus
pilis
corolla alba,
stellatis
parvis subcrebris
obsitus;
rotata, ca. 22
diam. ; filamenta quattuor ca. 1 mm, quintum ca.
longum; antherae anguste ellipsoideae, ca. 4 4,5 1 mm, intus
4
quoque glabrae; Stylus rectus, stamen longissimum fere aequans, ca.
8,5
longus; stigma styli apice parum crassius, subclavatum,
9
latus, ca. 5
mm
mm
mm
mm
—
mm
obtusum.
—
:
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
368
Venezuela: Yalle del Aragua bei S.
schattigen Hecken, Otto n. 788! (hb. ßerol.)
Mateo,
—
Subsp.
Lambii
in
feuchten,
Mai blühend.
(Fern.) Bitt n. comb.
Solanum Lambii Fernald
XX
Botan. Gazette
(1895), 536.
3
diam., flexuosi, pilis
brevibus stellatis pauciradiatis crebris obsiti; internodia ca. 1,5
2,5 cm
longa, in ramis elongatioribus usque ad 8 cm attingentia; folia plerumque false geminata inaequalia; petioli ca. 4 15
longi, pilis
stellatis tenui- et pauciradiatis satis densis tomentosuli; lamina
late ovati-cordata vel fere reniformis, ca. 2,8
3:2,6 3 cm, integra, obtusa, utrinque pilis stellatis tenuiradiatis supra
crebris in gibberem elevatis subtus densis molliter tomen-
rami
Suffruticosa;
in
teretes, ca. 1,5
— mm
—
—
mm
—
—
tosula; pilorum radii nonnumquam iterum furcati; vena media et
venae laterales primariae in utroque latere ca. 4 curvatim ascendentes
subtus manifeste prominentes; inflorescentia sessilis inter folia geminata,
ca. 3-flora; pedicelli ca. 13
longi, dense pilis stellatis breviter
15
stipitatis, quorum radii partim iterum furcati sunt, obtecti; calyx
campanulatus, cum lobis ca. 6
longus, 7
8
diam.,
6,5
paulum infra marginem truncatum dentibus 10 inaequilongis
alternatim minoribus satis magnis ca. 3
longis 0,75
4
— mm
—
— mm
mm
— mm
mm
extus praecipue in parte inferiore pilis
sicut pedicelli praeditus; corolla campanulati-rotata, ca. 18
latis obtusis instructus,
stellatis
mm
ejus
lobi
conjuncti,
longa,
usque ad apicem membranis interpetalariis glabris
fere
obtusi,
cucullati,
ipsi
extus
pilis
stellatis
satis
crebris
mm
stamina ca. 2
supra corollae basim inserta; filamenta
longa, quin tum
inaequilonga, duo ca. 1,5 mm, altera duo ca. 2
ca. 5,5— 6
longum, omniaglabra; antherae ellipsoidei-lauceolatae,
fere aequales, ca. 5 1,5 mm, utrinque manifeste emarginatae, in pagina
interiore pilis nonnullis minutis substellatis obsitae, poris apicalibus
diam., glabrum; Stylus
obliquis; oyarium subglobosum, ca. 2
longus, rectus, glaber
stamen longissimum fere aequans, ca. 10
longum,
stigma styli apice vix crassius, ovoidei-conicum, ca. 0,7
diam.
0,5
obsiti;
mm
mm
:
mm
mm
mm
mm
West-Mexico:
of
Western Mex.
n.
Staat Sinaloa, Villa Union,
446! (hb.
Frank H. Lamb,
pl.
Berol.).
Nicht gesehen habe ich bislang den im hb. ßoissier aufbewahrten Beleg
zu Solanum lentum var. ß echinatum Dun. in DG. Prodr. XIH, I, 173 (S. echinatum
und S. decemfidum Pavon nomina nuda in hb. Boiss.); aus der Beschreibung
Dunal's läßt sich nicht erkennen, ob diese Form wirklich zu L. lenta gehört.
32. Lycianthes nocturna (Fern.) Bitt. n. comb.
Solanum nocturnum Fernald
Sciences
XXXV
in Proc.
Amer. Acad. of Arts and
(1900), 570.
Fruticosa, scandens; rami virgati, teretes,
statu novello pilis minutis stellatis
obsiti,
2,5—4
mm
diam., in
serius glabrescentes
fuscescente nitido; internodia in ramis
1,5 cm
longa, in ramulis minoribus ca. 0,8
longa; folia solitaria Tel superiora false geminata, inaequalia; petioli
5
l cm longi, glabri; laminae ovatae, basi rotundate subcuneatim
?
tandem glaberrimi,
majoribus
—
ca.
5
cortice
— 6 cm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
369
apicem versus sensim angustatae, acutae vel
2,5 cm usque ad 5 3 cm, firme membranutrinque glabrae; vena media et venae
laterales primariae in utroque latere 4—5 curvafim ascendentes subtus
in petiolos abeuntes, ad
obtusae, ca. 2,5 : 1,5, 3,5
aceae, fere subcoriaceae,
manifeste prominentes;
geminatorum minorum
:
:
inflorescentiae
1
axillis,
fructifero satis breves, ca. 0,9
—
paulum auctus, cupulatus,
in
sessiles
— 3-florae;
in foliorum false
pedicelli etiam in statu
cm longi, recti, glabri; calyx fructifer
parte inferiore connata truncata ca.
diam., dentibus 10 inaequilongis ca. 2
4
longus, 6
2,5
semina
9 mm;
bacca globosa, diam. ca. 7
longis, extus glaber;
oblique reniformia, valde applanata, ca. 2,8 2 0,5 mm, pallide flavida,
1
mm
mm
:
:
minute
— mm
—
reticulata.
Mexiko, Staat Oaxaca: im Flußbett oberhalb Tehuantepec,
Caec. et Ed. Seier, pl. mexic. et centr.-amer. n. 1625! (hb. Berol.),
Januar fruchtend.
Diese Art steht der Li/cianthes lenta nahe, sie unterscheidet sich von ihr
durch beiderseits kahle, kleinere Blattspreiten von derbhäutiger, fast lederiger
Textur, ärmerblütige Infloreszenzen
und kürzere
Blütenstiele.
33. Lyciänthes brevipes Bitt. n. sp.
Fruticosa; rami superiores teretes, diam. ca. 2—5 mm, in statu
novello pilis stellatis sessilibus vel partim brevissime stipitatis tenuiradiatis flavide ferrugineis densis tomentosi,
etiam in statu adultiore tomento brevi e pilorum basibus
persistentibusformato obtecti, tandem cortice pallide fusco sensim
magis denudante; internodia 1,5 5 cm longa; folia inferiora solitaria,
superiora false geminata inaequalia; petioli breves, 0,8—1 cm longi,
eodem indumento quo rami vestiti; laminae late lanceolati-ovatae vel
oblongi-ovatae, basi rotundate abrupte in petiolum abeuntes, ad apicem
versus magis sensim angustatae, acuminatae, acutae, majores ca. 5,5 2,5,
—
:
7:3,5 usque ad 9:3,8 cm, minores ca. 2:1,2—3,5:2 cm, omnes
membranaceae, supra obscure virides (in statu sicco fuscescentes) pilis
stellatis flavide ferrugineis in venis majoribus densiusculis in mesophyllo subcrebris obsitae, subtus pallidiores, pilis stellatis in venis
venulisque densis, in mesophyllo subdensis pallide flavide ferrugineis
molliuscule subtomentosae; vena media, venae later. primariae in
utroque latere 5
7 curvatim ascendentes et partim quoque venae
later.
secund. illas reticulatim conjungentes subtus prominentes;
inflorescentiae sessiles in axillis foliorum vel inter axillas foliorum
—
amborum geminatorum,
4
— 5 mm longi,
ca.
6
— 8-florae;
pedicelli breves,
ca.
brevissime stipitatis crebris
longus, diam. ca. 4 mm, 10-costatus,
pilis stellatis sessilibus vel
obsiti; calyx cupulatus, ca. 3 mm
dentibus 10 brevibus lineari-subulatis parum inaequilongis
ca. 0,5
1 mm longis parum infra marginem diaphanum truncatum
—
oriundis instructus, intus in parte connata glandulis minutis densis
obsitus; corolla rotata, diam. ca. 2 mm, loborum partes medianae
firmiores anguste lanceolatae, acutae, ca.
1,5
— 2 mm
superficie et in plicis pilis subsimplicibus sparsis, ad
latae extus in
apicem cucullatum
versus pilis brevioribus densis praeditae; membranae interpetalariae
illas rotatim conjungentes glabrae;
corollae tubus 1,2
longus,
mm
August
1919.
XXIV, 24
-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
370'
intus
quoquegkUf;
quintum ca
2,ft
filaffiöftü*
mm
parum
inflfecprifefiga,
quattuor eat P 5
longum, omnia glabrar- antherae
soideae, ca. 3,5
Ä
obW-ellin*
M,2 mm, basi profunda cordatae, apice emar|ioatae
intus quoque grabrae, poris apicalibos-parviis;
ovarium subdobosum, oiam.
mm, glabrum; stflas fem- reetus, stamiria manifeste
8
loDgus > & kber ; Stigma sty-Ji apico parum crassius,
an^cf '^'
anguste
eJJipsoideum, subeiavatum, obtusum;: fructus non
1,5
mm
8
-
vidi.
Guatemala? Nicaragua? ohne
besondere Fundortsangabe
'
Friedrichsthal! (hb. Vindob.).
Diese Art unterscheidet sicfr von den Verwandten' durch die kurze Filzbehaarung aus meist ungestielten Sternhaaren, sowie durch die auffällig kurzen
Blatt- und Blütenstiele.
34.
Lycianthes virgata (Lam.) Bitt. n. comb.
Solanum virgatum Lam. IDustr. II (1793),. 14 fexcl. patriaV
Lam. Encycl. IV (1797), 280; Dun. Hist. Sol. (1813), 174, Tab 4
Dun. Sol. Syn. (1816), 25; Roem. et Schult. Sysfe Veget. IV (1819)
611; Spreng. Syst. Veget. I (1825), 686; Walp. Bep. III (1844—451
:
PI. Wright. 523;
Griseb. Catal. PI. Cub. (1866), 189
radiatum Sendtn.); Sauvalle Fl. Cubana (1868), 104; Stahl
Est. IV, 275; Maza Periant. 258; 0. E. Schulz in ¥rb., Symb. Antill.
VI (1909), 187; Bitt. in Engl. Bot. Jahrb. XLV (1942), 496; Solanum
domingense Willd. in Roem. et Schult. Syst. Veget. IV (1819), 665; Walp.
Rep. III (1844— 45), 96; S. haitense Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852),
167; S. macranthum Bertero in herb. DC. nom. nudum, vide Dun.
in DC. Prodr. XIII, I, 167, non Dun.; S. virgatum Lam. var. fitomen-tosum Dun. in DC. Prodr. XIII, I, 171; S. insuhnum Dun. in DC.
Prodr. XIII, I, 373; S. lentum Bello Ap. I (1881), 298; Stahl, Est.VI,.
128
non Cavan.: S. scandens foliis tomentosis Plum. Cat. (1703), 4;
Plum. ed. Burm. PI. Amer. X, 242, Tab. 245, Fig. 3.
65;
Griseb.
S.
(excl.
—
—
m
Fruticosa, 1,5
alta, scandens; rami inferiores virgati, saepe
5
fere sarmentosi, superiores +_ ve flexuosi, ca. 3
crassi, teretes,.
4
ramuli terminales divaricati vel retrofracti, in statu, novello pilis
— mm
densis parvis stellatis
albide vel flavide tomentosi, serius caLves-
centes, coitice levi rubri-fusco vel purpurascente obtecti;
ramorum inferiorum
solum
0,5
1—2 cm);
— 2,2
cm
folia
ca.
4
— 12,5 cm
internodia-
longa, superiora breviora (saepe
superiora plerumquegeminata>inaequalia; petioli
longi, pilis stellatis tomentosi;
lamina elliptica vel
late elliptici-rhomboidea, basi ±_ ve obliqua
plerumque cune-
atim in petiolum angustata, ad apicem versus quoque sensim
angustata, acuta vel nonnihil acuminata, integra vel raro
indistincte subrepanda; laminae majores ca. 7,5— 8 3, 9 4, 10,5 4,5
5>
11,5:5,2 usque ad 14:6,9 cm, laminae minores ca. 3:1
1,5 cm;
:
:
:
—
—
lamina membranacea, supra pilis stellatis minutis primo crebrius, in
statu evoluto valde sparsim obsita (praecipue in vena media), saepe
paulum nitida, subtus pilis stellatis densissimis canescentibus
vel subflavidis tomentosa vel subfloccosa; vena media et venae
laterales primariae (in utroque latere 4
6) subtus prominentes,
venulae minores +_ ve reticulatae non valde conspicuae; infJores-
—
—
!
371
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/;
www.zobodat.at
centiae
sessiles in axillis foliorum fere umbellatae, ca. 5
vel in ramulis brevibus in axillis foliorum
— 10 mm
12-florae
minorum evectae;
pedicelli
mm diam., dense stellati-tomentosi; calyx
campanulatus, ca. 3—4 mm longus, diam. ca. 4 — 5 mm, trancatus,
dentibns parvis 0,5 — mm longis linearibus obtusis praeditus, extas
ca.
8
longi, 0,75
.1
dentes quoqae intus tomentosi; corolla
diam. ca. 25 mm, 5-angulata, plicata,
longis 2—2,5
radiis 5 medianis lanceolatis acutis ca. 12
latis
crassioribus extus dense breviter stellati-pilosis et albide-virescentibus
stellata, membranae ioterpetalariae radios usque ad apices conjungentes
tenerae, glabrae, medio inter radios paulum emarginatae; stamina fere
dense
floccosi-tomentosus,
coerulei-violacea,
rotata,
mm
mm
mm
mm
supra corollae basim inserta; filamenta inaequalia, 4 ca.
quintum 2,5
longum, omnia glabra; antherae
fere aequales, ellipsoideae, basi cordatae, apice subemarginatae, ca.
4 1,2 mm, in pagina interiore praecipue in linea connectiva pilis
1
1
mm
longa,
:
nonnullis simplicibus vel paucistellatis praeditae, poris apicalibus
parvis rotundis; ovarium subglobosum, diam. 1,5 mm, glabrum; Stylus
longus, glaber; stigma
antheras manifeste superans, rectus, 8
8,5
stylo vix vel manifeste latius, capitatum
pedicelli fructiferi recti,
16
ca. 12
longi, ad apicem versus incrassati; calyx fructifer
parum ampliatus, diam. ca. 6 mm, dentibus brevibus vix auctis ca.
longis; bacca globosa, diam. 6
8 mm, miniata; semina reni1
formia, valde lenticulariter applanata, ca. 2 1,6 0,5 mm, in statu
sicco pallide fascescentia, minute reticulata; granula sclerotica desunt.
Östl. Cuba: Wright n. 385! (hb. BeroL, Brem., Goett.).
Haiti: Petionville, 400—500
ü. M., Picarda n. 803! (hb.
ßerol.)
August blüh.; Les Piatons bei Aux Cayes, auf einem
offenen Plateau inmitten der Hügel, 1000
ü. M., P. E. Christ n.
1980!
September blühend; bewaldete, meist trockene Hügel zwischen
Jacquin (Corail) und Jeremie, 400
ü. M., P. E. Christ n. 2246!
(hb. BeroL), Aug. blüh. u. frucht.; sehr lockerer Wald auf den Höhen
nordöstl. von Tiburon, Christ n. 2260! (hb. Berol.), Aug. blühend.
Sto. Domingo: Nectoux! (hb. Berol.); C. J. Mayerhoff n. 95!
—
—
mm
;
mm
—
mm
:
:
m
—
—
m
m
bei Batey in Gebüschen am Ufer
10 m ü. M., Eggers, Fl. Ind. occ. exs. n. 2624
(hb. Berol., Hamburg.), Juni fruchtend; auf dem Berge „Isabel de la
torre", 300 m ü. M., Eggers n. 2794! (hb. BeroL), Juli blühend;
südl. Sto. Domingo: Prov. Barahona, Miguel Fuertes n. 986 b! (hb.
BeroL); bei Paradis in der Nähe von Barahona, 200 m ü. M., Fuertes
n. 436!
(hb. BeroL, Hamburg., Vindob.), Juli blüh. u. frucht.
Portorico: bei Bayamon auf wüsten Plätzen und in Hainen,
Stahl n. 258! 599! (hb. BeroL), Oktober blüh., November blüh. u.
frucht.; auf dem Berge Cedro bei Cayey, Sintenis n. 2091! (hb. Berol.)
Oktob. frucht.; Cayey, zwischen Bäumen, Kaffeewald bei Farajones,
Sintenis pl. Portor. n. 2209! (hb. BeroL, Monac, VratisL); bei Aybonito
nahe Bella vista de la Plata, Sintenis n. 2157! (hb. BeroL, Goetting.),
Oktob. frucht.; bei Hato Grande auf dem Berge Gregorio, in die
höchsten Bäume des Urwaldes kletternd, Sintenis pl. Portor. n. 2620!
(hb. BeroL, Vindob. Palat. et Vindob. Univers.), Aug. blüh. u. frucht.;
(hb.
Berol.),
Aug.
blüh. u. frucht.;
des Flußes Yasica,
24*
'
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
372
Dahe Guayama
in den Bergen von Guamani, Sintenis n. 2175! (hb.
Oktob. frucht.; bei Adjantas auf dem Gipfel des Berges Galsa,
Sintenis n. 4235! Mai blüh.; bei Utuado, Gundlach in Krug, Herb,
portoric. n. 810! (hb. Berol.);
bei Utuado an buschigen Abhängen
nach Pellejas, Sinteiris n. 4485! (hb. Berol., Goetting.) Mai blüh.
Berol.),
Einheim. Name:
Berenjena
de paloma
auf
Portorico
nach Stahl.
Nach Dunal
in DG. Prodr. XIII, I, 171 soll eine Varietät calvescens von
virgatum Dun. mit unterseits spärlich filzigen, schmutzig ockerfarbenen Blättern
auf den kanarischen Inseln vorkommen (== Sol. Organum Lapeyr. in hb. DC.
ex h. L'Heritier). Ich habe den Beleg Dunal's noch nicht gesehen, bemerke
aber bei dieser Gelegenheit, daß mir im Goettinger Herbar eine Pflanze mit
dem Vermerk „Solanum virgatum Lam. in Teneriffa leg. ßerthelot, Herb. D. Hahn
1832" vorgelegen hat, die indes nicht hierher, sondern zu dem auf Teneriffa und
Gran Canaria endemischen, zur Sektion Normania (Lowe) Bitt. gehörigen Solanum
Nava Webb et Berthelot gehört. Gütiger Mitteilung des Herrn Dr. Casimir de
C and olle zufolge ist jedoch das im Herbar des Prodromus liegende Original
des S. virgatum var. calvescens Dun. durchaus von S. Nava verschieden.* Sollte
Lycianthes virgata wirklich auf den Kanaren zu finden sein, so kann es sich
wohl nur um eine Einführung dieser Art durch den Menschen handeln.
L. virgata unterscheidet sich von der verwandten, aber erheblich weiter
verbreiteten L. lenta durch die größeren, unterseits grau-sternfilzigen, oberseits
meist etwas glänzenden und wenig behaarten Spreiten, die am Grunde meist
S.
rundlich keilförmig zulaufen, seltener rundlich abgestutzt sind; außerdem sind
die Infloreszenzen reicherblütig, die Blüten und Beeren etwas kleiner als bei
L. lenta. 0. E. Schulz hat L. lenta als Varietät von L. virgata behandelt, weil
diese die zuerst beschriebene der beiden Arten ist. Übergänge scheinen zwischen
beiden nicht vorzukommen. L. virgata ist gleichförmiger und auf die 3 größeren
Antillen beschränkt, L. lenta ist in einer ganzen Reihe von Formen von Guba
durch Mexiko, die kleineren mittelamerikanischen Republiken und das nördliche
Columbia bis zum nördlichen Venezuela verbreitet; es scheint mir zweckmäßiger,
die beiden gut verschiedenen Typen als gesonderte Arten zu behandeln, die
allerdings als nahe Verwandte zusammen mit 32. L. nocturna und 33. L. brevipes
zu einer Großart L. virgata sens. ampl. zusammengestellt werden mögen.
35. Lycianthes columbiana Bitt. n. sp.
Fruticosa;
rami
flexuosi,
subteretes,
diam. 2
—4
mm,
pilis
densis breviusculis inaequiloogis plerumque furcatim ramosis
(semel vel bis furcatis) rarius simplicibus apice acutis pallide
—
10,5 cm longa; folia inferiora solitaria,
longi, eodem
superiora false geminata iüaequalia; petioli 5
10
fuseis molliusculi; internodia 3
— mm
indumento quo rami vestiti; laminae late lanceolatae vel ovatilanceolatae, basi oblique cuneatim vel rotundatim in petiolum
angustatae, ad apicem versus magis sensim angustatae, +_ ve acuminatae, acutae vel obtusiusculae, majores ca. 8,5 3 vel 3,5 10:
4,7 cm, minores ca. 1,5:0,8, 3,5:1,6—3,9:2,4 cm, obtusiores;
laminae omnes supra sordide virides, pilis subdensis semel
vel bis furcatis acutis rufescentibus molliusculae, subtus
:
pallidiores,
acutis
pilis
—
densioribus furcatim ramosis
molliter subtomentosae; vena media
manifeste
pallide rufescentibus
—
venae laterales primariae in utroque latere 7 8 curvatim ascendentes subtus prominulae; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum,
plerumque
4-florae; pedicelli graciles, in statu florifero ca.
10
longi; calyx
24
15 mm, in statu fructifero recti, ca. 21
et
—
2—
—
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
373
—
—
mm
mm
longus, diam. ca. 6
7
8 mm,
breviter campanulatns, ca. 5
longa, 10-costatus, dentibus
parte inferiore connata truncata ca. 4
10 lineari-subulatis alternatim inaequilongis, longioribus ca. 3
longis, extus sicut
(tandem)4 mm, brevioribus 1 (tandem)2
pedicelli pilis furcatim ramosis fuscescentibus densis
obtectus; corolla rotata, in statu clauso ca. 15
longa, certe
diam., ejus lobi stellam firmiorem (an violaceam?)
ca. 20—25
formantes extus infra pilis sparsioribus simplicibus ad apicem manifeste cucullatum versus furcatis vel quidem breviter ramosis in apice
longus, intus
ipso papillosis densis praediti; corollae tubus ca. 1,5
quoque glaber; filamenta inaequilonga, breviora ca. 1,5 2 mm,
longiora ca. 3
4 mm, glabra; antherae ellipsoidei-lancoolatae, basi
profunde cordatae, ca. 5:1,3
1,5 mm, poris apicalibus introrsis;
ovarium subglobosum, diam. ca. 1,5 mm, glabrum; Stylus stamina
paulum superans, ca. 9
longus, gracilis, parum incurvatus vel
fere rectus, glaber; stigma styli apice vix crassius, anguste clavatum,
subemarginatum
calycis fructiferi pars inferior connata cupulata,
diam., ejus dentes 4
ca. 9
longi; bacca immatura diam.
4,5
ca. 6
8 mm, globosa; semina a me visa non jam satis evoluta;
granula sclerotica desunt.
Columbia: im Tal des Rio Magdalena, bei Tenerife und Badillas,
Humboldt u. Bonpland! (hb. Berol.); am Ufer des Rio Magdalena
zwischen Buenavista und Guarumo, Goudot n. 1 (hb. Goetting.,Vindob.).
Die Beschreibung des S. phillyreoides Humb. et Bonpl., für das die vorliegenden Pflanzen gebalten worden sind, kann unmöglich auf sie Anwendung
finden: man vergleiche den folgenden Auszug aus der Originalbeschreibung:
—
mm
—
mm
mm
mm
—
—
—
mm
;
—
mm
—
mm
!
>-foliissolitariisoblongis aut lanceolato-oblongis supraglabris
subtuspubescentibus«,
10 20 lin. longa, 5 7 lin. lata,«
pedicelli glabri«, »flores magnitudine florum S. lycioides,« »calyx
limbo
5-dentato, dentibus lineari-subulatis
denticulis minutis in medio tubi pedicelli« (?)
»cum dentibus exsertis alternantibus« »corolla glabra,« »antherae
oblongae, subarcuatae«. Alle diese Merkmale passen nicht zu unserer als L.
columbiana beschriebene Pflanze, vielmehr zu L. lycioides (L.) Hassl.; Ein von
Humboldt stammender Beleg zu S. phillyreoides im Herb. Willdenow gehört in
der Tat zu L. lycioides. Es muß demnach irgend eine Verwechslung bei der
ursprünglichen Beschreibung vorgekommen sein; nach längerer Überlegung
schien es mir zweckmäßig, das S. phillyreoides Humb. et Bonpl. als Synonym
zu L. lycioides zu behandeln und die vorliegende, offenbar von vorne herein
mit ihm verwechselte Art als neu zu beschreiben.
»folia venis
primariis utrinsecus
3—4,
.
.
.
—
—
.
.
.
.
.
.
;
Von den folgenden 5 Arten sind leider keine Früchte bekannt;
ihrem Aufbau nach scheinen sie sich aber ungezwungen an die Virgatae
anzuschließen; ich lasse sie daher bis auf weiteres ihnen folgen. Bei
allen fünfen ist ein Filament stets länger als die anderen und die
Staubbeutel
sind
innenseits
besonders in
der Konnektivlinie
fein
sternhaarig.
Bemerkt sei, daß die vier ersten Arten wie die Virgatae mehr
oder minder sternförmig oder gabelig-sternförmig geteilte Haare besitzen
und daß bei ihnen das fünfte Filament erheblich länger ist als die
anderen vier, während bei der letzten (L. pilosissima) die abstehenden
Haare einfach sind und die Filamente zwar ebenfalls ungleich, aber
nicht so stark verschieden sind wie bei den übrigen vier Arten.
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
374
Besondere Beachtung verdienen die Kelchformen zweier Arten,
dem bei den Virgatae und bei den drei anderen hier
angeführten Spezies vorkommenden zehn zipfeligen Kelch erheblich
unterscheiden: L. urnigera mit ihrem urnenförmigen Kelch, dessen
unterer Teil in fünf undeutlich stumpfe zurückgebogene Zähne ausgeht, während der obere Teil einen andeutlich fünflappigen, kragenförmig der Krone anliegenden Becher bildet; noch abweichender ist L.
Sanctae-Marthae, bei welcher an dem gerade abgestutzten becherförmigen Kelch jegliche Andeutung von Zähnen fehlt.
die
sich von
36. Lycianthes campyloclada (Dun.) sens.
Solanum campylocladum Dun.
173;
excl.
str.
Bitt.
n.
comb.
DC.
(1852),
Hemsl. in Biol. Centr.-Amer., Bot. II (1881—82), 406 (beide
var. Magdalenae).
S. fleocuosum Pavon herb. (sec. Dud.) non Willd.
Fruticosa;
rami superiores
teretes, ca. 2
flexuosi vel curvati, pilis stellatis
iterum
furcatis
pallide
fulvide
—
Prodr. XIII,
in
— 3 mm
I
diam., ±_ ve
brevissime stipitatis partim
flavis
densis tomentosi;
internodia
superiorum 1 4 cm longa; folia inferiora solitaria,
superiora false geminata inaequalia vel minora in ramulos parvos evecta;
10
longi, eodem indumento denso quo rami
petioli ca. 5
vöstiti; laminae ovati-lanceolatae, basi ±_ ve obliqua rotundate obtusatae
abrupte in petiolum angustatae, ad apicem versus sensim angustatae,
ramulorum
— mm
acutae vel apice ipso obtusiusculo ca. 5,5 2,5, 7 3,3, 9,5—10 3,8
4,3 cm, membranaceae, snpra in vena media et in venis lateral, prim.
pilis stellatis parvis brevissime stipitatis densioribus, in mesophyllo valde
sparsis obsitae, subtus pallidiores in venis venulisque pilis stellatis
brevissime stipitatis densis flavescentibus, in mesophyllo pilis stellatis
vena media, venae
densiusculis pallidis subscabride molliuscalae
6 curvatim ascendentes et venae
later. primariae in utroque latere 5
later. secund. illas conjungentes subtus manifeste prominentes; infloreslongi;
4-florae; pedicelli 10
centiae sessiles in folioram axillis,
diam., parte
longus, 7
8
calyx cupulati-campanulatus, ca. 7
longa, dentibus 10 inaequiinferiore truncata connata ca. 4
longis linearibus apice rotundatis paulo infra marginem truncatum
longis
oriundis longioribus 3
4 mm, brevioribus 2—2,5
extus in tota superficie sicut pedicelli pilis stellatis brevissime
stipitatis pallide fulvide flavis densis obtectus, intus in parte connata
glandulis minutis subcrebris obsitus, in mesophyllo diaphano punctis
albidis (arena crystallina!) crebris instructus; corolla stellata, diam.
diam. extus
ca. 20
22 mm, loborum partes medianae ca. 2
pilis brevibus substellatis infra sparsioribus ad apicem versus densis
obtectae, intus praecipue in vena media, sparsius quoque (ad apicem
et margines versus) in mesophyllo pilis substellatis brevibus obsitae;
corollae tubus ca. 1,5
2
longus, intus quoque glaber; filamenta
longa, quintum 4
inaequilonga, quattuor ca. 1,5 2
longum, omnia glabra; antherae ellipsoideae, ca. 5:1,3 mm, basi
subcordatae, apice parum emarginatae, in pagina inferiore in suturis
pilis nonnullis substellatis parvis obsitae, poris parvis apicalibus;
:
:
:
;
—
3—
mm
— mm
mm
—
mm
mm
—
mm
— mm
—
mm
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
375
mm
ovarium ellipsoideum,
mm
ca. 2
loagum, 1,5
diam., glabrumlongus, glaber; stigma styli apice partim
9
crassius, fere ellipsoideum, obtusum
fructus non vidi.
Stylus
rectus,
mm
ca.
;
Nach Dunal
(DG. Prodr. XIII,
sie nur unvollständig nach
173) soll diese Art in Mexiko vorkommen
mir ist
dürftigen aus den Kulturen des Berliner
Bot. Gartens stammenden Herbarbelegen bekannt
Cultum in horto Berol 1860
Alex. Braun!, in hört. Dahlem. 1910, H. Strauss! (hb. Berol).
Die von Dunal
zweifelnd hierher gezogene var. Magäalenae behandele ich als eine
besondere
Art (n. 43) in der Reihe 4: Glanduliferae. Trotz der auch jetzt noch mangelhaften
Kenntnis der L, campyloclada scheint mir ihre Zugehörigkeit zur Reihe der
Virgatae sicher festzustehen; über ihre Stellung zu den engeren Verwandtender L. virgata wenden wir uas erst nach vollständigerem Material aus der bis
jetzt noch nicht sicher ermittelten Heimat unterrichten können.
I,
:
37.
Lycianthes dendriticothrix
Bitt. n.
sp.
Fruticosa; rami divaricatim dichotome ramosi, superiores teretes,
diam. 2—3 mm, flexuosi,^ pilis stellatis ±_ ve stipitatis vel
partim subsessilibus
centes
4— 5 mm
pallide fascis crebris obsiti,
tandem calves-
diam. cortice rabri-fuscescente levi obtecti; internodia
ca. 2,5—5 cm, in ramis majoribus inferioribus 8—11 cm longa; folia
solitariavelsaperiorafalsegeminatainaequalia;petioli inferiores 11— 13,
superiores solum 4
5
longi, eodem indumento quo rami vestiti;
— mm
Jaminae oblique ovati-lanceolatae, basi plerumque manifeste obliquae
rotundatim vel cuneatim in petiolum angustatae, ad apicem versus
magis sensim angustatae, acutae vel acuminatae, foliorum majorum
laminae ca. 7 4,3 vel 9 3,9 4,5 usque ad 10 4,8—5 cm, foliorum minorum ca. 4,5 2,8 — 6 2,9 cm, omnes membranaceae, supra virides, in vena
media densius, ceterum sparsim pilis stipitatis stellatis obsitae, subtus
in vena media, in venis lateralibus primariis curvatim ascendentibus
in utroque latere 6
7 et in venis lateral, secund. illas reticulatim
conjungentibus +_ ve prominentibus pilis stellatis breviter stipitatis
pallide fuscis
densiusculis, in mesophyllo sparsioribus praeditae;
3-florae, partim
inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, ca. 1
ramis axillaribus abbreviatis foliis parvis (4:3, 2,4:1,8, 1,8:1,4,
1
0,7 cm vel nonnumqaam solam 0,5 0,3 cm) paucis praeditis
inflorescentias axillares 1—2 edentibas; pedicelli graciles, in statu
longi, in statu fructifero elongati, usque
florifero ca. 13—26
ad 28 mm longi, pilis manifeste longius stipitatis dendritice
substellatim ramosis patentibus fere 1—1,5 mm longis fuscescentibus paulum laxioribus instructi; calyx campanulatus,
diam., in parte
longus, ca. 10 11
satis magnus, ca. 9
inferiore connata truncata ca. 4—4,5 mm longus, 10-costatus, in dentes
10 subulati-lineares inaequales alternatim aequales abiens; dentes
longi; calyx
longiores 5—6 (tandem— 7), breviores ca. 4
extus pilis _+ ve louge stipitatis substellatim ramosis plerumque in apicibus acutis raro hie inde glandula parva apicali praeditis
crebris obsitus; gibberes basilares pilorum e cellulis obscurascentibus
:
:
—
:
:
:
—
—
:
:
mm
mm
— mm
mm
inter pilos glandulae rainutae breviter stipitatae sparsae
oecurrunt; corolla rotata, satis magna, diam. ca. 24 mm, loborum
latis stellam formantibus extus praeeipue
partibus medianis ca. 3
ad apicem versus pilis brevibus simplieibus vel partim semel ramosis
formati;
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
376
acutis obsitis; corollae tubus
filamenta glabra, valde
quintum
6,5—7
mm
1,5—2
mm
longus, intus quoque glaber;
2 mm,
ca. 1,5
—
inaequalia, quattuor
longum;
antherae
ellipsoidei-lanceolatae,
utrinque emarginatae, basi cordatae, ca. 6 1,5 mm, in pagina interiore
linea connectiva pilis nonnullis stellatis minutis praeditae, poris
longum, 1
parvis apicalibus; ovarium ovoidei-conicum, ca. 1,5
longus,
latum, glabrum; Stylus stamen lougum aequans, ca. 12
fere rectus, gracilis, glaber; stigma styli apice vix crassius, anguste
clavatum, obtusum; fructum adhuc valde immaturum vidi.
:
in
mm
mm
mm
J.
Columbia, Prov. Bogota: Arracochol und Quebrada grande,
Triana ohne Nr.! (hb. Berol., Brux., Mus. Brit., Vindob.).
38. Lycianthes urnigera Bitt. n. sp.
— mm
Fruticosa; rami superiores subteretes, ca. 2
3
diam.,
pilis densis breviter stipitatis stellatis acutiradiatis ferruglabrescentes lignescentes
gin'eis tomentosi, serius diam. 4—5
3 cm longa; folia inferiora
cortice rubri-fusco obtecti; internodia 1
solitaria false geminata paulum inaequalia; petioli fol. majorum
15
10
longi, eodem indumento
18 mm, fol. minorum 8
mm
—
—
—
denso ferrugineo quo rami
mm
laminae late lanceolatae vel
cuneatim vel subrotundate
in petiolum abeuntes, apice acuminatae acutae in foliis majoribus
ca. 6 3, 7,5 3,4
8 4,4 cm, in foliis minoribus ca. 3,5
5,5 1,8
2,8
3,2 cm, omues supra sordide virides, pilis satis densis subferrugineis stellatis breviter sed manifeste stipitatis molliter
obtecti;
elliptici-lanceolatae, utrinque angustatae, basi
:
:
—
—
—
:
:
subtomentosulae, subtus pallidiores pilis manifeste densioribus pallide ferrugineis molliter tomentosae; inflorescentiae
sessiles axillares
viatis ca. 0,8
pluriflorae, praeterea floribus-in ramulis abbre-
— 1,5 cm longis uni-vel
8— 9 mm
bifoliatis
glomerulatim congestis;
calyx urniformis, ca. 4 mm longus,
5 mm diam., in parte basilari ampliata dentibus abbreviatis
reflexis praeditus, supra in partem collarem tenuiorem
cupulam formantem apice truncatam subquinquelobam ca.
2,5
3 mm altam productus, extus in tota superficie sicut pedicelli
pedicelli ca.
longi;
—
brevissime stipitatis subferrugineis crebris vel densis
rotata, diam. ca. 20 mm, Stella e loborum
partibus medianis lanceolatis crassioribus obscurioribus extus dense
breviter stellati-pilosis ca. 2
latis insignita, usque ad apicem
membranis interpetalariis glabris conjuncta; corollae tubus ca. 1 2
longus, intus quoque glaber; filamenta glabra, inaequalia, quattuor
ca". 0,8
1 mm, quintum ca. 4
longum; antherae sub5,5
aequales, lanceolati-ellipsoideae, utrinque emarginatae, basi cordatae,
in pagina interiore praecipue in linea connectiva pilis paucis stellatis
minutis praeditae, ca. 5
5,5: 1 mm, poris parvis apicalibus introrsis;
ovarium subglobosum, diam. ca. 1,2 mm, glabrum; Stylus rectus,
stamen quintum paulum superans, ca. 9 11
longus, glaber;
stigma styli apice vix vel manifeste crassius, clavatum, ca. 0,8
longum, 0,4 0,6
diam.; fructus non vidi.
pilis
stellatis
obtectus;
corolla alba,
mm
—
—
—
mm
mm
—
—
—
mm
mm
mm
7
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
377
Columbia, Prov. Santander: Ocana, L. Schlim n. 1120!
(Etabliss. botan. et d'horticulture de J. Linden; herb. Bruxell.); ohne
Fundort,
J. J.
Triana!
(Nummer
undeutlich, ob 240?, herb. Mus. Brit.).
39. Lycianthes Sanctae-Marthae Bitt. n. sp.
Fruticosa;
pilis
rami
superiores
teretes,
diam. ca. 4
mm, primo
minutis substellatis accumbentibus crebris obsiti, mox
—
glabrescentes, cortice levi fuscescente obtecti; internodia ca. 6
11 coa
longa (an etiam longiora?); folia superiora saepe false geminata
inaequalia vel folium minus in ramulum parvum iterum floriferum
evectum; petioli foliorum majornm ca. 2,5
3 cm longi, foliorum
minorum ca. 1 1,5 cm longi; laminae late oblongae vel oblongiellipticae, basi rotundate subabrupte in petiolum angustatae,
ad apicem versus quoque rotundatae, paulo infra apicem acuminatae
acutae, fere medio latissimae, majores ca. 12:6,8 usque ad
12,7 7,5 cm, minores ca. 6 3
9,5 5,6 cm, omnes membranaceae,
supra obscure virides et parum nitidae, in vena media et in venis
lateralibus majoribus pilis stellatis minutis valde sparsis obsitae,
subtus pallidiores primo pilis stellatis minutis accumbentibus in venis
et in mesophyllo crebrioribus obsitae, serius et hie quoque fere
glabrescentes; vena media, venae later. prim. in utroque iatere 6
curvatim ascendeütes et venae later. secund.illas reticulatim conjungentes
subtus prominentes, venularum minorum rete subtus satis conspieuum;
inflorescentiae sessiles iater axillas foliorum false geminatorum vel
praeterea
in
ramulis
axillis
foliorum
abbreviatis
in
iterum
minorum, satis multi- (ca. 10 14-vel etiam pluri-?) florae; pedicelli
graci.les, ca. 12
longi, pilis brevibus stellatis sessilibus pauciradiatis accumbentibus sparsis obsiti; calyx cupulatus, ca. 4
longus, diam. ca. 6 mm, margine diaphano truncato integro,
—
—
:
:
—
:
—
—
mm
mm
indistinete plurivenius, dentibus omnino deficientibus, ca.
2 mm infra marginem integrum bullis nonnullis rotundate prominentibus instruetus, subglabrescens, solum pilis stellatis minutis
sparsis obsitus; corolla campanulati-stellata, ca. 18 mm longa, loborum
partes medianae anguste lanceolatae acutae ca. 2 mm latae extus in
plicarum margire et praeeipue ad apicem cucullatum versus pilis
minutis substellatis praeditae; membranae interpetalariae illas margiapices versus angustiores non plane rotatim illos conjunlongus, intus quoque glaber;
gentes glabrae; corollae tubus ca. 2
iilamenta manifeste inaequilonga, quattuor ca. 1,5 mm, quintum
longum, omnia glabra; antherae anguste ellipsoideae, ca.
4,5
6: 1,3
1,5 mm, utrinque emarginatae, in pagina interiore praeeipue in suturis pilis minutis substellatis nonnullis obsitae,
ovarium subglobosura, diam. 1,7 mm,
poris introrsis apicalibus;
glabrum; Stylus rectus, stamen longissimum paulum superaus, ca.
stigma styli apice parum vel vix
longus, glaber;
11,5—12
crassius, anguste clavatum, rotundate obtusum; fruetum nou vidi.
nales ad
mm
mm
—
mm
Columbia: Sierra Nevada de Santa Marta, nahe dem Meeresniveau, Herbert H. Smith n. 1189! (hb. Berol.) sub nom. „Bassovia
Mai blühend.
solanacea B. et N."
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
378
40. Lycianthes pilosissima (Mart. et Gal.) Bitt. n. comb.
Solanum pilosissimum Mart. et Gal. Enum. syn. 11; Bull. Acad.
Braxelles XII, I (1845), 139; Schlechtd. in Linnaea XIX (1846—47),.
300; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 169; Hemsl. in Biol. centr.amer., Botan. II (1881—82), 413.
Partes novellae pilis densis pallide flavidis molliusculae; rami
superiores herbacei, subteretes, diam. ca. 1,5
2,5 mm, pilis simpli-
—
cibus pluricellularibus acutis erecti-patentibus
satis crebris obsiti; internodia 3
superiora false geminata
taria,
petioli graciles,
ca.
2,5
— 3,5
— 6,5
paulum
cm
pallide flavidis
cm
longa; folia inferiora soln
inaequalia; foliorum inferiorum
longi,
superiorum
petioli ca.
2
cm
sicut rami pilis densis simplicibus acutis pallide flavidis sub*
longi,
tomentosi; laminae ovati-oblongae vel oblongi-ellipticae, basi rotundate
ve cuneatim in petiolum apice paulum alatum abeuntes, ad
vel
apicem versus magis sensim angustatae, _+ ve longe acuminatae acutae,
margine saepe dentibus in utroque latere 2 3 acutiusculis
+
—
sinubus rotundatis non valde profundis separatis instructae,
foliorum majorum laminae ca. 8,5
9 4,6 cm, fol. minorum laminae
— 5,5
—
:
3,3 cm, omnes membranaceae, supra obscure virides, pilis
simplicibus longiusculis pluricellularibus acutis in tota superficie
ca.
5
:
crebriusculis obsitae, subtus manifeste pallidiores, pilis pallide flavidis
simplicibus longiusculis praecipue in vena media et in venis lateralibus
primariis densis, in mesophyllo satis crebris molliusculae; veüa media et
venae later. prim. 6
7 ascendentes parum incurvatae subtus manifeste
prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum saepe in furcis ramorum, 3— 4-florae; pedicelli graciles, 2 2,3
—
—
cm
longi, pilis simplicibus pluricellularibus acutis patentibus
calyx cupulatus, ca. 5
diam., in parte inferiore truncata connata ca. 2
flavescentibus densiusculis obsiti;
5,5
— 6 mm
10-costatus,
pallide
mm longus,
mm longus,
dentibus 10 paulum inaequilongis 2—3 mm longis
paulum infra marginem diaphanum truncatum oriundis,
lineari-subulatis
—
extus praecipue in costis et in dentibus pilis 3
4-cellularibus
patentibus longiusculis crebris obsitus, intus in parte basilari infima
connata glandulis nonnullis sparsis praeditus, in mesophyllo circa
costas punctis albidis (arena crystallina!) crebris instractus; corolla
alba et lilacina (sec. eil. Martens et Galeotti), rotata, diam. ca.
lata a calyce non
2 cm, ejus lobi extus in parte mediana ca. 2
teeta pilis densis brevibus obtecti, intus in parte superiore venae
mediae et in plicarum marginibus longitudinaliter pilis brevibus acutis
crebris obsiti; corollae tubus ca. 1,5
longus, intus quoque glaber;
louga, quintum
filamenta inaequalia, duo fere 1,5 mm, duo 2
3
longum, omnia glabra; antherae ellipsoideae, ca. 3: 1 mm, basi
manifeste cordatae, apice parum emarginatae, in pagina inferiore
a basi usque ad paulo infra apicem pilis brevibus acutis
suberebris obsitae, extus glabrae, poris apicalibus parvis; ovariüm
subglobosum, ca. 1,2
diam., glabrum; Stylus reetus, stamen
longissimum aequans, ca. 6,5
longus, glaber; stigma styli apice
parum crassius, obtusum, vix emarginatum; fruetus non vidi.
Mexiko: Oaxaca, Cordillera, H. Galeotti n. 1228! (hb. Vindob.).
mm
mm
mm
mm
mm
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
379
Diese Art unterscheidet sich von den typischen Virgatae durch die einfachen, mehrzelligen Haare, von der weiter unten zu besprechenden Sektion 5.
Simplicipüa durch die ungleiche Länge der Staubfäden, von beiden Gruppen
durch die häufige Ausbildung mehrerer ansehnlichen spitzen Zähne an den
Blattspreiten.
Die folgende unvollständig bekannte Art zeichnet sich von allen übrigen
Pol ymeris- Arten durch die zu je zwei miteinander verklebten Antheren aus:
41.
2—4
Lycianthes coriacea
Bitt.
d.
sp.
Frutieosa; rami divaricatim ramosi, flexuosi, teretes, diam. ca.
mm, in statu novello sicut ceterae partes virides pilis stellatis
pauciradiatis acutis sessilibus vel breviter stipitatis ferruginei-aureis valde sparsis solum in nodis densioribus obsiti, serius
ve glabrescentes,
cortice olivacei-viridi nitido obtecti; internodia
longa; folia solitaria (an semper?); petioli ca. 12
15
longi, supra canaliculati et densius pilis stellatis ferrugineis praediti
quam subtus; lamina magna, coriacea, oblique ovata vel late lanceolati-ovata,
basi manifeste obliqua inaequilateraliter rotundate
abrupte in petiolum abiens, ad apicem versus magis sensim
angustata, in apice ipso plerumque acuminata (acumine acuto saepe
falcatim curvato), ca. 12,5:5,7. usque ad 15,7:7,5 cm, in foliis
minoribus ca. 7 4,7 cm, in statu novello utrinque (praecipue supra
iq vena media et in venis later. prim.) pilis stellatis pauciradiatis
aurei-ferrugineis sparsim obsita, in statu adulto praeter venas
majores (supra) parce stellati-pilosas utrinque glabra, nitida
(supra magis quam subtus), in statu sicco sordide fuscescens, vena
media, venae later. prim. in utroque latere 5
6 curvatim ascendentes
et venae later. secund. tertiariaeque illas reticulatim conjungentes
subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis
longi; calyx campanulatus,
12
foliorum, 6-florae; pedicelli ca. 8
longus, 6—7
6
latus, in parte inferiore connata ca.
ca. 5
longus, in dentes 10 alternatim aequales subulatos
2,5
3
longos abiens, extus sicut pedicelli pilis pauciobtusos ca. 1
radiatis breviter stipitatis vel subsessilibus ferrugineis obsitus; corollam
solum non plane evolutam investigare potui; ejus lobi extus in margine
et in parte apicali cucullata pilis brevibus ramosis densis obtecti, intus
solum in vena media ad apicem versus pilis stellatis pauciradiatis
compluribus instructi; de longitudine filamentorum in flore non jam
satis evoluto certum indicare non queo (verisimiliter unum ceteris
longius); antherarum binae lateraliter inter se conjunctae
(an semper?), quinta libera, omnes lanceolati-ellipsoideae, utrinque
h_
f- 6
—
cm
mm
:
—
— mm
mm
— mm
— mm
mm
ca. 5,5:1 mm, poris apicalibus; ovarium ellipsoideisubglobosum, diam. ca. 1,2 mm, glabrum; Stylus ca. 8 mm longus,
rectus, glaber; stigma styli apice parum crassius, obtusum; fructum
non vidi.
Südliches Columbia: Tüquerres, Straße nach Barbacoas;
Mai blühend.
Triaua n. 3855! (hb. Mus. Brit.)
emarginatae,
—
von mir an dieser Pflanze beobachtete seitliche Verklebung
je zweier Antheren (auf den kurzen Filamenten) mit einander allgemein für
die ausgebildeten Blüten bestätigen sollte, so wäre damit für sie ein Merkmal
festgestellt, das bisher bei keiner anderen Li/cianthes-Arl mit ungleich langeD
Falls sich die
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
380
Staubfäden angetroffen worden ist; aber auch die großen lederigen, beiderseits
(mit Ausnahme der oberseits schwach sternhaarigen Hauptadern) kahlen, glänzenden
Spreiten sind ein gutes Kennzeichen dieser Spezies.
Series 4.
Pili
Glanduliferae
Bitt. n.
ser.
plerumque densi inaequales patentes simplices
stipitati bi-vel triturcati vel
vel ±_ ve
iterum furcati apicibus acutis vel glandu-
losis fascescentes
vel ferruginei; inflorescentiae pauci- (1
calycis dentes 10,
omnes
— 3-)florae;
filamenta inaequilonga, quintum
Frutices verisimiliter divaricatim scan-
satis longi;
ceteris manifeste longius.
—
per Columbiam usque ad Peruviam
boreali-orientalem dispersi.
L. /Sprucei und Magdalenae scheinen näher mit einander verwandt zu sein,
dentes,
a
Mexicone
australi
sind reichlicher drüsig, der Blütenstand bei jener ist 2-blütig, bei dieser
L. Purpusi ist nicht so stark drüsig, sie besitzt einblütige Infloreszenzen;
iD der Art der Behaarung besteht jedoch eine so auffällige Ähnlichkeit zwischen
ihnen, daß es notwendig erscheint, sie in einer besonderen Reihe zu vereinigen.
sie
3-blütig;
L. Purpusi besitzt ebenso wie die beiden Arten der folgenden Reihe
sechs winzige Malflecken am Kronengrunde; der mangelhafte Zustand der getrockneten Blüten von L. Sprucei und Magdalenae gestattet nicht, über das
Vorkommen dieses Merkmals auch bei ihnen etwas auszusagen.
Von den drei hierher gestellten Arten sind mir bislang noch keine Früchte
zugänglich gewesen, ich vermag daher über das Vorkommen oder Fehlen von
Steinzellkörpern in ihren Beeren noch nichts anzugeben ich vermute, daß sie
bei allen dreien fehlen.
;
Heurck et Müll. Arg.) Bitt. n. comb.
Solanum Sprucei van Heurck et Müll. Arg. in Observ. botan.
42. Lycianthes Sprucei (van
(1870), 67.
Fruticosa; rami superiores teretes, diam. 2
3 mm, sicut ceterae
partes virides pilis valde inaequalibus simplicibns vel plerumque irregulariter bi-vel trifurcatis +_ ve stipitatis (pilorum
ramis simplicibus vel iteram furcatis) in apicibus fere semper
glandulosis densis molliuscule ferruginei-subtomentosi; internodia ca. 4
6 cm longa; folia superiora false geminata, inaequalia;
laminae oblique late lanceolatae, basi oblique caneatim in petiolum 0,5
1,5 cm longum angustatae, ad apicem versus magis sensim angustatae,
plerumque acuminatae, apice acutae, nonnumquam subfalcate curvatae,
supra sordide ferruginei- virides vel fere rufescentes, pilis satis crebris
stipitatis bi-vel trifurcatis apice glandulosis obsitae, subtus pallidiores,
subferruginei-virides, pilis manifeste densioribus tenuioribusque stipitatis furcatis apice glandulosis molliuscule subtomentosae, foliorum
majorum laminae ca. 8:3, 10,5:4 usque ad 11,5:4,5 cm, foliorum
minorum ca. 3,4 1,5 5 2 cm; vena media, venae laterales primariae
in utroque latere 5
6 curvatim ascendentes et venae later. secund.
tertiariaeque illas reticulatim coojungentes subtus manifestae; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, plerumque 2-florae; pedicelli
11
graciles, ca. 2 cm longi; calyx cupulati-campanulatus, ca. 10
longus, tubo truncato connato fere 4,5
longo, dentibus .10
paulum inaequalibus alternatim aequalibus subulati-linearibus
ca. 6
8
longis, extus sicut pedicelli pilis densis +_ ve stipiapice
tatis
bi- vel trifurcatis (pilorum ramis
erectis) ferrugineis
glandulosis tomentosus; corolla in specimine Bruxellensi insectis
—
—
—
:
—
—
:
—
mm
— mm
mm
;:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
381
omnino devastata, sec. eil. van Heurck et Müll. A.rg.: »5-ioba, usque
ad tubum brevem plicata, 15 — 17 mm longa, radiis angastis quinta parte longitudinis inter se discretis acute produetis dorso pilis simplieibus parce pubescentibus; filamentis 4 aequalibus brevibus quinto reliquis triplo longiore omnibus
aequalibus 6
longis glabris; pori latiusculi, lateraliter brevissime descendentes, nullomodo orbiculares, nee exigui ut
mm
rigidis inter se discretis: antheris 5
mm
hac in grege saepius oecurrere solent;« Ovarium ovoideum, ca. 1,3
diam., glabram; Stylus gracilis, rectus, ca. 11,5
longus, glaber;
longum,
stigma styli apice vix crassius, aoguste clavatum, 0,9
mm
mm
0,4
mm
diam., apice obtusum, subemarginatum
Ost-Peru, Dept. Loreto:
(hb. Brux.,
bei
fruetum non vidi.
Tarapoto, Spruce n. 4352!
;
Vind).
Rusby (Mem. Torr. Bot. Club IV [1895], 227) gibt Solanum Sprucei auch
für die bolivianische Provinz Yungas an mit dem Vermerk: »a little less tomeneine
tose than Sprue es 4352, the type«. Wahrscheinlich handelt es sich
um
andere
Art.
Magdalenas (Dun. p. var.) Bitt. n. comb.
Solanum campylocladum Dun. var. ß Magdalenae Dun. in DC.
43. Lycianthes
Prodr. XIII, I (1852), 173.
Fruticosa; rami superiores teretes, diam. ca. 2
2,5 mm, ±_ ve
flexuosi; partes novellae virides pilis valde inaequilongis patentibus pallide flavidi-fuscis densis plerisque simplieibus pluricellularibus apice glandulosis (longissimis partim apice acutis) paucis
furcatim dichotomis (ramis elongatis parum divaricantibus) tomentosae: internodia ca.
5 cm longa; folia superiora false geminata, valde
inaequalia; petioli breves,inlaminisminoribus2
4 mm, in laminis
majoribus 3 8
longi, eodem indumento pallide flavidi-fusco quo
rami tomentosi; laminae lanceolatae vel ovati-lanceolatae vel ellipticiovatae, basi obliqua rotundate angustatae, ad apicem versus
sensim angustatae acuminatae acutae vel obtusiores vix acutae, majores
6 4, 7,5 4,6 usque ad 12,5 4,8 cm, minores ellipticae, obtusae, ca. 2,7
2,5—4,5:2,7 cm, omnes membranaceae, supra sordide virides, subtus
pallidiores, utrinque pilis valde inaequilongis patentibus pluricellularibus apice plerumque glandulosis rarius acutis densis obsitae;
subtus pilis simplieibus pili semel vel bis fureati ramis _+ ve divaricatis acutis plures quam supra intermixti; inflorescentiae sessiles
pedicelli 3 cm longi
inter foliorum geminatorum axillas, ca. 3-florae
diam., in parte inferiore
calyx campanulatus, totus ca. 9—10
connata truncata ca. 4,5
longus, 10-costatus, paulo infra marginem
truncatum dentibus 10 lineari-subulatis paulum inaequilongis
ca. 6
7
longis praeditus, extus sicut pedicelli ceteraeque partes
virides pilis valde inaequilongis patentibus densis apice plerumque
glandulosis flavidi-fuscis plerisque simplieibus (rarioribus semel
furcatis) hirsuti-tomentosus
corolla campanulati-rotata, ca. 13
longa, ejus lobi extus in parte inferiore fere glabri, in parte apicali
pilis brevibus paucicellularibus acutis obtecti; corolla plantae originariae insectis destrueta; investigavi alabastrum subapertum plantae
longus, intus
seeundae Bogotensis: corollae tubus ca. 1
1,5
longa, quintum ca.
quoque glaber; filamenta quattuor ca. 2,5
5
longum (in statu evoluto forsan paulo longius), omnia glabra;
—
3—
—
— mm
:
:
:
;
mm
mm
— mm
mm
;
—
mm
mm
mm
3
382
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
antherae ellipsoideae, ca. 5:1
parvis
— 1,3 mm,
utrinque emarginatae, poris
ovarium subglobosi-conicum, diam.
stylas stamen longissimum aequaDs, ca. 10,5
apicalibus;
glabrum;
ca.
mm
1
mm
longus,
Stigma styli apice parum crassias, subclavatum, apice
rotundato obtasum ; fructus non vidi.
Columbia: Im Tal des Magdalenenstroms, Goudot 1846 in hb
PC! (sub nom. erroneo Solanum lentum Kunth nee Cav.); Santa
Fe de Bogota, Goudot! (hb. Goetting., von Grisebach als Solanum
lentum Cav. bestimmt).
Herr Dr. Casimir de Gandolle sandte mir auf meine Bitte von dem
im hb. DC. liegenden Original eine Kopie eines großen Blattes sowie den Jugend
liehen Teil einer Sproßspitze und eine Blüte, "deren Krone leider stark durch
Insekten zerstört war, zur Prüfung; ich konnte auf Grund der mikroskopischen
Untersuchung der sehr charakteristischen Behaarung die Selbständigkeit dieser
von Dunal zweifelnd als Varietät zu S. campylocladum Dun. gezogenen Art
gracilis, glaber;
feststellen.
Die Angabe Rusby's in Bull. Torr. Bot. Cl. XXVI
campylocladum var. Magdalense (sie!) Dun. bei Guanai
beruht wohl auf einem lrrtume.
&
(1899), 152, daß
(Bolivia) vorkomme,
44. Lycianthes Purpusi (Brandegee) Bitt. n. comb.
Solanum Purpusi Brandegee, Plantae Mexic. Purpusianae
in University
of California
Publications of Botany
Vol.
VI,
Nr. 4
VI,
(Aug. 1914), 62.
Fruticosa, verisimiliter scandens; rami teretes, inferiores virgati
±_ ve elongati, internodiis usque ad 9,5 cm longis (vel etiam longi
oribus?), diam. ca. 3 — 5 mm, rami superiores minores et magiIS
abbreviati ±_ ve flexuosi, divaricantes, internodiis 1,5
2 cm longis
rami et ceterae partes virides pilis stipitatis semel vel bis
—
furcatis rarius simplieibus pallidis vel manifeste rufescentibus valde inaequalibus patentibus apieibus acutis vel
partim glandulosis densis
instrueti;
folia
superiora false geminata inaequalia; petioli ca. 1
in foliis majoribus inferioribus
2,7 cm longi,
—
—
inferiora
1,5, rarius
solitaria,
— 2 cm,
pilis furcantibus
vel rarius simplieibus apiceplerumque acutis rarius glandulosis (glandulis plerumqne ellipsoideis) inaequilongis + ve rufescentibus patentibus crebris obsiti; laminae oblongae vel late lanceolatioblongae, plerumque fere medio latissimae, in foliis inferioribus
ramorum validorum ca. 10,5:5 13,5:6,3 cm, in foliis majoribus
ramorum superiorum ca. 8,5:3, 10,3:4,2 usque ad 11:4 cm, i
foliis minoribus ca. 3,5 1,8
4,5 2 cm, omnes basi ^Hverotundat
vel subcordate in petiolum angustatae, ad apicem versus sensi
angustatae, acutae vel acuminatae, membranaceae, supra intense
virides, pilis breviter stipitatis semel stellati-furcatis (ramis 2
]
—
:
—
:
—
simplieibus acutis suberebris in tota superficie obsitae, subtas
pallidiores pilis similibus (plerisque trifurcatis acutis, paucis brevioribus
apice glandulosis) etiam densioribus in tota superficie praeditae vena
7 curvatim ascendentes
media, venae later. prim. in utroque latere 6
et venae later. seeund. illas reticulatim conjungentes subtus manifeste
prominentes; mesophyllum subtus punetis rainutis densis- (arena
vel
—
crystallina!) obsitum
;
inflorescentiae sessiles inter foliorum
;
geminatorum
|
;
|i
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
383
10—
juxta axillam folii solitarii, uniflorae; pedicelli ca.
inferiore
parte
in
magaus,
satis
longi; calyx campanulatus,
11
longus, ejus dentes 10 lineari-subulati
connata ca. 4,5-5
longi paulum infra marginem truncatum
subaequales ca. 6,5—7
axillas vel
mm
mm
mm
pleramque
oriundi; calyx extus pilis plerisque furcatis (apicibus
simplirarius
glandulosis)
minoribus
pilis
in
praecipue
acutis rarius
praeditus;
cibns ±ve intensins rufescentibus patentibus subdensis
non manifeste
corolla alba, etiam in statu evoluto + ve campanulata,
tubo brevi);
sine
longitudine
(petaloram
longo
16
radio ca.
mm
rotata,
mm
latae extus pilis brevibus sparsis
oppositi basi in
obsitae; corollae lobi tres stamini longifilamentoso
viridi praediti,
flavide
pallide
stria
incoloris
venae
latere
loborum partes medianae
ca. 3
utroque
stamini longifilamentoso vicini striis basilaribus
longus, glaber; filamenta qnattaor
destituti; corollae tubus ca. 1,5
longum, omnia glabra; antherae
4
ca.
quintum
longa,
ca. 1,2
manifeste
ellipsoideae, lnteae, intus pallidiores quam extus, utrinque
apicalibus;
parvis
poris
emarginatae, ca. 5:1-1,3 mm, glabrae,
diam., glabrum;
longum, 1
ovarium ovoideum, ca. 1—1,3
longus, glaber;
ca.
aequans,
6,5
fere
longum
stamen
rectus,
Stylus
fructus
subclavati-ellipsoideum
stigma styli apice parum crassius,
cm).
ca.
diam.
1,5
non vidi (sec. cl. Brandegee
corollae
duo
lobi
mm
mm
mm
mm
mm
mm
;
Mexiko: ohne besondere
Standortsangäbe, C. A. Purpus n. 408!
(Botan. Garten Bremen).
Das derOrigmalbeschreibungBraüdegee'sXU gründe Uegende, von mir
noch nicht gesehene Material ist gesammelt in feuchten VYtiJ-dern bei Finca
.,
Mexiquito, Purpus nr. 7011, Type Herb. Univ. Calif. Nr. 173078.
Von meinem Freunde, Herrn Garteninspektor A. Purpus^Bäftiisiädt
erhielt ich vor einigen Jahren ohne Namenbezeichnung Samen dieser Pflanze*
die ihm von seinem Bruder G. A. Purpus aus Mexiko (unter Nr. 408) übersatten;
worden waren ich konnte die Entwicklungsgeschichte dieser Art dafoe*' an
lebendem Material eingehend bis zur Blüte verfolgen; manche Einzelheit der
vorstehenden Beschreibung hätte sich an getrockneten Exemplaren nicht so klar
,
;
oder gar nicht ermitteln lassen.
Die Originalbeschreibung dieser Art ist mir durch die Güte des Herrn
Prof. Dr. H. Schinz in Zürich zugänglich gemacht worden, da mir infolge der
.Kriegsverhältnisse in Deutschland kein Exemplar des betr. Heftes dei »California
Publications« trotz mannigfacher Bemühungen erreichbar war. Brand egee's
Beschreibung weicht zwar in einigen Punkten von meiner Darstellung ab,
so
gibt er an, zwei Staubblätter seien länger als die übrigen und auch seine Beschreibung der Behaarung als »hirsutus«, an den Adern unterseits »stellatopubescens« oder am Kelch »pilis apice stellatim ramosis« würde kaum auf
unsere Art führen
trotzdem aber bin ich überzeugt, daß er dieselbe Art vor
sich gehabt hat, die auch mir lebend vorliegt; besonders bestärkt mich in dieser
Auffassung die von ihm angegebene Blattgröße und die Bemerkung, daß die
—
—
Haare »fusci« seien.
Die Gestalt und Behaarungsverhältnisse der Keimpflanze von L. Purpusi
habe ich im allgemeinen Teil (S. 299, 300 Fig. 2) eingehend dargestellt. Hier
seien noch einige Bemerkungen über eine etwas ältere Pflanze eingefügt, die
noch nicht zur Bildung längerer gestreckter Internodien fortgeschritten ist
(Fig. 4).
Auf die ersten kleinen, breit eiförmigen, stumpfen Laubblätter folgen
ansehnlichere länger gestielte, deren Blattgrund stärker abgerundet, stellenweise
sogar schwach herzförmig ist, während sie gegen die Spitze hin umgekehrt
allmählich verschmälert sind und entweder spitz oder etwas zugespitzt endigen.
Der ziemlich rasche Übergang zu den größeren Folgeblättern geht schon aus
der beigefügten ;Fig. 4 hervor. Die endgültige Form und Größe ist zwar an den
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
384
Blättern dieser mit noch ziemlich gestauchten Stengelgliedern ausgestatteten
jugendlichen Pflanze noch nicht zu sehen: man vergleiche die in die Artbeschreibung aufgenommenen Maße der an kräftigen, noch nicht blühenden, etwas
emporkletternden Langtrieben gebildeten Laubblätter (bis 13,5 6,3 cm auf 2,7 cm
langen Stielen), die Stengelglieder von bis 10 cm Länge zwischen sich lassen, mit
dem bei der Aufnahme größten Blatt der jugendlichen Pflanze (Spreite 6,2 3,2 cm,
Stiel 0,8 cm, Internodien 0,3
0,5 cm lang).
:
:
—
PurpusL Junge Pflanze nach dem Absterben der
Untere Stengelglieder noch wenig gestreckt.- Nat. Gr.
Fig. 4. Lycianthes
Keimblätter,
Die Pflanze ist offenbar im Stande, mit schlanken, langgestreckten Trieben
2
und höher emporzusteigen, bevor sie sich zur Bildung der wieder mehr
gestauchten, gespreizt verzweigten Triebe anschickt, an deren' Gabelungen in
den Blattachseln die einblütigen Infloreszenzen hervortreten.
m
Um
einen gewissen Anhaltspunkt für das Wachstum dieser Art im jugendzu geben, bemerke ich, daß die Aussaat Anfang April 1914
erfolgte, die Zeichnung der Fig. 2 nach einer Pflanze am 25. Mai 1914 verfertigt und die Fig. 4 nach einer Photographie vom 25. Juni 1914 (in natürl. Gr.)
lichen Zustande
hergestellt
worden
ist.
Die
Die Behaarung ist von recht mannigfaltiger Gestalt und Länge.
längsten Haare sind meist einmal oder auch zweimal gegabelt, meist mit lauter
spitzen Enden, seltener in Drüsenköpfchen ausgehend; ihre Zellen sind ziemlich
langgestreckt, besonders die abstehende Basalzelle die Gabeläste stehen meist
schräg aufrecht von einander ab, seltener sind sie stärker gespreizt. Spärlicher
kommen zwischen den großen Gabelhaaren auch völlig einfache, ebenso lange
4— 5-zellige, spitz endigende, abstehende Haare vor, die meist besonders lebhaft
fuchsig braun gefärbt sind; an den Gabelhaaren sind die Äste meist intensiver
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
385
braun als die Basis. Von diesen größeren Haaren gibt es alle Übergänge zu
den kleineren, meist heller gefärbten Haaren, die gewöhnlich nur einmal oder
gar nicht gegabelt sind und die, wie es scheint, häufiger in Drüsenköpfchen
endigen als die großen Haare.
Durchgängig sind aber an sämtlichen grünen Organen die Haare meist
mit spitzen Endigungen versehen und die Drüsenköpfchen jedenfalls viel seltener
L. Sprucei und L. Magdalenae, die
als an den beiden vorhergehenden Arten
wohl die am meisten mit Drüsen ausgestatteten beiden Spezies der Gattung
:
Lycianthes sind.
An den Blattstielen sind die kleinen, einfachen, in ein ellipsoidisches
Drüsenköpfchen endigenden Haare auf der Oberseite erheblich häufiger als
unterseits, besonders nahe der Basis sind sie in der oberseitigen Rille zahlreicher als an anderen Teilen der Pflanze.
Da ich die Kronen der L. Purpusi im frischen Zustande untersuchen
konnte, so fielen mir auch die zarten blaß gelblich grün gefärbten Saftmalstreifen
am Kronengrunde auf, die sich an getrocknetem Material wohl kaum hätten
nachweisen lassen. Die drei von dem langfädigen Stamen abgekehrten Kronlappen haben am Grunde (oberhalb der kurzen Kronröhre) jederseits von der
farblosen Mittelader je einen blaß gelblich grünen Streifen; es sind also insgesamt sechs solcher wenig auffälliger langgestreckter Saftmalflecken in jeder
Blüte vorhanden. Die beiden das langfädige Staubblatt flankirenden Kronlappen
besitzen keine grünliche Streifung am Grunde.
Ob sich ähnliche zarte Malflecken oder Streifen auch bei den offenbar
nahe verwandten Spezies L. Sprucei und L. Magdalenae vorfinden, ließ sich
an den z. T. in schlechtem Erhaltungszustande befindlichen getrockneten Blüten
dieser beiden Arten nicht feststellen.
Bislang habe ich durch Bestäubung der Narben, auch von verschiedenen
Exemplaren derselben Aussaat, im Gewächshause keinen Fruchtansatz erzielen
können; die Kelche bleiben allerdings nach Fremdbestäubung oft längere Zeit
nach dem Abfallen der verwelkten Krone sitzen und vergrößern sich merklich,
es kommt jedoch niemals zu einer erkennbaren Vergrößerung des Fruchtknotens;
nach einiger Zeit lösen sich die Blütenstiele am Grunde ab und fallen zu
Boden. Ob dies auf ungenügende Kulturbedingungen zurückzuführen ist, vermag
ich nicht anzugeben; die Pflanze scheint nach meinen Erfahrungen warmer uud
zugleich feuchter Luft zu bedürfen und ist gegen Temperaturschwankungen
offenbar empfindlich.
Series 5.
Tricolores
Bitt. d.
ser.
—
5-cellulares acuti;
simplices 3
calycis dentes 10, breves vel breviusculi, longitudineinaequali; corollae
fundus supra insertionem filamentorum triam breviorum in latere
superiore floris (in lobis tribus ad zenithum spectantibus) maculis
binis flavi-viridibus parvis notatus; filamenta manifeste inaequalia;
inflorescentiae 3
7-florae.
Frutices vel suffrutices erecti vel recti,
Granula
ca.
1
—
sclerotica desunt;
pili
—
1,5
m
alti.
Patria: Mexico australis, Guatemala.
Großart:
Lycianthes tricolor sensu ampl.
Bitt.
n.
sp. collect.
Characteres seriei.
Die beiden hierher gehörigen Arten sind so nahe mit einander
verwandt, daß es geboten erscheint, sie in eine Großart zu vereinigen.
45. Lycianthes tricolor (Moc. et Sesse ex Dun.) Bitt. n. comb.
Solanum
tricolor
Moc.
et
Sesse
pl.
Mexic.
ic.
pict.
ex Dun. in
Poiret Encycl. Suppl. III (1813), 756; Dun. Sol. Syn. (1816), 24;
Dun. in DC. Prodr. XIII, I, (1852), 169; Hemsley in Biol. Centr.-
Amer., Botan.
August
1919.
II
(1881—82), 416.
XXIV, 25
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
386
Solanum monodynamum Vis. Ind. sem. hört. Patav. (1841), 3.
Solanum nyctaginoides Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 172;
Hemsley in Biol. Centr.-Amer. Botan. II (1881—82), 412.
— 1,5 m
rami superiores
Frnticosa,
diam.
— 4 mm, dichotome ramosi, pilis pallide flavescentibus inaequica.
ca.
2
1
simplicibus
longis
parum incurvatis
alta;
teretes,
3— 4-cellularibns
acutis
patentibus
molliter pubescentes, serius ±_ ve
glabrescentes, cortice viridescente levi obtecti; internodia 1,5—10 cm
satis
crebris
longa; folia inferiora solitaria, superiora false geminata inaequalia; petioli 1
4 cm longi, eodem indamento
1,5, in foliis inferioribus robustis
quo rami vestiti; laminae late lanceolatae vel late ovati-lanceolatae,
majores in ramis superioribus 7,5 3,5
9 5 cm, minores ca. 4:2—
5 2,5 cm, in ramulis lateralibns abbreviatis floriferis saepe solum
2 2,5 0,7
1 cm, in ramis inferioribus robustis usque ad 12,5 6,5 cm
attingentes, omnes utrinque angustatae, basi rotundate longe cuneatim
in petiolum alatum aUeuntes, ad apicem versus cuneatae paulum
acuminatae subacutae vel apice ipso obtusiusculo, membranaceae,
supra laete vel +_ ve sordide virides, subtus pallidiores, in utraque
pagina pilis pallide flavescentibus simplicibus inaequilongis 3 4-
—
:
—
—
:
:
—
—
:
:
—
cellularibus acutis satis crebris obsitae, subtus molliores
quam
supra;
vena media, venae laterales primariae in utroque latere 4 curvatim
ascendentes et venae later. secund. exteriores subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum,
3
5-florae; saepe quoque ramuli abbreviati 1 2 cm longi juxta
inflorescentias oriundi iterum foliis minoribus instructi in quorum
axillis inflorescentiae laterales una vel duae inveniuntur; pedicelli
—
ca.
6
—
2
—7
— 2,3
mm
longus,
1
in
mm
longus,
— 4 mm
trnncatum diaphanum
inaequilongis alternatim aequalibus
paulo infra marginem
subulati-linearibus
— 3 mm
—
calyx campanulatus, ca. 5
6
parte inferiore connata truncata ca. 3
longi;
10-costatus,
dentibus
ca.
cm
diam.,
longis instructus, extus
sicut pedicelli pilis pallide
subpatentibus apice +. ve incurvatis saepe
crebris obsitus, intus in parte inferiore connata glandulis minutis
breviter stipitatis satis crebris praeditus, praeterea in mesophyllo
punctis minutis crebris albidis (e cellulis arena crystallina impletis)
sicut laminarum pagina inferior +_ ve manifeste notatus; cor oll a
rotata, pentagona, ca. 1,5 cm longa, diam. ca. 2 2,9 cm, albida,
latae
loborum partes medianae anguste lanceolatae ca. 2
flavidis simplicibus acutis
—
extus dilute purpurei-luteae, intus purpureae
mm
(sec.cl.
—
Dunal),
3-cellularibus
extus supra calycem tota longitudine pilis brevibus 2
acutis subdensis obsitae, apice acutae et paulum cucullatae, fere
usque ad apices membranis interpetalariis tenuioribus glabris subrotatim conjunctae; corollae fandus supra insertionem filamentorum trium breviorum in latere superiore floris (in lobis tribus ad
zenithum spectantibus) maculis binis flavi-viridibus parvis
notatus; corollae tubus ca. 2
longus, intus quoque glaber;
longa,
filamenta glabra, valde inaequilonga, quattuor ca. 1
1,7
quintum 4,5
longum; antherae ellipsoideae, utrinque emarginatae,
1,3mm, extus sparsius, intus in suturis et in margine
ca. 4: 1
mm
—
mm
—
mm
—
!
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
387
pilis nonnullis simplicibus 3-cellularibus subaccumbentibus acutis obsitae, poris apicalibus introrsis parvis; ovarium
subglobosum, diam. ca. 1,8 2 mm, glabrum; Stylus rectus, ca. 8
longas, stamen longissimum aequans, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, subglobosum, surrectum, obtusum vel vix emarginatum;
crebrius
—
mm
—
3 cm longi calyx in statu fructifero
patelliformiter cupulatus, diam. in parte connata ca. 5
6 mm, lobis
pedicelli fructiferi erecti, ca. 2,3
non manifeste auctis
5—7 mm; semina
;
—
— 3 mm
ca.
24,
longis; bacca globosa, rubra, diam. ca.
oblique reniformia, valde lenticulariter
applanata, ca. 3 2,2 0,5 mm, margine paulum incrassato, minute
reticulata, in statu sicco fuscescentia.
Mexico: ohne besondere Standortsangabe, Alaman in hb. DC.
(Original zu Sol. nyctaginMes Dun.); Berlandier n. 553! (hb. Paris,
sub nom. Solanum phillyraeoides Kunth, hb. Vindob.) Karwinski (hb.
:
:
;
Monac); Uhde
n.
!
874! (hb. Berol.).
Uhde n. 874 hat durchgängig etwas schmälere Blätter als die in den
und fünfziger Jahren des verflossenen Jahrhunderts in verschiedenen
vierziger
botanischen Gärten kultivierte Form, die Dunal bei seiner Beschreibung vorgelegen hat.
Durch die Güte des Herrn Dr. Casimir de Gandolle erhielt ich von
dem ersten Original zu Sol. nyctaginoides Dun. ein Blatt und eine Blüte geliehen;
ich habe mich von der schon vorher von mir vermuteten Übereinstimmung dieser
Art mit L. tricolor überzeugen können; die schmutzig bräunliche Farbe der Behaarung ist wohl auf die Art des Trocknens zurückzuführen (Dunal's Bezeichnung:
ochracei-fuscescens trifft übrigens nicht zu).
Auch von dem bei Dunal an zweiter Stelle zitirten Original zu S. nyctaginoides: Berlandier n. 553 habe ich zwar nicht die Belege aus den von ihm
angeführten Herbarien, aber den offenbar damit übereinstimmenden aus dem
Pariser Herbar gesehen (siehe oben); auch diese Pflanze gehört zu L. tricolor.
Var. flavidipila ßitt n. var.
Fruticosa, usque ad 3
alta; dense ramosa; partes novellae
pilis simplicibus acutis flavidis (manifeste intensius quam in typo
neque tarnen aureis ut in var. prirnoaurata) hirsuti-subtomentosae;
laminae molles, subtus secundum venas pilis yix densioribus praeditae quam in mesophyllo, solum subtus in axillis venarum later.
prim. pilis paulum densioribus flavidis instructae; laminae ca. 6,5
8:3 4,2 cm, acutae vel paulum acuminatae; inflorescentiae 6 7-
m
—
florae;
calycis
breviores 1
— 1,5 mm
—
—
longiores 1,5
2,5 mm,
longi; ceterum flores fere sicut in typo, violacei-
dentes
alternatim aequales,
Lehmann).
Guatemala: Ränder
albi (sec.
cl.
des dichten Waldes an den oberen Nordwesthängen des Vulkan de Agua, 2500 m ü. M., F. C. Lehmann n.
1486! (hb. Barb.-Boiss., Berol.), Mai blühend; Wasservulkan bei
3200 m ü. M., Raimann! (hb. Vindob.
S. Maria, Laubholzregion 2200
sub nom. erron. „Solanum pilosiusculum" Mart. et Gal.).
Nach Lehmann n. 1486 (sched. in hb. Barb.-Boiss.) kommt diese Art
auf den Altos über Tecpam in Guatemala mit violettblauen Blüten vor; ob die
typische mexikanische Form?
—
Var.
primoaurata
Bitt.
n.
var.
Partes novellae pilis simplicibus acutis rigidulis densis intense
flavidis
(subaureis) hirsuti-subtomentosae, laminae quoque serius
praecipue subtus secundum venam mediam et venas laterales primarias
25*
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
388
manifeste densioribus flavis (subaureis) praeditae, sicqaoquepetioli
laminae fere eadem forma atque magnitudine qua in
7,5:3,5—4 cm, satis longe acuminatae; inflorescentiae
plerumque 6-florae; calycis dentes alternatim aequales, longiores 3—4,
breviores ca. 1,5
longi; corolla diam. ca. 2,5 cm; filamenta
2
4 breviora ca. 1,5—2 mm, quintum 4 4,5
loDgum; antherae
lanceolati-ellipsoideae, ca. 4: 1,2 mm, parce pilosae; Stylus ca. 8,5
longus, stigma styli apice manifeste crassius, rectum, subglobosum;
bacca globosa, diam. ca. 8
semina satis magna, reniformia, valde
applanata, ca. 3
3,5:3:0,6 mm, margine paulum prominente,
manifeste reticulata, pallide rubri-fuscescentia.
pilis
pedicellique;
typo, ca. 7
—
—
mm
—
mm
mm
mm
Guatemala: Volcan
Salvin
;
de Fuego, Grat über den Calderas, Osbert
und fruchtend.
(hb. Vindob.), Sept. blühend
!
Yar. hirsutior Bitt n. var.
Tota planta in omnibus partibus viridibus pilis manifeste densioribus longioribusque patentibus simplicibus pallide flavidis obtecta;
calycis dentes alternatim aequales, longiores 2
2,5 mm, breviores
1
longi; corollae, staminum et gynaecei forma et magnitudo
1,5
fere eadem quae in typo.
Mexiko: Castresana, Liebmann, pl. mexic. n. 1438! (hb. Haun.).
—
—
mm
46. Lycianthes arrazolensis (Coult. et Donn. Sm.) Bitt. n. comb.
Solanum
XXXVII
arrazolense
(1904), 421.
Fruticosa vel
Coult.
suffruticosa,
et
Donn. Sm.
ca. 0,8
—
1
m
in
alta,
recta;
rami inferiores robustiores adhuc vegetativi
diam.,
teretes,
6
cm
Gazette
dense ramosa,
ca.
4,5
— 5 mm
longis,
pilis simplicibus
striis atri-violaceis crebris
angustis inaequilongis
internodiis
—
— 7,5
Botan.
— 5-cellularibus albidis erecti-patentibus
acutis 3 4, rarius
satis crebris obsiti,
folia ramorum inferiorum robustorum solitaria,
eorum petioli 2 5,5 cm longi ad apicem versus alati, laminae late
lanceolatae utrinque sensim angustatae basi longe cuneatim in petiolum
abeuntes ad apicem versus sensim cuneatae acutae vel acuminatae,
nonnumquam paulum falcatae, saepe 12,5 15,5 5,5 6 cm, membranaceae, utrinque laete virides, subtus paulum pallidiores, margine
praecipue in statu novello intense atri-violaceo, utrinque pilis albidis
praediti;
—
—
—
:
—
4-cellularibus in tota superficie satis crebris
simplicibus acutis 3
molliusculae; vena media, venae later. prim. in utroque latere 7
curvatim ascendentes et venae later. secundariae tertiariaeque illas
reticulatim conjungentes subtus manifeste prominentes; rami superiores florentes diam. ca. 1—2,5 mm, dichotome ramosi, internodiis
brevioribus ca. 1,5
3 cm, eodem indumento et striis atriviolaceis
praediti quo rami inferiores
folia superiora plerumque false geminata
inaequalia, majorum petioli ca. 0,5—1
1,5 cm, laminae 5,5:2,5,
8,5 4 usque ad 9,5 4,5 cm, minorum petioli ca. 0,2
0,5 cm, laminae
ca. 0,8 0,6
4 1,9 cm, omnes utrinque eodem indumento molliusculo
quo folia inferiora praeditae, in margine praecipue in statu novello
intense violaceae; inflorescentiae in axillis foliorum sessiles,
—
;
—
:
:
—
:
:
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
389
plerumqae 4-, rarius usque ad 6
ca.
10—15
mm
— 7-florae;
graciles,
pedicelli
longi; calyx breviter campanulatus, in parte inferi-
—
mm longus, diam. ca. 3 3,5 mm, paulum
marginem truncatum in dentes 10 virides subulati-lineares
breves inaequales alternatim subaequales (longiores 1
1,5 mm,
breviores 0,5 mm) patentes abiens, extus sicut pedicelli et ceterae
ore connata truncata ca. 2,5
infra
—
pilis
simplicibus curvatim erectis acutis crebris
corolla alba, rotata, pentagona, diam. ca. 2 cm,
loborum partes medianae ca. 3 mm latae lanceolatae acutae apice
paulum cucullatae infra glabrae ad apicem versus pilis brevibus paucicellularibus acutis densis obtectae fere usque ad apicem membranis
interpetalariis tenuioribus glabris inter se conjunctae; corollae tubus
pro floris magnitudine modica nonnumquam satis longus, ca. 1,5—2 mm
longus, intus quoqae glaber; corollae fundus supra insertionem
filamentorum trium breviorum in lateie superiore floris (in lobis
tribus ad zenithum spectantibus) maculis binis flavi-viridibus
parvis notatus; lobi duo ad terram versus spectantes basi immaculati
partes
virides
obtectus;
sunt;
filamenta
alba, glabra,
valde inaequalia, bina
ca.
mm
mm, quintum
1mm,
(infimum) 4
longum;
antherae luteae, aequales, lanceolati-ellipsoideae, utrinque emarginatae, basi manifeste cordatae latioresque, parvae, ca. 2,5
3:0,7 mm,
in utraque pagina glaberrimae, poris parvis apicalibus introrsis;
ovarium subglobosi-ovoideum, ca. 1
longum, 0,8
1
1,5
diam., glabrum; Stylus stamen longum aequans, ca. 7
longus, ad
apicem versus incurvatus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius,
capitati-subglobosum, obtusum; pedicelli fructiferi recti, ca. 14
24
longi, ad apicem versus sensim manifeste incrassati; calyx fructifer
manifeste auctus, patelliformiter capulatus, diam. in parte conifata
ca. 6,5 mm, dentibus vix auctis crassiusculis patentibus longioribus
longis; bacca globosa, diam.
1
ca. 1,6—2 mm, brevioribus 0,5
altera bina
ca.
1,3
—
—
— mm
mm
mm
—
6
— 7 mm, immatura saturate
—
viridis,
mm
mm
matura coccinea; semina oblique
1:1: 0,5 mm, albida vel pallide
reniformia, lenticulariter applanata, ca.
flavida,
minute reticulata; granula sclerotica desunt.
Guatemala, Dept. Guatemala: Arrazola, ca. 1800 m
April blüh., Heyde und Lux in Donn. Smith, pl. Guatemal.
4736! (hb.
ü.
etc.
M.,
n.
Berol,).
Mexico, Staat Morelos: nasse Barranca oberhalb Cuernavaca,
2100 m u. M., Pringle n. 6505! (hb. Berol., Monac, VratisJ.); nasser
Berg-Canon oberhalb Cuernavaca, 2100 m ü. M., Pringle n. 6877!
(hb. Berol., Monac, Vratisl.), unter dem Namen: Solanum nyctaginoides
Dun.
Juni blühend.
—
Ich habe diese Art seit mehreren Jahren in Kultur aus Samen, die ich
der Güte meines Freundes Garteninspektor A. Pu rpus-Darmstadt verdanke, der
sie von seinem Bruder Herrn C. A. Purpus ohne Namen und genaueren Fundort
aus Mexiko erhalten hatte. Es war mir auf diese Weise vergönnt, diese Art
lebend gründlicher in den verschiedenen Entwicklungsstadien zu untersuchen
als es am getrockneten Material allein möglich gewesen wäre.
Die Keimpflanze habe ich auf S. 300, 301
anderen Arten aus dieser Gattung dargestellt.
(Fig. 3)
im Vergleich mit zwei
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
Fig. 5. Lycianthes arrazolensis.
Junge Pflanze nach dem Absterben der
Keimblätter und der ersten Laubblätter (etwa IV2 Monate älter als die Keimpflanze in Fig. 3, genau gleichalterig mit dem Exemplar von L. Purpusi in
Fig. 4).
Nat. Gr.
Iq ähnlicher Weise wie Fig. 4 (S. 384) für L. Purpusi führe ich in Fig. 5
ein älteres Stadium von L. arrazolensis vor, an dem sich der Übergang von
den anfänglich mehr gestauchten Triebgliedern mit ihren kurzen stumpfen
Blättern zu den gestreckteren Internodien mit den längeren, schmäleren
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
391
•
beiderseits allmählich zugespitzten Spreiten klar verfolgen läßt. Im Gegensatze zu der gleichalterigen, am selben Tage (25. Juni 1914) photographiertcn
Pflanze von L. Purpusi (Fig. 4) besitzt der Haupttrieb bei L. arrazolensis bereits
merklich längere Internodien und eine reichlichere Entwickelung z. Zt. noch
kurzer Seitentriebe in den Achseln der unteren Blätter. Später macht sich
dagegen bei L. Purpusi eine erheblichere Streckung der oberen Internodien
geltend, so daß sie dann mit ihren rutenförmigen Trieben die L. arrazolensis
im Längenwachstum überholt.
und
Über das Verhalten der beiden Arten in der Kultur ist zu bemerken, daß
L. arrazolensis sich merklich widerstandsfähiger gegen Temperaturschwankungen erwies als L. Purpusi: diese entwickelte sich nur im wärmer temperirten
feuchteren Gewächshause leidlich und gelangte nur dort zur Blüte, ohne Frucht
anzusetzen; im Sommer ins freie Land versetzt, brachte sie die Blütenknospen
nicht zur Entwickelung und kümmerte unter den gleichen Bedingungen neben
L. arrazolensis, die auch im Freien während des Sommers meist gut gedeiht,
blüht und manchmal reife Früchte mit keimfähigen Samen entwickelt. Besser
noch als im Freien ist Wachstum und Fruchtentwicklung der L. arrazolensis
im Kalthause. Das Verhalten in der Kultur entspricht dem Vorkommen beider
Arten in der Natur L. Purpusi gedeiht offenbar nur in den feuchteren, tieferen
Lagen, L. arrazolensis kommt dagegen in einer höheren Region vor.
Im lebenden Zustande fällt an den Fruchtstielen der L. arrazolensis dicht
unter dem Kelch eine zwiebeiförmige Verdickung von etwa 3,5 4
Durchmesser auf, die sich auf dem Querschnitte als innen solide und mit zartem,
parenchymatischen Gewebe erfüllt zeigt; die Gefäßbündel treten in diesem oberen
verdickten Teile des Fruchtstieles etwas weiter auseinander.
:
— mm
Die Fruchtstiele lösen sich bei der Reife an ihrem Grunde und fallen
zusammen mit dem Kelche und den Beeren
ab.
In den Zellen der Beerenwand sind bei der Reife ausschließlich ellipsoidische karminrote Chromoplasten reichlich vorhanden in dem inneren saftigen
Gewebe (Fruchtfleisch) überwiegen die gelben, lang spindelförmigen Carotinkrystalle über die karminroten Chromoplasten. Im Fruchtfleische sind außerdem
ziemlich viele farblose Zellen mit reichlichem Krystallsand erfüllt anzutreffen.
;
Var. patentipila Bitt. n. var.
Partes novellae virides pilis patentibus pallide flavescentibus
densiusculis rigidiusculis obtectae; laminae breviores quam in typo,
ovati-ellipticae, ca. 5
5,5 3 cm, utrinque sensim cuneatim angustatae,
—
:
apice acuto vel obtusiuseulo;
2
floriferi graciles,
— 2,5 cm
inflorescentia ca.
calycis dentes breviusculi, ca. 1
—
Mexiko: Oaxaca, 1750
Mexico
n.
3— 5-flora;
pedicelli
longi, pilis patentibus satis crebris praediti;
1,5
m
ü.
mm longi;
corollae diam. ca. 2 cm.
M., Conzatti et Gonzalez, pl. of
1071! (hb. Berol. ex hb. A. Gray).
Diese Form stimmt in der Blütengröße mit L. arrazolensis überein, in
der Blattform mehr mit L. tricolor, ist aber von beiden durch erheblich kleinere
Blätter verschieden.
Granula
vel
breviter
Series 6.
Caribaccolae
sclerotica
desunt;
stellati-ramosi
Bitt. n.
ser.
breves vel minuti subfurcati
acuti tandem plerumque +_ ve evanidi
pili
(L. fugax tarnen in foliorum pagina inferiore semper dense breviter
stellati-tomentosa) calycis dentes fere semper breves vel partim vix
prominentes (in L. fugaci var. fiexuosa sola usque ad 2 3
longi);
;
—
mm
filamenta valde inaequalia
in L. geminata et fugaci, parum inaequalia in L. stellata.
Frutices
verisimiliter omnes +, ve divaricatim scandeutes.
Species una (L.
corolla rotata vel campanulati-subrotata;
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
392
Jamaicam, altera (L. fugax) insulam Sto. Domingo (Haiti),
Americae australis oram septentrionalem a Columbia usque ad
Guianam gallicam incolens, ergo mare Caribaeum partim circumdantes.
stellata)
tertia
47. Lycianthes geminata (Vahl) Bitt. n. comb.
Solanum geminatum Vahl Eclog. Am.
pl. I
I
(1796), 21; Pers. SyD.
(1805) 222; Dun. Hist. Sol. (1813), 177; Dun. Sol. Syn. (1816),
24; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 168.
Solanum sylvaticum Humb. et Bonpl. ex Dan. Solan. Syn. (1816),
24; H. B. K. Nov. gen. et spec. pl. III (1818), 37; Dun. in DC.
Prodr. XIII, I (1852), 169.
non Schlechtdl.
—
nonnumquam ±_ ve tortuosi,
diam., lineis decurrentibus parum prominentibus, primo virides, in statu novello sicut ceterae partes virides
Fruticosa, scandens; rami flexuosi,
subteretes, ca. 1,5
— 2,5 mm
pilis brevibus subfurcatis vel breviter stellati-ramosis
a cutis sparsis obsiti, serius glabrescentes, cortice pallide fuscescente
levi obtecti; internodia 1,5—4,5 cm longa; folia inferiora solitaria,
superiora saepe false geminata inaequalia; petioli foliorum inferiorum
majorum satis longi, 2 2,4 cm longi, foliorum superiorum breviores,
longi, in tota superficie, praecipue in canaliculo
ca. 8
10
superiore pilis brevissimis ±_ ve stellati-ramosis acutis obtecti; lamina
ovata vel ovati-elliptica, in foliis inferioribus majoribus solitariis
9
10): 4
4,7 cm, basi rotundate vel obtusate abrupte
9,5 (raro
(rarius magis sensim) in petiolum angustata, ad apicem versus sensim
angustata ±_ ve longe acuminata acuta; lamina utrinque sensim vel
Hr ve abrupte angustata, rarius acuminata, plerumque obtusa, usque ad
9 4 cm, in foliis minoribus ca. 1,6 1
5 2,5 cm; laminae omnes supra
obscure virides, primo in tota superficie, praecipue in vena media pilis
breviter ramosis acutis brevibus obsitae, serius fere glabrescentes,
subtus pallidiores, primo pilis parvis ramosis acutis sparsis obsitae,
serius fereglabrae, punctis minutissimis albidis crebris instructae;
vena media et venae laterales primariae in utroque latere 5 7 curvatim
ascendentes subtus prominentes; ramorum furcationes pilis ramosis
brevibus crebrioribus instructae; inflorescentiae sessiles in axillis
longi; calyx
foliorum, 1
5-florae; pedicelli graciles, 12
15
campanulatus, ca. 4
longus, diam. 5
6 mm, parte connpta ca.
3
longa, fere glaber, 10-costatus, dentibus 10 subulatilinearibus paulo infra marginem truncatum diaphanum oriundis parum
inaequalibus ca. 0,5
2
longis; corolla rotata, pentagona, satis
magna, 2 2,7 cm diam., Stella 5-radiata e loborum partibus medianis
extus praeter apices dense papillosos fere glabris formata; corollae
tubus 1,5
2
longus; filamenta valde inaequalia, duo ca.
0,8 mm, duo ca. 1
2,5 mm) quintum
1,5 mm, (rarius quattuor
4,5
longum, omnia glabra; antherae subaequales 4 5 1
5,5
—
—
mm
—
—
—
:
:
—
:
—
—
—
mm
mm
—
— mm
—
1,2
mm,
parvis
1
—
mm
1,5
paulum
basi
—
— mm
mm
—
profunde cordatae,
2—
apice
—
parum emarginatae,
—
:
poris
mm
longum,
2
apice introrsis; ovarium conicum, ca. 1
diam., glabrum; Stylus stamen longum fere aequans vel
superans, 9
10
longus, rectus; stigma styli apice paulum
mm
crassius,
— mm
clavatum, apice obtusi-rotundatum ;
pedicelli fructiferi
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
393
recti, robustiores; calyx fructifer ampliatus, diam. ca. 8 mm, patelliformiter subcupalatus, punctis albidis (arena crystallina) notatus,
auctis; bacca globosa, diam. 6 mm; semina
oblique reniformia, lenticulariter applanata, minute
reticulata, in statu sicco fuscescentia; granula sclerotica desunt.
dentibus non vel
numerosa
parum
(ca. 65),
Französ. Guiana: Cayenne,
Dr. von Rohr, n. 93! (hb.
Vahl
Haun., Vahl's Original).
Nord-Venezuela,
Staat
Bordones, in Wäldern, Humboldt
Staat
Bermudez:
Cumana
bei
Bonpland! (hb.
u.
und
Berol.).
Zulia:
Maracaibo, Plee (hb. Paris.), eine reichlich
schlanken (1,5— 2 cm langen) Fruchtstielen
und schmalen Kelchzipfeln von schließlich 2 2,5
Länge.
fruchtende
Form mit
2—3
—
Nördliches Columbia: Santa
mm
Marta, Balbis misit 1822! (ex
hb. Kunth, hb. Berol.); Baranquilla, Bertero! (sub nom. Solanum
sylvaticum H. B. K. und S. fugax Willd., hb. Berol., Monac).
Diese Art unterscheidet sich von der habituell ähnlichen L. stellata leicht
durch die erheblich ungleiche Länge der Staubfäden.
Sie ist früher in botanischen Gärten offenbar längere Zeit kultiviert worden,
so liegt ein Beleg im Herb. Vindob. Palat, aus dem Botan. Garten Wien, 1860
gesammelt. Die kultivierten Exemplare haben teilweise am Grunde etwas mehr
zugespitzte Spreiten und etwas größere Blütenorgane.
48. Lycianthes fugax (Jacq.) Bitt. n. comb.
Solanum fugax Jacq. Collect. IV (1790), 123; Jacq. Ic. pl. rar.
II (1786—93), 11, tab. 324; Willd. in Linn. Spec. I, 2 (1797), 1027;
Pers., Syn. pl. I (1805), 222; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 167;
S. uniflorum Dun. apud Poir. Encycl. Suppl. III (1813), 757;
Dun. Sol. Syn. (1816), 23; Roem. et Schult. IV (1819), 608; Spreng.
Syst. Veget. I (1825), 685; G. Don, Hist. IV, 420; Walp. Repert.
III (1844—45), 62; Dun. in DC. Prodr. XIII, I, 163; O. E. Schulz
in Urban, Symb. Antill. VI (1909), 185;
*S. dichotomum L. C. Rieh. ap. Dun. in Poir. in Encycl. Suppl.
III (1813), nomen nudum.
Fruticosa, ca.
1
m
alta;
rami
teretes,
ca.
1
— 2,5 mm
diam.,
valde flexuosi, satis crebre divaricati-furcatim ramosi, in
statu novello pilis minutis stellatis obsiti, mox glabrescentes,
fuscescente sei ins sordide cinerei-fusco obtecti, lenticellis
parvis prominentibus crebris verrueosi; internodia in ramis majoribns
5
2 cm longa; folia superiora
9 cm, in ramulis superioribus 1
longi,
plerumque false geminata inaequalia; petioli 3—7 10
pilis minutis stellatis obsiti; Jaminae lanceolati-ellipticae vel oblongiellipticae, basi sensim euneatim in petiolum abeuntes, apice ±_ ve
cortice
—
—
—
mm
obtusae vel rotundatae, ca. 2:0,8, 2,7: 1, 3,6: 1,2, 4:1,1, usque ad
5,5 1,5 cm, supra primo pilis minutis stellatis ob sitae serius
obscure virides glabrae, vena media et venis lateralibus curvatim
ascendentibus in utroque latere ca. 3
4 +_ ve supra impressis subtus
prominentibus, subtus pallidiores, cinerascentes, saepe fere
albidae, pilis minutissimis, stellatis densis breviter tomen:
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
394
tosulae; inflorescentiae
— 2 cm
sessiles in axillis foliorum,
uniflorae;
ad apicem versus paulum incrassati,
sparsim, ad apicem versus paulo crebrius pilis minutis stellatis obsiti;
calyx cupulati-campanulatus, ca. 2
3
longus, diam. ca. 4
5 mm,
dentibus 5 10 inaequilongis ca. 0,3 1
longi s (in varietate
longioribus) lineari-subulatis paulo infra marginem truncatom oriundis
vel partim deficientibus praeditus, extus pilis minutis stellatis
obsitus; corolla alba, campanulati-subrotata, diam. ca. 2,5 cm,
clausa tandem
1,7 cm longa; loborum partes median ae („Spiegel")
supra flavidae ca. 2
latae extus solum prope apicem acutum
pilis brevibus acutis nonnullis obtectae, membranas interpetalarias
glabras superantes; corollae tubus ca. 1^5
longus, intus quoque
glaber; filamenta glabra, inaequilonga, quattuor ca. 1
1,5
longa, quin tum ca. 5
6
longum; antherae lanceolati-ellipsoideae, basi manifeste cordatae, ad apicem versus angustatae, ca.
4,5
5:1 mm, poris apicalibus parvis introrsis; ovarium ovoideum,
ca. 2
diam., glabrum; Stylus fere rectus, apice
longum, 1,2
vix incurvatus, ca. 10
longus, stamen longum fere aequans, glaber;
stigma styli apice parum crassius, oblique capitatum, paulum oblique
in stylum decurrens.; pedicelli fructiferi deflexi, ca. 2,8 cm longi;
calyx in statu fructifero ampliatus, patelliformiter subcupulatus, diam.
ca. 7 mm, dentibus non manifeste auctis; bacca subglobosa, diam.
ca. 8
10 mm; semina reniformia, lenticulariter applanata, ca. 2,5
3 2 0,5 mm, in statu sicco flavi-fuscescentia, minute reticnlata.
1
pedicelli graciles,
longi,
—
—
mm
—
— mm
—
mm
mm
—
— mm
—
mm
mm
mm
mm
—
:
:
Südl. Sto.
Domingo,
n. 637!; daselbst, bei
Domingo
n.
m
Prov. Barahona: 10
ü. M.,
ü. M., Pater Fuertes, Fl.
Cachon 25
m
Fuertes
Santo
v.
900! (hb. Berol.).
Diese beiden Belege entsprechen in der Blattform und in der blaßgrünen
Färbung der Blattunterseite am besten dem Typus des Solanum fugax Jacq.
Die Pflanze ist von Jaequin nach im Botan. Garten zu Wien kultivierten
Exemplaren beschrieben worden; die Originalbelege zu Jacquin's Beschreibung
und Abbildung habe ich im- Herbar des Wiener Hofmuseums gesehen; sie sind
identisch mit Solanum uniflorum Dun., ebenso stellt ein von Jaequin stammendes,
im herb. Willd. unter dem Namen Solanum fugax Jacq. nr. 4325 liegendes langblättriges und unterseits grünes Exemplar dieselbe Form dar.
!
liegen im Wiener Herbar Zweige von im hört. Schoenbrunn.
Exemplaren leg. Jos. Boos 1812!
Die Heimatsaogabe »Caracas* bei Jaequin dürfte auf einem Irrtum
Außerdem
kultivierten
beruhen.
Diese Spezies scheint bezüglich der Blattform, der Färbung und Dichtigkeit
des unterseitigen Sternhaarfilzes und der Länge der 4—5 größeren Kelchzähne
ziemlich variabel zu sein; wahrscheinlich lassen sich die im Folgenden unterschiedenen Varietäten m eder voneinander noch von der Hauptform scharf trennen,
sondern sind durch Übergänge (Kreuzungen?) mit einander verbunden.
Var.
flexuosa
(Willd.) Bitt. n. comb.
Solanum flexuosum Willd. apud Roem.
et
Schult. Syst. Veget.
IV (1819), 662; G. Don, Gen. Hist. IV, 440; Walp. Rep. III
(1844—45), 95; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 371;
Solanum Berterianum Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 167;
Solanum uniflorum Dun. var. ß Berterianum (Dun.) 0. E. Schulz
in Urb. Syrob. Antill. VI (1909), 186;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
395
pl.
Solanum aggregatum Spreng.
non Jacq.
—
Bertero)
novellae
Partes
brevibus
pilis
684 (pro
Syst. Veget. I (1825),
stellati-pulverulentis
flavidis
laminae late ellipticae vel obovati-ellipticae, ca. 1,2:0,6,
1,5 0,8, 2 1, 2,6 1,6 usque ad 3,2—3,5 1,6—1,9 cm, basi rotundate
loagum abeuntes, apice rotundato obtuin petiolum ca. 1,5—7
sissimae, supra obscure virides praeter venam mediam brevissime
obtectae;
:
:
:
:
mm
stellati-pilosam
brevissimo
fere
subtus
glabrae,
pulverulento
stellato
in
novello
statu
flavido
tomento
obtectae,
serius
minutis stellati-pulverulentis sparsioribus pallide sordide
flavidi-virides; calyx cupulatus, ca. 3 3,5
longns, 3
pilis
—
mm
mm
subulati-linearibus 2— 3 mm
longis calycis marginem truncatum diaphanum manifeste superantibus, ceteris minutis vix prominentibus vel indistinctis.
diam.,
dentibns longioribus
Domingo: ohne
Sto.
daselbst, Bertero!
Dies
Exemplar
3—4
besondere Fundortsangabe, hb. Willd.!;
(Balbis misit 1822, hb. Berol.).
die kurz- und stumpfblättrige Form;
unterseits lebhaft gelb, das Bertero'sche
ist
ist
das Willdenow'sche
mehr
blaßgrünlich-gelb.
Var. albidiochracea Bitt. n. var.
Laminae subtus tomento denso
ochraceo
intensius
festius
stellato albidiochraceo vel tandem
dentes calycini longiores nunc manisuperantes.
obtectae;
nunc vix marginem
Sto. Domingo: Nectoux! (hb. Berol. ex hb. Paris.), eine Form
mit etwas spitzeren Blättern; daselbst, Beauvais (hb. Berol. ex hb.
Paris.) mit dem Vermerke »Solanum uniflorum Dun. specim. orig.
Dunal" eine stumpf blättrige Form, beide ziemlich kleinblättrig; Prov.
Barahona, bei Cachon, Fuertes n. 1358! (hb. Berol.).
Die Pflanze von Cachon gehört zu einer besonders großblättrigen Form
mit anfangs
Spreite 4,6:
grünlich-weißer,
1,8— 6: 2 cm,
teils
später ziemlich lebhaft ockergelber Unterseite,
mit etwas mehr zugeschrägter Spitze, teils ziemlich
stumpf.
Haiti: Cadets, am Flußufer, Picarda
Januar fruchtend.
•
n.
1084!
(hb.
Berol.),
49. Lycianthes stellata (Jacq.) Bitt. n. comb.
Solanum stellatum Jacq. Coli. III (1789), 254, tab. 5, fig. 2;
Jacq. Icon. pl. rar. II (1786—93), 11, tab. 325; Lam. Illustr. 15;
Lam. Encycl. IV, 282; Willd. (herb. n. 4328) Spec. pl. I, 2 (1797),
1028; Pers. Syn. pl. I (1805), 222; Willd. Enum. plant, hört. Berol.
(1809), 233; Dun. Hist. Sol. (1813), 178; Dun. Sol. Syn. (1816),
24; Roem. et Schult. Syst. Veget. IV (1819), 609; Link Enum.pl.
hört. Botan. Berol. II, 1 (1821), 185; Spreng. Syst. Veget. I (1825),
685; G. Don, Gen. Hist. IV, 178; Walp. Rep. III (1844—45), 64;
Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 167; 0. E. Schulz in Urb. Symb.
Antill. VI (1909), 186;
Solanum retrofractum Vahl Eclog. I (1796), 21; Pers. Syn. pL
(1805), 222; Dun. Hist. Sol. (1813), 176 tab. 5; Dun. Sol. Syn.
(1816), 24; Roem. et Schult. Syst. Veget. IV (1819), 611; Spreng.
Syst. Veg. I (1825), 685; G. Don Gen. Hist. IV, 169; Walp. Rep.
I
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
396
HI (1844—45), 63; Benth. PL Hartweg. (1846), 265; Dun. in DC.
Prodr. XIII, I (1852), 170; Griseb. Fl. Brit. W. Ind. Isl. (1864), 439;
Solanum retrofractum Vahl var. ß acuminatum Dun. in DC.
Prodr. XIII,
I
(1852), 170;
Solanum longedepedunculatum Bertero
sec.
Dun.
in
DC. Prodr.
XIII, I (1852), 170;
Solanum diphyllum Swartz in hb. Banks et DC. (non L.) und
Banks nomina nuda inedita sec. Dun. in DC. Prodr.
S. flexuosum herb.
XIII,
I,
170.
—3 m
ve decumbens; rami
virgati, superiores
diam., irregulariter tortuosi et geniculatim flexuosi,
ca. 1
4
sicut ceterae partes virides in statu novello primo minute pilosi (pilis
Fruticosa, 1,5
alta,
scandens vel
teretes, inferiores strictiores et crassiores
— mm
+_
(5—6 mm),
brevibus stellatis pauciradiatis), mature fere omnino calvescentes; internodia inferiora valde inaequilonga ca. 7 18 cm longa;
ramuli floriferi breves, internodiis satis abbreviatis (ca. 1
1,5—3 cm
—
longis),
nonnumquam
retrofracti;
folia
inferiora
—
alterna,
superiora
geminata vel ternata(tunc paulum inaequalia);
petioli ca. 0,5
1,5 cm longi, foliorum inferiorum alatim sensim in
laminam exeuntes; lamina late lanceolata vel elliptici-laneeolata
integra, ca. 4:2, plerumque 5,5:2,5 usque ad 9
10:3,5 4,5 cm
(in ramis inferioribus virgatis robustis usque ad 12,5 5,3 cm), basi
sensim angustata, ad apicem versus acuminata apice ipso acuto vel
saepius obtusiusculo, membranacea, utrinqae viridis, primo utrinque
pilis brevibus substellatim ramosis pauci- (4
6-) radiatis in gibberem
parvum elevatis disperse obsita, in statu evoluto omnino glabra;
vena media et venae laterales primariae curvatim ascendentes subtus
prominentes; inflorescentiae in axillis foliorum subumbellatae,
7-florae; pedicelli satis longi (ca. 2 4 cm),
sessiles, 2
6-, raro
(in ramulisfloriferis)false
—
—
—
:
—
—
—
—
—
—
mm
tenues (ca. 0,3
diam.), fere glabri, pilis stellatis
0,5
parvis 4
6 radiatis in gibberem minutum elevatis sparsim obsiti;
calyx campanulatus, ca. 3
longus et diametiens, margine truncato
dentibus saepe valde indistinctis 5 10 saepe vix 0,3—0,7 mm,
1
longis instructus, parcissime stell ati-pilosus;
nonnumquam
graciles,
mm
—
— mm
corolla coerulei-violacea, rotata, membranis interpetalariis
membranaceis orbiculatim inter radios quinque lanceolatos extus
viridescentes intus albidos crassiores acutos parum prominentes
expansis, diam. corollae ca. 2
3 cm, radii lanceolati apice densissime
fere 1,5
supra
pilis minutis subramosis obtecti;
s tarn in a 5
—
mm
basim inserta; filamenta vix inaequalia, breviora 1,5,
longa, glabra; antherae ellipsoideae, extus
longiora fere 2
4 1,5
flavi-aurantiacae, intus pallidiores, fere aequales, ca. 3
2 mm,
basi parum cordatae, poris apicalibus minutis; ovarium ellipsoideum,
ca. 2 mm longum, 1,5 mm crassum, glabrum; Stylus rectus, stamina
longe superans, 9
longus, glaber; stigma capitatum, obtusnm,
corollae
mm
—
:
—
mm
parum
calyx- in statu fructifero ampliatus, patelliformiter subcupulatus, diam. ca. 6
7 mm; bacca globosa, 6
7
diam., aurantiaca; semina ca. 14, majascula, reniformia, valde lentistylo
crassius;
—
— mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
397
—
—
ca. 2,6
3 2
2,2 0,5 mm, pallide rufescentia,
manifeste minute reticulata; granula sclerotica desunt.
culariter applanata,
Jamaica:
:
:
Lambert
(sec. Dunal); Balbis 1822 ex
Upsal.! (diese drei unter dem
Namen S. longepedunculatum Bertero); Hooker 1837! (hb. Vindob.);
Cuming n. 69! (hb. Vindob.); Mac Fadyen! (hb. Berol.); Fairf. (ob
Fairfield?) Wullschlägel n. 942! (hb. Monac); im hb. Vindob. steht bei
Wullschlägel der Name „Chatham" Wilson n. 375 (hb. Berol.); Wright!
(hb. Berol.); Blue mountains, W. Harris n. 5205! (hb. Berol.), Juni
blühend; bei Stony Hill, Hartweg n. 1555! (hb. Berol., Brem..); bei
Stony Hill am alten Wege, 300
ü. M., E. Campbell, Fl. Jamaic.
April blühend; bei Troy, 450— 600
n. 5691! (hb. Berol.)
ü.
M., Wm. Harris, Fl. Jamaic. n. 8539! 8645! (hb. Berol.), April blühend, Mai fruchtend
Tyre bei Troy, 600
ü. M., Wm. Harris n.
9351! (hb. Berol.), April blühend.
Wiles in
h.
herb. Kunth!, Bertero in hb. Berol.!
;
!
m
—
m
m
;
Die Pflanze ist im vorigen Jahrhundert jahrzehntelang in botanischen
Gärten kultiviert worden, jetzt seit langem daraus verschwunden. Ich verzeichnete folgende Belege herb. Hornemann (hb. Haun.) hört. Vindob. Jacquin (hb.
Vindob.) ex hb. Jacquin, hb. Willd.
(Berol.)
sub nom. S. retrofractum Vahl,
ded. Dr. Banks in hb. Vahl (Haun.) 1811 hört. Schoenbrunn, Jos. Boos (hb.
Vindob.); S. stellatum Jacq., hört. Berol. 1806—12, ex hb. Kunth! (hb. Berol.);
jS. retrofractum Vahl (S. longepedunculatum Bertero, S. stellatum Jacq. ?) Jamaica,
hb. Th. Bernhardi! (hb. Berol.); hört. Paris 1822 sub nom. S. retrofractum ex hb.
Kunth! (hb. Berol.); hört. bot. Monac. 1832! 1846! (hb. Monac): 1843 hört. Berol.
(hb. Vratisl.); hört. Kew. 1846! (hb. Berol.).
:
!
Var.
puberula
Rami
;
O. E. Schulz in Urb.
stellato
!
;
!
sub Solano
;
!
;
!
Symb.
Antill.,
VI (1909),
187,
Jacq.
novelli,
petioli,
folia (subtus), pedicelli, calyces (extus),
loborum corollae partes medianae (praecipue in
lineis
plicarum extus
densius, intus sparsius) pilis stellatis parvis molliusculis +_ ve densis
obsiti.
Jamaica:
Berol.);
Jamaic.
700
m
bei Troy,
n.
ohne besondere Stand Ortsangabe, Purdie(?)! (hb.
auf felsigem Boden, 450 m ü. M., W. Harris, Fl.
8686! (hb. Berol.), April blüh. u. frucht.; bei Brumalia,
Harris n. 6258! (hb. Berol.), April blüh.
ü. M.,
Nicht gesehen habe ich das Originalexemplar von Solanum cryptolooum
van Heurck et Müll. Arg. in v. Heurck, Observ. Botan. 1870, 63, dessen Vaterland unbekannt ist und das von den beiden Beschreibern mit S. stellatum Jacq.
und S. retrofractum Vahl verglichen wird. Da ich ebenso wie O. E. Schulz
S. retrofractum Vahl als Synonym zu S. stellatum Jacq. stelle, so könnte man
für 3. cryptolooum ebenfalls die Zugehörigkeit zu Lycianihes stellata annehmen,
zumal da die Bescheibung des Kelches mit seinen 5—10 wenig hervortretenden
Zipfeln ebenso wie der geringe Größenunterschied der Staubfäden (2 sollen
um V3 länger sein als die übrigen 3) keinen merklichen Unterschied von L.
stellata erkennen läßt; auch die Kahlheit der Blätter im erwachsenen Zustande
spricht für die Zugehörigkeit zu L. stellata.
Weil die Heimat des aus dem
Herbar Sieber stammenden, wahrscheinlich kultivierten Originals nicht feststeht,
so muß ich die endgültige Entscheidung über diese Pflanze leider aufschieben;
meine Bemühungen, das Exemplar aus dem Herb, van Heurck zur Ansicht zu
erhalten, schlugen fehl.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
398
j
Die drei folgenden Eupolymeris -Arten habe ich bis jetzt nicht
mit Sicherheit bei einer der vorstehenden Reihen unterbringen können.
Die geringe Ungleichheit der Filamente ist ein ihnen mit nur wenigen
anderen Eupolymeris- Arten (z. B. L. stellatd) gemeinsames Merkmal, mit
denen sie aber im Übrigen keine engere Beziehung haben; auch unter
sich sind sie offenbar nicht näher verwandt: man beachte die verschiedene Ausgestaltung des Kelchrandes; auch in der Behaarung
weichen sie ziemlich stark von einander ab; wahrscheinlich nimmt
jede von ihnen eine ziemlich abgesonderte Stellung innerhalb der
Sektion Eupolymeris ein.
50. Lycianthes floccosa Bitt. n. sp.
—
Fruticosa; rami superiores obtuse angulati, diam. ca. 1,5
2,5 mm,
dichotome ramosi, primo pilis longiusculis laxe pluries
divaricatim ramosis floccosis pallide ochraceis apicibus acutis
laxiusculis obtecti, serius Hh ve glabrescentes, cortice fascescente obtecti;
internodia in partibus superioribus florentibus ca. 1,5
3,5 cm longa;
folia false geminata inaequalia; foliorum majorum petioli ca. 1
2 cm,
foliorum minorum ca. 4
5
longi, sicut rami pilis pluries ramosis
floccosis obsiti; laminae ovatae vel ovati-lanceolatae, integrae
vel margine pärum undalato, basi rotundate vel +. ve cuneatim in
petiolum alatum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae
acutae vel +_ ve acuminatae, in foliis majoribus ca. 6
7,5 3,2
3,5
usque ad 9,5 3,7 cm, forsan in partibus inferioribus etiam majores,
in foliis minoribus ca. 3 1,7 usque ad 4 2 cm, omnes membranaceae,
supra obscure virides, pilis breviusculis parce ramosis pluricellularibus acutis primo pallide ochraceis laxe dispositis obsitae,
subtus in tota superficie praecipue in vena media et in venis
lateralibus primariis pilis laxe pluries divaricatim ramosis
flexuosi,
—
—
—
mm
—
:
—
:
:
:
pallide ochraceis apicibus acutis satis crebris
molliusculae; vena media et venae later. primariae in utroque
floccosis
latere ca. 6
—7
curvatim ascendentes subtus prominentes; infloresin axillis foliorum minorum geminatorutn, pluri(ca. 9-) florae; in axillis foliorum minorum ramuli breves iterum
florentes oriuntur, quorum laminae majores ca. 3 1,5 cm, minores
centiae
sessiles
:
1,6
— 0,8 cm; inflorescentiae axillares ramulorum horum 6 — 8pedicelli in statu
ad apicem versus incrassati,
20 — 23 mm
10 — 14 mm longi, in statu fructifero quoque
:
0,6
ca.
florae;
ca.
florifero erecti,
erecti, ca.
—
mm
longus,
6
calyx campanulatus, in statu florifero ca. 5
diam. ca. 5 mm, manifeste 5-costatus, costae intermediae 5 parum
manifestae neque marginem diaphanum attiügentes; dentes 5 costas
bene evolutas primarias supra marginem continuantes lineares
breves inaequilongi, ca. 0,5 1
longi; calyx extus sicut pedicelli
pilis pluries divaricatim
ramosis floccosis pallide ochraceis
obtectus, intus glandulis minutis breviter stipitatis crebris obsitus;
corolla stellata, diam. ca. 17
18 mm, profunde in lobos lanceolatos
acutos ca. 8 2
extus in parte media pilis +. ve ramosis
2,5
longi;
— mm
:
—
mm
—
pallide ochraceis densiusculis obtectos margine involutos
apice cucullatos partita; corollae tubus satis longus, (ca. 1,5
2 mm),
floccosis
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
399
intus quoque glaber; filamenta paululum inaequilonga, 1,5
2
longa, glabra; antherae anguste ellipsoideae, utrinque emarginatae, fere aequales, ca.
1 mm, in utraque pagina glabrae,
poris apicalibus introrsis obliquis; ovarium ovoideum, diam. ca. 1 mm,
longum, glabrum; Stylus antheras manifeste superans,
ca. 1,5
longus, parum curvatus, gracilis, glaber; stigma styli apice
ca. 9
mm
4—5
:
mm
mm
vix crassius, breviter subglobosi-clavatum, obtusum; calyx in statu
longus, diam. ca. 6
7 mm,
fructifero parum auctus, ca. 6
parum promin enti bus
bacca immatura ovoidea vel
dentibus
ellipsoidei-conica, ca. 10 11
longa, 5—6
diam.;
semina satis evoluta non vidi granula sclerotica in bacca non reperi.
Ecuador: Anden von Quito, Chunchi, Spruce n. 6036! (hb.
—
mm
—
;
mm
mm
;
Vindob.).
Diese Art ist durch ihre eigenartig flockige Behaarung, ihren mit nur
fünf kurzen Zähnen ausgestatteten Kelch und ihre ei-kegelförmige Beere leicht
zu erkennen.
51. Lycianthes Jelskii (A.
Solanum
VII (1892),
Zahlbr.) Bitt. n. comb.
Hofmus.
Jelskii A. Zahlbr. in Annal. k. k. naturhistor.
7.
Fruticosa, dense divaricatim et furcatim ramosa; rami inferiores
—
mm
rami superiores flexuosi, ca. 1,5 3
decurrentibus satis manifestis instructi, in
statu sicco tenuiter longitudinaliter sulcati, pilis patentibus longi-
cortice griseo rugoso obtecti;
crassi,
subteretes,
lineis
usculis pluricellularibus acutis simplicibus vel
satis crebris obsiti; internodia 1
2,5 cm longa;
—
superiore
ramorum
false
1
— 2-ramosis
7 — 16 mm
folia in parte
geminata, inaequalia; petioli ca.
ramosis
lamina ovata vel ovati-oblonga,
longi, pilis patentibus pluricellularibus simplicibus vel furcatim
acutis lougiusculis satis crebris obsiti
,
;
obtusa vel acutiuscula, basi aequaü vel paulum obliqua rotundate
cuneatim in petiolum abiens, ad apicem versus paulo magis sensim
angastata, ca. 3 2 usque ad 5,3 3,4 vel 5,6 3 cm, integra, membranacea,
supra obscure viridis, praecipue in vena media et in margine,
parcius in mesophyllo pilis simplicibus praedita, subtus pallidius viridis, pilis simplicibus vel furcatim ramosis praecipue
in vena media et in venis lateralibus primariis obsita; vena
media et venae laterales primariae in utroque latere ca. 6 ascendentes
ad marginem versus incurvatae subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles inter foliorum axillas, flores ca. 2
4, pedicelli ca.
8
12
longi, primo dense subochracei-pilosi, pilis patentibus
pluricellularibus simplicibus vel saepe semel ramosis; calyx campanudiam., truncatus, 10- co Status, apice
latus, 3 mm longus, 4
in dentes 10 inaequales (5 longiores subulatos 1
longos,
5 alternantes breves vel indistinctos) abiens, extus pilis pluricellularibus acutis plerisque simplicibus paucis subramosis instructus;
corolla violacea, campanulati-stellata, calyce triplo longior, diam. ca.
longi,
18 mm, profunde 5-fida, ejus lobi lanceolati ca. 10
11
stamina
lati, extus parce, nonnihil densius ad apicem versus pilosi
2
ca. 2
supra corollae basim inserta; filamenta subaequalia,
duo ca. 1,5—2 mm, cetera longiuscula ca. 2,5
longa, glabra;
:
—
:
:
—
mm
mm
mm
— mm
mm
;
mm
mm
—6
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
400
antherae aequales, ellipsoideae, utrinque emarginatae, ca. 4 1,3 mm,
poris introrsis obliquis apicalibus; ovarium ovati-subglobosum, diam.
Stylus gracilis, rectus, stamina manifeste
ca. 1,3 mm, glabrum;
longus, glaber; stigma styli apice vix crassius,
superans, ca. 8
capitatum; pedicelli fructifeii recti, 14
loogi, ad apicem versus
18
incrassati; calyx in statu fructifero ampliatus, cupulatus, diam. ca.
6 mm, dentibus vix auctis; bacca rubra (sec. cl. Zahl br uckner),
ellipsoidea (an paulum compressa?), obtusa, ca. 7
9
longa,
5
diam.; semina non valde numerosa, ca. 9
6
10, reniformia, valde lenticulariter applanata, satis magna, ca. 3
3,5:2
2,5:0,8 mm, manifeste ragose-reticulata, in statu sicco fuscescentia;
granula sclerotica desunt.
:
mm
—
mm
5—
— mm
—
—
— mm
Peru: Cutervo,
(hb. Vindob.)
—
C. de Jelski n. 45! (hb. Berol.), Jelski
April blühend und fruchtend.
n.
47!
Zahlbruckner
hat diese Art zu Subsect. V Lycianthes § 1 Meiomeris
Dun. (nach Dunal in DG. Prodr. S. 29 u. 156—161) gestellt.
Bezgl. des Kelches soll sie den Übergang zu Eulycianthes bilden.
Ich habe
ermittelt, daß die Mehrzahl der von Dunal zu Pseudolycianthes gezogenen Arten
überhaupt nicht zu Lycianthes gehört; eine Übergangsstellung dieser hier beschriebenen Art zu Eulycianthes kann ich nicht anerkennen auf Grund der neu
erkundeten abweichenden Fruchtmerkmale von Eulycianthes.
* Pseudolycianthes
Zahlbruckner's werden die Staubfäden
habe jedoch eine wenn auch recht geringe Ungleichheit an ihnen feststellen können.
Die unbestimmte Art der Ausbildung der
winzigen Zwischenzähne am Kelch gestattet ebenfalls noch kein sicheres Urteil
über die Zugehörigkeit dieser Pflanze zu einer der von uns unterschiedenen
Abteilungen der Untergattung Polymeris, wahrscheinlich gehört sie aber doch
der Originalbeschreibung
In
als gleichlang bezeichnet; ich
zu Sekt. Ewpolymeris.
Heurck
Lycianthes cyathocalyx (vaa
52.
n.
et
Mull. Arg.) Bitt.
comb.
Solanum cyathocalyx van Heurck
et Müll. Arg. in Observ. botan.
(1870), 65.
Fruticosa; rami superiores tenues, teretes, ca. 1,5
brevibus pauci-
pilis
(1
— 3-)
—2 mm
diam.,
cellularibus acutis incurvatim
accumbentibus primo densioribus serius sparsis obsiti; internodia
1
4 cm longa; folia false geminata paulum inaequalia; petioli graciles,
—
—
1 cm longi, pilis minutis paucicellularibus acutis crebris praediti;
laminae late lanceolatae vel ovati-ellipticae, ca. 5 2,5, 6,5 3
0,8
:
:
—
usque ad 8 3,3 3,6 cm, utrinque angustatae, in petiolum sensim
cuneatim abeuntes, ad apicem versus sensim angustatae apice ipso
obtusiusculo, tenuiter membranaceae, utrinque virides, supra et
in margine pilis brevibus paucicellularibus acutis sparsis
obsitae, subtus in venis venulisque pilis minutis acutis sparsis
instructae; vena media et venae later. prim. in utroque latere 5
:
—
subtus paulum prominentes; inflorescentiae
5-florae; pedicelli
sessiles inter axillas foliorum geminatorum, 2
3-cellularibus acutis
graciles, ca. 1,6
2,5 cm longi, pilis minutis 2
curvatim
ascendentes
—
sparsis
obsiti;
calyx
fere
ca.
3
mm
longus,
4
mm
diam.,
margine diaphano truncato integro dentisemper omnino deficientibus, raro dente uno alterove
indistincte 10-venosus,
bus
cupulatus,
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
401
minuto gibbiformi instructus, extus pilis minutis paucicellularibus
acutis accumbentibus obsitus, intus glandulis minutis breviter stipitatis satis densis praeditus et in mesophyllo punctis nonnullis albidis
(arena crystallina!) instructus; corolla campanulati-subrotata,
ca. 12 mm longa, diam. ca. 16 mm, 6-loba (an semper?) lobis parum
prominentibus triangularibus apice cucullatis hie et in marginibus
loborum in alabastro complicatis dense breviter pilosis corollae tubus
ca. 1,5 mm longus, intus quoque glaber; stamina 6 (an semper?);
filamenta paulum inaequilonga, quattuor ca. 1
longa, duo
ca. 2 mm longa, omnia glabra; antherae ellipsoideae, basi paulum
;
mm
— 4:1mm,
cordatae, apice vix emarginatae, ca. 3
poris apicalibus
parvis introrsis; ovarium subglobosum, diam. 1 mm, glabrum; Stylus
rectus, stamina manifeste superans, ca. 5
longus, glaber; stigma
styli apice manifeste crassius, subglobosum, obtusum; pedicelli fruetiferi nutantes; fruetus non vidi.
Ecuador, Prov. Guayas: Chanduy, an der Küste des Stillen
Ozeans, Spruce, pL exsicc. Aequatoreales n. 6501 (hb. Vindob.).
mm
!
im allgemeinen Teil (S. 306) habe ich darauf hingewiesen, daß
L. cyathocalyx und Sanctae-Marthae, jede für sich, unter den Arten mit ungleich
langen Staubfäden wegen ihres der Zähne völlig ermangelnden Kelches ähnlich
isoliert dastehen wie L. braehyloba und Tiolocalyx, wiederum jede für sich,
Bereits
innerhalb der mit gleichlangen Filamenten ausgestatteten Sektion Simplicipila.
Die drei folgenden Arten sind von allen übrigen Spezies der
Sektion Eupolymeris durch die fast oder völlig gleichlangen Filamente
unterschieden zwei von ihnen, L. hygrophila und furcatistellata, sind
jedenfalls nahe miteinander verwandt: sie besitzen beide ziemlich
langgestielte wenigstrahlig-gegabelte Haare, ziemlich lange Kelchzipfel
und eine glockig-radförmige Krone; die dritte Art aber, L.sideroxyloides,
hat ungleich und meist kürzer gestielte, dicht mehrstrahlige Sternhaare,
10 sehr kurze Kelchzipfel sowie eine sternförmige Krone. Ich möchte
daher diesen drei Arten noch keinen sie zusammenfassenden Reihennamen geben, zumal da ihre Stellung zu einigen der übrigen Abteilungen
von Eupolymeris noch nicht genügend geklärt ist.
;
53. Lycianthes furcatistellata Bitt. n. sp.
Fruticosa, scandens; rami teretes, inferiores valde elongati, ca.
diam., tandem subglabrescentes cortice levi olivaeei-viridi
obtecti, internodiis 5
8 cm longis, superiores magis abbreviati, inter-
2
— 3 mm
— 3 cm
—
omnes in statu novello pilis furcatim
substellatis pauci- (2 3-) radiatis divaricatis satis longe
stipitatis pallide flavidis rigidi-corneis satis crebris villo-
nodiis 1,5
longis,
—
suli; folia inferiora solitaria, superiora saepe false geminata; petioli
1,5—4 cm longi, foliorum superiorum
0,8
1 cm, eodem indumento quo rami vestiti; laminae late lanceolatae
vel ovati-lanceolatae, foliorum inferiorum 8 3,2, 9,5 4 usque ad
10:4,5 5,5 cm, foliorum superiorum ca. 5,5 7,5—9:2,5 3,5 cm,
nonnumquam in foliis minoribus 1,2 0,6 cm tantum, basi subaequali
vel + ve obliqua rotundate in petiolum angustatae, rarius fere subgraciles, foliorum inferiorum ca.
—
:
—
—
:
—
:
August
1919.
XXIV, 26
—4
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
402.
ad apicem versus
sensim angustatae, longe acuminatae, acutae, membranaceae,
cordatae, in foliis superioribus manifestius obliquae,
supra sordide virides, in vena media et in venis lateralibus primariis
plerumque 2-, rarins 3-radiatis (radiis furcatim divaridensis obsitae, in mesophyllo pilis satis longis plerumque
simplicibus (vel melius uniradiatis rectis vel geniculatis), rarius 2pilis
stipitatis
catis)
omnibus rigidi-corneis acutis crebris praeditae, subtus .pilis
pauciradiatis furcatim divaricatis manifeste stipitatis in venis densis,
in mesophyllo crebris rigidi-corneis villosulae; inflorescentiae
radiatis
sessiles in axillis foliorum, ca.
ca. 1,5
— 2 cm
4
— 5-florae;
pedicelli graciles, elongati,
longi, pilis furcati-stellatis basi sparsis,
satis crebris obsiti;
calyx campanulatus,
ca. 6
ad apicem versus
— 7 mm longus,
mm
ca. 7
mm
diam., in parte inferiore connata truncata ca. 3,5
longus,
10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis inaequilongis ca. 2,5
8
mm longis extus pilis
—
furcati-stellatis stipitatis flavidis rigidi-corneis
obsitus; corolla violacea, campanulati-stellata, ca.
(an nonnumquam magis aperta?),
longa, diam. ca. 14
19
latae extus pilis
loborum partes lanceolatae acutae ca. 2,5 3
simplicibus incurvatis vel partim furcatis crebris obsitae, membranis
interpetalariis glabris ad apicem versus sensim angustioribus conlongus, intus quoque glaber; filajunctae; corollae tubus ca. 1,5
longa, glabra; antherae lanceolatimenta fere aequalia, 1,5
crebris
mm
mm
— mm
mm
mm
ellipsoideae, ca. 5
:
1,3
mm,
basi manifeste cordatae, poris parvis apica-
ovarium ellipsoideum, obtusum, ca. 1,7 1 mm, glabrum; Stylus
stamina manifeste superans, 8 mm longus, gracilis, rectus, glaber;
stigma styli apice paulum crassius, subglobosum, obtusum; pedicelli
3 cm longi; calyx in statu
fructiferi etiam magis elongati, ca. 2,7
fructifero vix auctus, baccae globosae immaturae ca. 5 mm diam. basim
cupulatim amplectens; semina in bacca a me investigata non satis
evoluta; granula sclerotica non reperi.
libus;
:
—
Costarica: La Palma, Wälder, 1459
(ü. S. Nat. Herb. n. 861202),
Sept. blüh.;
m
ü. M.,
Sumpf
Tonduz
bei
n.
12612!
La Palma, Ab-
dachung nach dem Stillen Ozean, Pittier n. 685! (hb. Brux.), Dez. blüh,
mit halbreifen Früchten; La Palma 1600 m ü. M., Werckle n. 61!
u.
(hb. Berol.).
54. Lycianthes hygrophila Bitt. n. sp.
rami superiores flexuosi, diam. 1,5
parum manifestis, pilis furcatim ramosis e ramis curvatim deflexis simplicibus vel
iterum ramosis _+ ve depressis acutis formatis primo subferrugineis densis serius pallidioribus sparsiori busque obtecti, t a n d e m
glabrescentes cortice sordide luteo praediti; internodia in ramis
inferioribus elongata, nonnumquam plus quam 11 cm longa, in ramis
Suffruticosa,
2,5
mm,
scandens;
subteretes, lineis decurrentibus
superioribus breviora, 1
nonnumquam
— 5 cm longa;
folia inferiora solitaria, superiora
geminata inaequalia; petioli foliorum inferiorum
saepe elongati, 3— 4 cm longi, foliorum superiorum breviores, 1
1,5 cm
longi, eodem indumento quo rami novelli induti; laminae ovatae vel
late ovati-lanceolatae, basi plerumque rotundatae subabrupte,
false
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
403
rarius nonnihil cuneatim in petiolum angustatae, ad apicem versus
sensim angustatae, +_ ve longe acuminatae acutae, acumine saepe
falcatim incurvato, majores ca. 7,5:4
9,5:4,5 cm, minores ca. 3:
1,8
4,5 2,7 cm, omnes membranaceae, supra sordide virides, in venae
mediae parte inferiore, partim quoque in venis majoribus lateralibus
pilis furcatim ramosis subdensis, in venis minoribus et in
mesophyllo pilis simplicibus acutis crebris obsitae, subtus
pallidiores, in vena media pilis parvis furcatim ramosis sparsis, in
venis venulisque minoribus pilis minutis plerumque simplicibus acutis
valde sparsis obsitae, mesophyllo fere glabro; inflorescentiae sessiles
in axillis foliorum, 1— 2-florae; pedicelli graciles, elongati, ca. 3 cm
longi, pilis furcatim ramosis e ramis curvatim deflexis simplicibus vel
iterum ramosis +_ ve depressis acutis formatis subferrugineis densis obsiti
diam., in parte inferiore
calyx campanulatus, ca. 8
longus, 10
11
longus, 10-costatus, dentibus 10 inaequiconnata truncata ca. 5
longis, alternatim aequalibus lineari-subulatis minoribus 3 mm,
—
—
:
mm
mm
— mm
5mmlongis
paulum infra marginem diaphanum inteeodem indumento quo rami praeditus, pilis tarnen
manifeste sparsioribus minusque ramosis, extus glandulis minutis
longioribus
grum
oriundis, extus
breviter stipitatis valde sparsis sicut in pedicellis obsitus, intus in
parte inferiore glandulis crebris instructus; corolla pallide p^irpurascens, campanulati-rotata, ca. 1,9 cm longa, 2 2,3 cm diam.,
—
loborum partes medianae lanceolatae acutae in statu sicco obscuriores
ca. 3,5 mm latae, extus praecipue ad apices versus pilis plerumque
simplicibus raro subramosis acutis crebris sensim densioribus obsitae,
fere usque ad apicem membranis interpetalariis glabris conjunctae;
corollae tubus ca. 1 mm longus, intus quoque glaber; filamenta
1
mm
olati-ellipsoideae,
ca.
aequalia,
antherae late lance2 mm, utrinque emarginatae, poris
parvis apicalibus; ovarium ellipsoideum, ca. 2
longum, 1,3
latum, glabrum, apice abrupte in stylum rectum glabrum ca. 9
longum stamina longe superantem attenuatum; stigma styli apice
manifeste crassius, subglobosum, obtusum; fructus non vidi.
ca.
longa, crassiuscula, glabra;
6
:
(basi)
mm
mm
mm
Panama: zwischen Alto de las Palmas und der Spitze des
ü. M., in einem feuchOerro de la Horqueta, Chiriqui, 2100 2268
ten Walde, Pittier, Plauts of Panama n. 3263! (U. S. Nat. Herb. nr.
März blühend. („Vine, flowers pale purple").
677654)
—
m
—
L. furcatistellata und hygrophila sind sehr
vielleicht ist diese nur eine Varietät von jener.
nahe miteinander verwandt'
55. Lycianthes sideroxyloides (Schlechtd.) Bitt. n. comb.
Solanum
sideroxyloides Schlechtdl. in Linnaea VIII (1833), 253;
Schlechtd. in Linnaea XIX (1846), 281; Martens et Galeotti in Ball.
Acad. royale Braxelles XII, I (1845), 138; Dun. in DG. Prodr. XIII, I
(1852), 175; Hemsley in Biol. Centr.-Amer. Bot. II (1881—82), 414.
—
Fruticosa; rami teretes, lignosi, diam. 1,5
5 mm, flexuosi, in statu
novello pilis stellatis inaequilonge stipitatis breviter pluri-
sordide flavidis subferrugineis densis flocculose
tomentosi, tandem gibberibus basilaribus piloram persistentibus
radiatis
26*
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
404
scabriusculi; cortice sordide grisei-fasco obtecti, lenticellis parvis promi4
nentibus albidis instructi; internodia 2
6 cm longa; folia inferiora
solitaria, saperiora nonnumquam false geminata inaequalia vel minora in
ramulis lateralibus parvis; petioli 1
2 cm longi, eodem tomento denso
sordide flavidi-ferrugineo obtecti qao rami laminae lanceolati-ovatae vel
ovatae, (saepe laminis Pyri communis similes), basi obtusiuscula paulum
obliqna rotundate vel late cuneatim (rarias angastius) in petiolum
angustatae, ad apicem versus sensim angustatae acutae vel +, ve
acuminatae, ca. 4,5 3, 6,5
8 3,5 usque ad 9,5
10 4,8 cm, in ioliis
minoribus ca. 2,7:2 usque ad 4,5:3 cm, supra sordide virides, in
statu sicco obscurascentes, subnitidae, in venis majoribus pilis stellatis
brevibus flavidi-ferrugineis densis, in mesophyllo sparsis praeditae,
subtus in tota superficie tomento denso sordide flavi-ferrugineo e pilis
stellatis inaequilonge stipitatis breviter pluriradiatis formato scabriuscule tomentosae; vena media et venae laterales primariae in utroque
latere 5—6 curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes, venae
minores subtus tomento fere absconditae; inflorescentiae sessiles
in axillis foliorum, praeterea in ramulis abbreviatis (ca. 0,5—2,5
4 cm longis) lateralibus sessiles in axillis foliorum minorum, ca. 10
14-florae; pedicelli ca. 5 8 mm, in statu fructifero recti ca. 10
— —
—
;
—
:
12
mm
—
:
:
—
tomento
densiusculo obtecti; calyx
cupulatus, ca. 2
longus, diam. ca. 3
3,5 mm, apice
margine brevi diaphano truncato, dentibus 10 brevissimis subulatis paulum inaequilongis 0,5
1
longis marginem vix superantibus, extus sieut pedicelli pilis stellatis flavi-ferrugineis inaequilonge
11 mm,
stipitatis tomentosulus; corollaalba, stellata, diam. ca. 10
latae
loborum partes medianae lineari-lanceolatae ca. 1,5 1,8
extus pilis stellatis brevibus sessilibus densis, sapra pilis subsimplicibus vel substellatis sparsioribus obsitae, membranis interpetalariis
glabris ad apices cucullatos versus sensim angustioribus conjunctae;
corollae tubus ca. 1,5
longus, intus quoque glaber; filamenta
aequalia, ca. 1
longa, libera, glabra; antherae lanceolati-ellipsoideae, ca. 3,3 0,7 mm, utrinque emarginatae, poris parvis apicalibus,
saepe nonnullae lateraliter inter se conglutinatae; ovarium subglobosum, diam. 1 mm, glabrum; Stylus stamina manifeste superans,
rectus, ca. 6
longus, glaber; stigma styli apice parum crassius,
obtusum, subbilobum vel quidem parum emarginatum; calyx in statu
fructifero ampliatus, patellari-cupulatus, diam. ca. 6 mm, dentibus vix
majoribus marginemque parum superantibus, extus ferruginei-tomentosulus; bacca globosa, diam. 5 mm; semina numerosa, reniformia,
lenticulariter applanata, parva, 1,2
1,5:1,2:0,3 mm, in statu sicco
sordide fuscescentia, minute reticulata; granula .sclerotica desunt.
longi,
flavi-ferrugineo
mm
breviter
—
— mm
—
—
mm
mm
mm
:
mm
—
Mexiko: ohne
besondere Fnndortsangabe, Schiede n. 135! (hb.
la Laguna, Schiede! (hb. Berol.), Juli blüh.;
Mexiko, Sartorius! (hb. Berol.), April blüh.; ohne besondere Fundortsangabe, Schaffner n. 658! (hb. Berol.); in der gemäßigten Region
Mexikos, Leibold n. 174! (hb. Berol.); Tal von Mexiko, Borrego,
Bourgeau n. 2537! (hb. Barb.-Boiss., Paris., Montpell.), Juni blüh.
Berol.); bei
Hacienda de
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
405
Staat Veracruz: Zacuapan, C. A. Purpus n. 2445! (hb. Berol.,
U. S. Nat. Herb.), Mai blüh., eine etwas größerblütige Varietät mit
etwas längeren Kelchzähnen (1
1,5 mm); Orizaba, Botteri n. 926!
(hb. Barb.-Boiss.); Orizaba, Snmichinst(P) n. 1393! (hb. Barb.-Boiss.);
Orizaba, Fred. Müller in Schlnmberger, Herb. Mex. n. 968! (hb.
Vindob.); Rio Blanco im Gebiet des Orizaba, Bourgeau n. 3356! (ex
hb. Mus. Paris hb. Montp.), *Novbr. blüh.; Pce de Miradores, Linden
n. 233! Juli blüh.; Totutla, Liebmann n. 1499! (hb. Haun.).
—
Var. transitoria Bitt. nov. var.
Laminae subtus
tosis obsitae;
pilis stellatis crebris
corollae lobi supra
quoque
neque tarnen dense tomensatis crebris
pilis stellatis
praediti.
Guatemala: Alta
heim
n.
Verapaz, Pansamalä, ca. 1200
Juni blühend.
923! (hb. Berol.)
—
m ü. M., Türck-
Diese Form weist in der Behaarung der Blattunterseite ungefähr eine
mittlere Dichtigkeit zwischen dem dicht filzigen Typus von Mexiko und der
unterseits besonders schwach behaarten subsp. ocellata auf; es fehlen ihr aber
die verkahlten dunkeln Flecke am oberen Ende der kurzen Kelchzipfel, die
für subsp. ocellata bezeichnend sind.
Subsp. ocellata (Donn. Smith)
Solanum
in Botan. Gaz.
Rami,
Bitt. n.
comb.
sideroxyloides Schlchtd. var. ocellatum J. Donnell
XIV
Smith
(1889), 28.
petioli,
pedicelli
intensius ferrugineo denso
—
et
calyces
tomento
2—6,5 cm longa;
(extus)
obtecti; internodia
2,5 cm longi; laminae ovatae vel lanceolati-ellipticae,
4 cm, nunc magis elongatae 9,5
3,5 vel 7,5 : 3
10,5 : 3
supra nitidae, laete virides vel (in statu sicco) obscurascentes,
petioli 1
ca. 7
:
—9
—
:
nune
— 4 cm,
vena
media pilis ferrugineis stellatis densis praedita, in mesophyllo
pilis stellatis valde sparsis tandem fere evanidis obsitae, subtus
in vena media et in venis lateralibus primariis inferioribus pilis
stellatis ferrugineis crebris iastructae, in mesophyllo nitido laete
viridi pilis stellatis sparsis vel valde sparsis, nonnumquam
fere evanidis obsitae; calyx breviter campanulatus ca. 3—4 mm
longus, 5 mm diam., extus praeter dentes breves latiusculos
obtusatos (in statu sicco) obscurascentes parce stellatos partim
glabros dense ferruginei-tomentosus;
corolla
—
stellata,
diam.
mm
extus
15 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos ca. 6 7 2
dense tomentosos partita; loborum venae mediae subtus pilis stellatis
nonnullis obsitae; corollae tubus ca. 1,2
longus; filamenta
1,5
longa; antherae liberae ca. 4: 1 mm; ovarium globosum, 1 mm
1
longus, glaber; stigma styli apice manifeste
diam.; Stylus 6,5
-crassius, subglobosum.
—
mm
:
mm
mm
Guatemala:
Dept. Alta Verapaz, Pansamalä, Bergwälder, ca.
—
1200 m ü. M., H. von Tuerckheim in Donnell Smith n. 1155!
Mai blüh.; unter derselben Nummer 1155! im Bergwald bei Coban in
etwa 1400 m ü. M. von Tuerckheim gesammelt liegt mir auch eine
Form mit besonders schmalen Blättern (ca. 9 3 10,5 4 cm) vor,
die unterseits besonders wenig mit zerstreuten Sternhaaren besetzt
:
—
:
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
406
sind; Coban, 1350 m ü. M., H. v. Tuerckheim Fl. v. Gruatem., Dept.
Alta Verapaz, n. II, 1810! (hb. Vratisl.) die breiter blättrige Form,
Juni blüh.
Sectio 2. Kittoides
Bitt.
n.
sect.
Inflorescentia uniflora; calyx dentibus 10 brevibus (0,8
—
1
mm)
paulum inaequilongis subulatis instructus; filamenta parum inaequilonga, tria paulum longiora; antherae breves, solum 2 mm longae.
Herbacea
rami radicibus adventitiis in nodis^vel
suffruticosa;
oriundis repentes vel verisimiliter arborum truncis affixi
scandentes; pili simplices acuti 3
5-cellulares rigidiusculi patentes.
Speciei unius habitu valde peculiari locus natalis certus adhuc
ignotus, verisimiliter Columbiae australis vel Aequatoriae Silvas huvel
infra illos
—
midas
incolit.
Diese einartige Sektion schließt sich eng an die vorhergehende Sektion
Eupolymeris an: der mit zehn allerdings ziemlich kurzen Zipfeln ausgestattete
Kelch und die deutliche, wenn auch geringe Ungleichheit der Filamente lassen
ihre nahen verwandtschaftlichen Beziehungen zu Eupolymeris erkennen. Die
einblütige Infloreszenz, die auffällig kurzen Antheren, besonders aber die eigenartige Gestalt eines offenbar in feuchten Wäldern kriechenden, mehr krautigen
Wurzelkletterers empfehlen ihre Absonderung von der ausschließlich aus
Sträuchern gebildeten Sektion Eupolymeris.
56. Lycianthes profunderugosa Bitt. n. sp.
Herbacea vel suffruticosa; radicibus adventitiis in nodis
vel etiam paulo infra nodos oriundis partim seriatis longiusculis ramosis repens (vel arborum truncis affixa?); rami graciles,
— mm
elongati, teretes, 2
3
crassi, in statu sicco corrugati, lineis
longitudinalibus praediti, pilis patentibus inaequilongis acutis
3
flavidi-fuscis
5-cellularibus
simplicibus
rigidiusculis
villosi; internodia ca. 4,5
10 cm longa; folia false geminata, inaequalia; petioli foliorum majorum 1
2,3 cm longi, foliorum minorum
2
longi, omnes eodem indumento denso flavi-fusco obtecti
5
—
— mm
—
—
quo rami; laminae foliorum majorum ovati-ellipticae, basi parum
obliqua obtusissimae rotundate in petiolum abeuntes, ad apicem versus
magis sensim angustatae, obtusae, ca. 4,5 3,2 5,5 3,8 cm, foliorum
minorum laminae obtusiores, suborbiculatae, plerumque latiores quam
:
—
:
—
ca. 1,8 2, 2,8 : 3
3 : 3,3 cm, basi subcordate vel rotundate
obtusae, apice rotundate obtusae; laminae omnes firme membranaceae, fere coriaceae, margine subintegro in statu sicco paulum
revoluto; vena media, venae laterales primariae in utroque latere
6
7 curvatim ascendentes et venae laterales secund. tertiariaeque
longae,
:
—
reticulatim conjungentes omnes supra profunde impressae
subtus eodem modo valde prominentes laminas valde reticulatim rugosas esse efficiunt; laminae supra obscure virides
primo in tota superficie pilis simplicibus acutis rufescentibu8 rigidulis crebris in venis densioribus obsitae, serius
illas
nitidiores parcius in mesophyllo, densius in venis venulisque impressis
subtus pallidiores viridi-fuscescentes in venis venulisque
prominentibus pilis rufescentibus densis rigidulis patentibus villosae, in mesophyllo parcius breviusque pilosae; inflorespilosae,
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
407
centiae
sessiles in axillis foliorum
2
—3
cm
minorum geminatorum, uniflorae;
mm
calyx breviter campanulatus, ca. 4
longus, 4
diam., truncatus, in dentes 10 breves paulum
6
inaequilongos lineari-subulatos ca. 0,8 1
longos abiens, extus
sicut pedicelli pilis patentibus simplicibus acutis rufescentibus rigidulis
densis villosus; corolla stellati-rotata vel fere rotata, diam.
ca. 15
16 mm, ejus lobi extus in parte mediana pilis subdensis
acutis rigidulis plerumque 3-cellularibus rufescentibus« plerisque +_
ve irregulariter curvatis strigulosi, fere usque ad apicem membranis
interpetalariis glabris conjuncti; corollae tubus ca. 1,5
longus,
1,8
pedicelli
— mm
longi;
—
mm
—
—
mm
qaoque glaber; filamenta glabra, paulum inaequilonga,
duo ca. 1 mm, tria fere 1,5—1,8 mm longa; antherae breviter
ellipsoideae, ca. 2: 1 mm, utrinque emarginatae, poris satis magnis
apicalibus introrsis obliquis; ovarium ovoidei-conicum, ca. 0,5 mm
diam., 0,8 mm longum, glabrum; Stylus gracilis, stamina mauifeste
intus
mm
superans, ca. 6
longus, rectus, glaber; stigma styli apice crassius,
subglobosum; fructus non vidi.
Columbia? Ecuador?: Plantae F. C. Lehmannianae in
et Ecuador collectae n. 6987! (hb. Berol.).
Eine genauere Kenntnis der Lebensverhältnisse dieser von allen übrigen
Angehörigen des Subgenus Polymeris in ihrem Aussehen so auffällig verschiedenen Pflanze ist sehr erwünscht.
Columbia
Sectio 3. Perennans
ßitt.
n.
sect.
Calyx truncatus, dentibus 10 inaequilongis paulum a margine
distantibus plerumque satis manifestis rarius brevissimis fere deficientibus
instructus;
corolla
rotata vel campanulati-rotata;
filamenta
quintum duplo vel plerumque magis
longius; inflorescentiae fere semper uniflorae (vide tarnen L. Pringlei);
flores fere semper longe pedicellati; fructus mere baccatus granulis
inaequalia,
quattuor
brevia,
scleroticis destitutus.
Plantae perennaates, erectae vel decumbentes,
saepe radicibus crassis +_ ve rapiformibus praeditae.
Diese Sektion ist auf Mittelamerika beschränkt; einzelne Arten
kommen bis nach Nordmexiko hin vor, die meisten wohnen im südlichen Teil von Mexiko, zwei in Guatemala, zwei in Costarica; aus
den übrigen mittelamerikanischen Republiken sowie südlich von
Costarica sind bis jetzt keine Arten nachgewiesen.
An die Perennantes schließt sich offenbar die von Baillon in Histoire
des plantes IX, 338 beschriebene, mir bis jetzt nur in einer Zeichnung zugänglich
gewesene, westmexikanische Parascopolia acapulcensis Baill. eng an (siehe die von
mir in der Einleitung [S. 294, Anmerk. 2 und S. 295] wiedergegebene Diagnose).
Baillon hat diese neue Gattung ohne Kenntnis von Dunal's Solanum-Abteilung
Lycianthes aufgestellt. Als nicht mit den Perennantes übereinstimmende Charaktere sind zu nennen: »corolla late tubuloso-camnanulata« und vantheris
introrsum 2-rimosis«. Die meisten Perennantes haben* radförmige Kronen, nur
zwei bis jetzt bekannte (L. guatemalensis und L. villosula) etwas mehr glockenförmig-radförmige Kronen
ausgeprägter glockige Korollen hat die zu einer
anderen Gruppe gehörige, mit gleichlangen Filamenten ausgestattete L. pilifera.
Sollte sich Bai Uon's Angabe, daß die Antheren seiner Parascopolia längs aufreißen, bestätigen, so müßte diese Gattung wohl neben Lycianthes bestehen
bleiben, wahrscheinlicher ist es mir, daß auch diese Pflanze terminale Poren
besitzt. Wie sich in diesem Falle die Nomenklaturverhältnisse regeln werden, kann
ich erst nach genauerer Untersuchung dieser westmexikanischen Art entscheiden.
;
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
408
Series
Meizonodontae
1.
Bitt nov. series.
Calycis dentes 10 inaequales, majores plerumque plus quam
longi (in speciebus uonnullis usque ad 7
7,5 mm); infloresPlantae humiles suberectae vel repentes, pilis
centia uniflora.
simplicibus (pauci-vel pluricellularibus) vel semel vel pluries furcatim
ramosis semper apicibus acutis praeditae.
2
—
mm
57. Lycianthes Mociniana (Dun.) Bitt. n. comb.
Solanum Mozinianum Dun. Sol. Syn. (1816) 23; <S. unijlovum
non Dun.;
Mocino et Sesse Mscr. p. 66 tab. pict. (sec. Dunal)
S. rnonanthum Roem. et Schult. Syst. IV (1819), 608; Mart. et Gal.
En. Syn., 9; dieselben in Bull. Acad. roy. Brux. XII, I (1845), 137;
S. Mocinianum Dun. in DG. Prodr. XIII, I (1852), 164; S. pedunculare Sehlehtd. in Linnaea XIX (1847), 305 p. pte. (plantae exsiccatae e Mexico citatae); Hemsley, Bio!. Centr.-Amer., Botau. II
(1881
82) 412; Solanum somniculentum Kze. ex Sehlehtd. in Linnaea
XIX (1847), 306 p. pte. (Leibold n. 143).
—
—
—
—
mm
Perennans, radice fusiformi crassiuscula ca. 6
10
crassa
profundius ramosa; caules herbacei, erecti, ca. 30 50 cm alti subcrassi, sicut
simplices vel pluries subdichotome ramosi, ca. 3
5
rami subangulati, pilis simplicibus pluricellularibus acutis
albis patentibus in statu novello densis serius crebris vel sparsioribus
obsiti; internodia 1,5
9 cm longa;
6,5 cm, rarius in parte inferiore
folia inferiora solitaria, superiora saepe false geminata vix inaequalia;
laminae lanceolatae vel elliptici-lanceolatae, subsessiles vel
longo dense piloso ±_ ve alato, utrinque angustatae,
3
petiolo 2
basi sensim euneatim angustatae, apice acutae vel obtusiusculae,
2,5:1
integrae vel parum repandae, ca. 2,2
1,2, 4,5:1,5 usque
ad 5:2,3 cm, utrinque virides subtus parum pallidiores, utrinque
pilis fere semper simplicibus (rarissime pilo udo alterove semel
ramoso) 1) pluricellularibus acutis albis in tota superficie obsitae;
— mm
—
—
—
mm
—
—
inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, uniflorae; pedicelli graciles,
elongati, folia duplo vel pluries superantes, ca. 5 12 cm
longi, pilis simplicibus pluricellularibus acutis albis patentibus in
parte basilari sparsioribus, ad apicem versus crebris obsiti, apice in
11
statu florifero nutantes calyx campanulatus, in statu florifero ca. 8
—
—
;
—
13 mm longus, diam. ca. 7
11 mm, in parte inferiore connata
truncata ca. 4—5
longus, 10-costatus, dentibus 10 linearibus
vel subulati-linearibus parum inaequilongis ca. 4
longis
7,5
mm
paulum
—
marginem diaphaoum truncatum
mm
extus pilis
simplicibus pluricellularibus acutis albis patentibus crebris vel densis
4cm,loborum
hirsutus; corolla violacea, rotata, magna, diam. 3
partes medianae ca. 4
latae lanceolatae extus pilis simplicibus
5
pluricellularibus acutis ad apices versus brevioribus densioribusque
obsitae; corollae tubus ca. 2
longus, intus quoque glaber; stamina
+_ ve deflexa; filamenta glabra, manifeste inaequalia, bina 1
1,5 min,
bina 2
longum; antherae
2,5 mm, quintum (infimum) ca. 5
5,5
infra
—
oriundis,
—
mm
mm
—
*)
vide tarnen var. Andrieuxi p. 410.
—
—
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
409
—
—
—
1
ca. 5
2 mm, basi profunde cordatae, apice
5,5
emarginatae, poris apicalibus parvis introrsis; ovarium
diam., 3
longum, glabrum,
subglobosi-conicum, ca. 2
2,5
longum
apice sensim conice in stylum gracilem glabrum 10
11
stamen longum fere aequantem vel parum superantem abiens; stigma
crassius,
subglobosi-capitatum, obtusatum;
styli apice manifeste
ellipsoideae,
:
paulum
mm
mm
—
mm
fructiferi plerumque basi deflexi, robustiores ad apicem
versus manifeste incrassati; calyx in statu fructifero manifeste auctus,
robustus, in parte connata ca. 8
longus, cum dentibus vix
basim baccae
elongatis ca. 14
16
longus, diam. ca. 20
25
cupulati-patelliformiter amplectens;
bacca ovati-conica, apice
nonnumquam acuminata, ca. 2 cm longa, 1,4 cm diam., forsan tandem
etiam major; semina reniformia, lenticulariter applanata, ca. 2:1,5:
0,6 mm, in statu sicco fuscescentia, minute reticujata; granula
sclerotica desunt.
Mexiko: ohne besondere Fundortsangabe, Andrieux n. 60!
(hb. Paris.); Schaffner n. 645! (hb. Berol.); C. Ehrenberg! (hb. Berol.);
Canada, Schmitz n. 484! und Schmitz ohne Nr.! (hb. Vindob., beide
unter der irrtümlichen Bezeichnung: S. pedunculare Schlchtd.); Staat
Jalisco: Guadalajara, 1600
ü. M., Ufer von Gießbächen, Pringle
n. 11317! (sub nom. Solanum Andrieuxii Dun., hb. Berol.), Juli
blühend; Staat San LuisPotosi: ohne besondere Standortsangabe,
Virler d' Aoust in herb. Fournier n. 2012! (hb. Paris.); StaatMexiko:
unbebaute Felder auf den Hügeln des Pedregal bei Zapan, Tal von
Mexiko, Bourgeau n. 351! (hb. Barb.-Boiss., Brux., Paris., Stockh.),
Juni blühend; Toluca, Wawra n. 1214! (hb. Vindob.); Acalingo,
Leibold n. 143! (hb. Berol., von Schlechtendal als Solanum
somniculentum Kze. ex Schlchtd. bezeichnet); Punta colorada bei
Aculingo, Hahn! (hb. Paris.); Staat Hidalgo: Mineral del Monte,
Real del Monte, Omitlan, Velasco, Regia, C. Ehren berg n. 81! (hb.
Berol., von Schlechtendal als Solanum pedunculare Schlchtd. bestimmt); Moran, ca. 2300
ü. M., Galeotti n. 1180! (hb. Brux.);
Cum bre de Estepe, Liebmann n. 1450! (hb. Haun.); Staat Michoacan:
Anganguco, Schiede! (hb. Berol., von Schlechtendal als Solanum
pedunculare Schlchtd. bestimmt); StaatVeracruz: Orizaba, unbebaute
Felder, Hahn! (hb. Paris.), Aug. blüh.; daselbst, Fred. Müller, Herb.
Mexican. n. 1117! (hb. Brux.); Camino real von Aculingo bis Orizaba,
Hahn! (hb. Paris.); Staat Oaxaca, ohne besondere Standortsangabe
sowie Plateau von Mexiko, Ghiesbrecht n. 92! (hb. Paris.): eine besonders klein blättrige(l ,8 0,6
2,5 0,8 cm) und reicher verzweigte, kleinerblütige Form; San Juan del Estado im Distr. Etla, Seier, PI. Mexic.
n. 812! (von Dammer (Bull. Herb. Boiss. III [1895], 617) irrtümlich
als Solanum pedunculare Schlchtd. bestimmt).
Die von Walter Schumann unter n. 974! und 979! bei .läral (Mexiko)
gesammelten und in den Herbarien als Solanum Mocinianum bezeichneten
Pflanzen gehören zu Chamaesaracha coronopus (Dun.) Gray.
pedicelli
—
mm
mm
—
mm
m
m
:
Var.
Andrieuxi (Dun.)
—
:
Bitt. n.
comb.
Solanum Andrieuoti Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 165.
Hemsley in Biol. Centr.-Amer. Botan. II (1881—82), 404.
53
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
410
Planta praecipue in partibus novellis pilis densioribus plerumque
tenuioribus saepe ramosis albidis vel sordide canescenti-flavescenti-
bus obtecta; laminae imprimis subtus pilis partim simplicibus
partim semel vel bis ramosis subtomentosae; pedicelli floriferi sicut in typo semper plnries longiores quam folia (ca. 4
6 cm);
—
flores fere
eadem forma qua
me
in typo, in specimine a
viso paulo
minores (an semper?); antherae ca. 5 1,5 mm; ovarium ca. 2 1 mm;
Stylus 10
longus, glaber; Stigma styli apice manifeste crassius,
subglobosum; fructus non vidi.
Mexiko: ohne besondere Fundortsangabe, G. Andrieux pl.
Mexic. exs. n. 195! (hb. Monac), Andrieux! (n. 236?) (hb. Paris.).
Die im Münchener Herbar liegenden Exemplare haben verhältnismäßig
:
:
mm
kleine Blätter; da aber Dunal in seiner Originaldiagnose für dasselbe Exsikkat:
Andrieux n. 195, erheblich größere Blätter angibt, so läßt sich auch die Blattgröße nicht als Unterschied von L. Mociniana verwenden.
58.
Lycianthes ciliolata (Mart. et Gal.)
Solanum
ciliolatum Mart. et Gal.
Bitt.
comb.
n.
Enum.
(Sonderabdr.), 12; Bull.
Acad. Brux. XII, I (1845), 140; Schlchtd. in PI. Leibold. in Linnaea
XIX (1847), 300; Dan. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 164; Hemsl.
in Biol. Centr.-Amer. Botan. II (1881—82), 406.
Radice perennans; caules supraterranei herbacei, recti, ca.
30 50 cm alti, teretes, 3 5
diam., in parte inferiore eramosi
vel ramis paucis instructi, foliis infimis squamiformibus, sequentibus
sensim majoribus solitariis praeditus, superne farcatim ramosus,
pilis simplicibus acutis paucicellularibus albis sparsis vel
—
— mm
—
paulum densioribus obsitus; internodia 2 7,5 cm longa, internodium
11 cm longum;
infra primam farcationem saepe elongatum usque ad 9
—
folia inferiora solitaria, superiora saepe false geminata vel ternata
inaequalia; laminae bene evolutae ovatae vel ovati-lanceolatae,
basi rotundate subcuneatim in petiolum alatam ca. 1
2,5 cm longum
eodem indumento sparso vel densiusculo quo rami praeditum angustatae
ad apicem versus magis sensim angustatae, nonnumquam paulum
—
acuminatae, apice ipso obtusiuscalae, ca. 3,5 2, 4,5
usque ad 7,5 8:4,5 5,5 cm, raro usque ad 10:6 cm,
:
—
:
—
2,4, 6
:
foliorum
minorum laminae
laete
virides,
plicibus
ca. 2: 1,2—3,4: 2 cm, omnes membraoaceae, supra
subtus paulum pallidiores, utrinque pilis parris sim-
paucicellularibus
margine plerumque
centiae
sessiles
in
pilis
acutis
axillis
foliorum,
semper petiolos, plerumque
rarius
— 7,5
cm
sparsis
vel
paulum densioribus
longi,
usque ad 6 9
—
recti,
crebriusculis
obsitae,
breviter ciliato; inflores-
uniflorae;
pedicelli
graciles,
folia ipsa superantes, ca.
apice nutantes,
in
4—
r
statu fructifero
—
—
mm
mm
basi deflexi,
cm longi; calyx campanulatus, ca. 8 9
longus, 10
diam., in parte inferiore connata truncata ca. 3
5
longus, 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis paalam inaequilongis ca. 3—t5(
longis paulo infra marginem truncatum
6)
diaphanum oriundis, extus pilis simplicibus paucicellularibus acutis
(crebrioribus quam in pedicellis) in costis dentibusque obsitus, intus
in parte inferiore connata glandulis minutis crebris praeditus; coro IIa
rotata, magna, diam. ca. 3 cm vel etiam major, loborum partes
mm
— mm
—
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
411
3
— 4 mm
latae extus solum prope apicem paulum
brevibus acutis densioribus praeditae; corollae tubus
ca. 1
longus, intus quoque glaber; filamenta glabra. inae1,5
quiloDga, bina ca. 1,5, bina 2 mm, quintum 5,5
longum; antherae
ellipsoideae, utrinqae emarginatae, basi manifeste cordatae, ca. 5
1,2
1,5 mm, poris apicalibus parvis introrsis; ovarium ovoideiconicum, ca. 2
longum, 1,5
diam., glabrum; Stylus stamen
longissimum aequans, ca. 9,5
loogus, glaber; stigma styli apice
manifeste crassius, oblique insertum, subcapitatum, obtusum; calyx
in statu fructifero manifeste ampliatus, fere patelliformis, in parte
connata ca. 8
diam., cum dentibus patentibus ca. 18
9
20
diam., dentes ca. 5—7
longi; bacca ellipsoidea, apice
medianae
ca.
cacallatum
—
pilis
mm
mm
—
mm
mm
mm
— mm
—
mm
saepe paulum apiculata,
culariter applanata, ca. 3,5
:
ca.
3
:
19: 16
1
mm,
mm;
semina reniformia,
mm
lenti-
rugosi-reticulata, in statu sicco
fuscescentia (baccam et semina e plantar
Pringle
n.
6776
descripsi).
Mexiko: ohne
besondere Fundortsangabe, Liebmann pl. Mexic.
n. 1651! (hb. Haun.); Staat Hidalgo: San Pedro Nolasco, Galeotti
n. 1225 L! (hb. Brux.); Staat Michoacan: Jesus del Monte bei
Morelia, ca. 2200 m ü. M., Galeotti n. 1182! (hb. Paris.); Staat
Puebla: El Riego bei Tehuacan, Triften und Felder, 1675
ü. M.,
Endlich n. 1849! (hb. Berol.); Felder bei Tehuacan, 1600 m ü. M.,
Pringle n. 6776! (hb. Berol., Hamb., Monac, Stockh., Vindob.,Vratisl.),
m
Aug.
blüh.;
Var.
pratorum
San Luis,
Caules
Bitt.
55
ca.
C.
n.
— 65 cm
lanceolatae, majores ca. 6
florifero
4 cm,
dentes
subulati,
A. Purpus!
(hb. Berol.),
alti;
laminae
7:3 cm,
late lanceolatae vel ovatiapice acutae; pedicelli in statu
ca. 7 cm longi;
in statu florifero ca. 5
in statu fructifero deflexi,
paulum inaequilongi,
—
Aug. blüh.
var.
mm
calycis
— 6 mm,
in statu fructifero 9
11
longi; corollae diam. 3,5 cm.
Guatemala, Dept. Alta Verapaz, Patal, ca. 1600 m ü. M., von
Türckheim in Donnell Smith, PI. Guatem. n. 1434! (hb. Berol.),
Sept. blüh, (sub
nom. Solanum piliferum ßth. det. Coulter);
Wiesen in Patal, 1600
ü. M., H. von Tuerckheim, Fl. v. Guat.,
Dept. Baja Verapaz n. II, 2317! (hb. Vindob., Vratisl. sub nom.
„Solanum quichense Coult."), Juli blühend.
Den Namen „Solanum ciliolatum" nehme ich für die vorliegende Art mit
einem gewissen Vorbehalt an; das Original: Galeotti n. 1230 habe ich noch
nicht gesehen; die Urbeschreibung ist ziemlich dürftig; die Angabe »antheris
subaequalibus« paßt auf die Antheren und ist für sie innerhalb der gesamten
m
aber die Filamente mit eingerechnet sein, sollten,
Übrigens sei hervorgehoben, daß auf dem für
Galeotti n. 1230 angegebenen Standort »Pelado Capulalpan« nach Galeotti n. 1171
auch Solanum püosiusculum Mart. et Gal. == Lycianthes pilifera (Bth.) Bitt. var.
pilosiuscula (Mart. et Gal.) Bitt. vorkommt und daß auf einem Spannbogen dieser
Nr. 1171 neben dieser Art ein kleines Exemplar einer zur Sektion Perennans
gehörigen Art vorliegt, das zwar reichlicher behaart ist (sogar zwischen den einfachen Haaren vereinzelt verzweigte besitzt) als L. ciliolata in typischer Ausbildung,
das ich aber doch zu dieser Art ziehen möchte.
Verwandtschaft
so
würde
falls
zutreffen.
Lycianthes somniculenta (Kunze ex Schlchtd.) Bitt. n. comb.
Solanum somniculentum Kunze in litt, ex Schlchtd. in PI. Leibold.
Linnaea XIX (1847), 306 ex pte. (pro planta culta in hortis
59.
in
gültig,
sie nicht
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
412
Halensi et Lipsiensi) (die Beschreibungen in Walp. Rep.
VI, 589 und van Houtte, Fl. des serres V [1849], 454 sind fast
wörtliche Abschriften von Schlechtendal's Diagnose).
Herbacea, radice crassa ca. 1
1,5 cm diam. in radices secundarias nonnullas crassas divisa rapiformi perennans; rami ca. 30
40 cm
alti, erecti, in ramos flexuosos furcatim partiti, ca. 2
3
diam.,
botanicis
—
—
subteretes, lineis deeurrentibus
—
mm
parum prominentibus, pilis pluri-
cellularibus acntis simplicibus vel semel ramosis
— 8 cm longa;
paulnm inaequalia;
geminata
superioribus 0,5 — cm longi,
obsiti; internodia 2,5
crebris
folia inferiora solitaria, superiora
cm,
ad Jaminas versus alati, eodem
indumento quo rami vestiti; laminae ovatae vel late lanceolatiovatae, utrinque angustatae, basi rotundate-cuneatim in petiolum alatum abeuntes, ad apicem versus magis sensim
angustatae, acutae vel acuminatae, ca. 5 3
6,3 3,9 cm, minores ca.
3 1,7 4,5 3 cm, utrinque virides, subtus parum pallidiores utrinque
false
petioli in foliis inferioribus 1,5
et
in foliis
1
:
—
:
in
—
:
:
superficie pilis pluricellularibus acutis simplicibus vel +, ve
tota
ramosis albis sparsioribus vel densioribus obsitae; vena media et
venae later. prim. in utroque latere ca. 6 curvatim ascendentes subtus
manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum
geminatorum, uniflorae; pedicelli graciles, in statu florifero
4 cm longi, apice nutantes; calyx campanulatus, ca. 9
ca. 3,5
diam., in parte inferiore connata truncata ca.
longus, 11
11
5 mm, 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis inaequilongis
longis
secundum florum magnitudinem 3 4 vel 4 6
paulum infra marginem diaphanum truncatum oriundis, extus sicut
pedicelli pilis pluricellnlaribus acutis simplicibus vel parum ramosis
sparsis obsitus; corolla violacea, rotata, diam. 3
3,7 cm, loborum
latae stellam 5-radiatam formantes extus
partes medianae ca. 4
—
mm
mm
—
— mm
—
mm
albide viridescentes intus intensius violaceae quam membranae interpetalariae solum ad apices acutos paulnm cucullatos versus extus pilis
brevibus densis praeditae, membranae interpetalariae illas rotatim con-
mm
jungentes glabrae; corollae tubus ca. 2
longus, intus quoque glaber;
stamina deflexa; filamenta glabra, flavide viridescentia, inaequilonga,
longum;
quattuor superiora ca. 1,5—2 mm, quintum 5
5,5
antherae lanceolati-ellipsoideae, ca. 4,5 1,3 mm, ad apicem versus
paulum angustatae, basi manifeste cordatae, apice parum emarginatae,
poris parvis apicalibus introrsis; ovarium ovoidei-conicum, ca. 2
—
mm
:
— 1,5 mm, glabrum;
Stylus viridescenter albidus, rectus, tenuis,
longus, tarn longus quam stamen longissimum, glaber; stigma
viridescens, styli apice manifeste crassius, subcapitatum, oblique
obtusatum, paulum emarginatum; fructus non vidi.
2,5
10
:
1,2
mm
Heimat: Südliches Mexiko.
Bei Solanum somniculentum hat Schlechtendal
ähnlich wie bei Solanum
pedunculare drei verschiedene Typen gelegentlich seiner ersten Beschreibung
miteinander vermengt, wodurch bis heute eine dauernde Verwirrung über die
betr. Arten bestanden hat; bei Solanum somniculentum ist die Sache noch verwickelter als bei S. pedunculare, da er die beiden nach wildwachsendem Material
miteinander verwechselten Typen 1) Leibold n. 143 von Acalingo und 2) Schiede
bei Zimapan und Regia gesammelt, in der Diagnose miteinander und mit einer
3
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
413
dritten im Leipziger Garten gezogenen vereinigt hat, wie aus der Angabe: »pilis
simplicibus vel furcatis et repetito dichotomis magis minusve tectum« deutlich
hervorgeht. Da Schlechtendal mit dem Namen S. somniculentum Kunze in
litt, offenbar in erster Linie die von Kunze im Leipziger Botan. Garten kultivierte
und von dort später in andere Gärten (Berlin, Montpellier) eingeführte Pflanze
bezeichnen wollte, so behalte ich für sie den Namen Lycianthes somniculenta
(Kunze ex Schlechtd. p. pte) Bitt. bei; die Leibold'sche Pflanze (Nr. 143 von
Acalingo) gehört zu Lycianthes Mociniana (Dun.) Bitt., die Schiede'schen
Belege von Zimapan und Regia aber zu Lycianthes dejecta (Fern.) Bitt.
Diese Art variirt auch nach Ausscheidung der nicht zu ihr gehörigen,
von Schlechtendal mit ihr verwechselten Typen sehr in der Behaarung: so
hat das großblättrige Pringle n. 6399 (lam. 7,5 4,5 cm) unterseits und oberseits
fast ausschließlich mehrmals verzweigte Haare, während das ebenfalls von Guernavaca stammende Pringle n. 13137 oberseits meist einfache, ansehnliche, fast
striegelartige Haare, unterseits meist verzweigte Haare besitzt. Das Kunze'sche
Original der Art aus dem Haller und Leipziger Botan. Garten hat beiderseits
meist verzweigte Haare, ich selbst kultiviere seit mehreren Jahren (1912) eine
beiderseits fast ausschließlich mit einfachen Haaren ausgestattete Form, die
ich von Herrn Garteninspektor J. A. Purpus
Darmstadt erhielt. Die dort aus
Samen erzogenen Pflanzen stammen von Minas de San Rafael, leg. G. A. Purpus
1911 (herb. H. Schenck n. 948!). Leider hat diese Pflanze bei mir im Gewächshause bisher niemals Frucht angesetzt.
:
—
Yar. cladotricha Bitt. n. var.
Planta, ut videtur, nonnihil robustior typo, ca. 35—42 cm alta;
caules, rami, laminae (utrinque), pedicelli et calyces (extus) pilis
plerumque semel vel bis ramosis (parcius simplicibus) crebris obsiti;
petioli 1,5
2 cm longi; laminae ca. 6 3,5 usque ad 8,5
9 5 cm,
plerumque acutiores quam in typo; pedicelli graciles, ca. 3,5 4,5 cm
longi, sicut in typo folia longitudine non attingentes, in statu fructifero deflexi, ca. 5 cm longi; corolla alba (sec. cl. Schmitz).
—
—
—
:
:
Mexiko, Staat Morelos: Cuernavaca, in Barrancas, Schmitz
1091! (hb. Vindob.); Cuernavaca, 1600
ü. M., Pringle n. 6399!
13137! (hb. Berol., Vindob. Univers., Vratisl.) in feuchten Gebüschen;
m
n.
Juni, Juli blühend.
Die verzweigten Haare sind bei dieser Varietät meist überwiegend, nur
auf der Blattoberseite kommen bisweilen neben den verzweigten ebensoviel
unverzweigte vor, spärlicher sind diese unterseits. Pringle n. 6399 hat besonders
große Kronen (4—4,5 cm diam.) und lange Blütenstiele (5—6 cm lg.)
Var.
ramosipila
Rami
mm,
Bitt. n. var.
herbacei,
decumbentes,
divaricate furcatim ramosi, pilis
ca.
25
cm
longi, diam. ca. 2
—
pluricellularibus plerisque
semel vel iterum furcatim ramosis
albis in statu sicco collabescentibus patentibus primo densis serius crebris obsiti; internodia
2—4 cm longa; folia false geminata inaequalia; laminae oblique
lanceolatae vel rhomboidei-lanceolatae, majores 4,5 2,4, 5 1,6
usque ad 6 :2,5 cm, minores 2,3 1,2 3 1,8 cm, utrinque angu:
:
statae, basi
—
:
:
magis sensim cuneatae in petiolum alatum brevem abeunad apicem versus cuneatae, acutae vel acutius-
tes vel fere sessiles,
culae, utrinque sordide virides, subtus
parum pallidiores, utrinque in
semel vel iterum fur-
tota superficie pilis pluricellularibus acutis
catim ramosis rarius simplicibus albis in statu sicco collabescentibus obsitae; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum, uniflorae;
pedicelli ca. 3 4 cm longi, basi subglabri, ad apicem versus pilis
—
6
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
414
plerisque ramosis crebris rarius simplicibus obsiti, infra apicem nutantes; calyx campanulatus, in parte inferiore connata ca. 5
longus,
diam.; dentibus inaeqnilongis longioribus ca. 4 mm, brevioribus
6
ca. 2
subulatis instructus, extus eodem indumento quo pedicelli
praeditus, intus in parte connata glandulis minutis ellipsoideis breviter
stipitatis satis crebris obsitus; corolla alba, violacei-radiata (sec.sched.),
rotata, diam. ca. 3—3,6 cm; corollae tubus ca. 3—3,5
longus;
filamenta quattuor ca. 1,5
longa, quintum 5
longum; antherae
lanceolati-ellipsoideae, ca. 5: 1,2 mm, utrinque emarginatae; ovarium
conicum, ca. 3: 1,5 mm, glabrum; Stylus tenuis, 11
longus, glaber;
stigma breviter ellipsoideum, obtusum; fructum non vidi.
Mexiko: „plaines de Terre froide", „JDP" (wohl Jardin des
plantes) Nr. 82
(hb. Paris.), Juli blüh
„fleurs blanches rayees de
mm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
!
,
violet."
Var. lanceolata Bitt. n. var.
Herbacea, rami verisimiliter recti, graciles, certe plus quam
40 cm alti, subteretes, lineis decurrentibus parum prominentibus, ca.
2,5
diam., pilis pluricellularibus acutis plerumque semel
4
vel bis furcatim ramosis rarius simplicibus crebris in partibus
novellis densis instructi; internodia 3 7 cm longa; folia inferiora
—
mm
—
superiora false geminata et manifeste inaequalia;
1,5 cm longi, ad laminam versus sensim magis alati,
solitaria,
—
petioli
eodem
indumento quo rami vestiti; laminae lanceolatae vel late lanceolatae, saepe paulum obliquae, utrinque sensim angustatae, basi
0,7
sensim (praecipue in foliis majori bus) longe cuneatim in petiolum
abeuntes apice quoque sensim angustatae, acuminatae, acutae vel
acutiusculae, foliorum majorum laminae
cm,
—
ca.
6,8—8,3
—
:
2,3
— 2,9
min. lam. manifeste breviores ca. 3,3
3,8 2,3
2,6 cm, supra
pilis paulo longioribus semel vel bis furcatim ramosis satis crebris
obsitae, subtus pilis brevioribus densioribusque pluries furcatim ramofol.
sis obtectae; inflorescentiae uni- vel rarius biflorae;
:
pedicelli
graciles,
in statu florifero ca. 4—4,7 cm longi, apice nutantes; calyx fere
eadem forma atque magnitudine qua in typo, dentibus subulatis 5
longis, extus sicut pedicellus pilis patentibus pluricellularibus
acutis densis plerisque semel vel bis furcatim ramosis obtectus;
corolla campanulati-rotata, tandem ca. 2 cm longa, ca. 3 cm diam.;
corollae tubus 1,5
2
longus; filamenta quattuor 1,5
2 mm,
—
mm
quintum 5,5
— mm
— 6 mm longum;
—
—
antherae lanceolati-ellipsoideae,
5,5—6:1,2 1,5 mm, utrinque emarginatae; ovarium conicum,
longus, glaber;
1,5:1 mm; Stylus gracilis, tenuis, ca. 12,5
stigma breve, subglobosum, obtusum; fructum non vidi.
Mexiko, Staat Oaxaca: ohne besondere Fundortsangabe,
Ghiesbrecht 1842 Nr. 81! (hb. Paris.).
ca.
mm
ca.
Zusammen
mit
dem soeben beschriebenen Exemplar
liegt
auf demselben
Spannbogen
ein etwas abweichender zweiter Beleg, der allerdings ebenfalls auf
beiden Blattflächen ziemlich durchgängig gabelig verzweigte Haare besitzt, jedoch
ist seine Behaarung etwas spärlicher und die Spreiten sind etwas kürzer (laminae
majores ca. 6—6,5:2,5 3 cm). Der auffälligste Unterschied scheint mir die
—
geringere Länge und größere Breite der Antheren an diesem zweiten Exemplar
zu sein: ca. 3,5—4 2 mm, auch das längere Filament war an der einzigen, zur
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
415
Verfügung stehenden Blüte erheblich kürzer als bei dem der Beschreibung der
Grunde liegenden Beleg. Da jedoch im übrigen die Übereinstimmung
zwischen den beiden Exemplaren von Ghiesbrecht n. 81 groß ist, so
habe ich von der Aufstellung einer besonderen Varietät bis auf weiteres abgesehen,
zumal da es ja möglich ist, daß die auffällige Kürze und Dicke der Antheren
auf irgend einer durch äußere Verhältnisse hervorgerufenen Störung beruht.
Varietät zu
60. Lycianthes dejccta (Fern.) Bitt. n. comb.
in Proc. Amer. Acad. of Arts and
Solanum somniculentum Kunze ex
Sciences
(1900), 569;
Schlechtd. in Linnaea XIX (1847), 306 p. pte.
Solanum dejectum Fernald
XXXV
Perennans; radice magna crassa rapiformi elongata tandem lignosa; partes- supraterraneae herbaceae, jam paulum supra radicem
60 cm longae; rami ascendentes vel ±_ ve deramosae, ca. 35
cumbentes, herbacei, paulum angulati, lineis decurrentibus praediti,
6 mm, pilis albide cinereis parvis pluries furcatim
diam. ca. 2
ramosis (non stellatis!) in apicibus acutis satis crebris instructi;
partes novellae omnes pilis similibus densis molliter albidi-cinereitomentosulae; internodia 2,5
8,5 cm longa; folia inferiora solitaria,
superiora false geminata inaequalia; petioli ca. 1
3,5 cm longi, ad
laminam versus sensim magis alati, in partibus superioribus breviores,
—
—
—
—
—
laminae
1 cm longi, eodem indumento quo rami vestiti;
ca. 0,5
late ovatae, basi subcordatae vel reniformes vel ±_ ve cuneatim
in petiolum alatum abeuntes, apice rotundataevel cuneatae, apice
ipso semper obtusae, ca. 2:1,5, 3,5:2,5, 4,5:3,5 usque ad 5: 3,8
cm, margine integro vel vix undulati-repando, laminae supra sordide
plerumque pluries furcatim ramosis albidis crebris
subtus pallidiores (in statu novello cinerascentes) mollioresque, pilis parvis pluries furcatim ramosis manifeste
densioribus quam supra molliuscule subtomentosae; inflores-
virides pilis
obsitae,
centiae sessiles in axillis foliorum, uniflorae; pedicelli graciles, in
10 cm longi, apice nutantes, in statu fructi6, raro
fero basi deflexi vel arcu latiore decurvati; calyx campanulatus, ca.
statu florifero 2,5
—
—
mm longus, 10 mm diam., in parte inferiore connata truncata ca.
mm longus, 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis paulum
10
4
inaequilongis
ca. 5
phanum truncatum
— 7 mm
longis paulum infra marginem dia-
oriundis, extus sicut pedicelli pilis (tarnen densius)
pluries furcatim ramosis subcinereis molliusculus; corolla violacea vel
violacea et alba, rotata, ca. 2—3,4 cm diam., extus in loborum partibus
latis pilis brevibus furcatim ramosis densis obsita;
medianis ca. 4
longus, intus quoque glaber; stamina
corollae tubus brevis, ca. 1
omnia deflexa; filamenta glabra, superiora quattuor geniculata, ca.
mm
mm
— — mm
1,5
2,5
3
longa, infimum ca.
lanceolati-ellipsoideae, ca. 4
5 1,2
apice
parum emarginatae,
—
:
4— 5 mm
longum; antherae
late
— 1,6 mm, basi manifeste cordatae,
poris parvis apicalibus obliquis introrsis;
ovarium ovati-conicum, ca. 2 mm longum, 1,5 mm diam., glabrum;
Stylus stamen longum fere aequans, deflexus, ca. 8
10 mm longus,
gracilis, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, subglobosum;
pedicelli fructiferi basi deflexi („dejecti* sec. cl. Fernald, quare nomen
specificum) vel arcuatim decurvati, robusti, ad apicem versus mani-
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
416
—
6 mm); calyx fructifer manifeste amsubcupulatus, lignosus, in parte connata truncata ca. 8
10
longus, cum dentibus patentibus ad basim versus in costas prominentes abeuntibus diam. ca. 3 cm; bacca globosa, diam. 2
2,7 cm
(planta exsiccata: Bourgeau n. 543); semina numerosa, oblique reniformia, crasse lenticularia, ca. 2 1,6
2 1 mm, parum rugulosa, vix
reticulata, in statu maturo sicco nigricantia; granula sclerotica desunt.
feste incrassati (apice diam. 5
—
pliatus,
mm
—
:
—
:
Mexiko, Staat San Luis Potosi: ohne besondere Fundortsangabe, Virler d' Aoust in herb. Fournier n. 1622! 1888! (hb. Paris.)*
besitzt besonders lange, schon während der Blütezeit 10 cm erreichende Blüten stiele.
Staat Hidalgo: Zimapan, Schiede! (hb. Berol.); Regia und
Real del Monte, C. Ehrenberg n. 363! 663! (hb. Berol.), alle drei von
Schlechtendal
zu Solanum somniculentum Kunze
ex
Schlechtd.
gezogen.
Di str. Federal Mexico: am Berge Zacoalco
bei
Guadalupe r
Felsen, Bourgeau n. 543! (hb. Barb.-Boiss., ßrux., Monac, Paris.,.
Stockh.), Juli blüh., August frucht., Blütenstiele ziemlich kurz, nur
2,5
3,5 cm, im Fruchtzustande nur 4 cm lang; Mexiko, Schmitz n.
482! (hb.* Vind.); Actopan, auf dem Zentralplateau von Mexiko gegen
Norden, Karwinski! (hb. Monac); Hügel, Lomas de Jaral, hier und
da im Dickicht der Agaven, Mimosen usw., Walter Schumann n.
998! (hb. Berol., Monac), April blüh.; (irrtümlich als Solanum tricolor
Moc. et Sesse bezeichnet).
—
Var.
Palmeri
Bitt. n. var.
—
Dentes calycini in statu fructifero ca. 8
14 mm longi; bacca
in statu maturo ovoidei-conica, apice in conum brevem protracta, ca. 2 2,5 cm longa, 1,6
1,8 cm diam., fere in tota superficie (praeter basim infimam glabram) pilis brevissimis furcatis
densiusculis obtecta.
Mexiko, Staat Durango: bei der Stadt Durango, Dr. Edward
Palmer n. 347! (hb. Berol.)
Fernald (Proc. Amer. Acad. A. & Sc. XXXV, 569) nennt dieses Exsikkat
bei der Beschreibung des Solanum dejectum an erster Stelle trotzdem erscheint
—
—
;
es mir zweckmäßiger, es auf Grand der oben angeführten Merkmale als besondere
Varietät zu behandeln.
Ob auch andere der oben unter der Hauptform angeführten Belege hierher gehören, läßt sich aus Mangel an genügend weit
ausgebildeten Früchten bei denselben noch nicht entscheiden; wahrscheinlich
ist auch Schumann n. 998 von Jaral hierher zu stellen: ich habe bei ihm in
einem noch jungen Fruchtkelch das noch wenig vergrößerte Ovar mit Anfängen
von Gabelhaarbekleidung beobachten können.
Die von mir der Artdiagnose zu Grunde gelegte Beere von Bourgeau n.
543 ist kugelig, größer als bei var. Palmeri und in allen Ent Wicklungsstadien
völlig kahl.
61. Lyoianthes
in
peduncularis (Sehlehtd.)
p.
pte. Bitt. n.
comb.
Solanum pedunculare Sehlehtd. Hort. Hai. in Plantae Leibold.
Linnaea XIX (1847) 305 p. pte. (solum pro planta in hört, botan.
Hai. et Lips. eulta!)
ficata,
Radix crassa, in radices complures subterraneas crassas ramiapice ramos complures annotinos edens; rami +_ ve proeum-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
417
—2 mm, lineis decurrentibus manisaepe densius pilosis subangulati, pilis simplicibus pluricellu-
bentes, herbacei, flexuosi, diam. 1
festis
curvatim accumbentibus albis crebris vel sparsis obsiti;
5,5—7 cm longa; folia inferiora solitaria, superiora
1,5
false geminata vel ternata, inaequalia; laminae obovati-lanceolatae vel rhomboidei-lanceolatae, inferiores in petiolos breves J^ve
late alatos angustatae, superiores petiolis non distinctis sensim
longe cuneatim angustatae, ad apicem versus brevius cuneatae vel apice ipso obtusae, majores ca. 3—3,5 1,6 2, 4,5 2,4,
laribns
internodia
—
—
:
—
:
2,5 : 1,5 cm, omnes herbaceae, supra
5,5 2,8 cm, minores ca. 1,2:0,6
laete virides, pilis simplicibu& pluricellularibus acutis in tota superficie crebrioribus vel sparsis obsitae, rarius supra praeter marginem
:
parce pilosam fere omnino glabrae, subtus pallidiores praecipue in
vena media et in venis lateralibus primariis secundariisque pilis simplicibus pluricellularibus acutis crebris obsitae, mesophyllo fere glabro;
vena media, venae later. prim. in utroque latere 5 6 curvatim
ascendentes et venae nonnullae later. secund. exteriores subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, uniflorae; pedicelli tandem valde elongati, folia longe exceden-
—
—
12,5cmlongi, apice nutantes, flore ergo cernuo;
tes ca. 3,5— 6
longus, apice 6
diam., in parte
calyx subulatus, ca. 4
5
longus, 10-costatus, dentibus 10
inferiore connata truncata ca. 3
longis paulo infra marginem
2
lineari-subulatis inaequilongis 1
diaphanum truncatum oriundis illumque superantibus, extus sicut
pedicelli pilis satis longis plerumque simplicibus (rarissime semel
ramosis) pluricellularibus acutis albis patentibus subdensis obsitus,
intus in parte inferiore connata glandulis minutis breviter stipitatis
subcrebris obsitus; calycis venae 10 prominentes basi sicut pedicelli
paulum purpurei-saffusae; corolla pallide violacea, rotata, diam. ca.
latae
2,6—3,6 cm, loborum partes medianae lanceolatae ca. 3 4
—
mm
mm
mm
—
mm
—
mm
extus imprimis prope basim intensius purpurei-violaceae quam membranae interpetalariae, praecipue ad apicem versus paulum viridescentes et pilis simplicibus pluricellularibus acutis crebris apice brevioribus densioribusque obsitae, apices parum cucullati acuti vel subacuti parum prominentes, membranae interpetalariae lobos rotatim conjungentes in medio paulum sinuatae, utrinque pallide violaceae, glabrae
(praeter marginum partes lobis proximas parce pilosas) corollae tubus
1,5—2
longus, intus quoque glaber; corolla intus in fundo insupra tubum pallide viridescens, in loborum
fimo usque ad fere 1
parte basilari praecipue juxta venas majores intensius purpurei-violacea; stamina secundum nutationem floris et ipsa deflexa; filamenta
glabra, parum inaequilonga, breviora ca. 1,5
2,5 mm, longiora ca.
2—3 mm; antherae utrinque intense flavidae, paulum incurvatae,
ellipsoideae, ca. 4—4,5 1
1,8 mm, utrinque emarginatae, basi manifeste cordatae, poris minutis apicalibus subaurantiace marginatis;
ovarium subglobosi-conicum, diam. ca. 1,5 mm, glabrum; Stylus albidus,
(tandem) 9
gracilis, stamina manifeste superans, ca. 7
longus,
paulum deflexus, apice paulum incurvatus, glaber; stigma styli apice
manifeste crassius, subglobosum, oblique obtusum; fructus non vidi.
;
mm
mm
—
:
—
—
Septbr. 1919.
mm
XXIV, 27
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
418
Mexiko: ohne Fundortsangabe,
Schaffner n. 646! (hb. Berol.);
Tula, J. N. Rose n. 8342! (U. S. N. Herb. n.
451835), eine gestauchte, kleinblättrige Form; Staat Puebla: Acatlan, auf unbebauten Feldern, Hahn! (hb. Paris.), Juli blühend; Staat
Oaxaca: Sierra de Mixteca, Los Naranjos, C. A. Purpus n. 3566!
Staat Hidalgo:
bei
n. 841201); aus Samen vom Rancho de los Naranjos
Purpus 1908 dem Botan. Garten in Darmstadt gesandt,
dort und im Bremer Botan. Garten seit 1912 gezogen, hb. Schenck
(U. S. Nat. Herb.
durch C.
A..
949! Distr. Tlacolula, bei Mitla, Seier, PI. Mexic. n. 49! (hb. Berol.),
Juni blüh., eine besonders kleinblättrige, gestauchte Form: lamlnae
majores ca. 1 0,5
2,5 0,8
1,2 cm.
Die von Schlechtendal in seiner Urbeschreibung des Solanum
pedunculare Sehlchtd. angeführten Belege aus Mexiko (von Ehrenberg und
Schiede gesammelt) gehören nach den mir vorliegenden Exemplaren im Bern.
:
—
—
:
Herbar sicher nicht mit den seinerzeit in den botanischen Gärten von
Halle und Leipzig gezogenen Pflanzen zusammen. Die kultivierten Exemplare
sind offenbar hauptsächlich der Schlechtendalschen Beschreibung zu Grunde
gelegt worden, da beinahe alle von ihm angeführten Merkmale auf sie passen.
Schlechtendal selbst hat die Verschiedenheit der beiderlei Belege selbst
bemerkt, sie aber nicht genau zum Ausdruck gebracht; er selbst weist auf die
Möglichkeit hin, daß die von Ehrenberg und Schiede in Mexiko gesammelten
liner
zu S, Mocinianum Dun. gehören könnten, von dem damals
die kurze Diagnose in Dun. Sol. Syn. S. 23 vorlag (noch nicht die
vollständigere in DC. Prodr. XIH, I, 164). Über die von Ehrenberg und Schiede
in Mexiko aufgenommenen Belege vergl. unter L. Mociniana (Dun.) Bitt. S. 409.
Exemplare
(1847) nur
vielleicht
Die von
Dammer
in
Loesener,
Plantae Selerianae:
Bull.
Herb. Boiss.
HI (1895), 617 hierher gestellte, aus dem Staate Oaxaca (Distr. Etla bei S.
Juan del Estado) stammende Pflanze: Seier n. 812 gehört ebenfalls zu L. Mociniana (Dun.) Bitt. (vergl. S. 409).
In den botan. Gärten zu Berlin, Halle und Leipzig wurde die Pflanze in
den Jahren 1845 — 1847 gezogen, wie ich durch getrocknete Belege bestätigt
fand; ich selbst habe sie seit mehreren Jahren in Kultur; die betr. Exemplare,
die
ich
durch die Güte des Herrn Garteninspektors A.
Purpus — Darmstadt
stammen von Los Naranjos (Mexiko). Da diese Art, sowohl im Gewächshause als auch im Sommer an einen sonnigen Ort ins Freie gepflanzt, alljährlich ihre schönen Blüten entfaltet, so war es mir möglich, Form und Farbe der
erhielt,
Die Blüten haben bei mir, ebenso wie
von L. somniculenta, bislang leider niemals Früchte angesetzt. Nach dem
Verblühen sterben die Laubtriebe ebenso wie bei der zweiten, von mir lebend
geprüften Perennans, L. somniculenta, bis zur Wurzel hinunter ab nach mehrmonatlicher Ruhezeit treiben aus dem oberen Ende der ausdauernden, wenig
verzweigten, rübenförmigen Wurzel wieder mehrere krautig bleibende, nieder-
Blütenorgane genauer zu beschreiben.
die
;
liegende, einjährige, verzweigte Stengel hervor.
62. Lycianthes grandifrons Bitt. n. sp.
Radix ignota; planta herbacea, verisimiliter perennis; rami subangulati,
diam. 2
—3
mm,
pilis
acutis erecti-patentibus
simplicibus pluricellularibus
albidis crebris obsiti; internodia ca. 2,5
5,5 cm longa; folia superiora false geminata vel nonnumquam ternata,
inaequalia; laminae oblique late lanceolatae vel oblique rhomboidei-lanceolatae, ad basim versus sensim longe cuneatim in
petiolum brevem ±_ ve alatum ca. 5
longum angustatae vel
10
fere sessiles, ad apicem versus sensim vel brevius oblique cuneatim
angustatae, acutae vel obtusiusculae, majores ca. 10:4,5, 11:5,3
— mm
usque ad 12:5,8 cm,
mediocres
ca.
7:3,5 usque ad 8,5:4 cm,
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
419
—
minores ca. 3: 1,6 3,5:2,5 cm, plerumque obtusiores quam majores;
laminae omnes membranaceae, supra laete virides, in tota superficie pilis simplicibus acutis pluricellularibus albis subcrebris obsitae, snbtus pallidioreß in vena media et in venis lateralibus primariis secundariisque pilis simplicibus acutis
pluricellularibus crebris, in mesophyllo sparsis obsitae; vena
media et venae later. prim. in utroque latere 6 curvatim ascendentes
subtus prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis loliorum, uniflorae; pedicelli pro magnitudine laminarum satis breves, pluries
alaminis superati, ca. 2 2,4cmlongi; calyx campanulatus, ca.
7
longus, apice 10
diam., in parte inferiore connata trun8
cata ca. 3,5
4
longus, 10-costatus, dentibus 10 subulati-linearibus paulum inaequilongis ca. 4 6,5
longis instructus, extus sicut
pedicelli pilis simplicibus pluricellularibus acutis albis patentibus
satis crebris obsitus, intus in parte connata glandulis minutis satis
crebris praeditus; corolla rotata, satis magna, diam. ca. 3 cm,
ejus lobi in partibus medianis ca. 3,5
latis ad apices versus pilis
brevibus pluricellularibus acutis crebris obsiti, usque ad apicem membranis interpetalariis glabris conjuncti; corollae tubus ca. 1
1,5
—
—
mm
—
mm
mm
—
mm
mm
—
mm
longus, intus quoque glaber; filamenta glabra, inaequalia; bina
ca. 1 mm, bina 1,5
2 mm, quintum 5
longum; antherae
lanceolati-ellipsoideae, ca. 4
4,5:1 mm, utrinque emarginatae, basi
manifeste cordatae, poris apicalibus parvis; ovarium glabrum, basi
—
mm
—
subglobosum, diam. 1,5 mm, apice conice (ca. 1 mm) in stylum ca.
7
longum rectum glabrum sensim attenuatum; stigma styli
7,5
apice paulum crassius, obtusum.
Costarica; Llanos de Turueans, 600 m ü. M., H. Pittier n.
478! (hb. Brux.)
September blühend.
—
mm
—
Diese Pflanze steht der L. peduncularis nahe,
unterscheidet sich aber
von ihr durch die viel größeren Blätter und durch die im Verhältnis zu ihnen
sehr kurzen Blütenstiele die Blüten werden daher um ein Mehrfaches von den
größeren Spreiten überragt. Nach der Anordnung der kurz gestielten oder fast
sitzenden Spreiten zu schließen scheint diese neue Art ähnlich wie L. peduncularis
:
ziemlich flache,
am Boden
ausgebreitete Triebe zu bilden.
63. Lycianthes guatemalentis ßitt. n. sp.
Herbacea, an
decumbens?; rami
+_ ve flexuosi, angulati, diam.
decurrentibus manifestis, pilis simplicibus
pluricellularibus acutis ±_ ve incurvatis albis in internodiis
alternatim, nunc in uno latere densis, in altero valde sparsis nunc
inverse praediti; internodia ca. 2,5
4,5 cm longa; ramorum superiorum folia semper false geminata valde inaequalia; laminae late
lanceolatae vel elliptici-lanceolatae, utrinque angustatae, ad
basim versus magis sensim cuneatim in petiolum brevem
alatum ca. 0,5 0,8 cm longum, in foliis minoribus geminatis brevissimum ca. 0,2—0,4 cm longum abeuntes ad apicem versus quoque
cuneatim angustatae, non manifeste acuminatae, apice ipso obtusiusculo, majores ca. 9:4,2 10:4,7 cm, minores obtusiores ca.
3,8—4,5 2,6—2,9 cm, omnes supra laete virides, in vena media et
in venis lateral, prim. et in earum circuitu giabrae, in mesophyllo
ca.
2
—4
mm,
lineis
—
—
—
:
27*
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
420
praecipue ad marginem versus pilis simplicibus pluricellularibus
sparsis
albidis
atae, subtus
obsitae, in
parum
margine
pilis similibus crebrioribus cili-
pallidiores in venis et in mesophyllo etiam sparsius
pilosae, membranaceae, in venis et in mesophyllo praecipue subtus
punctis minutis albidis (arena crystallina!) crebris praeditae; vena
media et venae later. prim. in utroque latere 5 6 curvatim ascendentes subtus prominentes; inflorescentiae sessiles in foliorum axillis,
uniflorae; pedicelli graciles, ca. 3
3,3 cm longi, erecti, parce
—
—
statu fructifero basi deflexi, ca. 4 cm longi; calyx camlongus, apice 10
panulatus, ca. 9
diam., in parte inferiore connata
longus, 10-costatus, paulo infra marginem truncatum
truncata ca. 5
pilosi,
in
mm
mm
mm
diaphanum dentibus 10
paulum inaequilongis alterlongis instructus, extus pilis sim-
lineari-subulatis
natim subaequalibus ca. 3
— 4 mm
plicibus pluricellularibus acutis albis patentibus obsitus, intus in parte
inferiore connata glandulis minutis crebris praeditus;
panulati-rotata,
latae
extus solum
corolla
cam-
mm
cm
longa, loborum partes medianae ca. 3
in parte apicali praecipue in margine pilis sim-
ca. 2
plicibus pluricellularibus acutis densiusculis obsitae, ceterum glabrae;
longus, intus quoque glaber; filamenta
corollae tubus ca. 2
2,5
—
mm
glabra, valde inaequilonga, quattuor fere 0,5
ca. 5
mm
longum; antherae
—
—
1
mm
longa,
lanceolati-ellipsoideae, (quattuor
quintum
paulum
breviores quinta), ca. 5
7 1,5—2 mm, basi latiore profunde cordatae,
ad apicem versus sensim paulum angustiores, apice ipso emarginatae,
poris parvis apicalibus introrsis; ovarium conicum, paulum in stylum
productum, ca. 2
longum et diam., glabrum; Stylus gracilis, 10
longus, rectus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius,
oblique obtusatum, manifeste bilobum; fructus non vidi.
Guatemala: Retalulea, Bernoulli et Cario, Herb. Guatem. n.
2384! (hb. Berol.), Mai blüh.; San Sebastian, Bernoulli et Cario n.
2404! (hb. Berol.), Sept.blüh.
:
mm
mm
Die an zweiter Stelle genannte Nr. 2404 wird durch zwei
mit kleineren Blättern (laminae majores 7:2,6—7,5:3 cm,
1,3—2,9 1,5 cm) vertreten. Die Zweige sind etwas weniger
theren nur 5 6
lang statt 6—7, im übrigen sind aber
werten Unterschiede zu verzeichnen.
:
— mm
zierlichere
Zweige
lam. minores 1,8:
behaart,
die
A.n-
keine bemerkens-
64. Lycianthes villosula Bitt. n. sp.
Radice crassiuscula perennans; rami supraterranei herbacei,
jam prope basim ramosi, patuli, verisimiliter decumbentes,
ca. 25 cm longi, subangulati, diam. ca. 2
2,5 mm, pilis patentibus
simplicibus pluricellularibus acutis albidis in statu sicco
collabescentibus primo densis serius crebris villosuli; internodia 2—4,5 cm longa; folia superiora false geminata inaequalia;
laminae oblique oblongi-lanceolatae, majores ca. 5 1,6, 6
7,5 2,5
2,8 cm, minores 2,5 1,3
3,5 1,6 cm, omnes ad basim versus magis sensim cuneatim in petiolum ca. 5
longum mani10
feste alatum vel etiam a lamina vix distinctum angustatae, ad apicem
versus plerumque brevius cuneatae obtusiusculae vel subacutae, membranaceae, margine integro vel parum repando, utrinque sordide virides, subtus parum pallidiores, utrinque praecipue in venis venulisque,
—
:
:
—
:
—
:
—
mm
i
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
421
sparsius in mesophyllo pilis simplicibus raro semel ramosis
pluricellularibus acutis albidis in statu sicco collabescentibus crebris obsitae; mesophyllum subtus punctis minutis albidis densis (arena crystallina !) praeditum
vena media et venae late;
in utroque latere
rales primariae
manifeste
inflorescentiae
pedicelli ca. 18
— 22 mm
curvatim ascendentes subtus
sessiles
in
foliorum,
axillis
longi; calyx campanulatus, ca.
diam., in parte inferiore connata trunlongus, 4,5— 6
longus, 10-costatus, paulo infra marginem trun3,5—4
uniflorae;
—
prominentes;
7—8
mm
mm
5 6
cata ca.
mm
catum diaphanum dentibus 10 inaequilongis subulati-linearibus
breviusculis ca. 0,5 2
longis praeditus, extus sicut pedi-
— mm
acutis simplicibus (rarius, praecipue in
semel ramosis) patentibus albidis in statu sicco collabescentibus densis obsitus; corolla satis magna, tandem clausa ca.
longa, verisimiliter campanulati-rotata, flavide-alba
16
(sec. cl. Pittier); loborum partes medianae apice cucullatae solum
ad apicem versus pilis densis pluricellularibus simplicibus vel semel
ramosis praeditae, membranis interpetalariis glabris fere usque ad
apicem conjunctae; corollae tubus ca. 1,5 2
longus, intus quoque
glaber; filamenta glabra, manifeste inaequilonga, quattuor ca. 1,5
2 mm longa, quintum ca. 5
longum; antherae lanceolati-ellipsoideae, ca. 5— 6:1
1,3 mm, basi manifeste cordatae, apice parum
emarginatae, poris parvis obliquis apicalibus introrsis; ovarium in
parte inferiore subglobosi-conicum, diam. ca. 1,8 mm, apice in processum tenuem 1,5
longum sensim in stylum abeuntem productum,
glabrum Stylus ipse 9
longus, stamen longissimum fere aequans
yel parum superans, gracilis, apice paulum incurvatus, glaber; stigma
styli apice manifeste crassius, suberectum, profunde bilobum, lobis
rotundatis; fructum non vidi.
Costa Rica: Provinz Alajuela, El Brazil, Schlucht desVirillaflusses, 800
ü. M., Pittier n. 3676!
(U. S. Nat. Herb. n. 678742),
Juni blüh.
celli
pilis
pluricellularibus
dentibus,
mm
—
mm
mm
—
mm
mm
;
m
Series 2.
Microlobae
Bitt. n. ser.
paulum infra marginem prominentes; inflorescentia 1 3-flora. Planta recta plus quam
50 cm alta, pilis simplicibus inaequilongis pluricellularibus apice
Calycis dentes breves rotundati-obtusi ca. 10
—
glandulosis
65.
obtecta.
Lycianthes Pringlei (Robins. et Greenm.)
Solanum Pringlei Robins.
III. Ser.,
et
Greenman
in
Bitt. n.
Amer. Journ.
comb.
of Science,
Vol. 50(1895), 160; Bitt. in Engl. Botan. Jahrb. 45 (1911),
498.
Perennans (radice subterranea); caulis supraterraneus herbaceus,
ca. 60
80 cm altus, teres, ca. 5
diam,, pilis albidis
densis patentibus simplicibus" valde inaequilongis pluricellularibus tenuimembranaceis mollibus apice glandulosis
obtectus, superne pluries furcatus; rami, petioli et pedicelli eodem
indumento obtecti quo caulis; internodia ca. 3—8 cm longa; folia
inferiora solitaria, superiora false geminata inaequalia; foliorum
rectus,
—
mm
—
a
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
422
majorum
lainina late ovata, basi rotundate in petiolum superne alatum ca. 1 4 cm longum contracta, ad apicem acuminatum versus magis sensim angustata, ca. 6:4, 6,5:5, 10 r
10,5:9cm; foliorum minorum lamina ovata, acuta, ca. 2:
6,5, 10
—
—
—
18 mm longo suffulta,* laminae
1,2 usque ad 5,5 3
3,5 cm, petiolo 3
omnes integrae, membranaceae, utrinque virides, in utraque pagin
pilis inaequilongis simplicibus apice glandulosis mollibus in
tota superficie (subtus in venis venulisque longioribus) ohtectae,.
subtus punctis minutis albidis (arena crystallina!) crebris obsitae; vena
media 6t venae laterales primariae in utroque latere 6 7 curvatim
ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles
:
—
in
ramorum
furcis et intra folia false
rae; pedicelli 1,5
geminata dispositae,
1
— 3-flo-
— 2 cm longi, nutantes; calyx urceolatus, truncatus
—
—
mm
y
mm
4 5
diam., 'apice irregulariter
longus, 6
7
sordide albide marginatus, paulum infra marginem (ca. 2 mm)
lobis viridibus brevibus rotundati-obtusis ca. 10 instructus,
extus glaber, punctis minutis albidis (arena crystallina!) crebris praeditus;
corolla violacea, campanulati-rotata, subpentagona, 14 mm
longa, diam. ca. 1,5
2 cm, lobi ipsi lanceolati apice manifeste cucullato breviter papillosi, ceterum glabri, punctis arena crystallina formatis crebris notati; membranae interpetalariae tenuiores illos usque
ad apicem conjungentes glaberrimae; stamina ca. 2
supra corollae
basim inserta; filamenta glabra, inaequalia, quattuor ca. 2 mm longa,
quintum 5 mm longum; antherae ellipsoidei-lanceolatae, aequales, ca.
10-venosus,
ca.
—
mm
4,7 2 mm, basi cordatae, apice parum emarginatae, poris parvis
diam., glabrum r
apicalibus subintrorsis ovarium subglobosum, ca. 2
Stylus gracilis, rectus, apice parum incurvatus, 9,5
longus, glaber;
stigma parvum, capitatum, styli apice vix crassius, obtusum, sub:
mm
mm
;
bilobum; pedicelli fructiferi
ca.
24
mm
longi,
—
-
apice subnutan-
auctus, diam. ca. 7
8mm;
diam., rima
longae, 10—11
baccae ellip longitudinali
parum conspicua praeditae, laete aurantiacae, tenuimembra-
tes; calyx fructifer
soideae,
ca. 1,5
parum
mm
mm
naceae; semina numerosa, reniformia, lenticulariter applanata, pallide
flavida, manifeste reticulata, ca. 1,2 1 :0,5
granula sclerotica desunt.
:
Mexiko, Staat Jalisco:
mm
;
in Bergcanons bei Guadalajara, C.
G~
5343!, Nvb. blüh. u. frucht.; im Schatten von Abhängen
in den Bergen nahe beim See Chapala, Okt. frucht., Pringle 6154!;
Staat Michoacan: Coru, Pringle n. 13466!, Okt. fr acht.; Morelia,
Rincon, 1900
ü. M., G. Arsene n. 2707! Juni blüh.; Rincon, 2000
ü. M., Arsene n. 6554! (hb. Montp.)
Pringle,
n.
m
m
Über die unterirdischen Organe dieser Art ist noch nichts bekannt; zum
Vergleich mit den übrigen Arten der Sektion Perennans erscheint es wichtig,
zu erfahren, ob auch bei L. Pringlei rübenförmig verdickte Wurzeln vorkommen-
Sectio 4. Asaropsis
Calyx truncatus, +_
prominentibus praeditus,
latus,
dentibus obsoletis
stamina parva; filamenta
Bitt.
n. sect.
ve 10-costatus, dentibus vel 10 vel 5 parum
in statu fructifero manifeste auctus, cupuvel param prominentibus; corolla rotata;
aequalia, glabra; antherae breviter ellipsoi-
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
423
deae, basi manifeste cordatae, poris apicalibus introrsis; bacca granulis
scleroticis destituta; inflorescentia uniflora; pedicellus gracilis,
apice cernuus; folia plerumque false geminata inaequalia,
majora longe petiolata, minora saepe minuta sessilia, majora semper
cordi-vel reniformia, basi profunde cordata, integerrima.
Plantae perennes herbaceae, humiles, ramis longis stoloniformibus in
longus,
nodis radicantibus, pilis simplicibus pluricellularibus acutis tenuimembranaceis +_ ve crebris praeditae.
Terricolae in Americae australis tropicae silvis.
66. Lycianthes asarifolia (Kunth et Bche.) Bitt. n. comb.
Solanum asarifolium Kunth et Bche. spec. nov. et emend.
hört,
Iudex sem. hört. Berol. 1845, 10; Linnaea XIX
(1847), 386; Dun. in DC. Prodr. XIII, 1(1852), 164; Rusby in Mem.
Torr. Bot. Cl. VI (1896), 86; 0. Kuutze, Rev. gen. pl. III, II (1898),
225; Rusby in Bull. Torr. Bot. Club XXVI (1899), 152; Buchtien,
Contrib. a la flora de Boliv. I (1910), 169.
S. Chodatianum Huber in Boletim Museu Goeldi IV, Nr. 4 (1906),
reg. bot. Berol. in
602, Fig. 7a, b.
Perennis, herbacea, repens; caulis solo appressus, stoloniformis,
ramosus, ca. 1,5
2
diam., teres, elongatus, pilis inaequilongis patentibus simplicibus 2
6-cellularibus acutis tenuimembranaceis albidis crebris obsitus, in nodis radicans; internodia 1,5
6,5 cm longa; folia solitaria vel false geminata, tunc permaxime inaequalia, folium majus longe petiolatum (petiolo 1—3
11 cm longo
in pagina superiore canaliculato in canaliculo et in lateribus ±_ ve
dense pilis patentibus simplicibus inaequilongis acutis praedito) iate
cordatum vel reniformiter cordatum, integrum, ca. 4 4, 7,5 7,8, 10,5 :
10,5 cm, apice obtusum rotundatum vel ad apicem versus parum angustatum nonnumquam submucronulatum, in marginis parte basilari
pilis patentibus sicut petiolus obsitum, ceterum in margine fere glabrum, supra glaberrimum, subtus in venis pilis valde sparsis parvis
obsitum, firme membranaceum, supra intensius viride quam subtus,
utrinque punctis minutis albidis crebris (arena crystallina!) notatum;
folium alterum vel omnino deficiens vel minutum sessile suborbiculare, ca. 2
5 3—4 mm; inflorescentia axillaris inter folia false gemi-
— mm
—
—
:
—
:
:
—
pedicellus gracilis, ca. 2,5 8,5 cm longus,
petiolum aequans vel (in varietate) ab illo superatus, fere glaber, pilis
patentibus simplicibus pluricellularibus acutis valde sparsis et glandulis
minutis breviter stipitatis paucis obsitus, in statu florifero et fructilongus, 5
fero apice nutans; calyx in statu florifero ca. 4
diam., turbinati-campanulatus, apice truncatus, dentibus 5 minutis
vix prominentibus apiculatis instructus, extus parce pilis
acutis obsitus, punctis albidis crebris (arena crystallina!) notatus;
coro IIa albida vel violacea, rotata, diam. 2 2,5 cm, ejus lobi in
parte mediana punctis minutis albidis crebris (arena crystallina!)
praediti, extus praecipue ad apicem versus pilis brevibus acutis obsiti,
fere usque ad apicem membranis interpetalariis glabris inter se conlongus, intus quoque glaber;
juncti; corollae tubus ca. 1
1,5
nata, sessilis, uniflora;
mm
—
—
mm
mm
!
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
424
— mm longa, glabra; antherae aequales, breves,
— 3: 1,5 mm, utrinque emarginatae, basi manifestius cordatae, poris
filamenta ca. 0,9
2,8
ca.
1
parvis apicalibus introrsis; ovarium subglobosum, diam. ca. 1,3 mm,
glabrum ; Stylus stamina manifeste superans, ca. 5,5
longus, basi
parum incurvatus, gracilis, glaber; stigma styli apice vix crassins,
mm
subglobosum; pedicelli
fructiferi ca.
6—8 cm
longi, paulo infra
—
apicem
cernui; calyx fructifer manifeste auctus, diam. ca. 12
14 mm, plane
cupulatus, venis 10 costiformibus et venis lateralibus majoribus pro-
minentibus reticulatim nervosus; bacca rubra, subglobosa vel paulum
ellipsoidea, ca. 15
18 15 usque ad 22 20 mm; semina oblique reniformia, lenticulariter applanata, ca. 2,5 : 2 0,5 mm, grisea, manifeste
profunde reticulata; granula sclerotica desunt.
—
:
:
:
Venezuela: ohne genauere Fundortsangabe, Eggers n. 13534
Staat Miranda: Caracas, Ed. Otto! (hb. Berol.);
(hb. Haun.);
m
500— 1000 ü. M., H. Pittier
(ü. S. Nat. Mus. n. 601691); Staat Carabobo: Puerto
Cabello, H. Karsten (hb. Berol.
diese Form besitzt ziemlich spitze
Blätter); Valencia, Moritz! (hb. Berol.
Spreiten gestreckt, schmäler:
6,5
8:3,8 4,3 cm); Staat Bermudez: im Tal des Aragua bei
Palmar de S. Matteo, auf der Erde unter schattigen Bäumen, feucht,
Guinand-Farm (Cärdenas), Siquire-Tal,
n.
5972!
—
!
—
—
—
Otto n. 790!
(hb. Berol.).
Brasilien: Tahuampa bei Contamana, Huber n. 1336 (non vidi).
Bolivia, Dept. La Paz: Charopampa bei Mapiri, R. S. Williams n. 774! (hb. Buchtien), Sept. frucht.; daselbst, Buchtien n. 1424!
Wegränder, Grasplätze, auf der Erde kriechende Pflanze mit violetten
Blüten, 570
ü.M., November blüh.; Dept. Sta. Cruz: Yapacani,
400
ü. M., Otto Kuntze! (hb. Berol.), Juni blüh. u. frucht.; Dept.
Cochabamba: Cochabamba, Espirito Santo, Bang n. 1235! (hh. Berol.,
m
m
Monac,
Vratisl.).
Paraguay: im
Gebiet des Unterlaufes des Flusses Pilcomayo,
Theod. Rojas in Comision argent.-parag. de lim. 1906, pl. Pilcomayenses n. 275! (hb. Berol., Vindob. sub nom. err. Solanum violifolium
Schott), Juli blüh. u. frucht.; daselbst, Rojas n. 605! (hb. Berol.), Aug.
blüh. u. frucht.
Ich habe die Hub ersehe Pflanze nicht gesehen, vermag aber aus seiner
Beschreibung des Solanum Chodatianum Huber keinen Unterschied von Lycianihes asarifolia zu ermitteln.
Diese Art variiert sehr in der Größe und Form der Blätter, wobei allerob feucht und schattig oder trockener
dings die Einwirkung des Standortes
und mehr besonnt, ob in lockerem Humus oder auf dicht bewachsenen Grasplätzen
eine große Rolle mitspielen mag. Zu beachten ist dabei das verschiedene Aussehen der im Berliner Herbar befindlichen Belege von im dortigen
Botanischen Garten offenbar durch mehr als 20 Jahre (von 1842 bis mindestens
1863) gezogenen Pflanzen: es finden sich darunter besonders groß wüchsige
Zweige (petioli 9 10 cm, laminae 10 10,5 cm) und andererseits zierliche (petioli
2-4 cm, lam. 4 4— 5,5:5 cm), ferner ein solcher mit verhältnismäßig sehr kurzen
Blattstielen (petioli 1—1,5 cm, lam. 4,5—5 4,5
5 cm), sämtlich mit Blüten, also
in guter Entwicklung; dabei werden bei den großwüchsigen Zweigen die Blütenstiele von den Blattstielen an Länge merklich übertroffen, umgekehrt sind sie
an dem zuletzt genannten Beleg mit den kurzen Blattstielen erheblich länger
als diese.
Da es wahrscheinlich ist, daß das gesamte, seinerzeit im Berliner
Garten gezogene Material ausschließlich von Samen der bei Caracas von Otto
—
—
—
:
:
:
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
425
gesammelten Pflanze herstammt, so könnten ja individuelle Verschiedenheiten innerhalb derselben Aussaat vorliegen, worauf der kurze Vermerk über die Variabilität
in der Urbeschreibung (siehe Linnaea XIX, 386), wörtlich wiederholt bei Dunal,
hindeuten könnte. Jedenfalls warnt aber das Kulturmaterial zunächst vor einer
Aufstellung verschiedener Varietäten unter den vorliegenden, aus der Heimat
stammenden Belegen. Übrigens kommen lange und kurze Blattstiele an einem
einzigen Individuum je nach der Entwicklungsstärke des Zweiges vor, so bei der
Karsten'schen Pflanze von Puerto Cabello (1. pet. 6 cm, lam. 6,5: 6 cm; 2. pet.
0,9 cm, lam. 4,5 3 cm), wobei das verschiedene Verhalten der Länge zur Breite
der Spreite ebenfalls Beachtung verdient: an diesem Exemplar finden sich neben
Blättern, deren Länge mit der Breite fast übereinstimmt, andere, bei denen das
Verhältnis 6:4 cm ist, dabei erscheint das Blatt gegen das obere Ende etwas
:
spitzer.
Andererseits bleibt zu beachten, daß die aus Bolivia stammenden Belege
durchgängig kleinblättriger sind als die aus Venezuela und Brasilien; ferner ist
nach den Mitteilungen Kunth und Bouche's über die in Berlin seinerzeit
gezogene Pflanze deren Blütenfarbe weißlich, Buchtien verzeichnet für die Charopampa-Pflanze violett; außerdem fand ich an dem Beleg von Williams erheblich
kleinere reife Beeren (Durchmesser 8—9 mm) und kleinere Samen (1,8—2:
1,6 0,5 mm) als bei dem der Artbeschreibung für die Frucht zu Grunde gelegten Exsikkat von Pittier. Da aber das Material Kuntze's vom Flusse Yapacani einen gewissen Übergang in der Blattgröße (lam. 6 5,5 cm) und in der
Samengröße (2,2 2 0,5 mm) darstellt, so habe ich von der Aufstellung einer
besonderen südlichen Varietät zunächst abgesehen. Wünschenswert bleibt vor
allem die genauere Feststellung des Verhaltens der Pflanze in dem brasilianischen Zwischengebiet, aus dem mir bis jetzt keine Proben vorgelegen haben.
Auch die kleinerblättrigen Formen der L. asarifolia unterscheiden sich
von der folgenden Art L. repens merklich durch die größeren Spreiten und
durch die Gestalt der Haare.
:
:
:
:
67. Lycianthes repens (Spreng.) Bitt. n. comb.
Solanum
violifolium
Schott mscr. in
Spreng. Syst. Veget. IV,
(1827), cur. post. 403; Walp. Rep. Bot. III (1844—45), 93; Sendtn.
in Mart. Fl. Brasil.
(1846), 52, Taf. IV, Fig. 44—46, Taf. XII (excl.
synon. Kunth et Bouche); Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 163 (excl.
var. ß majm); HierninVidenskabel. Meddelelser (1877— 78), 45; Boldoa
repens Spreng. Syst. Veget. I (1825), 179 (sec. H. Hallier in Botan. Centralbl. LXXVI1 [1899], Nr. 10, 329); Perennis, herbacea, reptans; rami
solo accumbentes caespites densos formantes stoloniformes filiformes
(diam. 0,8
1 mm), teretes, ramosi, pilis simplicibus tenuimemII
X
—
branaceispluri-(-10-)cellularibus acutisincurvatisalbidisdensiusculis obtecti, in nodis radicantes; internodia 1,5
5 cm, raro usque ad
6
7 cm longa; folia false geminata, inaequalia, omnia petiolata;
foliorum majorum petioli ca. 2
3 cm, raro usque ad 4,5
8,5 cm
—
—
longi,
minorum
0,5
—
—
1
cm
longi,
—
sicut rami, etiam densius, pilosi;
laminae profunde cordatae vel reniformes, illis violarum similes, integrae, apice obtusae vel obtusissimae, membranaceae, virides, supra
pilis simplicibus tenuimembranaceis pluricellularibus acutis incurvatis
sparsis, in vena media et ad marginem versus paulo crebrioribus
obsitae, subtus parum pallidiores, in vena media et in venis lateralibus primariis et secundariis pilis densioribus, in mesophyllo solum
prope marginem sparsis obsitae, punctis minutis crebris (arena crystallina!) instructae; foliorum
majorum laminae
—
—
ca. 2: 2,4, 3
:
3, 3,5
:
4,5,
4 3,5 cm, raro usque ad 4,7 5,5 4,3 5 cm, foliorum minorum
laminae ca. 0,5 0,6 usque ad 1,5:1,5 cm; inflorescentiae axillares
:
:
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
426
pedicellus gracilis,
longus, apice cernuus, pilis incurvatis acutis satis crebris obsitus; calyx breviter campanulatus, ca. 3 mm longus et 3 mm
diam., truncatus, 10-costatus, costae virides membranis diaphanis conjanctae in dentes 10 inaequales (alternatim aequales) breves
lineares exeuntes, calyx extus pilis pluricellularibus acutis crebris
obsitus, intus glandulis minutis breviter stipitatis praeditus; coro IIa
16mm, pallide coerulea vel pulchre violacea,
rotata, diam. ca. 12
ejus lobi extus in parte media praecipue ad apicem versus pilis breinter folia false geminata, sessiles, uniflorae;
ca. 2
— 5 cm
—
vibus
paucicellularibus crebris obsiti fere usque ad apicem
glabris inter se conjuncti; corollae tubus
longus, intus quoque glaber; filamenta aequalia, 1
longa,
acutis
membranis
ca. 1
mm
interpetalariis
mm
glabra; antherae breviter ellipsoideae, ca. 2,2:0,8 mm, utrinque emarginatae, poris parvis introrsis apicalibus; ovarium subglobosum, diam,
longus, glaca. 1 mm, glabrum; Stylus stamina superans, ca. 5
mm
parum
crassius, subglobosum,
obtusum; pead calycem versus inörassati;
calyx in statu fructifero \>alde auctus, eupulatus, ca. 7 mm longus, 10
diam., dentes 5 majores in margine prominentes, dentes 5 alternantes minores nonnihil (1
bacca
1,5 mm) infra marginem oriundi;
subglobosa vel ellipsoidea, diam 8
9 mm, calyce ampliato usque ad
supra medium cupulatim circumdata; semina oblique reniformia, lenticulariter applanata, ca. 2,2 :1,5 0,4mm,fuscescentia, manifeste reticulata.
ber;
stigma
dicelli
in
styli
apice
incurvati,
statu fructifero
mm
—
—
:
Brasilien: ohne besondere Standortsangabe, Otto! (hb. Berol.
ex hb. Kurt Sprengel); Pohl n 5407! (hb. Vindob.: eine besonders
groß wüchsige Form); Minas Gera es: im Urwalde beim Landsitz
St. Joh. Bapt., Martins! (hb. Monac), April blüh.; Lagoa Santa,
Warming!
fol.
(herb. Haun.), eine besonders kleinblättrige
maj. 10
— 12
— 17:13
mm
Ig.,
fol.
min.
1
—5
—
mm
lg.,
lam.
Form
fol.
(petioli
maj. ca.
mm, fol. min. ca. 1:1 5:6 mm) von Hiern 1. c.
forma minor bezeichnet. (Von dieser Pflanze wurden Frucht
und Same in meiner Diagnose beschrieben); Rio Novo, Aranjo,
W. Schwacke n. 11360! (hb. Berol.); Sao Paulo: Ypanamena
10:10
45
als
n. 1545! 626! (hb. Berol.); Paranä:
Ponta Grossa, in einem Wäldchen, Dnsen, pl. Brasil, n. 3216! (hb.
Prudentopolis, auf WaldBerol., Vindob. Univers.), Dez. blüh. u. frucht.
boden, P. Düsen, PI. Brasil, e civit. Paranä report. n. 11315! (hb.
Regn. Stockh.), Februar blüh.
(Ypanema der Karten), Sellow
;
Die var. ß majus Dun. in DG. Prodr. XIII, I, 164 des Solanum violifolium
gehört offenbar zu der südlichen, kleiner blättrigen Form der L. asarifolia;
ich habe den Beleg: Orbigny n. 619 noch nicht gesehen.
Sectio 5. Simplieipila Bitt. nov. sect.
Filamenta aequalia; granula sclerotica in baccis desunt; frutices
Americam australem
pilis simplicibus pluricellularibus acatis obsiti.
et centralem continentalem tropicam incolentes.
Series
1.
Piliferae
Bitt. nov. ser.
Inflorescentiae pauci- (plerumque 1
semina verisimiliter in omnibus speciebus
—
3-,
satis
rarius
—
4-)
florae;
magna, plerumque
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
427
non numerosa;
simplices pluricellulares acuti
praediti, collabentes vel
tarnen manifeste firme setosi neque strignlosi.
vel
parum
pili
incrassatis
Von den
wohnen
hierher gehörigen Arten
eine in Guatemala,
Brasilien (Acre-Gebiet).
Mexiko,
von
Teile
membranis tenuibus
subsetulosi, neque
die
im südlichen
drei
fünfte
im westlichen
Die verschiedene Form der Krone bei den hierher gestellten, offenbar
nahe miteinander verwandten Arten, teils glockig-radförmig bei L. pilifera, teils
stern-radförmig mit wenig tiefen Lappen bei L. quichensis und coffeifolia, teils
ausgeprägt sternförmig bei L. Caeciliae und L. symphyandra, ist ein deutlicher
Beweis dafür, daß sich Dunal's Einteilung von Polymeris in die beiden Gruppen:
Gonianthes mit radförmiger fünfeckiger Krone und Lobanthes mit sternförmiger,
mehr oder minder tief gelappter Krone bei genauerer Prüfung nicht aufrecht
erhalten läßt (siehe die vorliegende Arbeit S. 308, 309). Es muß allerdings noch
weiterer vergleichender Untersuchung vorbehalten bleiben, ob die fünf hier
zusammengestellten Arten wirklich so nahe miteinander verwandt sind.
Hervorgehoben werden muß endlich noch das Vorkommen von mehr oder
minder miteinander verwachsenen Antheren bei zweien der hier angeführten
Arten, bei L. symphyandra und coffeifolia.
68. Lycianthes pilifera (Benth.) Bitt. n. comb.
Solanum piliferum Benth.
Leibold. Linnaea
in PI.
I
Hemsley
(1852), 171;
epidermide
in PI. Hartweg. (1839), 68; Schlechtd.
(1846), 281; Dan. in DC. Prodr. XIII,
in Biol.
Centr.-Amer. Bot.
II
rami
(1881—82)413.
superiores teretes, glabri vel pilis simpliciflavidis sparsis obsiti, diam. 1,5 4 mm, ramosi,
Fruticosa;
bus pallide
XIX
—
fuscescente obtecti;
internodia ca.
7,5cm longa; folia superiora false geminata inaequalia;
petioli ca. 8—20
longi, ad laminam versus parum alati, glabri
vel pilis simplicibus sparsis sicut rami obsiti; laminae lanceolatae
vel late lanceolatae, utrinque sensim angustatae, ad apicem
versus longe acuminatae, majores ca. 12 3,5 usque ad 15 5 cm,
minores latiores basi manifeste rotundatae ca. 5:3, 7,5:3,8 usque
ad 8 3,5 cm, omnes membraDaceae, supra laete virides, subtus parum
pallidiores, utrinque in venis et in mesophyllo pilis simplicibus
levi
olivacei-viridi,
serius
cortice
3—
mm
:
:
:
rigidiusculis acutis valde sparsis obsitae; venae et mesophyllum
sicut rami punctis minutis crebris (arena crystallina!) obsitae; vena
media et venae laterales primariae in utroque latere 6 curvatim
ascendentes subtus manifeste prominentes; inllorescentiae sessiles
in axillis foliorum, 1
4-) florae; pedicelli graciles,
2-, (rarius 3
inaequilongi, 3
sparsis
—5
obsiti;
—
cm
calyx
—
loLgi, glabri vel pilis simplicibus rigidiusculis
campanulatus,
ca.
10
mm,
apice
diam. ca.
4,5 — 5 mm
— 11 mm, in parte inferiore connata truncata
longus, 10-costatus, dentibus 10 subulati-linearibus inaequilongis
ca. 4 — 6 mm longis panlo infra marginem truncatum diaphanum
10
oriundis,
ca.
extus
pilis
simplicibus
rigidulis
pallide
flavidis
sparsis
obsitus; corolla campanulati-rotata, magna, ca. 2 cm longa, diam.
3
latae, extus solum
3,5 cm, loborum partes medianae ca. 4,5
in margine apicali pilis brevibus acutis deusis obsitae; corollae
—
mm
tubus satis longus, ca. 3 mm longus, intus pilis nonnullis
simplicibus pluricellularibus acutis obsitus; filamenta
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
428
aequalia, brevia,
ca. 0,6
culae, ellipsoideae, ca.
introrsis
obliquis
— 0,8 mm longa, glabra;
apicalibus;
ovarium conicum,
mm
Stylus stamina superans, ca. 9
glaber; stigma styli apice paulum
glabrum;
rectus,
antherae crassiusporis parvis
diam. ca. 1,3 mm,
5:2 mm, utrinque emarginatae,
.
longus,
crassius,
gracilis,
fere
subglobosum,
obtusum; fructus Don vidi.
Mexiko: ohne besondere Fundortsangabe, C. de Karwinski!
(hb. Brux., Monac).
Sereno Watson (Proceed. Amer. Acad. XXII, 441) erwähnt Solanum
piliferum Bth. bei Rio Blanco im Staate Jalisco gesammelt; da ich das betreffende Exsikkat: Palmer n. 186 noch nicht gesehen habe, so weiß ich nicht, ob
ihm tatsächlich L. pilifera vorgelegen hat. Keinesfalls trifft seine Angabe zu:
»doubtless also S, Andrieuxii Dun.«, dieses gehört zu einer anderen Sektion:
Perennans und ist eine Varietät der L. Mociniana. Watson bemerkt von seiner
Pflanze, daß die hell oder dunkel gelblichen, mit einigen braunen Linien versehenen Kronen nur bei Nacht geöffnet seien und daß die eiförmige, grünlichgelbe Frucht einen apfelähnlichen Duft uud angenehmen Geschmack besitze;
sie wird auf den Märkten verkauft und auch zu Konserven verarbeitet.
Aus Guatemala ist mir diese Art bislang nicht begegnet; vielleicht gehören
die von Hemsley erwähnten Exemplare dorther zu der folgenden Art.
Var. pilosiuscula (Mart. et Gal.)
Bitt. n.
comb.
Solanum pilosiusculum Mart. et Gal. Enum, syn. 8; Acad. Brux.
XII, 1 (1845), 136; Schlechtd. in Linnaea XIX (1846), 300; Dun.
in DG. Prodr. XIII, I (1852), 166; Hemsley in Biol. Centr.-Amer.
Botan. II (1881—82), 413.
Laminae majores ca. 8 2,8 usque ad 10,5 4 cm, laminae minores
ca. 3
1,5
3 cm, nonnumquam in ramificationibus ultimis
5,5
:
—
:
:
:
3—4 cm
— 3:1,2 cm; pedicelli
4 — 6 mm, breviores 1,5 — 3 mm
corolla campanulati-rotata, 2 — 2,5 cm longa, diam. 2,5 — 3 cm;
globosa, diam. 6 — 7 mm; semina
15, oblique reniformia,
laminae solum 2:0,8
dentes
calycini
floriferi
longiores
ca.
longi;
longi;
bacca
lenti-
2—
applanata, satis magna, ca. 3—4
3:0,8 mm, gibberose
rugosa, lateribus saepe paulum marginata, in statu sicco fusca;
granula sclerotica desunt.
Mexiko: ohne besondere Standortsangabe, Liebmann n. 1454!
(hb. Haun.); Karwinski! (hb. Endlicher in hb. Vindob.); Pelado, Liebmann n. 1452! (hb. Haun.); Prov. Oaxaca: Pelado Capulalpan, Cerro
del Malacate ca. 2300
ü. M., Galeotti n. 1171! (hb. Paris., Vindob),
Säle in hb. Fournier! (hb. Paris.)
Diese Varietät unterscheidet sich von dem Typus offenbar nur durch die
geringere Größe der Blätter und \\ohl auch der Blüten; es ist sehr wohl möglich,
daß sie bei vollständigerem Bekanntwerden, besonders wenn erst alle Entwicklungsstadien lebender Exemplare zugänglich sein werden, ganz mit demselben
vereinigt werden muß.
culariter
:
m
69. Lycianthes quichensis (Coult. et
Donn. Sm.)
Solanum quichense
in Botan. Gazette
Coult. et Donn.
Sm.
Bitt. n.
comb.
XXXVII
(1904), 422.
Fruticosa, ca. 1,5
alta; rami superiores subteretes, ca.
2
1
diam., flexuosi, primo pilis piuricellularibus curvatim
2
accumbentibus acutis crebris obsiti, serius +_ ve glabrescentes
internodia ca. 1,5
6 cm longa; folia superiora plerumque geminata
—
— mm
—
m
.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
429
inaequalia; petioli ca.
0,6— 2 cm
longi, breviter pilosi;
lamina
ellip-
tici-lanceolata vel ovata, utrinque sensim cuneatim angustata
vel
basi obtusior, apice ±_ ve acuminata, integra, foliorum majorum laminae ca. 8,5 4, 9,5 4,3 usque ad 10,5 5,5 cm, foliorum minorum
:
:
laminae
ca.
:
4:1,7 usque ad 6:2,5—3,7 cm, laminae omnes
mem-
branaceae, utrinque virides (in statu sicco paulum sordide fuscescentes), primo in statu novello utrinque pilis breviusculis acutis crebris
obsitae, serius parcius pilosae; vena media et venae laterales primariae in utroque iatere 4—6 curvatim ascendentes subtus paulum prominentes; inflorescentiae axillares, sessiles, pauci-(l-2-)florae;
pedicelli graciles, elongati, in statu florifero 3,5
5 cm longi, apice
primo +_ ve nutantes, florentes erecti, pilis simplicibus pluricellularibus acntis curvatim accumbentibus crebriusculis obsiti; calyx breviter campanulatus, ca. 6
longus et 6
7
9
diam., decemvenosus, paulo infra marginem truncatum pellucidum dentibus
10 linearibus alternis longioribus (ca. 3,5—5:1 mm) alternis brevioribus (ca. 1,5
3 1 mm) instructus, extus pilis curvatim accumbentibus acutis puberulus; corolla rotata, satis magna, diam.
ca. 33—38 mm, radii mediani loborum (primo alabastri superficiem
externam formantes) lanceolati subacuti subtus pilis brevibus paucicellularibus acutis obsiti fere usque ad apicem membranis interpetalariis glabris conjuncti; stamina ca. 2
supra corollae basim inserta;
filamentaca. 3
longa, glabra; antherae lanceolati-ellipsoideae,
ca. 5,5:1,5 mm, basi manifeste cordatae, apice parum emarginatae,
poris parvis apicalibus introrsis; ovarium subglobosum, diam. ca. 2,5
mm, glabrum, ad stylum versus parum attenuatum; Stylus tenuis, gracilis, apice paulum incurvatus, stamina manifeste superans, ca. 8
loDgus, glaber; stigma styli apice parum crassius, capitatum, obtusum; pedicelli fructiferi paulo magis elongati, ca. 5 5,5 cm
a
—
—
—
— mm
mm
:
mm
mm
mm
—
longi, erecti vel basi
deflexi,
ad apicem versus sensim incrassati; calyx
bacca globosa, diam. ca. 9 mm; semina
obscure fusca, oblique reniformia, valde appla4:3:0,5 mm, minute reticulata; granula sclerotica
in statu fructifero vix auctus;
ca. 58, in statu sicco
nata,
magna,
ca.
desunt.
Guatemala: Dept. Quiehe, Chiul, ca. 2650 m ü. M., Heyde
und Lux in Donn. Smith, pl. Guatemal. etc. n. 3450! (hb. Berol., Monac); Vulkan Fuego, Osbert Salvin! (hb. Vindob., mit dem Vermerk
„Solanum äff. S. pilosiusculo"
Die Pflanze vom Vulkan Fuego ist etwas reichlicher behaart als Donn.
Sm
n. 3450, besonders an den Blütenstielen und an der Außenseite des Kelches,
auch sind die eingeschalteten 5 Kelchzähne bei ihr erheblich kürzer (ca. 1 1,5
mm) als die 5 Hauptzähne (3,5 4 rnm); dieser Größenunterschied ist bei Donn.
Sm. n. 3450 viel geringer; wahrscheinlich stellt die Fuego-Pflanze eine besondere
—
—
Varietät dar.
70. Lycianthes Caeciliae Bitt. n. sp.
Fruticosa; rami superiores teretes, rectiusculi vel manifeste fle3
diam., virides, pilis simplicibus breviusculis
xuosi, ca. 2
—
mm
plerisque curvatim accumbentibus subsetulosis gibberibus minutis insidentibus satis densis obtecti, serius glabres-
acutis
3
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
430
—
centes cortice sordide cinerei-fuscescente instructi; internodia 1,5
cm longa, in ramis strictioribus inferioribus ca. 6—8,5 cm longa;
folia inferiora solitaria, superiora plerumque false geminatainaequalia;
petioli breves,
sparsioribus
0,3—0,8 cm
quam rami
longi,
praediti;
simplicibus acutis incurvatis
pilis
laminae majores late lanceola-
tae, utrinque sensim angnstatae, basi cuneatim in petiolos alatos
abeuntes, ad apicem versus plerumque satis longe angusteque
acuminatae, ca. 5:1,7, 7:2, 8:3 usque ad 9,5:3,4 cm, laminae
minores manifeste breviores obtusioresque, ellipticae vel oblongi-sllipticae, ca. 2:1,3, 2,2:1,5 usque ad 3:1,6 cm, omnes membranaceae,
supra saturate virides (in statu sicco paulum obscurascentes), in vena
media et in mesophyllo pilis simplicibus acutis rigidiusculis
(subsetulosis) sparsis obsitae, subtus pallidiores, nitidiusculae, pilis
simplicibus subsetulosis praecipue in margine, in vena media et in
venis lateral, prim. et secund. sparsis praeditae, mesophyllo fere glabro;
vena media et venae later. prim. in utroque latere 6 7 curvatim
ascendentes subtus prominentes ;inflorescentiae sessiles inter foliorum
—
geminatorum axillas, 2— 3-florae; pedicelli
longi, ad calycem versus sensim incrassati,
graciles, ca. 1,5
— 2,5 cm
simplicibus parvis
acutis erectis subsetulosis sparsis obsiti; calyx cupulatus, ca. 6
longus, 10
diam., in parte inferiore connata truncata ca. 4
longus et 5
6
diam., 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis
inaequilongis ca. 2 3,5
longis paulum infra marginem truucatum oriundis, extus praecipue in costis et in dentibus pilis parvis
subsetulosis crebriusculis sicut ceterae partes virides obsitus, intus
in parte connata glandulis minutis breviter stipitatis densis praeditus; corolla coerulei-violacea, stellata, diam. ca. 18 mm, profunde
longos, 4
in lobos late elliptici-lanceolatos ca. 6
latos apice
7
mm
— mm
pilis
mm
mm
—
mm
— mm
mm
cucullatos et dense breviter pilosos et papillosos ceterum glabros partita; corollae tubus ca. 1,2
longus, intus pilis paucis
1,5
—
mm
paucicellularibus acutis sparsis instructus; filamenta
ca. 0,5—1 mm longa, glabra; antherae ellipsoideae, ca. 4,5:
mm,
libefae, utrinque emarginatae,
brevia,
—
1
1,2
basi manifeste cordatae, intus
quoque glabrae, poris parvis apicalibus; ovarium ovoideum, ca. 1,5
longum, 1,2 mm diam., glabrum; Stylus rectus, stamina manifeste superans, ca. 7 mm longus, glaber; stigma styli apice paulum
crassius, subglobosi-capitatum, obtusum; pedicelli fructiferi erecti, ca.
mm
mm
mm
mm
parum
longis; bacca
auctus, dentibus ca. 4
diam., 5
applanate subglobosa, 6
longa;
semina pauca (duo reperi), satis magna, reniformia,
lenticulariter applanata, ca. 4 3,2 1 mm, manifeste profande reticulata, in statu sicco pallide sordide flavescentia; granula sclerotica desuut.
2,8
unica a
longi; calyx
me
visa parva,
:
mm
:
Mexiko, Staat Veracruz: Distr. Cördoba, Cerro de Chocaman,
im Walde, Caec. und Ed. Seier, PI. mexic. n. 5168! (hb. Berol.), Mai
blühend und fruchtend.
71. Lycianthes
symphyandra
Bitt. n. sp.
mm
diam.,
Fruticosa; rami superiores subangulati, ca, 1,5— 2
lineis decurrentibus satis manifestis instructi, pilis simplicibus
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
431
parvis 3
— 4-cellularibus curvatim accumbentibus densis
ob-
tecti, serius +_ ve glabrescentes, cortice leviusculo fuscescente oblonga; folia alterna vel superiora plerumtecti; internodia 2—4
que gemiuata inaequalia; petioli breves, ca. 0,2 0,5
longi,
mm
—
mm
eodem indumento quo rami vestiti; laminae majores lanceolatae,
utrinque sensim angustatae, infra medium latissimae, ad basim
versus cuneatim in petiolum angustatae, ad apicem versus magis
sensim angustatae, acuminatae, acutae vel obtusiusculae, ca. 5,5 1,5,
6,5:2, 9,5:1, -9, 9:2,1
2,4 cm (nonnumquam fere salicifoliae) in
ramis superioribus nonnumquam solum 2,5 1 cm, laminae minores
fere subsessiles et manifeste breviores, oblique ellipticioblongae, utrinque magis rotundatae apice obtusae vel paulum acutiusculae, ca. 2,2 1,3, 3,5 1,6, in ramis superioribus solum 0,6 0,5
1 0,7 cm, omnes firme membranaceae, supra obscure virides, in vena
media pilis brevibus acutis accumbentibus obsitae, ceterum glabrae,
subtus pallidiores, in venis venulisque pilis brevibus parvis
:
—
:
:
:
:
:
simplicibus curvatim accumbentibus densiusculis obtectae,
vena media et venae later. prim. in utroque
curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes, venae
secund. complures subtus quoque satis conspicuae; inflores-
in mesophyllo glabrae;
latere
later.
5—6
centiae
sessiles
pedicelli floriferi
inter
foliorum
gracillimi,
geminatorum
elongati,
ca.
3
axillas,
— 5 cm
longi,
uniflorae;
ad apicem
versus sensim incrassati, plerumquefere glabri, parce, rarius paulo den4-cellularibus curvatim accumbentibus
sius, pilis simplicibus parvis 3
longus 3
obsiti; calyx cupulatus, in parte inferiore connata 3
diam., 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis parum inaequilongis
longis paulum infra marginem truncatum oriundis
1,5—2,5
instructus, extus praecipue in costis dentibusque pilis brevibus
acutis accumbentibus crebris obsitus, intus in parte inferiore connata
glandulis minutis breviter stipitatis crebris praeditus; corolla
stellata, diam. ca. 2—2,2 cm, profunde in lobos 5 lanceolatos
10: 2
3
extus fere in tota superficie glabros solum
acutos ca. 8
longus,
apice brevissime pilosos partita; corollae tubus ca. 1
1,5
longa, glabra,
intus quoque glaber; filamenta brevia, ca. 0,8
libera; antherae ellipsoideae, ca. 5,5:1 mm, utrinque emarginatae,
omnes in lateribus fere in tota longitüdine inter se connatae,
solum basi et apice nonnihil liberae, poris parvis apicalibus; ovarium
ovoideum, ca. 1,5:1 mm, glabrum; Stylus gracilis, rectus, antheras
paulum superans, ca. 7
longus, glaber; stigma styli apice parum
crassius, subglobosi-capitatum, obtusum; fructus non vidi.
—
mm
mm
mm
—
—
mm
—
mm
mm
mm
Mexiko: Mirador, Liebmann pl. mexic. n. 1455! 1456! 1458!
1459! (hb. Haun.), Januar, März blühend.
Diese Art erinnert in der seitlichen Verwachsung ihrer Antheren an verschiedene Angehörige der Sektion Synantheroides; durch ihre armblütige Infloreszenz, die langen, schlanken Blütenstiele, den mit 10 ansehnlichen pfriemlichen
Zähnen ausgestatteten Kelch und durch die Form der Haare aber stimmt sie
mehr mit L. püifera, L. Caeciliae und L. quichensis überein. Ein endgültiges
Urteil über die engere Verwandtschaft der L. symphyandra mit diesen beiden
Arten läßt sich allerdings erst abgeben, wenn ihre Samen bekannt geworden
sind: L. püifera, L. Caeciliae und L. quichensis besitzen ziemlich wenige, durch
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
432
ihre ansehnliche Größe auffallende Samen, dagegen haben die Angehörigen der
Sektion Synantheroides sehr zahlreiche kleine Samen.
72. Lycianthes coffeifolia Bitt. d. sp.
Fruticosa; rami superiores diam. 1,5—3 mm, subteretes, lineis
decurrentibus manifestis praediti, primo pilis brevibus simplicibus acutis incurvatis densiusculis obsiti, serius parce breviter
pilosi, cortice olivacei-fusco obtecti; internodia 1,5—5 cm longa;
folia inferiora solitaria, superiora false geminata inaequalia; petioli
breves 3
longi, eodem indumento brevi densiusculo quo rami
7
novelli vestiti; foliorum majorum laminae late lanceolati-ellipticae,
utrinqne angustatae, basi cuneatim in petiolum paulum alatum
abeuntes, apice semper acuminatae, acutae vel obtusiusculae,
ca. 10,5 4,7
12,5 5,3
5,5 cm, foliorum minorum laminae ca. 4 2
— mm
—
:
:
—
:
5:2,7 cm, utrinque angustatae, apice brevius acuminatae, acutae vel
obtusiusculae, laminae omnes firme membranaceae, utrinque solum
in venae mediae parte inferiore densius, in ejus parte superiore
sparsim breviter pilosae, ceterum glaberrimae, supra laete
intense virides, subtus pallidiores, utrinque nitidiusculae vena media
et venae laterales primariae in utroque latere 6
7 curvatim ascendentes supra et subtus manifeste prominentes, venae laterales
secandariae illas conjungentes utrinque quoque satis manifestae;
mesophyllum subtus punctis minutis albidis densiusculis (arena
crystallina!) obsitum; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum,
ca. 5-florae; pedicelli ca. 8
10 mm longi, in statu fructifero recti,
10
15 mm longi, pilis simplicibus parvis acutis valde sparsis et
glandulis minutis microscopice solum perspiciendis crebrioribus obsiti
calyx breviter cupulatus, diam ca. 6—7 mm, in margine truncato
—
;
—
—
dentibus 10
lineari-subulatis
— 1,5 mm
inaequilongis alternatim aequalibus
longi s acutis instructus, extus parce pilis brevibus
acutis obsitus, intus praecipue infra marginem diaphanum truncatum
glandulis minutis densis praeditus; corolla alba, (sec. cl. Ule),
ca.
1
—
16 mm, ejus lobi lanceolati, acuti>
Stella ti-rotata, diam. ca. 15
6:2 mm, extus ad apicem versus praecipue in margine pilis
brevissimis acutis, in apice ipso papillosis, densis obsiti; corollae
tubus ca. 1
longus, intus quoque glaber; filamenta libera r
1,5
ca.
—
aequalia,
ca.
1
mm
mm longa,
glabra;
antherae ellipsoideae,
basi
4:1 mm, binae lateraliter inter se
connatae, quinta libera, vel omnes inter se lateraliter
manifeste
cordatae,
connatae,
1,5
mm
ca.
ovarium ovoidei-conicum, ca.
glabrum; Stylus gracilis^ stamina
paulum incurvatus, glaber; stigma
poris apicalibus introrsis;
longum, 1,2
mm diam.,
mm longus,
superans, ca. 5—5,5
apice non crassius, obtusum; calyx in statu fructifero ampliatus,
6
longis reflexis;
7
2
diam, dentibus linearibus acutis 1
baöca ellipsoidea, ca. 10:8 mm, (an rubra?); seminapauca, 8,
satis magna, oblique reniformia, lenticulariter applanata, ca. 4:3:
0,5 mm, margine incrassato, pallide flavida, manifeste reticulata;
styli
—
mm
granula sclerotica desunt.
— mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
433
West-Brasilien: Rio Acregebiet:
Monte Mo, im Sumpf-
walde, E. Ule, Herb. Brasil., Amazonas-Exped. n. 9737! (hb. BeroL),
Nov. blüh. n. frucht.
Ob die teilweise beobachtete ungleichmäßige Verwachsung der Antheren
Gruppen Folge der Präparation ist oder ob sie tatsächlich bei dieser Art
neben der gleichmäßigen Verwachsung vorkommt, konnte ich an dem be-
in
schränkten Untersuchungsmaterial nicht ermitteln.
Series 2.
Strigulosae
Bitt.
nov. ser.
Calyx fere semper manifeste 10-dentatus, rarius dentibus minutis
8
10 instructus; corolla semper stellata, profunde in lobos lanceolatos partita; stamina semper aequalia; semina numerosa, plerumque
parva.
Frutices vel suffrutices, pilis simplicibus acutis plerumque
rigidulis strigulosis crebris obsiti.
—
—
Diese Reihe ist fast ausschließlich im andinen Südamerika von
Columbia und West-Venezuela bis ßolivia, besonders in Peru verbreitet, nur eine Art ist in Guatemala beheimatet.
73. Lycianthes radiata (Sendtn.) Bitt. n.
comb.
X
Solanum radiatum Sendtn.
in Mart. Fl. Brasil.
(1846), 53 in
Hartw. (1846, 1857), 239, 358; Dun. in DC.
Prodr. XIII, 1,(1852), 175; Bitt. in Engl. Bot. Jahrb. 45(1911), 496.
nota;
Benth. in
PI.
Fruticosa; rami subteretes, diam. ca. 2 mm, in statu novello pilis
tenuibus simplicibus 2
4-cellularibus acutis albide-flavescentibus densis substrigosi vel subsericei, serius glabrescentes cortice sordide obscurascente levi obtecti; internodia 2
3 cm longa; folia false geminata, inaequalia, oblique late lanceolata, utrinque acuminata, basi
obliqua anguste cuneatim in petiolum brevem (in foliis majoribus ca.
8
10 mm, in foliis alteris minoribus 1
2
longum) angustata,
ad apicem versus longe acuminata, acuta, majora ca. 9
10,5:
3,4
3 1,3 cm, omnia
3,7 cm, minora obtusiora, ca. 2,5 0,7
supra primo in tota superficie pilis flavescentibus densis accumbentibus obtecta, serius pilis paulum remotioribus pallescentibusque
sordide viridia, subtus pallidiora, in tota superficie pilis simplicibus
3
acutis
pallide
flavescentibus
densis
molliter
4-cellularibus
inflorescentiae jn axillis inter folia
appresse subsericea;
false geminata sessiles, densi- (ca. 15 20-)florae; pediumbellatim congesti, in statu florifero 8
10
longi,
celli
—
—
—
— mm
—
—
:
—
:
—
—
—
mm
calyx breviter
longus, 2
diam., apice
campanulatus, truncatus, ca. 1,8 2
dentibus 10 brevissimis obtusis marginem vix superantibus instructus,
extus dense pilis flavidis 3-cellularibus strigulosus (dentibus apice
dense fere fasciculatim pilosis); corolla stellata, diam. ca. 10 mm,
profunde 5-partita, lobis lanceolatis acutis ca. 4 1,5 mm, extus
4-cellularibus acutis
dense pilis paulum irregulariter curvatis 3
longus, intus quoque glaber;
densis obtectis; corollae tubus ca. 1
longa,
filamenta pro parvitate floris satis longa, ca. 1,5
pilis pallide flavidis 3-cellularibus acutis densis obtecti;
— mm
mm
—
:
mm
mm
aequalia,
utrinque
glabra;
antherae
emarginatae,
ovarium subglobosum,
Septbr. 1919.
breviter
ellipsoideae,
aequales,
2,2:0,8 mm, poris introrsis apicalibus;
diam. ca. 0,8 mm, glabrum; Stylus rectus,
ca.
XXIV, 28
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
434
mm
stamina longe superans, ca. 6—6,5
longus, graeilis, glaber;
stigma styli apice parum crassius, subglobosum, obtusum; pedicelli
fructiferi recti, ca. 12
14
loügi; calyx fructifer vix auctus, diam.
ca. 3,5 mm; bacca globosa, diam. ca. 6
7 mm; semioa parva, reni-
—
formia, lenticulariter
mm
applanata,
—
0,8 0,6 0,3
manifeste reticulata; granula sclerotica desunt.
ca.
:
:
mm,
fascescentia,
Columbia, Dept. Bogota: in Wäldern zwischen Tena nnd
LaMesa, Hartweg n. 1293! (hb. Berol Brem., Vindob.); Dept. Cauca:
,
Waldrändern über Poblazon bei Popayan, 2500 m ü. M., „Gesträuche von 1 m Höhe, mit buschiger Zickzack Verzweigung; Laub
graugrün
Blüten weiß mit gelbem Centrum", F. C. Lehmann n. 3733!
(hb. Barb.-Boiss., Mus. Brit.), März blüh.
an
;
Lehm
Bei der
ann'schen Pflanze sind die größeren Blätter etwas kleiner
(7,5:3, 8:2,7, 8,5:3,2 cm), die kleineren teilweise größer (3,5:1,2, 4,7:1,5—5:
1,7 cm) als bei dem Hart weg' sehen Urbeleg.
Die von Hemsley in Biol. Gentr.-Amer. Bot. II, 413 zu Solanum radiatum
gezogenen Belege aus Panama, Nicaragua und Südmexiko habe ich nicht
gesehen; ich halte es nicht für wahrscheinlich, daß diese Art auch im südlichen
Mittelamerika so verbreitet vorkommt.
74. Lycianthes strigosa (Britt.) Bitt. n. comb.
Brachistus strigosus
(1899), 198.
Britt.
Rusby
in
Bull. Torr. Botan.
Club,
XXVI
—
mm
Fruticosa, rami superiöres ca. 2
crassi, teretes, primo
3
densis ca. 4-cellularibus acutis satis longis pallide flavidis
strigosi serius pilis pallidioribus sensim sparsioribus tandem evanidis
cortice pallide cinerei-fusco obtecti; internodia ca. 1,5—3 cm longa;
folia plerumque falsegeminata, valde inaequalia, majorapetiolis brevibus
5
7
longis suffulta, oblique late lanceolata utrinque angustata
pilis
— mm
—
— mm
acuminata, integra, ca. 9 3,5
2
10,5 4 cm, minora petiolo 1
longo oblique lanceolata, ca. 2:1
3:1,3 cm; folia omnia in statu
novello utrinque pilis pallide flavidis densis strigulosa, serius paulo
parcius pilosa tarnen pilis satis crebris etiam in foliis adultis; inflorescentiae axillares, inter folia amba geminata sessiles, ca. 8-florae;
16
pedicelli ca. 9
longi; calyx campanulatus, ca. 4 mm longus,
longos
diam. ca. 4,5 mm, in dentes 10 subaequales lineares ca. 1
basi inter se membranis diaphanis conjunetos abiens, extus sicut
pedicelli pilis 4-cellularibus acutis curvatim aecumbentibus (in dentibus ipsis magis patentibus) crebris obsitus; corolla stell ata, diam.
extus
ca. Iß mm, profunde in iobos lanceolatos acutos ca. 8 1,5
pilis 4-cellularibus acutis curvatim aecumbentibus, in apieibus ±_ ve
longus, intus
patentioribus obsitos partita; corollae tubus ca. 1,5
quoque glaber; filamenta 1
longa, glabra; antherae ellipsoideilanceolatae, ca. 4 1,2 mm, utrinque emarginatae, ad apicem versus
parum angustatae, poris parvis apicalibus; ovarium subglobosum,
diam. ca. 1,2 mm, glabrum; Stylus stamina manifeste superans, ca.
longus, fere rectus, glaber; stigma styli apice parum crassius,
7,5
obtusum; pedicelli fructiferi erecti; calyx fructifer vix auctus bacca
globosa, diam. ca. 7 mm; granula sclerotica desunt.
:
—
:
— mm
mm
:
mm
mm
mm
:
mm
;
—
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
435
Bolivia: Yungas, ca. 1900 m
U. S. Nat. Herb. n. 206913).
Brit.,
ü. M.,
Rusby
n.
786! (hb. Mus.
Britton gibt nichts über die Öffnungsweise der Antheren an; da er die
Pflanze zu Brachistus gestellt hat, so scheint er angenommen zu haben, daß
sie längsgespaltene Staubbeutel besitze; in Wirklichkeit öffnen sie sich mit
«ndständigen Löchern. Britton's Angabe, daß die Krone 10-lappig sei, ist auf
den Kelch zu übertragen die Krone ist, wie bei allen verwandten Arten, fünflappig.
;
75. Lycianthes Goudoti (Dan.) Bitt. n. comb.
Solanum Goudoti Dun. in DC. Prodr. XIII,
(1852), 158.
I
—
Fruticosa; rami superiores teretes, diam. ca. 2
4 mm, flexuosi,
in statu novello pilis simplicibus acutis pluricellularibus accumbentibus
flavide fuscescentibus densis substrigosi-tomentosi, serius
pilis sensim +.ve evanidis cortice levi olivacei-fuscescente obtecti;
internodia 3,5
5,5 cm longa; folia false geminata valde inaequalia;
petioli foliorum majorum ca. 1,5 cm longi, eodem indumento quo
rami vestiti; laminae oblique late lanceolatae, ca. 9:3,5, 12:5
16,5 5,5 cm, utrinque sensim angustatae, basi oblique cuneatim in
petiolum HK ve alatum abeuntes, ad apicem versus sensim longe
angustatae, acuminatae; foliorum minorum laminae oblique ovatilanceolatae, subsessiles, ca. 5:2— 6:2,5 cm, apice acutae, non longe
acuminatae; laminae omnes membranaceae, supra obscure virides, in
vena media et in venis lateralibus primariis pilis simplicibus accumbentibus flavide fuscescentibus densis substrigosi-tomentosae, in meso-
—
:
phyllo pilis similibus crebris substrigulosae, subtus pallidiores,
sordide virides, in venis venulisqne omnibus dense flavidi-fuscescenter substrigosae, in mesophyllo parce pilosae; vena media, venae
laterales primariae in utroque latere 9
10 subparallelae curvatim
ascendentes subtus manifeste prominentes, venae lateral, secund.
tertiariaeque subtus quoque prominulae; inflorescentiae sessiles
in axillis foliorum, certe 7—8- (vel etiam pluri-?) florae; pedi10
longi,
in statu fructifero
celli in statu florifero 6
—
— 20
—
mm
mm
longi, eodem indumento quo rami
longus,
petiolique vestiti; calyx breviter cupulatus, ca. 2
3 3,5
margine
truncato,
10-costatus,
dentibus
diam.,
brevissimis marginem non vel vix superantibus, extus sicut pedisimplicibus primo flavidis accumbentibus in dentibus
celli pilis
marginem superantibus strigulosi-tomentosus; corolla stellata, diam.
elongati,
ca.
15
mm
—
mm
11— 12 mm, ejus lobi lanceolati acuti extus pilis simplicibus acutis
densis ad apicem versus sensim brevioribus obtecti; corollae tubus
longus, intus quoque glaber; filamenta aeqnalia, gracilia,
ca. 1
longa, glabra; antherae ellipsoideae, ca. 2 0,9 mm, utrinque
ca. 1,3
emarginatae, basi cordatae, poris parvis apicalibus introrsis; ovarium
diam., glabrum; styli
longum, 0,7
ovoidei-conicum, ca. 1
partem inferiorem tantum vidi, est glaber; calyx in statu fructifero
parum auctus, diam. fere 4,5 mm, dentibus non auctis vix distinctis;
bacca ellipsoidea vel ovoidei-ellipsoidea, ca. 12 8 mm; semina numerosa, parva, oblique reniformia, lenticulariter applanata, ca. 1 0,8
0,3 mm, manifeste minute reticulata, pallide fusca; granula sclerotica
mm
mm
:
mm
mm
:
:
desunt.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
436
Südl. Columbia: Quindiu, Goadot n. 13! (hb. DC, Vindob.).
Ecuador: an Abhängen des Chimborazo, ChiJlones, Sodiro n.
114/39! (hb. Berol.)
—
Sept. blühend
und fruchtend.
Goudot n. 13 im Wiener Herbar hat verhältnismäßig
etwas kürzere Blätter (lam. majores 10:4,7—10,8:6 cm, lam. minores 3:1,5—
4,5:2,2 cm) als dasselbe Exsikkat im herb. DG. und als die Sodiro' sehe Pflanze,
er stimmt aber im Übrigen völlig mit ihnen überein.
Der Beleg von
Var. uberior Bitt. n. var.
Planta in omnibus partibus vegetativis robustior; internodia
cm longa; foliorum majorum laminae ca. 16,5:6,2 20:
7,5 cm, fol. min. laminae ca. 9,5:4,2 cm; inflorescentiae manifeste
6
—7
—
pluriflorae
—
quam
in typo, ca.
20
— 25-florae;
—
pedicelli in statu florifero
mm
12
16 mm, in statu fruetifero ca. 22
24
longi; flores eadem
forma atque magnitudine qua in typo; Stylus gracilis, stamina longe
longus, glaber baccae ellipsoideae, ca. 8
superans, ca. 7
5 mm.
9 4
ca.
mm
Columbia:
Felix! (hb. Monac.)
—
;
Dept. Boyaca,
—
:
—
Chiquinquira, in Wäldern,
und fruchtend.
Frere
Juli blühend
76. Lyoianthes Sodiroi Bitt. n. sp.
Suffruticosa?;
rami superiores
teretes,
diam.
ca.
2
— 3,5
mm,
flexuosi, in statu novello pilis valde inaequilongis simplieibus acutis
pluricellularibus laxe curvatim aecumbentibus (majoribus in gibberes
manifestos evectis) pallide flavi-fuscescentibus villosi-tomentosi
(pili manifeste longiores quam in L. Goudoti), serius pilis +_ ve
evanidis cortice fascescente obtecti; internodia ca. 3,5 £ cm longa;
folia false geminata inaequalia; laminae majores oblique lanceolatae,
utrinque sensim euneatim angustatae, basi obliqua in petiolum brevem
longum eodem indumento denso quo rami vestitum
ca. 5—10
sensim abeuntes, ad apicem versus sensim acuminatae, ca. 9,5 2,7,
10,3:3,4 usque ad 11,5:4 cm, laminae minores (foliorum geminatorum) brevissime (2 3 mm) petiolatae, oblique ovati-lanceolatae,
ca. 1 0,6, 1,5 0,8, 3,2 1,5 usque ad 3,6 2 cm, omnes supra sordide
virides, in vena media et in venis lateralibus primariis pilis simplieibus curvatim aecumbentibus flavidis densis, in mesophyllo satis
crebris in gibberes manifestos evectis obteetae, subtus pallidae, pilis
simplieibus valde inaequilongis acatis flavidi-subfuscescentibus praecipue in venis, tarnen quoque in mesophyllo densis
villosi-tomentosae; vena media et venae later. prim. in utroque latere
7
8 curvatim ascendentes subtus manifestae, venae ceterae tomento
denso villoso +_ ve absconditae; inflorescentiae sessiles in axillis
foliorum, 6
8-florae; pedicelli graciles, erecti, in statu florifero
12
longi, ad apicem versus in17, in statu fruetifero 20—28
crassati, eodem indumento denso quamvis breviore quo rami petiolidiam., in
que vestiti; calyx cupulatus, ca. 4
longus, 5,5
parte inferiore ca. 2
longa connatus, margine truncato, 10-costatus,
dentibus 10 lineari-subulatis paulum inaequilongis ca. 1,5
2
longis superatus, extus pilis simplieibus acatis pallide flavi-fuscescentibus longiusculis densis obtectus; corolla stellata, manifeste
major quam in L. Goudoti, diam. ca. 18 mm. ejus lobi lanceolati
—
mm
:
—
:
:
:
:
—
—
—
mm
mm
mm
mm
— mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
437
8:2 mm, extus pilis simplicibus acutis ad apicem versus
sensim minoribus densis obtecti; corollae tubus ca. 1 mm lc-Dgus,
intus quoque glaber; filamenta gracilia, aequalia, tandem 2 mm longa,
glabra; antherae ellipsoideae, utrinque emarginatae, ca. 3,2 1 mm,
poris parvis apicalibus; ovarium subglobosi-conicum, glabrum; Stylus
rectns, 3,5 mm longus (an longior?), glaber; stigma non vidi; calyx
in statu fructifero paulum auctus; baccas immaturas tantum breviter
acuti, ca.
:
7:5
Ecuador:
ovoideas ca.
vel ovoidei-subglobosas vidi.
Wäldern am Berge Corazön, 2000
in
— 2800 m
M.,
ü.
Sodiro 114/40! (hb. Berol.).
77. Lycianthes medusocalyx (Bitt.) Bitt. n. comb.
Solanum medusocalyx
Bitt.
XII (1913) 549.
in Fedde, Rep.
78. Lycianthes Ulei Bitt. n. sp.
partibus
superioribus herbacea;
pilis patentibus
simplicibus tenuibus longis acutis primo pallide flavescentibus
densis serius albidis crebris obsiti, punctis minutissimis crebris
(arena crystallina!) praediti; internodia 3
5 cm longa; folia false
Verisimiliter
rami
superiores
suffruticosa,
ca.
3
—4
mm
in
diam.,
teretes,
—
geminata, valde inaequalia; laminae majores latelanceolatae
vel lanceolati-oblongae, obliquae, in latere interiore angustiores
quam in latere exteriore, ca. 15,5 6,5 23 8,5 cm, utrinque
:
—
:
mm
angustatae, basi in petiolum brevem 6—9
longum cuneatim
angustatae, ad apicem versus magis sensim +_ ve longe acuminatae, acutae, integrae; laminae minores sessiles, oblique
ovatae, latere exteriore manifeste latiore quam interiore, ca. 3:2
laminae omnes membranaceae, utrinque virides, supra
subtus pallidiores (an in statu vivo subtus violaceisuffasae?), utrinque praecipue in venis,parcius in mesophyllo
pilis simplicibus acutis densis vel crebris obsitae; vena
media et venae laterales primariae in utroque latere 13 14
curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes; laminae subtus in
statu sicco punctis minutissimis (arena crystallina !) crebris instructae;
inflorescentiae sessiles in axillis foliorum minorum geminatorum,
ca. 5-florae; pedicelli ca. 7
11
longi; calyx ca. 3
longus
et diam., truncatus, in dentes inaequilongos lineari-subulatos 1
1,5
longo s abiens, extus sicut pedicelli pilis simplicibus plerumque
4-cellularibus acutis tenuibus longis patentibus praeditus, inter quos
glandulae minutae breviter stipitatae valde sparsae sunt; corolla
alba (sec. cl. Ule), stellata, diam. ca. 10 mm, ejus lobi lanceolati,
acuti, ca. 4
4,5 1 mm, extus in tota superficie, praecipue in apice,
longus,
pilis acutis 3
4-cellularibus obsiti; corollae tubus ca. 1
intus quoque glaber; stamina aequalia; filamenta ca. 0,6
0,8
longa, glabra; antherae lanceolati-ellipsoideae, basi cordata latiores
quam supra, ca. 2 1 mm, apice param emarginatae, poris apicalibus
parvis; ovariam subglobosum, diam. 1 mm, glabrum; Stylus stamina
manifeste superans, ca. 4,5
longus, gracilis, rectus, glaber; stigma
styli apice parum crassius, subglobosum; calyx in statu fructifero
5,5:2,8 cm,
obscuriores
—
—
—
—
mm
mm
—
mm
:
mm
—
:
mm
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
438
—
mm
manifeste auctus, in parte inferiore connata ca. 4
longus,
5
diam. ca. 6
8 mm, dentibus subulatis ca. 2
superatus; baccae
subglobosae apice nonnumquam paulum apiculatae immaturae fere
2
maturae ca. l / 2 calyce superatae diam. ca. 5 mm; semina
/8
valde numerosa, parva, obtuse triangularia, lenticulariter applanata,
ca. 0,8 0,6 0,2 mm, fascescentia, minate reticulata; granula sclerotica desunt.
—
mm
,
:
:
Rio Acre: Seringal S. Francisco, im Sumpfe, E. Ule, Herb.
Amazonas-Exped. n. 9764! (hb. Berol.), März u. April blüh.
Brasil.,
Subsp. dolichodonta
Bitt. n. subsp.
m
alta; rami superiores herbacei pilis satis
patentibus primo densis pallide flavidis obtecti; internodia
ca. 2
4 cm longa; folia false geminata, valde inaequalia; lamina late
lanceolati-oblonga, basi obliqua sensim in petiolum angustata, apice
+_ ve acuminata, acuta, textura membranacea, in utraque pagina
viridis atque pilis subsetulosis tenuibus satis longis crebrisque primo
molliusculis pallide flavidis pellucidis nitentibus cum in mesophyllo
tum in venis instructa; laminae foliorum majorum ca. 13,5—18:6
9 cm, venis lateralibus primariis subparallelis ad marginem versus
curvatim ascendentibus in utroque latere 10
12 utrinque prominentibus, in petiolum ca. 8
1 1
longum alatum sensim angustatae;
foliorum minorum laminae ca. 6 3,8
4 cm, apice acuto breviter
acuminato basi in petiolum brevem ca. 2 3
longum angustatae;
inflorescentiae 3
4-florae; pedicelli ca. 6
longi, nutantes, in
10
longi, sicut rami petiolique pilis patentibus
statu fructifero recti ca. 12
satis densis subsetosis plerumque 4-cellularibus instructi; calyx
campanulatus, parte inferiore connata truncata ca. 2
longa, in
Saffruticosa,
ca. 1
longis
—
—
— mm
—
— mm
— mm
:
—
mm
mm
dentes 10 tenues lineari-subulatos parum alternatim inaequales ca. 4 mm, in statu fructifero
5 mm longos abiens,
extus
pilis
obsitus, inter
—
—
4 5-cellularibus patentibus crebris
quos glandulae minutae microscopice tantum perspiciendae
longiusculis
acutis
sparsae inveniuntur; corolla alba, stellata, ejus lobi ca. 4—5: 1,5 mm;
filamenta tandem ca. 1—1,3
longa; antherae breviter Ianceolati-
mm
ellipsoideae, ca.
1,7—1,9 0,9 mm,
:
basi
parum cordatae,
poris apicalibus,
tandem paulum longitudinaliter dehiscentes; Stylus stamina manifeste
superans, ca. 5 mm longus, glaber; stigma capitatum, obtusum; calyx
in statu fructifero manifeste ampliatus, baccae basim cupulatim
mm
longus, dentibus
amplectens, in parte inferiore connata ca. 4
subulatis ca. 4
5
loogis instructus; bacca subglobosa, immatura
a me visa diam. ca. 6 mm.
— mm
Südwest-Ecuador:
trop. n.
albo"
Balao, in Wäldern, Eggers, Fl. Amer.
14409! (hb. Monac), „suffrutex 3' altus, hirsutissimus; flore
(Eggers
in sched.), Febr. blüh.
Var. strigulosa
Fruticosa,
accumbentibus
Bitt. n. var.
ca. 1
—2
densis
m
alta;
rami pilis magis curvatim
quam in typo et in planta
ca. 4—7 cm longa; laminae majores
brevioribus
Eggersiana strigulosi; internodia
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
439
usque ad 25,5 9 cm, laminae minores usque ad 8 3,6 cm, omnes
subtus solum in vena media, venis lateral, prim. secund. tertiariisque
pilis brevioribus quam in ceteris formis speciei praeditae, in meso:
:
phyllo glabrae; inflorescentiae 6-florae; calyces extus pilis patentibus
sicut in ceteris formis speciei instructi; dentes calycini etiam
longiores quam in planta Eggersiana, jam in statu florifero 5
longi, in statu fructifero 6
longitud. attingentes, baccas
superantes;
antherae
pedicelli fructiferi
semina
— 7mm
2:0,8 — 0,9 mm,
ca.
mm
poris introrsis apicalibus;
baccae diam. 6 mm, globosae;
oblique reniformia, valde lenticulariter
0,3 mm, minute reticulata, in statu sicco sordide
15
parva,
ca.
numerosa,
mm
longi;
applanata, ca. 1 0,8
fascescentia; granula sclerotica desunt.
:
Ecuador:
n.
:
in
Tropenwäldern
beim Flecken
S. Miguel,
Sodiro
114/46! (bb. Berol.).
Möglicherweise stellt sich bei weiterer Untersuchung heraus, daß die
subsp. dolichodonta zusammen mit ihrer var. strigulosa als besondere Art von
L. ülei abgetrennt werden muß; im Aussehen stehen sie ihr aber recht nahe.
79.
Lycianthes inaequilatera (Rusby) ßitt. n. comb.
Bassovia inaequilatera Rusby in Mem. Torr. Botan. Club
(1896), 90 (non Rusby in Bull. Torr. Bot. Club XXVI [1899], 197
New York
Brachistus inaequilaterus Rusby in Bull.
IV (1907), 470;
Solanum inaequilaterum Rusby
ca. 1
VI
1
)).
Botan. Gard.
in sched.
Suffruticosa? partes novellae herbaceae; rami superiores teretes,
diam., flexuosi, pilis simplicibus acutis 4-cellularibus
— 2,5 mm
primo pallide subflavescentibus serius
substrigulosi; internodia ca. 2
albidis densis accumbentibus
longa; folia superiora false
petioli foliorum majorum ca. 3
11
— 4 cm
geminata valdeinaequalia;
longi, eodem indumento quo rami
— mm
minora plerumque
laminae oblique late lanceolati-
foliorum majorum
lateribus
manifeste
oblongae,
sessilia;
folia
vestiti,
inaequalibus,
utrinque
angustatae, basi obliqua cuneatim in petiolum angustatae, ad apicem
versus +, ve sensim vel abruptius acuminatae acutae, ca. 12:5,
13:6, 16,5 6,5 7, 20 9 usque ad 22 7,5 cm, foliorum minorum
:
—
:
:
geminatorum laminae oblique ovatae vel oblique ellipticae,
utrinque obtusae, ca. 0,7 0,4, 1,2 0,8, 1,8 1 usque ad 2,1 1,2 cm,
laminae omnes tenuiter membranaceae, supra laete virides, in tota
superficie pilis simplicibus 4-cellularibus acutis accumbentibus sparsis,
in vena media et in venis lateralibus primariis paulum crebrioribus
:
:
:
:
substrigulosis obsitae, subtus pallidiores, pilis simplicibus 4-cellularibus
accumbentibus minoribus quam supra, in vena media et in
acutis
venis later. prim. densis, in venis minoribus venulisque sparsioribus
mesophyllo ipso glabro punctis minutissimis (arena
instructae,
vena media, venae lat. prim. (in foliis
12
13) curvatim ascendentes et
secund. exteriores subtus manifeste prominentes; inflores-
crystallina!) crebris obsito;
majoribus in utroque latere
venae
lat.
—
l
) Rusby hat später in Bull. New York Botan. Gard. IV, 469 selber erklärt,
seine Nr. 765 halte er nicht für übereinstimmend mit Bang n. 1708.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
440
centiae
sessiles inter axillas foliorum
pedicelli inaequilongi, longiores ca. 7
9
geminatorum,
— mm longi,
ca.
4-florae;
eodem indumento
quo rami petiolique vestiti; calyx cupulatus, ca. 2,5 mm loDgus,
mm diam., apice margine diaphano truncato, 10-costatus, dentibus
3,5
10 brevibus inaequilongi s alternatim aequalibus lineari-subulatis ca.
longis paulo infra marginem truncatum oriundis
0,7
instructus, extus pilis simplicibus 3
4-cellularibus acutis accum0,5
—
mm
—
intus glandulis minus breviter stipitatis satis crebris praeditus, in mesophyllo punctis crebris (arena crystallina!) instructus; corolla stellata, ca. 6
longa, diam. ca. 10 mm,
profunde in lobos lanceolatos obtusiusculos apice paulum cucullatos
ca. 4
extus pilis simplicibus 4-cellularibus acutis curvati4,5 1
accumbentibus crebris obsitos partita; corollae tubus ca. 1
longus,
intus quoque glaber; filamenta ca. 1,5
longa, glabra; antherae
ovati-lanceolatae, ca. 3:0,8 mm, basi subcordata latiores, ad apicem
versus sensim angustatae, parum emarginatae, poris parvis apicalibus;
ovarium ovoideum, obtusum, ca. 1 :0,6 mm, glabrum; stylns stamina
manifeste superans, rectus, ca. 4,5—5
longus, glaber; stigma
styli apice vix vel parum crassius, subglobosum, obtusum; pedicelli
fructiferi erecti, ca. 1 cm longi; calyx fructifer parum ampliatus,
cupulatus, ca. 4,5
diam., dentibus parvis non manifeste auctis
instructus; bacca non jam matura globosa, diam. ca. 5
6 mm;
bentibus satis crebris obsitus,
mm
—
:
mm
mm
mm
mm
mm
—
semina parva, valde numerosa, oblique triangularia, valde applanata,
0,6:0,5:0,2
mm,
ca.
manifeste reticulata, flavescentia; granula sclerotica
desunt.
Bolivia: Dept. La Paz, zwischen Tipuairi und Guanai, Miguel
n. 1708! (hb. Berol., Monac, Vindob.-Palat., Vindob.-Univers.,
Vratisl.)
Dezember blühend.
Bang
—
80.
Lycianthes tarapotoensis
Bitt. n. sp.
— m
2
alta; rami superiores graciles, teretes,
diam., primo pilis pallide flavis tenuibus simplicibus
3
5-cellularibus acutis densis accumbentibus strigulosi-sericei, serius
in statu adulto strigulosi, tandem pilis sensim evanidis cortice
fuscescente levi obtecti, lenticellis parum prominentibus breviter
ellipsoideis albidis nonnullis obsiti; internodia ca. 1
4,5 cm longa;
folia inferiora solitaria, superiora false geminata, valde inaequalia;
laminae majores petiolo 6 12
longo eodem indumento quo
rami vestito suffaltae, oblique late lanceolatae, latere inferiore manifeste
Suffruticosa,
ca. 2,5
—
ca. 1
— 4 mm
—
—
mm
quam latere exteriore, ca. 12 3,5, 13,5 4, 15,5 4,5, 20 5,6
usque ad 20,8 5,9 cm, integrae, basi oblique cuneatim in petiolum
abeuntes, ad apicem versus sensim longe angustatae, acuminatae; lami-
angustiore
:
:
:
:
:
nae minores sessiles, oblique ovatae, (latus interius [ad ramum spectans]
quam latus exterius) basi valde obliqua intus rotundate subcordate sessiles, extus in petiolum 1
2
cuneatim angustatae,
ad apicem versus sensim angustatae, acutae vel obtusae, ca. 1,4:0,7,
3 1,5 usque ad 3,5 1,8 cm; laminae omnes herbaceae, supra sordide
virides, pilis primo flavidis serius sordide albidis tenuibus
simplicibus acutis 3 5-cellularibus accumbentibus in vena media
latius
:
— mm
:
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
441
densioribus,in venis lateralibus et in mesophyllo sparsioribas obsitae,
subtus pallidiores, pilis in vena media et in venis lateralibus primariis
secnndariisque densis in mesophyllo crebris tenuibus simplicibus acutis
accnmbentibus pallide flavidis obtectae; vena media, venaelater. prim.
(in foliis majoribus inutroque latere 14
16, in foliis minoribus
utrinque 5—6) curvatim ascendentes et venae later. secundariae illas
reticulatim conjungentes subtus manifeste prominentes; inflorescen5-florae; pedicelli 7
tiae axillares sessiles inter folia geminata, 2
10
longi, recti; calyx breviter campanulatus, ca. 2,5
longus,
diain., truncatus, apice in dentes 10 tenues subulatos alternatim
3
paulum inaequalesca. 1 1,2mm longos abiens, extus sicutpedicelli pilis
tenuibus simplicibus fere semper acutis (rarius apice minute glandu-
—
—
mm
mm
mm
—
3
losis)
— 5-cellularibus
pallide
flavidis
intus
obtectus,
glandulis
minutis breviter stipitatis crebris piaeditus; corolla alba (sec. cl.
Ule), stellata, profunde in lobos lanceolatos acutos ca. 4
4,5:
extus pilis 3-cellularihus acutis +_ ve irregulariter curvatis
1,2
ad apicem versus densioribus obtectos in apice acuto paulum cucullato
papillosos partita; corollae tubus ca. 1
longus, iutus quoque
glaber; filamenta ca. 1
longa, glabra; antherae lanceolati-ellipsoideae, utrinque emarginatae, ca. 3
longae, basi 0,6
latae,
ad apicem versus sensim angustatae, poris parvis introrsis apicalibus;
ovarium subglobosum, diam. ca. 0,8—1 mm, glabrum; Stylus stamina
manifeste superans, gracilis, rectus, ca. 5
longus, glaber; Stigma
styli apice vix crassius, subglobosum; calyx in statu fructifero vix
auctus; baccas globosas4
diametientes adhucimmaturas tan tum vidi.
—
mm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
Ost-Peru, Dept. Loreto: Tarapoto, R. Spruce n. 4182! (hb.
Brux., Palat.-Vind.); Spruce n. 4836! (hb. Palat.-Vindob.); Tarapoto,
400
ü. M., Ule n. 6483! (hb. Berol., Hamburg.)
Okt. blühend.
—
m
Die beiden Belege von Spruce sind kleinerblättrig als der von Ule, im
Übrigen sind keine Unterschiede zwischen ihnen zu erkennen.
81. Lycianthes amatitlanensis (Coult. et Donn. Sm.) Bitt. n. comb.
Solanum amatitlanense Coult. et Donn. Sm. in Botan. Gaz.
(1904), 420 (diagn.); in Enum. pl. Guatem. IV (1895) 110
nomen solum.
Suffruticosa, ca. 25
35 cm alta; caulis sec. eil. Coulter et
XXXVII
—
Donnell Smith
rhizomate prostrato ascendens, simplex vel parce
ramosus, teres, diam. 2,5—4 mm, in statu novello sicut ceterae partes
virides pilis tenuibus simplicibus subsetulosis pallide flavidis
densis, serius sublignosus pilis +. ve evanidis cortice tenui sordide
olivaeei-fusco obtectus;
internodia 1,5—2,5—4 cm longa; folia
inferiora solitaria, superiora false geminata valde inaequalia;
e
foliorum majorum Jaminae oblique inaequilateraliter lanceolatae vel late lanceolati-oblongae, ca. 14,5:3,2, 10,5:4, 17:5,
6 cm, basi obliqua in latere exteriore
18,5:6,5 usque ad 19,5:5,5
rotundati-euneatim, in latere inferiore anguste euneatim in petiolum
brevem ca. 2 7 mm longum dense setulosi-pilosum abeuntes,
ad apicem versus magis sensim angustatae, longe acuminatae, acutae;
—
—
fol.
minorum laminae parvae,
oblique
ovatae
vel
orbiculati-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
442
—
12 8 mm, laminae omnes memsessiles, obtusae, ca. 5 4
branaceae, supra laete virides, subnitidae, in tota superfieie pilis
tenuibns simplicibus setulosis 3
5-cellularibus crebris obsitae, subtus
pallidiores opacioresque, in venis majoribas pilis setaiosis tenuibus
crebris, in mesophyllo sparsioribus praeditae; vena media et venae
later. prim. in utroque latere 12
15 curvatim ascendentes subparallelae subtns manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles
inter axillas foliorum geminatorum, ca. 1
5-florae; flores apertos
altus 10-costatus segmenta subaequans;
non vidi: „calycis tubus 2
longa, segmentis lanceolatis tubo 3 plo longioribus
corolla flava 9
extus pilosellis; stamina 4,5
longa, antheris conniventibus lanceolatis filamenta applanata bis superantibus, poris orbicularibus minutis;
pistillum stamina aequans" (sec. Coul-ter et Donneil Smith in
longi;
diagnosi originaria); pedicelli fructiferi erecti, ca. 10
12
longus,
calyx in statu fractifero ampliatus, cupalatus, ca. 3
diam. in parte connata ca. 6
7 mm, dentibus tenuibus ca. 2,5
3
longis; bacca rubra (aurantiaca), globosa, diam. ca. 6
7 mm, nitida;
ellipticae,
:
:
—
—
—
mm
mm
mm
— mm
mm
—
—
semina parva,
triangulariter
—
subreniformia,
ca.
0,9
:
0,7
:
0,2
mm
mm,
fuscescentia, minute reticulata.
Guatemala: Dept. Amatitlän, Barranca
de Eminencia, 1200
1457! (hb. Berol.);. Dept. Alta
Verapaz, Cabilquitz auf niederliegenden Baumstämmen und im tiefsten
Waldesschatten an feuchten Felshängen, 350 m ü. M., EL von Tuerckheim in Donn. Sm., PI. Guatem. n. 7753! (hb. Berol.); derselbe n.
8488! (hb. Monac); Cnbilgüitz, 350
ü. M., H. v. Tuerckheim, Fl. v.
Guatem., Dept. Alta Verapaz n. II, 153! (hb. Vratisl.).
m
ü. M.,
Donn. Sm.,
PI.
Guatem.
n.
m
82. Lycianthes lineata (Ruiz et Pav.) Bitt. n. comb.
Solanum lineatum Raiz
Pav., Flor. Peruv. II (1799), 31
(1805), 222; Dun. Hist. Sol. (1813),
180; Dun. Solan. Syn. (1816), 26; Dan. in DC.Prodr. XIII, 1(1852), 182.
Fruticosa, ramosa; rami superiores erecti vel +_ ve tortuosi,
teretes, diam. 2
4 mm, in statu novello pilis simplicibus acutis
densis flavidis villosi, tandem +_ ve glabrescentes, cortice sordide
fuscescente obtecti; internodia 2,5—5,5 cm longa; folia inferiora
solitaria, superiora saepe false geminata, subaequalia vel +_ ve inaequalia; laminae majores ovati-ellipticae, late ovati-lanceotab. 158,
Pers., Syn. pl.
fig. b.;
et
I
—
latae vel lanceolatae,
ca. 8,5:3—3,5, 8:2,7, 7:2,3 usque ad
ve obliqua rotundate vel +. ve caneatim in petiolum brevem ca. 3 5
longum dense villosum abeuntes, ad
apicem versus magis sensim angustatae, acutae vel +_ ve acuminatae
vel
obtusae, laminae minores in partibns inferioribus ramorum
majoribus subaeqaales, in partibns superioribns saepe plnries minores
obtusioresqae, ca. 1,2:0,7, 2,7:1,7 usque ad 4,8:3,6 cm, laminae
omnes firme membranaceae, sapra sordide obscure virides, in statu
sicco fuscescentes, fere solum in vena media, sparsius in venis later.
prim. pilis simplicibus acutis obsitae, ceterum glabrae, subtns pallidiores, in tota superfieie pilis simplicibus densis subfuscescentibus
hirsutae, pilis in vena media et in venis later. prim. longioribus;
9,5
:
4,3 cm, basi
+_
—
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
443
—
vena media, venae later. prim. in utroque latere 7
10 curvatim
ascendentes et venae later. secund. illas +_ ve reticulatim conjangentes
snpra manifeste impressae subtus prominentes; inflorescentiae
sessiles inter axillas foliorum, 2-florae; pedicelü graciles, ca. 1,8
2,5
cm longi, pilis 2 3-cellularibns densinsculis patentibus fuscescentibus
obtecti, in statu fructifero plerumque deflexi, ca. 3 cm longi, ad apicem
versus incrassati; calyx cupulatus, ca. 6
longus, 6
7
diam.,
in parte inferiore truncata connata ca. 3
longus, punctis crebris
(arena crystallina!) praeditus, 10-costatus, dentibus 10 linearisnbulatis parum inaequilongis ca. 2 4
longis parum
infra marginem truncatum oriundis instructns, extus fere in tota
snperficie, praecipue in costis et dentibus pilis fuscescentibus densis
obsitus, intus in parte connata glandulis minutis crebris instructus;
corolla alba, stellata, diam. ca. 16 mm, profunde in lobos
33
lanceolatos acutos ca. 6 2,5
5-nervios extus pilis 2
—
—
—
mm
mm
—
mm
:
mm
mm
—
—
mm
cellularibus crebris obsitos partita; corollae tubus ca. 1,5
intus quoque glaber; filamenta brevia, 0,8
longa,
1
— mm
longus,
glabra;
antherae breviter ellipsoideae, utrinque emarginatae, ca. 2,5 1 mm,
poris apicalibus introrsis; ovarium ovoideum, ca. 1,6
longum,
diam., glabrura; Stylus stamina paulum superans, ca. 3
1,2
longus, glaber; stigma styli apice parum crassius, obtusum; calyx
in statu fructifero ampliatus, in parte inferiore connata ca. 4
longus, cupulatus, dentibus tenuibus elongatis 5
longis baccam
6
fere amplectens; bacca subglobosa vel parum ellipsoidea, diam. ca.
8—9 mm; semina reniformia vel subtriangularia, lenticulariter
applanata, ca. 2,2:2:0,5 mm, nigricantia, minute reticulata; granula
sclerotica desunt.
:
mm
mm
mm
mm
—
mm
Subandines Peru:
Poeppig
n.
Cassapi, auf trockenen, heißen Bergen,
1537! (hb. Vindob.), Nov. blüh. u. frucht.
83. Lycianthes densestrigosa (Bitt.) Bitt. n. comb.
Solanum densestrigosum
Beibl.
Bitt. in
Engl. Bot. Jahrb., Bd. 50 (1913),
Nr. 111, 65.
Diese trotz ihrer fünfblütigen Infloreszenzen verhältnismäßig ansehnliche
in der Reihe der Strigulosae eine ziemlich
abgesonderte Stellung einzunehmen. Leider sind mir weitere Belege zur Ergänzung der in verschiedenen wichtigen Punkten unvollständigen Beschreibung noch
nicht zugänglich geworden. Meine nicht zum Hauptmerkmal der Gattung passende
Angabe: »inflorescentia oppositifolia« ist wohl dahin zu verbessern, daß das den
Blütenstand tragende kleinere Blatt (von den beiden folia false geminata) entweder
an dem von mir untersuchten Exemplare nicht voll zur Entwicklung gelangt oder
frühzeitig abgefallen ist; der Blütenstand dürfte auch hier in der Achsel des
kleineren Laubblattes stehen.
Blumenkronen bildende Art scheint
84. Lycianthes biformifolia
(Ruiz et Pav.)
Solanum biformifolium R.
et
tab. 161, fig. a;
P.,
Pers., Syn. pl. I (1805),
180; Dun. Syn. (1816), 26; Dun. in
DC
Bitt. n.
Flor. Peruv. II
comb.
(1799),
32,
Hist. Sol. (1813),
Prodr. XIII, 1 (1852), 182.
222;
Dun.
Fruticosa; rami teretes, superiores diam. 1,5—2,5 mm, ramosi,
recti vel flexuosi, primo pilis aureis, serius flavidis simplicibus acutis
3-(raro
5-)cellularibus rigidulis subpatentibus densis hispiduli vel
—
8
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
444
—
strigulosi, tandem pilis sensim sparsioribus; internodia 1
5 cm longa;
foliasuperiorafalsegemiData,valde inaequalia,majorapetiolobrevi
2
kmgo dense flavi-strigoso, suffulta, oblongi-lanceolata
3
vel ovati-lanceolata, basi rottmdata vel late rotundati-cuneata,
ad apicem versus acuminata acuta, ca. 5,5:2, 8:3,5, 8,5: 4 usque
ad 9,7 4 cm, altera minora sessilia, fere orbiculata, utrinque
obtusissima, basi subcordata, ca. 0,6:0,7, 1,5:1,7 usque ad
2 2 cm, omnia firme membranacea, utrinque sordide viridia, supra
subnitida, solum in vena media et in margine pilis simplicibus acutis
3-cellularibus flavidis hispidulis praedita, ceterum glabra, subtus
pallidiora, in vena media et in venis lateralibus primariis (in utroque latere foliorum majoram 6, foliorum minorum 3, curvatim ascendentibus) pilis flavidis rigidulis crebrioribus, in venis minoribus et
in mesophyllo pilis valde sparsis obsita; mesophyllum subtus punctis
minutis albidis (arena crystallina!) crebris notatum; inflorescentia
axillaris inter folia geminata, sessilis, ca. 3-flora; pedicellus gracilis,
ca. 18
longus, in statu florifero nutans, serius in statu
fructifero elongatus, rectus, ca. 26
longus, in tota longitudine
—
mm
:
:
mm
mm
pilis aureis
simplicibus acutis 3-cellularibus rigidulis crebris strigulosus; calyx campanulatus, ca. 11
diam., in
longus, 12
15
parte inferiore connata ca. 4
longus, 10-costatus, costae virides
membranis diaphanis conjunctae in dentes lOtenues subulati-filiformes paulum inaequilongos alternatim aequales ca. 5
longos
7
— mm
mm
mm
— mm
exeuntes; calyx extus sicut dentes pilis plerumque simplicibus rarissime semel ramosis 3 4-cellularibus acutis rigidulis patentibus crebris obsitus, punctis albidis (arena crystallina!) notatus; corolla
purpurei-violacea (sec. cl. Ruiz), stellata, diam. ca. 14 18 mm,
—
—
profunde in lobos late lanceolatos acutos vel primo obtusiusculos ca.
5—8:2 3
extus pilis simplicibus crassioribus brevioribusque
— mm
(quam
in calyce) plerisque irregulariter curvatis acutis crebris obsitos,
intus praeter
marginem apicalem dense papillosum glabros partita,
mm longus, intus quoque glaber; filamenta brevia,
corollae tubus ca. 1
—
lmm
longa, glabra; antherae breviter ellipsoideae, ca. 2,5
2,8:1,2
utrinque emarginatae, ad apicem versus parum angustatae, poris
introrsis apicalibusobliquis; ovarium subglobosum, diam. ca. 1,3 mm,
longus,
glabrum ; Stylus rectus, antheras paulum superans, ca. 5
ad apicem versus paulum incrassatus, glaber; stigma styli apice vix
crassius, obtusum; calyx in statu fructifero auctus baccam dentibus
longis superans;
bacca matura a me non visa, sec. cl. Ruiz „pisi
magnitudine, lutei-rubra, calyce incarcerata".
mm,
mm
Peru: Chinchao,
85.
in Hainen,
Lycianthes Lehmanni
Ruiz!
(hb. Berol.).
Bitt. n. sp.
m
longi, superiores teretes,
Fruticosa; rami graciles, usque ad 1,5
diam. 1,5 —3 mm, furcatim ramosi, in statu sicco longitudinaliter
sulcati, nitidiusculi, pilis simplicibus satis longis acutis 3-cellu-
erecti-patentibus
densis hispidi; internodia
laribus
setulosis
2—5 cm
superiora false geminata inaequalia;
straminei-fuscis
satis
longa; folia inferiora solitaria,
petioli foliorum majorum 4
—
8
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
445
— mm
longi vel subnulli, eodem indumento
mm, foliorum minorum 1 2
denso quo rami vestiti; laminae majores late lanceolatae aequilaterales vel paulum inaequilaterales, utrinque sensim angustatae, ad apicem versus acuminatae acutae, ca. 3,8 1,2, 5 1,8 usque
ad 6,5 2,6 cm, laminae minores oblique lanceolatae, utrinque obtusiores, ca. 1 0,6, 2,5 1,4 usque ad 3 1,6 cm, omnes sapra obscure
:
:
:
:
:
:
virides (in statu sicco fuscescentes), in tota superficie pilis simplici-
bus 3-cellularibus acutis setulosis stramineis satis crebris subhispidae,
subtus pallidiores, pilis simplicibus straminei-fuscescentibus in tota
superficie satis densis villosi-hispidae; vena media et venae later.
prim. in utroque latere 5
6 curvatim ascendentes subtus manifeste
prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum,
—
—
2
4-florae; pedicelli graciles in statu florifero ca. 2 cm longi, pilis
simplicibus patentibus setulosis 3-cellularibus acutis straminei-fuscescentibus crebris hispidi; calyx cupulatus, ca. 6
longus, 7
6,5
diam., in parte inferiore connata trnncata ca. 4
longus, 10-costa-
—
mm
tus,
—
mm
mm
dentibus 10 inaequilongissubulati-linearibus paulo
ginem truncatum oriundis
superficie
tota
pilis
ca.
2
— 3,5
simplicibus
mm
infra
mar-
longis instructus, extus in
straminei-fuscescentibus satis lon-
gis sicut pedicelli hispidus, intus in parte inferiore connata glandu-
minutis crebris obsitus; corolla alba (sec. cl. Lehmann), stelca. 15
20
longa, in statu explanato diam. ca. 3 cm,
15:4 5
profunde in lobos lanceolatos acutos ca. 8
extus in
parte mediana pilis setulosis crebris hispidos partita; corollae tubus
lis
— mm
lata,
mm
—
—
mm
quoque glaber;
filamenta satis longa,
antherae breviter ellipsoideae,
ca. 3 1,2 mm, basi cordatae, apice parum emarginatae, poris parvis
apicalibus introrsis; ovarium conicum, ca. 1,2
longum, 1
diam., glabrum; Stylus gracilis, stamina manifeste superans, ca. 8
longus, glaber; stigma styli apice vix crassius, obtusum; pedicelli
fructiferi ca. 3
3,2 cm longi, ad apicem versus incrassati, prope
apicem paulum nutantes calyx in statu fructif ero manifeste ampliatus,
baccae basim cupulatim amplectens, in parte inferiore connata ca.
4
longus, dentibus baccae accumbentibus 3
longis; bacca
4
longus,
2,5
crassiuscula, 2,5
3
ca.
intus
— mm longa, glabra;
:
mm
mm
mm
—
;
— mm
mm
non jam matura citriformis, ovoidea, apiculata, ca. 12 mm longa,
7
8 mm diam.; semina evoluta non vidi; granula sclerotica desunt.
—
Columbia:
am Vulkan
Sotara,
in dichten
3000
m
Busch wäldern auf dem Alto de Cuitambo
F. C. Lehmann n. 6192! (hb. Berol.).
ü. M.,
»Kraut mit dünnen, bis 1,5
m
langen, sich zwischen Gesträuch in die
Höhe leitenden Stengeln. Blüte weiß, im
Subsp. gibbosiaspera
Bitt. n.
Juli
blühend.«
(Lehmann
in sched.).
subsp.
—
superiores teretes, diam. 2,5
4 mm, pilis simplicibus
acutis 3-cellularibus patentibus setulosis aurei-fuscis densis in
gibberem manifestum evectis hispidi; internodia 2,5 4 cm
longa; folia superiora false geminata, +_ ve inaequalia; petioli breves,
foliorum major am ca. 3
8 mm, foliorum minorum ca. 2
3
Rami
—
— mm
—
longi,
eodem indumento denso quo rami
vestiti
;
laminae majores late
oblongae, utrinque sensim angustatae, apice longe acuminatae, acutae,
8
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
446
ca.
5
:
usque ad 6,5
2,5
:
3 cm,
1,2—3
laminae
minores
lanceolati-
late
1,8 cm, omnes firme membranaceae,
fere subcoriaceae, supra obscure virides (in statu sicco f uscescentes),
ellipticae, obtusiores ca. 2
in
:
:
tota snperficie pilis simplicibus 3-cellularibus acutis primo flaviserius sordidis in gibberem manifestum evectis subdensis
fuscis
subtus pallidiores, pilis simplicibus satis longis stramineidensis villosi-hispidae; vena media et venae later. prim. in
utroque latere 5
6 curvatim ascendentes supra impressae subtus
hispidae,
fuscis
—
2— 4-florae;
infloreseentiae
prominentes;
manifeste
pedicelli
— 1,5 mm)
simplicibus satis longis
— 1,8 cm longi,
straminei-fuscis patentibus setulosis densis hispidi; calyx cupulatus,
ca. 6,5 mm longus, 6 — 7 mm diam., in parte inferiore connata truncata
ca. 3 — 3,5 mm longus, 10-costatus, dentibus 10 inaequilongis lineari2 — 3 mm longis instructus, extus
subulatis
straminei-fuscis
graciles, 1,5
pilis
(ca. 1
ca.
—
pilis
mm
patentibus hispidus; corolla stellata, ca. 15
23
longa, in statu
explanato diam. plus quam 3 cm, profunde in lobos lanceolatos acutos
ca. 20
extus pilis setulosis crebris hispidos partita;
22 3 4
—
:
—
mm
— 2 mm
quoque glaber; filamenta
antherae ellipsoideae, ca. 3,5:1mm,
utrinque emarginatae, poris parvis apicalibus ovarium ovoidei-eonicum,
longum, glabrum; Stylus gracilis, stamina manifeste
ca. 1,2
superans, ca. 0,8
stigma styli
1 cm longus, fere rectus, glaber;
apice crassius, subclavatum, obtusum.
corollae tubus ca. 1,5
ca.
2,5—3
mm
longus, intus
longa, glabra;
;
mm
—
Columbia? Ecuador? ohne besondere Fundortsangabe,
Lehmann n. 5561! (hb. Berol.).
F. C.
86. Lycianthes Weberbaueri Bitt. n. sp.
— mm
m
alta; rami superiores teretes, ca. 3
Fruticosa, ca. 1
4
diam., pilis simplicibus flavidis 3-cellularibus strigulosi-rigidulis
2 cm, in
acutis densis subaccumbentibus obtecti; internodia ca. 1
ramis inferioribus usque ad 5,5 cm longa; folia solitaria vel superiora
false geminata valde inaequalia; petioli folioram majorum 0,5
1,2 cm,
—
—
—
mm
longi; laminae majores oblique lauceolatae
foliorum minorum 1
3
ca. 5 1,5, 6,5 2 usque ad 9,5 3 cm, utrinque sensim angustatae,
ad apicem versus _+ ve acuminatae, acutae, laminae minores 0,8 0,5
usque ad 1,5:0,7 cm, obtusiores, laminae omnes firme membranaceae,
supra sordide virides, pilis paucicellularibus acutis strigulosi-rigidulis
in venis
et in mesophyllo sparsis obsitae, subtus pallidiores, in
tota superficie pilis simplicibus rigidule strigulosis acutis flavidis
in mesophyllo crebris in venis densis villosae; vena media,
venae laterales primariae curvatim ascendentes in utroque latere 7
et venae laterales secundariae illas conjungentes subtus manifeste
prominentes; infloreseentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum,
2-florae; pedicelli 1,5
1,8 cm longi, pilis flavidis simplicibus aecumlongus, in
bentibus strigulosi; calyx cupulatus, ca. 7 8—10
longus, dentibus 10
parte inferiore connata truncata ca. 4—5
longis
parum inaequilongis lineari-subulatis ca. 3 3,5, rarius
5
paulum infra marginem truncatum oriundis instructus, extus pilis
corolla alba,
simplicibus
acutis
flavidis
strigulosus;
crebris
:
:
:
:
—
—
—
mm
—
mm
—
mm
2
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
447
—
campanulati-stellata, in statu clauso ca. 16 23 mm longa,
3 cm diam., profunde in lobos lanceolatos
in statu aperto ca. 2
—
ca.
15 4,5
:
mm apice
cucullatos extus pilis simplicibus crassis longius-
mm
tubus ca. 3
longa, glabra;
loDgus, intus quoque glaber; filamenta ca. 2
antherae subellipsoideae basi paulo latiores, ca. 5:2 mm, utrinque
emarginatae, basi manifeste cordatae, poris parvis apicalibus; ovarium
longum, 1,5 2
diam., glabrum;
ovoidei-conicum, ca. 2,5
10
longus,
Stylus rectns, stamina manifeste superans, ca. 9
glaber; stigma styli apice crassius, subglobosum, obtusum; fructus
culis acutis flavidis densis strigulosos partita; corollae
mm
— mm
—
mm
non
mm
vidi.
Peru, Dept. Amazonas: oestlich von Chachapoyas, zwischen
den Tambos Bagazän und Almirante, in einem dichten Gehölz aus
hohen Sträuchern und kleinen Bäumen gemischt, 2500—2700 m ü. M.,
Weberbauer, Fl. v. Peru n. 4452! (hb. BeroL), Juli blüh.
87. Lycianthes
Cundinamarcae
m
Bitt. n.
rami
sp.
+_ ve
flexuosi, superiores
juniores pilis rigidiusculis 3-cellularibus
acutis erecti-patentibus subaurei-flavis densis obtecti, serius cortice pallide flavide f uscescente longitudinaliter sulcato pilis sensim evanidis instructi; internodia 1,5—4 cm longa; folia inferiora solitaria, superiora false geminata valde inaequalia; petioli pilis erecti-patentibus
flavis densis similibus quibus rami obtecti, foliorum majorum petioli
longi saepe manifeste curvati, fol. min. petioli ca. 1
ca. 8
11
Suffruticosa,
teretes, ca. 2
ca. 1,5
alta;
— 3 mm diam.,
— mm
—
mm longivellaminae minores sessiles; laminae majores lanceolatae,
utrinque sensim angustatae, basi oblique sensim anguste cuneatim in petiolum abeuntes, ad apicem versus manifeste acuminatae, acutae, ca. 4:1, 6:1,5, 8 8,5:2 cm, laminae minores
breviores obtusioresque ca. 1 0,6, 1,3 0,7, 1,5 0,8 cm, basi rotundatae, apice obtusiusculae, laminae omnes membranaceae, supraobscure virides, pilis rigidiusculis 3-cellularibus bulbo basilari
praeditis in vena media densioribus in mesophyllo crebris flavidis
obsitae, subtus pallidiores, pilis rigidiusculis longiusculis 3-cellularibus
flavidis acutis gibberi basilari impositisf er ein tota superficieaequa-
—
:
:
:
liter densis (manifeste densioribus quam supra) in venis vix velnon
densioribus quam in mesophyllo erecti-patentibus substrigulosae; vena media et venae later. prim. in utroque latere ca. 7 curvatim
ascendentes subtus prominentes;
inflorescentiae sessiles inter
foliorum geminatorum axillas, 2 -florae; pedicelligraciles, elongati,
in statu florifero 3
3,2 cm longi, pilis rigidiusculis erectipatentibus flavidis crebris obsiti; calyx cupulatus, ca. 10
longus, in parte
basilari
connata truncata ca. 4
longus,
dentibus 10 parum inaequilongis lineari-subulatis ca. 5—6
longis paulum infra marginem truncatum oriundis instructus, extus
pilis simplicibus rigidiusculis 3-cellularibus acutis basi bulbosis
aurei-flavidis
erecti-patentibus vel fere patentibus densis
praeditus, intus in parte superiore connata pilis paucis 3-cellularibus
rigidulis, in parte inferiore glandulis nonnullis sparsis obsitas; corolla
—
mm
mm
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
448
mm
alba, campanulati-stellata, ca. 15
longa, diam.
20 mm, profunde in lobos lanceolatos acntos ca. 10:4
2—
15
extus
ca.
mm
3-cellularibus abbreviatis densiuseulis
rigidnlis
flavidis
praeditos intus praeter margines et apicem breviter cucullatum glabros
partita; corollae tubus ca. 2
longus, glaber; filamenta
2,5
pilis
—
longiuscula
ellipsoideae,
late
mm
— 3 mm longa, glabra; antherae
— 2 mm, utrinque emarginatae,
et crassiuscula, ca. 2,5
4,5—4,7:1,7
ca.
mm
poris apicalibus parvis obliquis; ovarium conicum, ca. 2,5
longum,
diam., glabrum; Stylus rectus, stamina manifeste superans,
1,5
ca. 9
longus, glaber; stigma styli apice vi x vel parum crassius,
mm
mm
subclavatum, obtusum; fructus uon
Columbia,
Dept.
Gebirgswäldern über Cipacon, 2800
(hb. Barb.-Boiss.)
—
vidi.
Cundinamarca:
m
ü.
M
,
in
F. C.
feuchten
dichten,
Lehmann
n.
2602 f
Januar blühend.
»Strauchartige, bis 1,5 m hohe Kräuter mit dankelgraugrüner Belaubung
und weißen Blüten« (Lehmann in sched.).
Neben der von mir in der obigen Beschreibung als Typus
dargestellten Form mit schmalen Blättern: var. angustifrons Bitt.
n. var. liegt im Herb. Barb.-Boiss. unter derselben Nummer: Lehmann
n.
2602 eine erheblich
breiter-
und kürzer-blättrige Form,
die ich.
ihr als var. latifrons Bitt. gegenüberstelle.
Var. latifrons Bitt. n. var.
mm
longi, laminae majores late ellipticiacuminatae, ca. 3,7 : 1,8, 5,5 2,7 cm, laminae
minores subsessiles, late ovatae vel suborbiculares, basi fere subcordatae, ca. 0,6:0,6, 0,8:0,9 usque ad 1,5:1,5 cm.
Fol. maj. petioli ca. 5
lanceolatae,
brevius
:
Diese Art steht der L. Weberbaueri nahe, unterscheidet sich aber durch
die auf der Blattunterseite gleichmäßiger verteilt, an
der Kelch-Außenseite besonders dicht und an der Kronen- Außenseite merklieh
kürzer sind als bei L. Weberbaueri, ferner durch merklich längere Blütenstiele,
längere Kelchzähne, kleinere Kronen und zarteren Wuchs: es ist offenbar eine
etwas kletternde Art (ob vermittels der mehr oder minder bogigen Blattstiele ?),
während L. Weberbaueri einen aufrechteren Wuchs mit geraderen derberen
Zweigen zu besitzen scheint. Von der unter Solanum quindiuense Zahlbr. beschriebenen Lycianihes-krl, die mir z. Zt. noch nicht zugänglich ist, unterscheiden
sich beide Arten durch die 2-blütigen Infloreszenzen (bei S. quindiuense einlang).
blütig) und durch die längeren Kelchzähne (bei S. quindiuense nur 2
2,5
mehr abstehende Haare,
— mm
88. Lycianthes chrysothrix Bitt. n. sp.
Fruticosa;
rami
superiores
teretes,
diam.
3—4 mm,
longis aurei-fulvis
ceterae partes virides pilis
3
5-cellularibus acutis patentibus densis villosi;
—
3—7 cm
longa;
folia false
sicut
simplicibus
internodia
geminata inaequalia; laminae majores
oblique ovati-oblongae,
basi obliqua in latere interiore cune3
rotundate in petiolum brevem 2
longum dense fulvi-yillosum abeuntes, ad apicem versus magis
sensim angustatae,
plerumque longe acuminatae, acutae,
ca. 6,5:3,2, 8:4 usque ad 9:5 cm, laminae minores manifeste
breviores obtusioresque basi rotundate truncatae sessiles, ad apicem
versus sensim angustatae, apice ipso obtuso, ca. 2,5 1,5, 4 2,7
usque ad 4,5:2,9 cm, laminae omnes firme membranaceae, supra
atira,
in
latere
— mm
exteriore
:
:
9
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
449
obscure virides (in statu sicco fuseescentes), in tota super ficie
pilis simplicibus 3
5-cellularibus acutis longis aurei-
—
fulvis densis tomentosi-strigosae, subtus pallidiores, in tota superficie pilis etiam densioribus aureis molliter tomentosi-strigosae;
pili in vena media et venis later. prim. in utroque latere 7
curvatim ascendentibus subtus manifeste prominent] bus longiores
densioresque quam in mesophyllo; inflorescentiae sessiles inter
foliorum geminatorum axillas, 1
2-florae; pedicelli graciles, ca.
15 mm longi, in statu fructifero erecti, 2,5
2,7 cm longi; calyx
cupulati-campanulatus, ca. 7
longus, diam. ca. 10 mm, in
8
parte inferiore connata truncata brevi solum ca. 1,5
2
longus,
10-costatus, dentibus 10 subaequilongis subulati-linearibus ca.
6—6,5
longis instructus, extus in tota superficie sicut pedicelli
—
—
—
— mm
mm
— mm
—
3
5-cellularibus acutis aurei-fulvis patentibus
densis villosus, intus in parte inferiore connata glandulis minutis
densis obtectus; corolla stellata, tandem ca. 9
longa, diam. in
statu aperto ca. 16 mm, profunde in lobos anguste lanceolatos ca.
pilis longis simplicibus
mm
—
mm
7 : 1,5
acutos extus pilis simplicibus 3
5-cellularibus aureis
densis obsitos partita; corollae tubus brevis, ca. 1
longus, intus
quoque glaber; filamenta brevia, ca. 0,8— 1
longa, glabra; antherae
ellipsoideae, ca. 3 0,6 mm, utrinqae emarginatae, poris apicalibus
mm
mm
:
ca. 1:0,6 mm, glabrum; Stylus gracilis,
longus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, obtusum,
paulum emarginatum; pedicelli fructiferi erecti, ca. 2,5 2,7 cm longi,
sicut calyx pilis aurei-fulvis densis villosi; calyx in statu fructifero
auctus, ca. 7
longus, diam. ca. 12 mm, dentibus elongatis ca.
6
longis lineari-subulatis baccam subglobosam parum apicu8
latam ca. 8 9
diametientem fere amplectens; semina numerosa,
ovarium conicum,
introrsis;
4,5
mm
—
— mm
mm
— mm
reniformia vel obtuse triangularia, lenticulariter applanata, ca. 2 1,5
0,4 mm, in statu sicco fuscescentia, minute retlculata; granula
sclerotica desunt.
Subandines Peru: An freistehenden, warmen Felsen bei
Cassapi, zusammen mit Lycianthes alopecoclada, 1829, Poeppig! (hb.
Vindob.)
Von Poeppig auf dem Herbarzettel mit dem unveröffentlichten Namen »Solanum chrysothrix Poepp." bezeichnet; Guchero,
1830, Poeppig n. 1075! (hb. Vindob.) unter dem irrtümlichen Namen
»Solanum acutifolium Ruiz et Pavon".
:
—
89. Lycianthes
lasiophylla
(Humb.
et
Bonpl. ex
Dun.)
Bitt.
Solanum lasiophyllum Humb. et Bonpl. ex Dun. Solan. Syn.
(1816), 25; H. B. K. Nova gen. et spec. pl. III (1818), 39; Dun.
Icon. inedit. tab. 118;
Dun. in DG. Prodr. XIII, I (1852), 179;
Weddell, Chlor. And. II (1857), 107.
Fruticosa;
rami superiores
flexuosi,
teretes,
diam. 2
— 4 mm,
simplicibus subsetulosis rigidiusculis acutis flavidifuscis fere accumbentibus densis obtecti, +. ve furcatim ramosi;
pilis
—
internodia 1,5
7,5 cm longa; folia superiora
10
inaequalia; petioli breves vel modici, ca. 1
bentibus densis sicut rami obtecti;
Septbr. 1919.
saepe false geminata
— mm longi,
pilis
accum-
laminaelanceolatae, utrinque
XXIV, 29
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
450
angustatae, ad apicem versus sensim acuminatae, superiores
false geminatae, majores ca. 6
6,5 1,5
2,7 cm, inferiores certe majores,
omnes firme membrauaceae, supra sordide virides, pilis simplicibus
—
rigidiusculis
accumbenübus
—
:
in tota superficie obtectae, sabtus palli-
diores, pilis simplicibus substrigulosis manifeste densioribas flavidi-
fuscescentibus accumbentibus sericei-hispidae; veua media et venae
utroque latere 5
later. prim. in
7 curvatim ascendentes subtus
manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles inter foliorum geminatorum axillas, 1 2-florae; pedicelli ca. 17 20 mm, in statu
longi, +_ ve nutantes, pilis simplicibus accumiructifero 30
40
bentibus fuscescentibus crebris obsiti; calyx cupulatus, ca. 6
loügus, 6
diam., in parte inferiore connata ca. 3
9
3,5
—
—
—
—
mm
—
— mm
longus, 10-costatus,
longis ca. 2
3,5
—
oriundis,
dentibus 10
mm
longi s
extus sicut pedicelli
mm
mm
paulum inaequimarginem truncatum
lineari-subuiatis
paulo
pilis
infra
fuscescentibus
simplicibus sub-
—
coro IIa in statu adulto ca. 15 17 mm
longa, stellata, profunde in lobos lanceolatos acutos ca. 13:
4 mm 3 5 nervios extus setulosi-pilosos partita; corollae tubus
ca. 2 mm longus, glaber; filamenta ca. 2 mm longa, glabra; antherae
setulosis
crebris
obsitus;
—
—
ellipsoideae, ca. 3,5
4 1,2 mm, utrinque emarginatae, basi
profundius cordatae, poris parvis apicalibus; ovarium ovoidei-conicum,
late
:
mm
mm
mm
longum, 1
diam., glabrum; Stylus rectus, 6,5
longus,
1,5
stamina superans, glaber; stigma styli apice crassius, subclavatum,
obtusum; calyx fructifer paulum auctus, dentibus usque ad 3,5
lougis; fructus immaturi manifeste ovoidei-conici, ca. 10
4 mm,
maturos non vidi.
mm
:
n.
Columbia: Quindiu, Los Volcancitos, 3000
2272! (hb. Vindob.).
m
ü.
M., Triana
Herr Prof. Dr. Flahault-Montpellier sandte mir auf meine Bitte durch die
Vermittlung des Herrn Prof. Dr. H. Schinz-Zürich eine genaue Abzeichnung der Tafel 118 aus Dunal's Icones ineditae im Herb. Montpellier nach
dem mir z. Zt. nicht zugänglichen Original im Herb. Humboldt und Bonpland,
das in den Anden von Pasto gesammelt worden ist; ich trage kein Bedenken,
die Triana'sche Pflanze aus den Anden des mittleren Columbia für artlich
zusammengehörig zu erklären mit dem aus Süd-Columbia stammenden Urbeleg.
gütige
Leider fehlen die unteren größeren Blätter an den mir vorhegenden
Zweigen von Quindiu.
Wahrscheinlich gehört das bei Quindiu gefundene Solanum quindiuense
A. Zahlbr. ebenfalls in den Bereich dieser Art; die verschiedene Blütengröße
ist kein Trennungsgrund, da auch bei anderen Arten dieser Gattung Blüten von
verschiedener Größe an einem und demselben Triebe auftreten.
Den Urbeleg des Solanum quindiuense habe ich zu meinem Bedauern
nicht gesehen; er befindet sich nicht im Herbar des Wiener Hofmuseums und
auf eine Anfrage in Lemberg betreffend den Verbleib der Pflanze bin ich ohne
Antwort geblieben sie ist wahrscheinlich als eine kräftiger wüchsige, in allen
;
Teilen größere Varietät anzusehen.
Rusby in Bull. Torr. Botan. Club XXVI (1899), 198 und Bull. New York
Botan. Gard. IV (1907), 423 gibt an, daß diese von ihm Brachistus lasiophyllus
Ich habe leider
(H. B. K.) Rusby genannte Pflanze auch in Bolivia vorkommt.
die von ihm erwähnten Exsikkaten Rusby n. 2697 und Bang n. 2617 nicht gesehen, halte es aber für wenig wahrscheinlich, daß diese Art soweit nach Süden
hin verbreitet ist, zumal da mir bisher kein einziger Standort außerhalb Columbia
bekannt geworden
ist.
—
6
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
451
90.
Lycianthes tarmensis
Fruticosa;
mm
diam.,
Bitt.
n.
sp.
rami decambentes,
primo
sicut
rigidulis subsetulosis
superiores teretes, ca. 1,5—4
partes virides pilis simplicibus
plerumque 3-cellularibus acutis fere accum-
ceterae
bentibus pallide flavidis densis obtecti, + ve ramosi, tandem
pilis sensim evanidis cortice pallide fusco in statu sicco longitudinaliter
6 cm longa; folia inferiora
sulcato obtecti; internodia 1
3,5, raro
alterna, superiora saepe false geminata, manifeste inaequalia; petioli
breves, foliorum majorum ca. 3—4 mm, foliorum minorum solam
1
longi vel laminae minores subsessiles, petioli eodem in1,5
dnmento denso saepe intensius flavido quo rami obtecti; laminae
majores oblique late lanceolatae, utrinque angustatae, basi
+_ ve oblique cuneatim in petiolum abeuntes, ad apicem versus
acuminatae, acutae, superiores ca. 4:1,3
1,5, 5,2:1,9, 6:2,2 cm,
inferiores nsque ad ca. 7,5 8:3 cm, laminae minores breviores
obtusioresque, oblique ovati-ellipticae vel late lanceolati-ellipticae,
ca. 0,9:0,6, 1,3:1, 3,2:1,5, 3:2 cm, laminae omnes membranacae,
supra sordide virides, in tota superficie pilis simplicibus acutis
accumbentibus flavidis crebris strigulosae, subtus pallidiores, pilis
tenuioribus pallide flavidis acutis subaccumbentibus densis molliter
strigulosae; vena media et venae later. prim. in utroque latere 5
curvatim ascendentes subtus parum prominentes; inflorescentiae
2-florae; pedicelli
sessiles inter foliorum geminatorum axillas, 1
graciles, elongati, in statu florifero jam 3,2
3,5 cm longi,
curvatim ascendentes, pilis simplicibus plerumque 3-cellularibus
erectis strigulose subaccumbentibus flavidis crebris obsiti;
calyx
cupulatus, ca. 6
longus, 6
diam., in parte inferiore
8
longus, 10-costatus, dentibus 10 lineariconnata ca. 3
3,5
subulatis paulum inaequilongis ca. 2,5—4
longi s paulo infra
marginem truncatum oriundis, extus sicut pedicelli pilis flavidis
simplicibus subsetulosis densiusculis obsitus, intus in parte connata
glandulis minutis breviter stipitatis crebris instructus; corollaalba
venis violaceis percursa (sec. cl. Weberbauer), clausa ca. 13mm
longa, campanulati-stellata, profunde in lobos lanceolatos ca.
11
longos 3
latos acutiusculos vel obtusiusculos extus
—
—
—
mm
—
—
—
—
—
— mm
mm
mm
mm
mm
mm
—
3-cellularibus substrigulosis flavidis
praeter basim glabram pilis 2
densiusculis obsitos intus glabros solum apice cucullato dense sublongus, intus quoque
strigulosi-piloso partita; corollae tubus ca. 2
mm
filamenta
glaber;
1
mm
longa,
glabra;
antherae
ellipsoideae,
ca.
mm,
utrinque emarginatae, poris apicalibus parvis; ovarium
ovoidei-conicum, ca. 2:1,3 mm, glabrum; Stylus stamina superans,
fa. 5
longus, glaber; Stigma styli apice parum crassius,
5,5
snbclavatum, obtusum; fructum non vidi.
4:1,2
—
mm
Peru, Dept. Junin, Prov. Tarma: Berge westlich von Huacaim Schatten hoher Sträucher an feuchteren Stellen
2000 m
ü.M., Weberbauer n. 2141! (hb. Berol.), Jan. blüh.
—
pistana,
»Strauch mit niederliegenden Zweigen:
Aderung.« (Web er bau er in sched.)
Blütenfarbe weiß
mit violetter
29*
—
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
452
91. Lycianthes hypochrysea Bitt. d. sp.
Suffruticosa, ca.
40—70 cm
—
mm,
alta;
rami
teretes, inferiores
diam.
superiores ca. 2
3 mm, _+ ve flexuosi, olivacei, in stata
sicco longitudinaliter rugnlosi, pilis simplicibus anreis vel aureifuscescentibus rigidulis 3-cellalaribus acutis patentibus ca.
4
ca.
—
mm
1
longis primo densiusculis serius crebris obtecti;
2
internodia ca. 2
5,5 cm longa; folia solitaria vel plerumque false geminata valde inaeqnalia; petioli 0,2
1,2 cm longi, pilis patentibus densis
anreis acutis praediti; laminae late lanceolatae, utrinque angustatae,
apice acuminatae, foliorum majorum ca. 8,5 3—9,5 3,5 cm, foliorum
—
—
—
:
:
2 1
3 1,3 cm, omnes supra sordide virides (in statu
sicco subfuscescentes), in vena media pilis densis 3
4-cellularibus
aurei-fuscis densis, in mesophyllo pilis similibus sparsioribus substrigosae, subtus pallidiores, in venis pilis aureis vel aurei-
minorum
ca.
:
:
—
fuscis simplicibus 3— 4- cellularibus densis, in mesophyllo satis
crebris (primo densis mollibusque) obtectae; inflorescentiae
sessiles inter foliorum axillas, 1
2-florae; pedicelli graciles, ca. 2 cm
longi, eodem indumento densiusculo quo rami vestiti; calyx cupulatus,
4
longus, 5
diam., paulnm infra marginem truncatum
ca. 3
dentibus 10 lineari-subulatis alternatim inaequalibus 1
1,5
—
— mm
mm
—
mm
extus in tota superficie pilis simplicibus aureis
crebris obsitus; cor oll a stellata, diam. ca. 12
13 mm, profunde in
lobos lanceolatos acutos ca, 7 2
extus pilis simplicibus strigulosis
obsitos partita; corollae tubus ca. 1
longus, intus qaoque glaber;
longa, glabra; antherae anguste ellipsoideae, ca.
filamenta ca. 1
3,5 0,8 mm, utrinque emarginatae, poris apicalibus introrsis; ovarium
ovoidei-conicum, ca. 1,5:0,8 mm, glabrum; Stylus antheras superans,
longus, fere rectus, apice vix incurvatus, glaber; stigma
ca. 7
styli apice parum crassius, subglobosum, obtusum; fructus non vidi.
Ecuador, Anden von Quito: in den subtropischen Wäldern
des Tales Nauegal, Sodiro n. 114/37! (hb. ßerol.), Aug. blüh.
longis
instructus,
:
—
mm
mm
mm
:
mm
92. Lycianthes apiculata Bitt. n. sp.
—
rami superiores teretes, diam. 1
2,5 mm, +_ ve
primo pilis simplicibus 3— 4-cellularibus acutis curvatim
accumbentibus albidis densis obtecti, tandem +_ ve glabrescentes
Fruticosa;
flexuosi,
cortice
pallide
fuscescente instructi;
internodia 0,8
— 3,5
cm
longa;
superiora false geminata valde inaequalia; laminae
majores inaequilateraliter lanceolatae, utrinque sensim angustatae,
4 mm longum alatum abeuntes ad apicem
basi in petiolum brevem 2
folia
—
versus longe acuminatae acutae, ca. 6,5 1,8, 8 2,7 usque ad 9,5
2,5 cm, laminae minores oblique ellipticae vel ovati-ellipticae, ca.
0,8 0,6, 1,7 1 usque ad 3 1,5 cm, membranaceae, supra laete virides,
in vena media pilis simplicibus acutis crebrioribus, in mesophyllo
4-cellularibus subaccumpilis tenuibus simplicibus acutis 3
bentibus strigulosis valde sparsis obsitae, subtus pallidiores, pilis
albidis tenuibus simplicibus acutis in vena media et in venis later.
prim. longioribus densioribusque, in mesophyllo minute punctato
(arena crystallina!) paulum brevioribus sparsioribusque obsitae; vena
:
:
:
:
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
453
—
et venae later. prim. in utroque latere 7
8 curvatim
ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles
inter foliorum geminatorum axillas, uniflorae; pedicelli graciles, in
statu florifero ca. 2
2,3 cm, pilis tenuibus simplicibns acutis crebris
media
—
mm
mm
mm
mm
longus, 6,5
diam., in parte
calyx cupulatus, ca. 5,5
longus, 4
diam., 10-costatus,
inferiore connata trnncata ca. 3
dentibus 10 parum inaequilongis tenuibus lineari-subulatis
longis paulo infra marginem truncatum diaphanum
ca. 2,5—3
oriundis instructus, extus praecipue in costis et in dentibus pilis
simplicibus tenuibus acutis 3-cellularibus rigidiusculis crebris obsitus;
obsiti;
mm
corollam nondum apertam tantum
stellatam vidi; eorollae tubus ca. 0,7
5 mm longam certe serius
mm longus (an serius longior?),
ca.
intus quoque glaber; filamenta aequalia, brevissima, glabra; antherae
ellipsoideae, ca. 2,5:0,6 mm, utrinque emarginatae, poris apicalibus;
ovarium ovati-conicum,
mm
mm
mm
longum, 0,6
diam., glabrum;
statu inaperto ca. 2,5
longus (an serius
stigma styli apice vix crassius, subglobosum;
ca. 1
Stylus rectus, in floris
glaber;
longior?),
pedicelli in statu fructifero deflexi, elongati, ca. 2,8
in statu fructifero
paulum ampliatus,
cm
longi; calyx
in parte connata trnncata ca.
mm
3
longus, diam. 5 mm, dentibus tenuibus vix auctis baccae +
ve accumbentibus; bacca ovoidei-citriformis, ca. 10
longa, apice
paulum apiculata; semina non valde numerosa, pro magnitudine
baccae majuscula, subreniformia, vix applanata, ca. 2:1,5:1 mm,
manifeste minute reticulata, in statu sicco nigricantia; granula
mm
non reperi.
ßolivia, Süd-Yungas:
sclerotica
2100
m
Sirupaya bei Yanacachi, 16°
s.
Br.,
M., Otto Buchtien n. 327 p. pte! (hb. Vratisl.).
Hauptsächlich besteht Buchtien n. 327 aus Belegen der L. heterodonta
Bitt. (siehe die vorliegende Arbeit:
S. 333, 334), im Breslauer Herbar traf ich
außer dieser Art noch einen Fruchtzweig der hier beschriebenen L. apiculata an.
Im Dahlemer Herbar liegen unter Bang, PI. Bolivianae n. 854 von Songo
(Bolivia) zwei Zweige ohne Blüten und Früchte, die ich geneigt bin, zu L.
apiculata zu ziehen, nur ist das Mesophyll auf der Blattunterseite fast kahl und
die Blätter sind meist etwas stumpfer (lam. majores ca. 5,5 1,8 usque ad 7 2,2 cm,
lam. minores 0,5 0,3 usque ad 1 0,7 cm), doch scheinen mir die Unterschiede
auf die Dürftigkeit der zu Gebote stehenden Zweige zurückführbar zu sein.
ü.
:
:
:
:
93. Lyoianthes acutifolia (Ruiz et Pav.) Bitt. n. comb.
Solanum acutifolium R.
162,
fig.
et P., Flor. Peruv. II (1799),
Pers., Syn. pl. I (1805),
b;
33, tab.
223; Dun. Hist. Sol. (1813),
180; Dun. Syn. (1816), 26; Dun. in DC. Prodi-. XIII, 1, 182.
Suffruticosa; rami graciles, teretes, superiores diam. 1,5
2 mm,
flexuosi, divaricatim ramosi, primo pilis pallide flavidis simplicibus
—
3-cellularibus rigidulis subpatentibus densis hispiduli
acutis
vel strigulosi, serius pilis
obtecti; internodia 2
false
geminata
petiolo
brevi
2
sensim evanidis glabrescentes cortice flavido
— 4 cm longa; folia inferiora
vel
rarius
— 3 mm
ternata,
longo
pilis
solitaria, superiora
valde inaequalia, majora
densis
anguste lanceolata, utrinque sensim
acuminata,
ca.
3,5:0,5, 4,5:0,8
flavidis obtecto suffulta
angustata, apice acuta vel
usque ad 6:1 cm,
utrinque obtusiora, subsessilia,
ca.
1:0,4
altera
minora
— 1,9:0,6 cm,
omnia
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
454
firme membranacea, supra sordide viridia, pilis simplicibus acutis
pallide flavidis 3-cellularibus rigidulis in veDa media densioribus, ia
mesophyllo
crebris obsita, subtus pallidiora, pilis pallide flavidis
simplicibus acutis 3-cellularibus in vena media et in venis latera-
libus primariis (in utroque latere ca. 5) densis, in mesophyllo
crebris obsita; mesophyllum subtus pilis minutis crebris (arena
crystallina!) praeditum; inflorescentiae axillares inter folia geminata, sessiles, uniflorae; pedicellus gracilis, ca. 18
24 mm longus,
—
in statu florifero nutans, in statu fructifero elongatus, ca.
longus,
rectus,
in
tota
superficie
pilis
curvatim
25—26
mm
accumbentibus
simplicibus 3-cellularibus acutis pallide flavidis rigidulis subdensis
obtectus; calyx campanulatus, ca. 4,5
longus, diam. ca. 5
6 mm,
in parte inferiore connata ca. 2
longus, truncatus, 10-costatus,
2,5
costis viridibus membranis diaphanis conjunctis in dentes 10 tenues
subulati-filiformes paulum inaequilongos alternatim aequales
ca. 1,8
longos exeuntibus, calyx extus sicat dentes pilis
2
simplicibus 2
3-cellularibus acutis rigidulis crebris obsitus, intus
glandulis minutis breviter stipitatis crebris instructus; coro IIa alba
(sec. cl. Ruiz), stellata, diam. ca. 17
18 mm, profunde in lobos
lanceolatos acutos ca. 7
3
extus pilis brevioribus rigidulis
8 2
2
3-cellularibus acutis irregulariter curvatis crebris obsitos apice
partim pilis illis rigidulis curvatis partim brevibus papillosis densis
obtectos partita; corollae tubus ca. 2
longus, intus quoque glaber;
filamenta ca. 1
longa, glabra; antherae ellipsoideae, utrinque
emarginatae, ca. 3 1,2 mm, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium
latum, glabrum; Stylus rectus,
ovoideum, ca. 1,5
longum, 1
longus, glaber; stigma styli
stamina manifeste superans, ca. 6
apice parum crassius, obtusum; bacca a me non visa, sec. cl. Ruiz
subrotunda, ciceris magnitudine, aurantiaca.
Peru: Muna, in tropischen Hainen, Ruiz! (hb. Berol.).
—
—
mm
mm
— mm
—
—
—
:
— mm
—
mm
mm
:
mm
mm
mm
94. Lycianthes xylopiifolia (Dun.) Bitt. n. comb.
Solanum xylopiifolium Dun.
in
DG. Prodr. XIII,
I
(1852), 179.
—
Fruticosa; rami graciles, elongati, teretes, diam. ca. 1,5
2,5 mm,
primo pilis flavidis simplicibus 3-cellularibus (quorum cellula
infima ceteris manifeste longior) subcrebris curvatim accumbentidiam.
bus rigidulis strigulosi, serius inferiores ca. 3 4
— mm
glabrescentes cortice fuscescente nitido obtecti; internodia 2,5—7,5 cm
longo pilis strigosis
longa; folia inferiora solitaria, petiolo ca. 6
simplicibus obsito suffalta, lanceolata, integra, utrinque angustata,
arcte infra furcationem false geminata, subaequalia, petiolis 6—10
longis laminis 5,5
6 1,2 cm, in ramulis superioribus floriferis false
geminata valde inaequalia, majora ca. 7 9: 1,3 1,6 cm, raro usque
ad 9,7:2,1 cm (vide tarnen varietates foliis manifeste majoribus!),
longum
lanceolata, satis angusta, basi oblique in petiolum 5
7
mm
—
mm
:
—
—
— mm
apice longe acuminata acuta, altera minora obovatä, ca.
12—19:6 9 mm, raro
28:11 mm, obtusa vel obtusissima, in
petiolum brevem 1
longum cuneatim angustata; folia omnia supra
obscure viridia, in vena media (crebrius) et in mesophyllo (sparsius)
angustata,
—
—
mm
s
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
455
simplicibus 3-cellularibus acutis incurvatis flavidis obsita
glabris!), subtus parum pallidiora, pilis rigidulis
simplicibus 3-cellularibus flavidi-rufescentibus praecipue in venis
venulisque strigulosa; inflorescentiae in axillis foliorum minorum
vel intra folia false geminata, sessiles, uniflorae; pedicelli gracilpilis rigidulis
lateralibus
(venis
3,5—4,3 cm longi, pilis rigidalis flavidis 3-cellularibus laxe, ad calycem versus paulum densius obsiti; calyx campanulatas, ca. 5
longus et diam., in parte connata truncata
6,5
ca. 2,5
longa 10-costatus, costae virides membranis diaphanis
conjunctae in den t es 10 tenues subulati-filiformes 3
4
longo
liini, tenues, ca.
—
mm
mm
—
mm
paulum alternatim inaequales abeuntes;
calyx extus sicut dentes
pilis longiusculis flavidis strigosi-subpatentibus 2
(plerumque) 3-cellularibus acutis praeditus, glandulis minutis breviter stipitatis valde
—
cl. Moritz), stellata, diam.
profunde in lobos lanceolatos acutos ca. 7:3
sparsis obsitus; corolla flavescens (sec.
ca.
15
— 17
mm
mm,
extus pilis simplicibus rigidulis 3-cellularibus acutis crebris obsitos
in apicibus pilis partim simplicibus partim subramosis irregulariter
curvatis densis obtectos partita; corollae tubus fere 1
longus,
intus glaber; filamenta gracilia, pro floris magnitudine modica
satis longa, subaequilonga, ca. 1,7—2 mm, glabra; antherae ellipsoideae, utrinque emarginatae, aequales, ca. 3:1,2 mm, poris parvis
mm
introrsis apicalibus; ovarium subglobosi-conicuro, glabrum;
antheras longe superans, 7
longus, rectus, glaber;
7,5
stigma styli apice parum crassius, subgiobosum, obtusum; fructus
obliquis
—
Stylus
non
mm
vidi.
Westliches andines Venezuela: Cordillera deMerida, Tovar,
an Waldrändern, Moritz n. 825! (Urbeleg)
(hb. Barbey-Boissier,
Berol., Mus. Brit., Haun.).
Columbia, Dept. Cauca: in Gebüschen am Rande hoher Wälder
bei Poblazon über Popayau, 2500 m ü. M., F. C. Lehmann n. 3744!
—
(hb.
Barb.-Boiss.), März blüh.
»Gesträuch von 1
Höhe; Blätter dunkelgrün; Blüten weiß«
m
(Lehmann
in sched.).
Die Blütenstiele der
der Moritz'schen,
ähnlich.
als die
Var.
Ptlanze sind kürzer (ca; 2—2,5 cm)
im Übrigen sind aber beide Formen einander sehr
intermedia Bitt. n. var.
Foliorum majorum lamina 10
lamina
ca.
2—3:1 — 1,5 cm;
mm,
— 12:3
cm, foliorum minorum
pedicelli fructiferi ca.
3
— 3,8 cm
longi,
calyx in statu fructifero paulum ampliatus, diam.
4
deutibus 3,5
lougis; bacca immatura ovoidei-sub-
parum nutantes;
ca. 9
Lehmann'schen
—
globosa, diam. ca.
mm
5—6 mm.
Westliches andines Venezuela: Kolonie Tovar in schattigen
Wäldern, Moritz n. 345! (hb. Mus. Brit.); Tovar, Fendler, PI. Venez.
n. 974! (hb. Barb.-Boiss).
Die Krone ist nach dem einen Vermerk von Moritz weiß, nach dem
andern grünlich.
Var.
maxima
Bitt. n. var.
Frutico?a;
recti vel flexuosi,
—
rami graciles, teretes, superiores diam. 1,5 2 mm,
primo pilis pallide flavidis simplicibus 3-cellularibus
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
456
acutis rigidulis curvatim subpatentibus crebris hispiduli, serius pilis
evanidis glabrescentes, punctis minutis albidis densis (arena crystal-
2—
internodia
4 cm longa; folia inferiora solitaria,
longis hispidulis suffulta, lanceolata, utrinque
sensim angustata, apice longe sensim acuminata, acuta, ca. 13 4,6 cm,
superiora false geminata, valde inaequalia, majora petiolo 6
13
longo ipsa 13,5
16,5:4 5,5 cm, utrinque sensim angustata, apice
longe acuminata, acuta, basi +_ ve obliqua in latere exteriore magis
in petiolum decurrentia quam in latere interiore; folia altera minora
1—4
longo
petiolo
ipsa
oblique ovati-elliptica, utrinque
angustata, tarnen manifeste obtusiora quam folia majora, apice
rotundati-obtusa, ca. 1,5: 1,2— 4:2,5 cm; folia omnia membranacea,
lina!)
praediti;
petiolis
8
— 11
mm
:
—
—
—
mm
mm
supra laete
simplicibus pallide flavidis 3-cellularibus
in venis lateralibus et in mesophyllo valde sparsis obsita, subtus pallidiora pilis simplicibus pallide
flavidis rigidulis praecipue in vena media et in venis lateralibus
primariis, parcius quoquein secundariispraedita; mesophyllum utrinque
punctis minutis albidis densiusculis (arena crystallina!) notatum;
inflorescentia sessilis inter folia amba geminata, uniflora; pedicellus
gracilis, ca. 22
long us, infra glaber, supra medium ad calycem
versus pilis simplicibus pallide flavidis 3-cellularibus sensim crebrioribus obsitus, in statu florifero nutans, serius rectus; calyx campanulatus, ca. 5
longus, diam. ca. 6 mm, in parte inferiore connata
ca. 3
longus, truncatus, 10-costatus, costis viridibus in dentes
10 tenues subulati- filiform es paulum inaequilongos alternatim aequales
ca. 1,8
longos exeuntibus, calyx extus sicut dentes pilis
2,5
3-cellularibus simplicibus patentibus crebris obsitus, punctis albidis
crebris (arena crystallina!) notatus; corolla alba, stellata, diam.
17
18 mm, profunde in lobos late lanceolatos acutos vel obtusiusculos ca. 6 2,5
extus pilis rigidulis 3-cellularibus acutis obsitos
in apicibus pilis brevioribus acutis densissimis praeditos partita;
corollae tubus 1,2
longus, intus quoque glaber; filamenta
1,5
longa, glabra; antherae ellipsoideae, satis breves, ca. 3 1,5 mm,
1,5
utrinque emarginatae, poris introrsis apicalibus; ovarium conicum,
longus,
diam. 1 mm, glabrum; Stylus gracilis, fere rectus, 6,5
7
stamina paulum superans, glaber; stigma styli apice non manifeste
vel vix crassius, subglobosum; fructus non vidi.
West-Venezuela: Kolonie Tovar, Gollmer! (hb. Berol.), 15. 4.
viridia,
rigidulis in vena
pilis
media densioribus,
mm
mm
mm
—
mm
—
mm
:
—
mm
mm
:
—
mm
1854 blüh.
»Blumen weiß, nickend; Staubbeutel gelb« (Gollmer in sched.).
Die erheblichen Größenunteischiede (besonders bezüglich der Spreiten)
zwischen den drei hier gekennzeichneten Formen der L. xylopiifolia sind sehr
beachtenswert.
95.
Lycianthes alopecoclada
Fruticosa;
rami superiores
ßitt. n. sp.
teretes,
diam, 2
— 3,5
mm,
pilis
simplicibus pluricellularibus acutis vulpinis
patentibus densis villosi; internodia 2,5 6,5 cm longa; folia
superiora false geminata valde inaequalia; laminae majores oblongisatis longis
lanceolatae,
basi
—
obliqua
rotundate
cuneatim in petiolum brevem
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
457
—
3
4 mm longum dense pilis patentibus vulpinis villosum abeuntes,
ad apicem versus sensim longe acuminatae acutae, ca. 8,5:2,5,
10,5 3,3, 12 3,7 usque ad 13,5 4 cm, laminae minores in partibus
inferioribus ramorum majoribus subaeqnales, in partibus superioribus
:
:
:
minores, oblique ovati-ellipticae, utrinque obtusae, basi
obliqua rotundatae subsessiJes, ad apicem versus magis sensim
angustatae, apice ipso plerumque obtusae, ca. 2:1,3, 3,5:1,8 usque
ad 5 2,8 cm, omnes firme membranaceae, in statu novello utrinque
pilis longiusculis simplicibus vulpinis villosae, in statu adulto supra
obscure virides, pilis vulpinis in venis densioribus, in mesophyllo
satis crebris strigulosae, subtus pallidiores, pilis vulpinis longiusculis
etiam densioribus in tota superficie praeditae, pili in vena media
longiores densioresque; vena media et venae later. prim. in utroque
7 curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes;
latere 6
inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum, uniflorae; pedicelli graciles, ca. 2,5 cm longi, satis densiuscule pilis
vulpinis 3
4-cellularibus patentibus instructi, in statu fructifero
elongatiores, ca. 3,2 cm longi; calyx campanulatus, in statu florifero
diam., in parte inferiore connata truncata
ca. 6
7
longus, 6
ca. 3
longus, 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis tenuibus
parum inaequalibus ca. 5 7
longis paulo infra marginem
truncatum oriundis, extus in tota superficie, praecipue in costis et
in dentibus illas continuantibus pilis longiusculis simplicibus vulpinis
villosus; corolla stellata, diam. ca. 18 mm, profunde in lobos
lanceolatos ca. 8 3
apice paulum cucullatos extus ad apicem
versus praecipue in parte media pilis
3-cellularibus vulpinis
apice brevibus densioribusque obsitos partita;
corollae tubus ca.
1
longus, intus quoque glaber; filamenta ca. 1,5
longa,
1,5
glabra; antherae ellipsoideae, ca. 3:0,8 mm, basi subcordatae, apice
parum emarginatae, poris apicalibus parvis introrsis; ovarium subglobosum, apice paulum conicum, diam. 0,8 mm, glabium; Stylus
rectus, gracilis, 5
longus, glaber; stigma styli apice parum
pluries
:
—
—
—
mm
mm
mm
—
mm
mm
:
2—
—
mm
mm
mm
obtusum; fructus non vidi.
Subandines Peru: Cuchero, in trockeneren Wäldern, Poeppig
1075! (hb. Vindob., subnom. erron. Solanum acutifoliumR. etPav.),
crassius,
n.
Juli blüh.
96.
n.
Lycianthes
brachyloba
(van
Heurck
Müll. Arg.) Bitt.
et
comb.
Solanum brachylobum
v.
Heurck
et Müll.
Arg. in Observ. botan.
(1870), 71.
—
mm diam.,
Fruticosa; rami superiores tenues, ca. 1
2,5
decurrentibus manifestis fere angulati, primo pilis
lineis
breviusculis
rigidiusculis subsericeis subaccumbentibus pallide flavidi-griseis
simplicibus 3-cellularibus acutis densis obtecti, tandem +_ ve calvescentes cortice pallide lutei-griseo praediti; internodia brevia, ca.
0,5
1,5 cm; folia superiora plerumque false geminata vel ternata, saepe
—
—
inaequalia, internodia longe superantia;
ca. 7
8 mm, in foliis minoribus 3
5
—
petioli
mm
in
longi,
foliis
majoribus
eodem indumento
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
458
quo rami vestiti; laminae anguste lineari-lanceolatae, utrinque
longe sensim angustatae, basi longe cuneatim in petiolum abeuntes,
ad apicem versus sensim longe acuminatae, paulum obliquae et saepe
subfalcatim incurvatae, majores ca. 4,5:0,4—0,6 usque ad 8—9,5:
1
— 1,3 cm,
parum
minores
primariis
ca.
1,2—2 0,2—0,3 cm, utrinque
supra
pallidiores,
:
in
vena
media
in
et
virides, subtüs
venis
lateralibus
simplicibus brevibus crebris, in mesophyllo valde
sparsis minutis obsitae, subtus pilis in venis venulisque densioribus,
in mesophyllo quoque crebrioribus quam supra praeditae; vena media
et venae laterales primariae in utroque latere 8
9 curvatim ascendentes
subtus prominentes; inflorescentiae sessiles in axillis foliorum, ca.
2
4-florae; flores 5- vel 4-meri; pedicelli graciles, ca. 11
13
longi; calyx breviter campanulatus vel cupulatus, ca. 2
2,5
longus, 2
diam, truncatus,
10
10-costatus, dentibus 8
pilis
—
—
—
—
mm
8—
mm
mm
—
minutissimis inaequalibus, longioribus cupulae marginem
vix superantibus, minoribus indistinctis etiam in statu fructinon vel vix superantibus, extus sicut pedicelli pilis brevibus
simplicibus acutis densis obtectus; corolla verisimiliter albida, steliata,
diam. ca. 12 mm, profunde in lobos 4
5 lanceolatos acutos ca. 6
1,5—2
apice cuculJatos extus ad apicem versus dense breviter
pilosos partiia; corollae tubus ca. 1,2
longus, intus quoque
glaber; filamer.ta aequalia, ca. 1
longa, glabra; antherae lanceolatae, utrinque emarginatae, ad apicem versus sensim angustatae,
fero illam
—
mm
mm
mm
mm
ca. 4:0,6 mm, poris apicalibus parvis; ovarium ovoideum, ca. 1,5
longum, 1
diam., glabrum; Stylus feie rectus, gracilis, stamina
superans, 6,5 mm longus, glaber; stigma styli apice vix crassius,
obtusum; calyx in statu fructifero parum auctus diam. ca. 5 mm
baccae basim cupulatim amplectens; bacca subglobosa vel parum
6:4 5 mm; semina numerosa, parva, reniformia,
ovoidea, ca. 5
valde applanata, in statu non jam maturo ca. 0,7 0,5 0,3 mm, minute
reticulata; granula sclerotica desunt.
Ost-Peru: bei Tarapoto, Spruce n. 459! (hb. Bruxell., Haun.,
mm
—
—
:
Paris.,
:
Palat.-Vindob.).
Diese
und durch
Art ist
die sehr
unterscheiden.
durch die winzigen, teilweise undeutlichen Kelchzipfel
schmalen Blätter von allen übrigen Strigulosae leicht zu
-
Genauerer Untersuchung bedarf das oben bei L. C undinamarcae (S. 4:i8)
erwähnte Solanum quindiuense Zahlbr, (in Beihefte z. Botan. Centralbl. XIII (1902),
82, 83 mit Tafel IV Fig. 1 und 2), das ohae Zweifel eine echte Lycianthes
Leider war es mir trotz mehrfacher Beaus der Reihe der Strigulosae ist
mühungen nicht vergönnt, den Erstbeleg zu Zahlbruckner's Beschreibung zur
Prüfung zu erhalten.
In die Series Strigulosae gehören wahrscheinlich auch zwei in Ecuador
beheimatete Arten, Solanum lanuginosum Humb. et Bonpl. ex Dun. und Solanum
chrysophyllum Humb. et Bonpl. ex Dun., die nach Humb. Bonpl. und Kunth
sowie nach Dunal teilweise mit Sternhaaren besetzt sein sollen. Ich habe die
im hb. Humb. et Bonpl. im Pariser Museum liegenden Belegzweige leider
nicht gesehen.
Herr Prof. Dr. Flahault-Montpellier sandte mir auf mein Ersuchen hin
durch freundliche Vermittelung des Herrn Prof. Dr. Seh inz-Zürich gütig leihweise getreue Wiedergaben der Urzeichnungen von Dunal, Solan. Icon. inedit.
tab. 116 (Solanum lanuginosum) und Ic. ined. tab. 117 (S. chrysophyllum). Auf
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
459
der Tafel 116 ist nichts von Sternbehaarung zu erkennen; eine Darstellung der
Blüte war nicht möglich, weil an dem Urbeleg nur Früchte vorhanden sind;
die Fruchtkelche lassen 10 abwechselnd gleiche, breite und ziemlich stumpfe
Zipfel erkennen, von denen die 5 Zwischenzipfel nur wenig hervortreten;
von dem sonst gewöhnlich zu beobachtenden gesonderten Ur.-prung der Zipfel
etwas unterhalb des abgestutzten Kelchrandes ist an der Zeichnung nichts
zu bemerken.
Die das S. chrysophyllum wiedergebende Taf. 117 läßt besonders an zwei
gesondert gezeichneten Blattspitzen ober- und unterseits Sternbehaarung erkennen; von den vier dargestellten Kelchen si> d drei ausgeprägt fünflappig
(Lappen breit dreieckig); nur der einseitig aufgeschnittene und ausgebreitet
gezeichnete Kelch (unten neben dem Trieb) besitzt 10 Kelchzipfel (5 deutliche
und 5 fast nur in den derben Zwischenadern erkennbare).
Wenn auch die Zugehörigkeit der beiden Arten zu Lycianthes auf Grund
der Merkmale wahrscheinlich ist, so läßt sich doch, besonders wegen der eben
erwähnten Unsicherheiten in der Beschreibung und bildlichen Darstellung, über
ihre Beziehungen zu anderen Arten nichts Sicheres angeben; erst durch Prüfung
der den Zeichnungen zu Grunde liegenden Pflanzen wird sich Klarheit schaffen
lassen.
Series
3.
Holocalyx
Bitt. d.
ser.
Calyx truncatus integer quinquaugularis, indistincte 10-venius,
dentibus omnino deficientibus; corolla stellata; stamina fere aequalia.
Frutex pilis simplicibus brevibus acutis paucicellularibus curvatim
accumbentibus densiusculis praeditus.
Die einzige Art dieser Reihe lebt
Wäldern Ecuadors.
in tropischen
97. Lycianthes holocalyx Bitt. n. sp.
Fruticosa, ca. 60
2—3,5 cm
— 70
cm
alta;
rami superiores herbacei,
ca.
simplicibus brevibus
diam., subteretes, flexuosi, pilis
acutis paucicellularibus curvatim accumbentibus densiusculis
obsiti; internodia ca. 2,5—3 cm longa; folia false geminata valde
inaequalia; foliorum
minorum
brevi
petioli
quo rami
majorum
petioli ca. 1,2
breves, solum 0,2
vestiti;
— 0,3 cm
foliorum majorum
oblongi-lanceolatae,
— 2,6 cm longi, foliorum
longi,
eodem indumento
laminae oblique
(inae-
15,5:5, 17,5:5,5 usque
ad 18:6,2 cm, basi oblique cuneatim sensim in petiolum abeuntes,
supra medium latissimae, ad apicem versus sensim longe acuminatae acutae, foliorum minorum lamioae oblique oblongae, utrinque
cuneatae, acutae, 4,3: 1,6 usque ad 5:2,2 cm, omnes membranaceae,
supra sordide virides, in tota superficie pilis brevibus acutis crebris
obsitae, subtus pallidiores, pilis brevibus simplicibus in venis venulisque densis, in mesophyllo sparsioribus praeditae; vena media, venae
laterales primariae in utroqne latere 11
12 curvatim ascendentes
et venae laterales secundariae illas reticulatim conjungentes subtus
prominentes; inflorescen tiae sessiles inter foliorum geminatorum
quilateraliter)
ca.
—
axillas,
6— 8-florae;
brevibus
simplicibus
cupulatus, ca. 2
pedicelli graciles, ca.
mm
integro
quinquangulari,
omnino deficientibus,
1,8—2,2 cm
extus
sparsis
pilis
obsiti;
,
brevibus
obsitus, intus glandulis minutis crebris instructus;
diam. ca. 18
longi, pilis
calyx breviter
mm diam margine truncato
indistincte 10-venius, dentibus
valde
longus, 4
acutis
acutis crebriusculis
corolla stellata,
— 20 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos
ca. 7
:
3,5
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
460
3—
4-cellularibus acutis densis molliusculos
extus pilis breviusculis
apice manifeste cucullatos partita; corollae tubus ca. 1,5
1,8
longus, intus quoque glaber; filamenta subaequalia, ca. 2
longa,
glabra; antherae ellipsoideae, ca. 3,5 :0,9 mm, basi manifeste cordatae,
apice paulum emarginatae, poris parvis apicalibus introrsis; ovaiium
ovoidei-ellipsoideum, ca. 1,5
Jongum, 1
diam., glabrum;
Stylus stamina manifeste superans, ca. 6—6,5
longus, gracilis,
fere rectus, glaber; stigma styli apice vix crassius, breve, obtusum;
fructus non vidi.
Ecuador: in Tropenwäldern bei Santo Domingo, Sodiron. 114/38!
2-pedalis."
(hb. Berol.), Aug. blüh.; „frutex
—
mm
mm
mm
mm
mm
1—
Sectio 6. Asiomelanesia
Bitt. nov.
sect.
Corolla stellata, fere semper magnitudine mediocri vel parva;
filamenta aequalia; granula sclerotica in baccis desunt; semina parva
numerosa. Plantae suffruticosae vel herbaceae, rarius fruticosae, plerumque pilis simplicibus pluricellularibus acutis vel rarius ramosis forma
et longitudine varia neque tarnen firmioribus neque strigulosis praeditae,
raro glabrae (L. denticulata var. luzonensis).
Asiam tropicam orientalem ab India usque ad Japoniam et
Malayorum insulas, ad ori entern australem versus usque ad Guineam
Novam
et Archipelagum Bismarckii incolentes.
Diese Sektion zeigt mancherlei Übereinstimmung mit der vorhergehenden
Sektion Simplicipila (siehe S. 426); sie unterscheidet sich aber von der ersten
Reihe derselben (Piliferae) durch die stets sternförmige Krone und die zahlreicheren, kleineren Samen, von der zweiten Reihe (Strigulosae) durch die
weicheren (niemals striegelig schwach borstigen) Haare, von allen Arten dieser
ausschließlich tropisch-amerikanischen Sektion durch das bei aller Formenmannigfaltigkeit einheitliche abweichende Aussehen. Weitere Untersuchung wird sicherlich die genügende Verschiedenheit dieser beiden in ihren Wohnbezirken scharf
gesonderten Sektionen noch klarer dartun.
Die Sektion Asiomelanesia zerfällt nach ihrem Wuchsverhalten in zwei
offenbar gut verschiedene Reihen, von denen die erste eine größere Zahl von
ausschließlich aufrechten, meist strauchigen oder halbstrauchigen, seltener
krautigen, teilweise schwer zu unterscheidenden Arten enthält, deren Blütenstände durchgängig mehrblütig (seltener sogar vielblütig) sind, während die
andere nur aus zwei krautigen Arten mit niederliegenden, an den Knoten oft
wurzelnden Stengeln und mit stets einblütigen Infloreszenzen besteht.
Series
1.
Erectae
Bitt. nov.
ser.
—
pluriflorae, rarius multi-(20- vel 30-)
semper 1
antherae plerumque liberae, in
florae, numquam solum uniflorae;
formis duabus tantum (an solum in statu juvenili?) longitudinaliter
Inflorescentiae
coalitae
(L. denticulata var. luzonensis et L. nematosepala);
rectae vel erectae
suffruticosae,
fruticosae
vel herbaceae,
plantae
numquam
procumbentes.
Eine im tropischen Ostasien
bis nach Melanesien hin (Bismarck-Archipel)
weit verbreitete formenreiche Gruppe, deren Arten sich teilweise wegen ihrer
feinen Unterschiede nur schwer von einander trennen lassen: verschiedene
Kleinarten schließen sich mehr oder minder nahe an die einen besonders aus-
gedehnten Wohnbereich einnehmende, vielgestaltige L. biflora an.
Ich habe der Bearbeitung dieser schwierigen Gruppe besondere Sorgfalt
gewidmet: die mir zugänglichen Sammlungen wurden dreimal in verschiedenen,
ziemlich weit von einander getrennten Zeiträumen gründlich untersucht; trotzdem habe ich leider aus Mangel an manchen Urbelegen, die den älteren Be-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
461
Schreibungen als Ausgangspunkte dienten, nicht überall Klarheit zu schaffen
vermocht. Besonders wichtig ist es für mich gewesen, daß ich bereits einige
Jahre vor dem Kriege die umfangreichen Sammlungen der Gattung Solanum
aus dem Botanischen Garten zu Buitenzorg (Herb. Bogoriense) und aus dem
Herbar des Herrn Dr. Koorders zur Durcharbeitung erhalten habe. Da diese
beiden Herbarien eine bedeutsame Grundlage für die folgende Darstellung der
Sektion Asiomelanesia, vor allem für die auf Java vorkommenden Arten, bilden,
so schien es mir nicht nötig zu sein, überall den Herkunftsvermerk aus diesen
Sammlungen beizufügen. Erwünscht bleibt mir besonders die Einsichtnahme
in jene englischen Herbarien, die der Bearbeitung von G. B. Glarke in der
Fl. Brit. Ind. zu Grunde liegen, da ich über verschiedene ostindische Formen
nach Clark es kurzer Darstellung noch kein sicheres Urteil gewinnen konnte.
Gesamtart: Lycianthes biflora (Lour.) Bitt. sensu ampl. n. sp. coli.
Zu dieser Gesamtart gehören die Spezies 98 103, doch ist die Abgrenzung
auch gegen einige der folgenden keineswegs völlig scharf, wenn sich diese auch
z. T. durch die geringere Zahl der Kelchzipfel anscheinend leichter von L. biflora
unterscheiden lassen. Wegen ihrer weiten Verbreitung ist besonders die Hauptmancherlei Unklarheiten über Verschiedenheiten
art L. biflora vielgestaltig;
und Übereinstimmungen werden sich erst bei vergleichendem Anbau und genauer
Prüfung der Entwicklungsgeschichte der einzelnen Formen entscheiden lassen.
Die von mir hier zunächst zur Gesamtart L. biflora gezogenen Arten
(98—103) besitzen sämtlich 10 deutliche Kelchzipfel, und freie Staubbeutel.
Bereits Stapf hat in seiner Arbeit: On the flora of Mount Kinabalu in
North Borneo (Transact. Linn. Soc. II Ser., Vol. IV, 209) auf die sehr engen
verwandtschaftlichen Beziehungen der hier unter der Großart L. biflora vereinigten Arten hingewiesen. 1 ) Ich ziehe nicht alle von Stapf genannten Arten
zu der Gesamtart L. biflora, da mir bei eingehender Prüfung doch noch
allerlei bedeutsamere Unterschiede aufgefallen sind;
es ist aber sehr wohl
möglich, daß nach Kenntnisnahme noch reichlicherer Belege der Urnfang dieser
Großart eine erhebliche Erweiterung erfahren muß. Am abweichendsten scheinen
mir die beiden in dieser Reihe an letzter Stelle genannten Arten 111. L. levis
—
und
112. L. bimensis zu sein.
98.
Lycianthes biflora (Lour.)
Bitt.
n.
comb.
Solanum biflorum Lour. Fl. Cochinch. I (1790), 129; (1793),
159; Dun. Hist. Sol. (1813), 177; Dun. Sol. Syn. (1816), 24; Dan.
in DC. Prodr. XIII, I (1852), 178; Hook, et Arn. Bot. Beechey Voy.
(1841), 267; Miquel in Ann. Mas. Bot. Lugd.-Bat. III (1867), 118;
to me very probable that S. subtruncatum Wall., S. bigemiS. laeve Dun., S. denticulatum Blume, S. macrodon Wall., S. crassipetalum Wall, and probably also S. bimense Miq. and S. nematosepalum Miq., are
only forms of one very variable species which was first described by Loureiro,
under the name of S. biflorum. The supposed differential characters which
are derived from the shape of the leaves, the indumentum, the presence or
absence and the length of the calyx-teeth are in reality very inconstant, and
they hardly allow the distinction of geographical subspecies or varieties. The
Kinabalu plant is very similar to the form described as S. laeve by Dunal, but
*)
wlt
seems
natum Nees,
They agree also in all
the linear calyx-teeth rise from below the calyx-limb.
characters with S. Blumei Nees, but for the presence of calyx-teeth. From
typical S. denticulatum they differ chiefly in the glabrous leaves, and from
S. biflorum Lour., as it is usually represented by the Chinese specimens, in
the glabrous or almost glabrous calyx and shorter less acute teeth.
Some of
the Khasia specimens, named S. crassipetalum Wall, and S. macrodon Wall.,
agree almost exactly, or they differ soiely in the length of the teeth or the
Da ich die Pflanze vom Kinabalu
presence of a more copious tomentum«.
noch nicht gesehen habe, so erschien es mir geboten, den auf sie bezüglichen
Absatz aus der Schrift Stapfs hier wörtlich anzuführen.
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
462
C B. Clarke in Hook, f., Fl. Brit. Ind. IV (1883), 232; Hance in
Journ. Linn. Soc. XIII (1873), 114; Forbes et Hemsley in Journ.
Linn. Soc. XXVI (1890), 169; Bitt. in Engl. Botan. Jahrb. LV
S. decemdentatum Roxb. Hort
Bengal. (1814), 16;
(1917), 90;
Fl. lad. II (1824), 247; Dun. in DC. Prodr. XIII, I, 179;
Miqael
in Fl. Nederl. Ind. II (1856), 643 (p. pte.); Benth. Fl. Hongk. (1861),
242; Warbarg in Engl. Jahrb. XIII (1891), 415; Schumann in
—
Bot. Gart. u. Mus. Berlin II (1898), 147; Schumann und
Lauterb., Fl. deutsch. Schutzgeb. Südsee (1901), 532;
S. decemfidum
Nees in Transact. Linn. Soc. London XVII (1837), 43;
S. Calleryanum Dun. in DC. Prodr XIII, I, 178;
S. Osbeckii Dun. in DC.
Prodr. XIII, I, 179;
S. Osbeckii Dun. var. ß Stauntoni Dun. in
DC. Prodr. XIII, I, 179;
S. diphyllum Osbeek in hb. Lamb. et hb.
Vindob.-Palat., non L.
Fruticosa vel suffruticosa, usque ad 1 m alta; rami s.uperiores
teretes, ca. 1,5—3
diam., pilis densis simplicibus acutis vel
Notizbl.
—
—
—
—
—
mm
plerumque ramulis
nodia
4
ca.
—
plerumque
5,
1
—2
acutis instructis patentibus obtecti;
inter-
nonnumquam usque ad
9 cm longa; folia superiora
inaequalia; foliorum majorum petioli
geminata
false
—
longiusculi, ca. 2,5
4 cm longi, fol. min. petioli longiusculi, ca.
2.5
4 cm longi, fol. min. petioli 0,6
1 cm longi, sicut rami dense
—
—
patenter pilosi, ad laminam versus sensim alati; laminae majores
oblique elliptici-ovatae ntrinque angustatae basi rotundate cuneatim
in petiolum angustatae, ad apicem versus acuminatae, ca. 10 4,5
13 6,5 cm, rarius— 15 7 cm, laminae minores latius ovatae,
basi magis rotundatae, ad apicem versus non tarn longe productae,
tarnen satis acutae, ca. 3,5 2,2—6,5 4,5 cm, raro
9 5,5 cm,
laminae omnes membrauaceae, integrae, supra saturate virides, pilis
teneris pluricellularibus plerumque simplicibus acutis non densis
in tota superficie sparsis praeditae, in margine et subtus pallidiores
magis subglaucescenter virides, pilis densioribus acutis plerumque
ramulos 1
2 edentibus in tota superficie fere molliusculae; inflorescentiae sessiles iuter axillas foliorum geminatorum, plerumque
2
3-, rarius 4
5-florae; pedicelli plerumque satis breves, ca.
6
longi, sicut rami et petioli
10 mm, in statu fructifero 14
15
:
:
:
:
—
:
:
—
—
—
—
— mm
patentibus acutis simplicibus vel parum ramosis
densis obtecti; calyx cupulatus, ca. 3
longus et 3,5
diam.,
dentibus 10 lineari-subulatis paulo infra marginem truncatum oriundis
in statu florifero 2 mm, in statu fructifero 3
longis
4
instructus, extus pilis acutis simplicibus vel partim ramosis patentibus densis obtectus, laxe subtomentosus; corolla pallide violacea vel
alba, stellata, diam. ca. 10
12 mm, profunde in lobos 5 lanceolatos
acutos ca. 4,5
extus et in margine pilis acutis mediocri6 1,5
bus plerumque simplicibus hie inde breviter ramosis obtectos partita;
corollae tubus ca. 1
longa, glabra;
longus; filamenta 1
antherae ellipsoideae, ca. 3 3,5:0,8 mm, basi cordatae, in pagina
interiore et basi saepe pilis acutis brevibus nonnullis vel
compluribus obsitae, apice poris introrsis obliquis tandem paulo
magis dehiscentibus; ovarium ovoidei-subglobosum, ca. 1:0,8 mm,
pilis pluricellularibus
mm
mm
—
—
—
:
mm
mm
—
mm
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
463
paulum obtusatum, glabrum; Stylus tenuis, gracilis, fere rectus,
longus; stigma parvum, subglobosum,
6
stamina superans, ca. 5
paulum erectum; bacca globosa vel parum latior quam longa, diam.
6
8 mm, coccinea, glabra, plerumque sulco mauifesto in insertione
diaphragmatis; semina nuinerosa, pallide lutea, oblique arcuatim
triangularia, valde applanata, ca. 2: 1,5:0,5 mm, manifeste reticulata;
granula sclerotica desunt.
apice
— mm
—
Sikkim: ohne
Hook.
tatum Roxb.
Ind.
(hb.
or.
f.
et
besondere Fundortsangabe, Hooker fil. in Hb.
(hb. Berol.) sub nom. Sol. decemden-
Thoms.!
Malacca, Griffith! (hb. Brux.).
China: ohne besondere Standortsangabe, Gaudichaud n. 95!
(dasselbe Exsikkat ist Urbeleg zu Solanum Calleryanum
Berol.)
—
DC); ohne Standortsangabe, G. Staunton! (ex hb. Maille,
Dupl. Banks in hb. Vindob., wohl übereinstimmend mit dem Urbeleg
zu Solanum Osbeckii Dun. ß Stauntoni Dun. in hb. Lambert); Futschou
(ob der Ort auf der Liautung-Halbinsel?), Berg Kushan, Warburg
n. 5790! (hb. Berol.); Prov. Fukien: Jenping, Hongkong-Herbarium
n. 1169! (hb. Berol); ohne besondere Fundortsangabe, Dunn's Exped.
nach Zentral-Fukien, Hongkong-Herbarium n. 3344! (hb. Berol.);
Prov. Yünnan: Sjema, Wälder, ca. 1200 m ü. M., Henry n. 12009
B! (hb. Berol.); Möngtsze, ca. 1400 m ü. M., Henry n. 9218 A!
(hb. Berol.); daselbst, an Klippen, 1400 m ü. M., Henry n. 9218 B!
(hb. Berol.), alle drei mit weißen Blüten und kahlen Antheren.
Dun.
in hb.
Formosa: Tamsui, Warburg
n. 9410! (hb. Berol.), eine auch
behaarte Form; daselbst, auf Schutt, Faurie pl.
Formosanae n. 324! (hb. Berol., Vindob.), Mai blühend und fruchtend;
Bankinsing, A. Henry n. 475! (hb. Berol.); Maruyama, auf Schutt,
Faurie, pl. Formosanae n. 318! (hb. Berol.), Mai blüh. u. frucht;
Taipeh, an Schuttstellen, Faurie, pl. Formos. n. 321! (hb. Berol.).
Liu-Kiu-Inseln: Oshima, auf Schuttplätzen, Faurie, pl. Japon.
lockerer
unterseits
n.
4104!
(hb. Barb.-Boiss., Berol.),
Juli
blüh. u. frucht.;
Shichina
Okinawa, auf Lehm- und Kalkboden, unter Bäumen, Alfred
Unger's Sammler (Boehmer u. Co.) Nr. 112! (hb. Berol.), Mai blüh,
Iriomoto, am Waldrande, Warburg ohne Nr. (hb. Berol.),
u. frucht.
eine unterseits nur spärlich behaarte Form, bei der aber doch einzelne
Haare verzweigt sind.
bei Shiri,
;
!
in Franch. et Sav., Enum. Plant, in Japonia sponte crescent. I
339 zu Solanum bifiorum Lour. gezogenen Belegen gehören nach der
Verbesserung daselbst ßd. II (1879), 452 nur Bürger's Pflanzen, deren Fundorte (in Japan) nicht angegeben sind, hierher; dagegen sind die von Tanaka
(Savatier n. 874, 2166) auf Nippon gesammelten Belege sowie die Abbildungen
im So mokou Zoussetz (1856) III, fol. 49 und im Phonzo XVII (1828) fol. 23
rechts zu dem bei Franch. u. Savat. II, 452 neu beschriebenen Capsicum anomalum Franch. et Sav. zu stellen. (Über die weitere Verbreitung dieser auch
mit anderen Solanaceen verwechselten Pflanze: Bitter in Fedde, Bep. XV, 96 — 98).
Von den
(1875),
Java: Pangentjongan! (hb. Bogor.); Gunung Lawoe, Tjemara
Warburg n. 4186! (hb. Berol.), Form mit etwas eiförmigen,
stumpf zugespitzten Beeren; Ost-Java: Tosari, Kobus! (hb. Bogor.)
Berg Smeroe, Backern. 3654! (hb.
sub nom. Solan, denticulatum Bl.
sewoe,
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
464
Bogor.),
eine ziemlich kleinblättrige
Form
(lam.
6
—7
:
2,5
—3
cm)
—
mit unterseits verzweigten Haaren, reichblütigen Infloreszenzen (4 8blütig), kahlen Staubbeuteln, zierlichen, bis 2 cm langen Fruchtstielen
und kleinen Beeren (diam. ca. 5 mm), J. A. Loerzing n. 276!; Tengger:
Ngadisari, Koorders n. 37847 ß!; Berg Tengger, zwischen Sträuchern
und auf Grasplätzen, ca. 2000
ü. M., Zollinger n. 1792! (hb.
Vindob.). Eine beiderseits kurz behaarte Form (Haare an den Zweigen
und unterseits reichlicher verzweigt, oberseits meist einfach; kurze
Fruchtstiele: 0,8 cm lang): zwischen Tjiloa und Pasawohan, Backer
n. 2272! (hb. Bogor.).
m
West-Java: Preanger, Riung-Gkmung!; G. Windoe, Ovegandiredjo n. 106!
Otto Kuntze (Rev. gen. pl. II, 453) bezeichnet die »forma glabra Tel
subglabra« dieser Art auf Java als Solanum bißorum var. corynephorum O. K.
zum Unterschiede von der stärker behaarten var. mollissimum (Bl.) O. E. (siehe
diese S. 465, 466);
die Unterschiede der weniger behaarten Formen dieser
Art sind, wie sich aus der vorstehenden Darstellung klar ergibt, so mannigfaltig,
daß es nicht angängig ist, Kuntze's ausschließlich auf die Behaarung begründete
Varietätsbezeichnung für sie gelten zu lassen; Kuntze's Bemerkung »pedicellis
apieem versus incrassatis« trifft allgemein für die Art und ihre Verwandten zu
und ist daher als Sondermerkmal unbrauchbar.
.
Nord-Celebes: Minahassa, Tondano, unbekannter Sammler
n.
199! (hb. Paris.), Haare meist einfach, vereinzelt verzweigt, Kelchzähne
lang; Tondano, ca. 600
lang: im Fruchtzustande 5
ü.
5,5
M., Dr. A. B. Meyer! Bogong, Warburg n. 15066! Sonder, Warburg
n. 15067! (alle drei hb. Berol.).
—
mm
m
Neu-Guinea: ohne besond. Fandortsangabe,
(N. G. Exped. 1903, Prof. Wichmann, hb. Bogor.).
Atasrip n. 24!
Bismarck- Archipel: Neu-Pommern: bei Massawa, Schlechter
13748! (hb. Berol., Paris.), unterseits wenig behaart, Haare
dort meist einfach, teilweise aber auch etwas verzweigt, Haare an
den Zweigen fast alle verzweigt; Kerawara, Ralum, Schlucht, Warburg,
Ralum, zweites Waldtal, im
pl. Papuanae n. 21250! (hb. Berol.);
lichten Wald auf vulkanischem Boden, Dahl n. 245! (hb. Berol.).
Neu- Mecklenburg: Westküste, Marianum, bei Namatanai,
Peekel n. 697! (über den Unterschied zwischen der Pflanze von NeuMecklenburg und der von Neu- Pommern in der Behaarung siehe
n.
Bitter in Engl. Bot. Jahrb. 55, S. 91).
Var. sparsiloba Bitt. n. var.
Rami ceteraeque partes virides in statu novello pilis parvis
simplicibus subcrebris obsiti, serius calvescentes; laminae satis magnae,
12,5:4,5 usque ad 17:6,5 cm, rhomboideae, basi sensim
3 cm longum angustatae, margine integro vel irre1,5
gulariter subsinuatae vel in parte superiore in utroque latere lobis
1
2 acutis instructae, utrinque pilis simplicibus acutis valde sparsis
obsitae, in margine paulo densius pilosae (subciliatae) mesophyllum
rarius 2-florae;
tenue, punctatum (arena crystallina!); inflorescentiae 1
diam.,
pedicelli fructiferi 1,7 cm longi; calyx fructifer ca. 15
longi; baccae maturae subejus dentes 10 subaequilongi 4,5—5
majores
ca.
in petiolum
—
—
;
—
mm
mm
—
!
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
465
globosae,
2
:
1,5
:
paulam
0,5
Java:
(hb.
latiores
(13
mm) quam
loDgae (10
mm); semina
mm.
Tjibodas
bei
200
Tjampea,
m
ü. M.,
Backer
n.
4658!
Bogor.).
Übergangsformen zu var. mollissima (Bl.) Bitt.
West- Java: Bandoeng, G. Oerveg, 2000 m ü. M., J. J. Smith
et Back. n. 354! (kräftige Form: lam. majores 10,5:4,7 cm, unterseits ausschließlich auf den dickeren und feineren Adern mit meist
verzweigten Haaren besetzt, dagegen das Mesophyll kahl, Fruchtstiele ca. 6
11, kräftig, bis 2—2,3 cm lang); Kandjoer, Ovegandiredjo
n. 184! (der vorigen ähnlich); Tjibodas-Tjibeureum, ohne Sammlername n. 1777! (unterseits auch auf dem Mesophyll ziemlich reichlich
lang) Tjibodas, 1400
14
behaart, Fruchtstiele ca. 4, nur 12
1425
ü. M., Hallier n. 24! (sub nom. Sol. denticulaium BL).
Südost-Java: H. 0. Forbes n. 949! (hb. Berol.); daselbst,
Forbes n. 974 a! (hb. Berol.), unterseits auf den Adern zahlreiche lange,
mehrzellige, fast stets unverzweigte Haare.
—
—
mm
;
m
Var.
mollissima (Blume)
Bitt.
n.
comb.
—
Solanum mollissimum Blume Fl. Ind. or. Bat. (1825 26), 698;
Solanum javanicum Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 176;
Solanum biflorum Lour. var. mollissimum 0. K. Rev. gen. pl. II
(1891), 453 p. pte. *)
Planta plerumque robustior typo; rami novelli et ceteraeTpartes
virides praecipue laminae (subtus), pedicelli
plerumque ramosis densis pallidis
villosi; petioli fol. maj. 3 — 4 cm longi;
et calyces (extus) pijlis
vel sordide lutescentibus
laminae usque ad 15 7,5 cm,
subtus in tota superficie pilis plerisque ramosis densis obtectae.
Sumatra: Toba, Dr. C. D. Owehand n. 281! (hb. Bogor.);
Gajoluas (Gajoehoeas) in Alaslanden, Ltn.-kol. van Daalen n. 108!
und 108*! (hb. Bogor.).
Java: angepflanzt im Hort. Bogor. n. 4164! sub nom. Sol.
mollissimum Blume; ohne besondere Fundortsangabe, Zollinger n. 1981
(Beleg zu Sol. javanicum Dun.); Nagler n. 187! (beide hb. Berol.);
West- Java: Bandoeng, Tjibeureum, J. J. Smith et Backer n. 44!
Bandoeng, Tjinjirsean, Docters
n. 446! (ziemlich kurze Fruchtstiele)
van Leeuwen!; Preanger: G. Windoe, Ovegandiredjo n. 226! Preanger,
Warburg n. 11087! (hb. Berol.); Pangentjongan bei Peranggrahan,
Koorders n. 26474 ß! Papandojon, Scheffer n. C. 82!; Mittel-Java:
Kedoe, G. Gilipetoeng, 1300
ü. M., Docters van Leeuwen n. 345!;
r
Semarang, G. Telemojo, 1400 m ü. M., Koorders n. 27963 ß und n.
36289 ß! (sub nom. erron. Sol. jamaicense Mill., unter dieser Bezeichnung auch in Koorders, Exkursionsfl. v. Java III (1912), 167 sowie
in Koorders-Schumacher, System. Verzeichn. 1. Abteil. § 1. 256.
:
;
m
*) 0. Kuntze zieht
zu seiner var. mollissimum (Bl.) 0. K. offenbar alle
etwas mehr behaarten Formen dieser Art, da er außer Java auch Sikkim als
Fundstätte für sie erwähnt; mir ist aus Sikkim kein Beleg begegnet, den ich
mit der von Blume aus Java als Art beschriebenen var. mollissima } die nur
auf den Sunda-Inseln vorzukommen scheint, zu vereinigen vermag..
Oktober 1919.
XXIV, 30
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
466
Familie,
Madioen:
Ngebel, G. Wilis, Sigogor, Koorders n.
Resid. Besuki, Abteil. Banju wangi, Koorders n. 19892 ß!; Besuki, Abteil. Situbondo, Koorders n.
21288 ß!; Südost-Java: ohne besondere Standortsangabe, Forbes n.
995! (hb. Berol.).
Insel Bali: an schattigen Stellen bei Doussa, ca. 1200 m ü. M.,
Zollinger, iter javan. secundum n. 1981! (Urbeleg zu Sol. javanicum
Dun., hb. Vindob.), siehe auch oben unter: Java.
Ind. Archipel: Bodo, 900
ü. M., Moussetn. 318! (hb. Bogor.).
Ich kann nicht angeben, ob der Ort Bodjo-Bima auf Sumbawa gemeint
ist oder ob ein solcher Ort auch auf Java vorhanden ist.
29399
ß!;
S.
13);
Ost-Java:
Pantjur-Idjen,
m
Var. grandifolia Bitt.
n. var.
Planta ut videtur, robustior quam typus; internodia in ramis
superioribus 4,5—6 cm longa; petioli 1,5
2 cm longi; fol. majorum
19:7 7,5 cm, fol. minorum laminae ca. 7:3,5
laminae ca. 12:4,5
usque ad 9,5 5 cm, supra pilis simplicibus satis crebris vel subdensis
pilosae vel fere molliusculae, subtus pilis breviusculis ramulos
—
—
—
:
complures edentibus densis albis molliusculae;
inflorescentiae
—
pauci- (plerumque 2-) florae; pedicelli breves, fructiferi solum 0,8
1 cm longi; calyeis dentes in statu fructifero ca. 2
longi; bacca
diam. ca. 1 cm, sulco meridionali praedita.
Nieder-Birma: Papun bei Moulmein, A. Meebold, Fl. v. Birma
n. 17068! Kowpok, Meebold n. 17069! (hb. Vratisl.), Jan. bl. u. fr.
mm
Var.
subtusochracea
Bitt. n. var.
m
Ca. 1,5
alta; rami novelli et ceterae partes virides, praecipue
laminae (subtus), pedicelli et calyces (extus) pilis densis ramulos
complures edentibus sordide ochraceis tomentosi; inflorescentiae ca.
4-florae; pedicelli breves, ca. 8
10 mm; calyeis dentes in statu
floriferojam 3
4
longi; cor olla alba; antherae in pagina interiore
3—
—
— mm
pilis
minutis paucis obsitae vel omnino glabrae.
China: Yünnan: Red
River, Henry n. 13652! (hb. Berol.).
Diese Varietät ist besonders unterseits dicht mit einem schmutzig ockerfarbenen Filz verzweigter Haare
bedeckt, der merklich kürzer ist als
bei der javanischen var. mollissima, die außerdem erheblich längere Blütenstiele besitzt.
Auf der Blattoberseite sind die Haare meist einfach, hin und
wieder aber auch verzweigt.
hupehensis Bitt. n. subsp.
Rami superiores fere recti vel parum
Subsp.
—
flexuosi, diam. 2
3 mm,
novello sicut ceterae partes virides pilis fere semper
simplicibus (rarissime ramulum minutum edentibus) pluricellularibus acutis aecumbentibus parvis crebris obsiti; internodia
ca. 3
5,5 cm longa; folia superiora false geminata valde inaequalia;
in
statu
—
0,5 — 0,8 mm
foliorum maj. petioli graciles,
ca. 1,5
— 2,5
cm
longi, fol. min. petioli
brevibus aecumbentibus crebris sicut
rami obsiti; laminae majores late oblique lanceolatae, ca. 7:2,6,
9:3,2, 11:4,3 usque ad 11,5:4,6 cm, basi euneatim in petiolum
superne alatum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae,
acuminatae, laminae minores breviores obtusioresque ca. 2,7 1,5,
ca.
longi,
pilis
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
467
3,7:2,1 usque ad 5,3:3 cm, omnes membranaceae, supra saturate
virides (in statu sicco paulum fuscescentes), in tota super ficie
pilis minutis acutis satis crebris obsitae, subtus pallidiores,
pilis brevibus accumbentibus manifeste crebrioribus (subdensis) molliusculae; vena media, venae later. prim. in utroque latere 7
8 curvatim
ascendentes et venae later. secund. complures exteriores illas conjungentes subtus prominentes; inflorescentiae 2— 4-florae; flores
—
—
non valde elongati, ca. 1,2 1,6 cm longi,
brevibus accumbentibus crebris obsiti; calyx in statu fructifero
baccam amplectens, in parte inferiore connata ca. 3
longus, 7
diam., dentibus 10 lineari-subulatis paulo infra marginem truncatum
oriundis subaequilongis (ca. 3—4 mm) baccam aequantibus vel illam
parum superantibus instructus, extus pilis simplicibus (rarissime
pilo unico subramoso) acutis crebris obsitus, intus glandulis minutis
satis densis praeditus; bacca subglobosa, apice saepe paulum apiculata,
diam. ca. 5—6 mm; semina oblique obtuse triangularia, valde applanata,
ca. 2 1,2— 1,5:0,4 mm, pallide ferruginea, minute reticulata.
non
vidi; pedicelli fructiferi
pilis
mm
mm
:
Mittel-China, Prov. Hupeh:
Faber
in Henry's Coli,
from
Centr. China n. 4304! (hb. ßerol., Vindob.).
Var. velutinella
Bitt.
n. var.
Herbacea; rami novelli sicut ceterae partes virides pilis breviusculis saepe ramosis subdensis obtecti; folia false geminata
valde inaequalia; laminae oblique lanceolatae infra medium
latissimae, utrinque sensim angustatae, basi oblique in petiolum
superne
2
—
5
alatum
mm
in fol. maj. ca. 1
— 1,3 cm
longum, in
fol.
min. ca.
longum abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae,
acuminatae, acutae, supra saturate virides, in tota superficie sparsim,
densius in vena media et in margine pilis brevibus plerisque simplicibus obsitae, subtus pallidiores, sordide virides, pilis brevibus
plerisque breviter ramosis densis velutinellae, lam. maj.
7
7,5:2,7 usque ad 9,5:3,6 cm, lam. min. obtusiores 2,2:1, 3^2:
3-florae; flores non vidi; pedicelli fructi2 cm; inflorescentiae 2
longi; calyx fructifer in parte inferiore
11
feri breves, ca. 8
longus, dentibus 10 subaequilongis ca.
connata ca. 3
3,5
longi s baccae subaccumbentibus, extus sicut pedicelli
3,5
4,5
bacca intense rubra, ca.
pilis breviusculis ramosis densis obtectus;
diam.; semina numerosa, ca. 1,5
10
2:1,2:0,3 mm.
—
—
—
—
— mm
mm
mm
—
mm
Nord-Celebes, Prov. Minahassa: Urwald
marangan
bei Kajoevatoe,
Koorders
n.
18041
bei
Biwak Pena-
ß!
Die Fruchtstiele sind erheblich kürzer, die Spreiten schmäler und kleiner,
die Behaarung an den jugendlichen Zweigen, den Blatt- u. Blütenstielen, Kelchen
(außenseits) und Spreiten (unterseits) ist dichter und reichlicher verzweigt als
bei subsp. hupehensis.
Eine erheblich großerblättrige, im Übrigen aber zu var. velutinella gehörige
Pflanze liegt vor in Koorders n. 18039 ß von Gelebes, Minahassa, Btvak Pinson
bei Kaioewatoe: lam. late lanceolatae, majores ca. 14,5:6,5
6,8 cm, minores
4:2,5 usque ad 5:3,5— 4 cm. (Einheim. Name: lewa-lewa-kolo. tt nach
—
Koorders).
30*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
468
Subsp. elongatidens
—
in
Bitt.
subsp.
n.
—
m
mm
Herbacea, 0,5
alta; rami teretes, ca. 2
1
5
diam.,
statu novello pilis simplicibus crebris obsiti, serias calvescentes,
paucis interrupto obtecti; laminae
majores fere medio latissimae, utrinque sensim
angustatae, basi in petiolum ca. 1,5
2,5 cm snperne alatum abeuntes,
apice acuminatae, subacutae, tenuiter membranaceae, utrinque virides,
supra in mesophyllo et in margine pilis simplicibus brevibus acutis
subsparsis obsitae, subtus praeter venas parce pilosas fere giabrae
punctis minutis (arena crystallina!) densis instructae, majores ca.
7,5 2,8, 12 4,6 usqae ad 12,5 5 cm, minores breviores obtusioresque
ca. 2,5 1,5
5 3 cm, basi magis rotundatae; inflorescentiae 2-florae;
corolla alba (sec. Ko Orders), alba, lilacine suflusa (Sarasin), diam.
ca. 11
12 mm, lobis 5:2
apice cucullatis et breviter pilosis,
in mesophyllo punctis crebris (arena cryst.!); corollae tubus 1,5
longus; filam. 1 mm, antherae 3 1 mm, giabrae; ovarium subglobosum,
diam. 1,5 mm, Stylus 4
lg., rectus; stigma breye, obtusam; pedi11
tantum longi, ad
celli fructiferi notabiliter breves, 8
apicern versus manifeste incrassati; calyx fructifer cupulatus, in parte
diam., dentibus
inferiore connata ca. 2,5
3
longus, 5
7
10 subaequilongis erectis subulatis elongatis ca. 5—7, raro
8
longis praeditus, extus sicut pedicelli praecipue in venis pilis simplidiam.; semina
cibus crebris obsitus; bacca rubra, globosa, 9
10
cortice lntescente levi lenticellis
late
lanceolatae,
:
—
:
:
—
:
:
—
mm
mm
:
mm
—
—
— mm
mm
mm
— mm
— mm
oblique reniformiter triangularia, parva, ca. 1,2
:
1
:
0,3
mm, minute
reticulata.
m
Celebes, Prov. Minahassa: Tomahon (Tomohon), 800
ü.
M., S. H. Koorders n. 18038 ß! sub nom. JSolanum denticulatum
Bl. var. celebicum Kds.: calyx-teeth in fruit L / 4 inch" (hb. Bogor.),
Jan. fr.; daselbst, Sarasin, iter celeb. nr. 365! (hb. Berol.): Btn. std.
4-blütig; Spreiten unterseits etwas dichter behaart, April bl. u. fr.
Im Gegensatz
zu-
den übrigen, mit längeren Fruchtstielen versehenen
Formen von L. biflora sind die Fruchtstiele der beiden Gelebespflanzen bBsonders kurz, im Verhältnis zur Blattgröße kürzer als bei irgend einer anderen
Form der Reihe Erectae. Da der Blütenbau keine bemerkenswerten Abweichungen zeigt, so schien es mir zweckmäßig, diese leicht zu erkennende Pflanze
zunächst als Unterart der vielgestaltigen//, biflora anzuschließen. Nach Sarasin's Herbarzettel eine Liane, also wohl ein Spreizklimmer.
Einheimische Namen
für
L. biflora
und
ihre
Formen:
„Wägätöfunabii" im Li u-kiu- Dialekt auf Okinawa; „Bondot" bei
Tosari [Java], nach Kobas; „Bnlang" (sundaisch) bei Tjibodas nach
Hallier; „Ranti bondot" (javan.) bei Tengger nach Koorders; für
var. mollissima: „Pongge" (javan.), „Teter" (javan.), am Telemojo
nach Koorders; „Annismata" (sund.), in Preanger nach Koorders;
für var. velutineüa: „Kamoenti" in Minahassa; für sabsp. elongatidens:
„Tahokkok" in Minahassa, beide nach Koorders.
99. Lycianthes macrodon (Wall.) Bitt. n. comb.
Solanum macrodon Wall. Catal. (1828), n. 2621; Nees
Transact. Linn. Soc. XVII (1837), 43; Dan. in DG. Prodr. XIII,
in
I
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
469
IV (1883),
(1852), 180; C. B. Clarke in J. D. Hook. Fl. Brit. Ind.
232
(excl.
p. pte.
var. lysirnachioides).
—
Frnticosa vel suffruticosa,
superiores 1
—2
m
ca. 0,6
1
alta; rami erecti,
diam., teretes, in statu novello pilis simpli-
mm
cibus pluricellnlaribus acutis erecti-patentibns incurvatis
collabentibus compositis sparsis obsiti,
serius cortice pallide cinereifuscescente obtecti; internodia ca. 1,5—5,5 cm longa; folia superiora
plerumque false geminata inaequalia; petioli ca. 8 17
longi,
ad laminas versus alati; laminae lanceolatae vel oblongi-lanceolatae,
utrinque sensim angustatae, basi +. ve obliqua anguste cuneatim in
e
ceilulis
statu
in
statu
in
adulto
sicco
fere
glabri,
— mm
petiolum abeuntes, ad apicem versus
integrae, in
margine
pilis
+_ ve longe acuminatae, acutae,
simplicibus in gibberes elevatis sparsis +_
ve ciliatae, majores ca. 6:2, 9:3,5, 10,5:3,8 usque ad 13:4,5 cm,
minores ca. 2 1, 4,5 1,7 cm, omnes firme membranaceae, supra virides,
pilis simplicibus paucicellularibus acutis sparsis obsitae, subtus pallidiores, praeter pilos nonnullos parvos simplices in vena
:
:
media sparsos fere omnino glaberrimae;
sessiles
inter
axillas
—
foliorum,
mm
1
— 3-florae;
inflorescentiae
plerumque
ad apicem sensim
pedicelli
breves, ca. 10
longi, basi fere glabri,
14
incrassatum versus pilis simplicibus crebrioribus obsiti, in statu florifero
longus, diam.
+_ ve deflexi; calyx cupulati-campanulatus, ca. 7
in statu florifero ca. 1 1 mm, in parte inferiore connata truncata ca.
2,5
longus, 3
3
4
diam., manifeste 10-costatus, dentibus 10 arcte infra marginem truncatum integrum oriundis subulatilinearibus tenuibus parum inaequilongis ca. 4
longis
5,5
instructus, extus in costis et in dentibus illas continuantibus pilis
simplicibus sparsis vel parum crebrioribus obsitus, intus in parte
connata glandulis minutis crebris praeditus; corolla albida, stellata,
ca. 10
longa, explanata diam. ca. 15
20 mm, profunde in lobos
lanceolatos acutos ca. 8—11:2
3
extus in marginum plicis
papillosos ad apicem versus pilis brevibus acutis obsitos intus basi
maculis duabus viridibus (nectariis!) praeditos partita; corollae tubus
mm
— mm
— mm
—
mm
ca.
1,5—2
ca. 0,3
mm
tae, ca.
conicum,
— mm
mm
longus,
intus
mm
—
quoque glaber; filamenta brevissima,
longa, glabra; antherae ellipsoidei-lanceolatae, basi corda-
5:1,5
mm,
ca. 1,2
mm
poris parvis obliquis apicalibus; ovarium ovatilongum, 0,8
diam., glabrum; Stylus gracilis,
mm
fere rectus vel apice vix incurvatus, stamina longe superans, 8
longus,
glaber;
Stigma
styli
apice
parum
crassius,
— 9 mm
subglobosum,
— mm
in statu fructifero +_ ve patentes, ca. 5
6
longi; bacca subglobosa, diam. 8
semina oblique triangula9
obtusum; calycis dentes
—
mm;
—
subreniformia, applanata, majuscula, ca. 3 2
2,5 0,5 mm,
manifeste reticulata (baccam et semina sec. exemplar sub n. 607
sine loco et collectore in hb. Vindob. Palat.).
riter
:
:
Ostindien: Pundua, Wallich catal. n. 2621! (hb. Berol.);
ca. 1100 m ü. M., C. B. Clarke n. 43734! (ex hb. Kew.
hb. Berol.), Mai blüh.; Khasia, Hook. f. et Thoms.! (hb. Haun.,
Monac, Vind.), in der Behaarung eine Obergangsform zu der folgenden
Khasia,
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
470
Ost-Bengalen hb. Griffith (hb. East
Varietät;
Ind.
Comp.
n.
5903!
hb. Berol.).
C. B. Clarke (Fl. Brit. Ind. IV, 232) erwähnt, daß die Kronzipfel bei
L. macrodon je zwei grüne Drüsenflecke nahe dem Grunde besitzen, ich habe
sie auch bei Clarke n. 43734 als je zwei dunkle Flecke am Grunde der Lappen
angedeutet gefunden; da aber an dem von anderen getrockneten, von
Clarke hierher gestellten Material nichts mehr davon zu erkennen ist, so
vermag ich nicht anzugeben, ob dieses von ihm beobachtete Kennzeichen nur
bei der typischen L. macrodon oder auch bei anderen von ihm damit vereinigten
Formen auftritt oder ob es überhaupt bei den tropisch-malayischen Arten
(besonders dieser Sektion) weiter verbreitet
ist.
Var. mollitersetosa Bitt. n. var.
Rami juniores, petioli, laminae utrinque (subtus praeeipae in
venis venulisque), pedicelli et calyces (extus) pilis simplicibus longioribus pluricellularibus (moniliformibus) acutis pallide fuscescentibus
vel sordidis in statu sicco collabentibus densiusculis praediti; inflorescentiae
4-florae.
1—
Sikkim: T. Anderson n. 303! (hb. Berol.); Punkubare, Hb.
Sikkimense T. Anderson n. 1025! (hb. Berol.), Juli blüh.; Kursiong,
Darjeeling, Sammler? n. 12011! (hb. Bogor.); Sinchal, Anderson n.
1026! (hb. Berol.) breiter blättrig: Spreiten 10:6,4 cm.
Var.
sikkimensis
Bitt. n. var.
Planta robustior quam typus et var. mollitersetosa; petioli fol.
maj. 3
4 cm longi, lam. maj. ca. 14:5
5,5 cm; pilis simplicibus in
ramis, pedicellis et calyeibus crebris, in laminis supra in mesophyllo
sparsioribus, subtus in venis majoribus tantum crebris in mesophyllo
deficientibus; inflorescentia 3-flora; flores non vidi; baccae ca. 10
diam., rubrae; semina valde numerosa, minora quam in typo, ca.
—
—
mm
mm.
Sikkim:
2:1,5:0,5
Vratisl.),
Var.
Nov.
Toong,
ca.
1600
m
ü. M.,
A. Meebold
n.
15728! (hb.
fr.
manipurensis
Bitt.
n.
var.
Folia etiam majora, imprimis latiora quam in var. praecedente;
petioli fol. maj. 2—3,5 cm longi, lam. maj. late rhomboideae basi
et apice obtusiores, ca. 12,5:8 usque ad 16,5: 8,5—9 cm, indumento
(rarius)2vix laxiore quam in var. sikkimensi, inflorescentia 1
longi; semina vix majora quam in
flora; pedicelli fructiferi 15
—
mm
var. praec, ca. 2,2
Assam,
:
1,8
Distr.
:
0,5
mm.
Manipur: Ukrul Nagab,
A. Meebold n. 6906! (hb. Vratisl), Nov.
ca.
1900
m
ü.
M.,
fr.
Im Hb. Monac. liegt eine Pflanze aus Afghanistan (Herb, of the late East
Comp. 5901/1 partim) unter der ßezeichn. Sol. decemdentatum Roxb..; dieselbe ähnelt der typischen, wenig behaarten Form der L. macrodon (Wall.) Bitt.
von Pundua sehr, besitzt aber kürzere Kelchzipfel (ca. 4 mm) und schmälere
Spreiten (ca. 6,5— 7,4:2,2— 2,5 cm); Blutenstände 2-blütig; da mir ausgebildete
Ind.
Blüten nicht vorliegen, so konnte ich über diese offenbar am meisten nach
Westasien vorgedrungene Form der Sektion Asiomelanesia noch nicht zu einem
abschließenden Urteil gelangen.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
471
100. Lycianthes schizocalyx (Merrill) Bitt. n. comb.
Solanum
Merr. in
schizocalyx
Philipp.
Journ. of
V
Science
(1 910), 383.
—
Suffruticosa, ca. 0,8
superiores subteretes, diam.
1
m
alta,
— 2,5 mm,
furcatim
dichotoma;
rami
primo pilis longiusculis
pluricellularibus simplicibus vel pauciramosis apice acutis
1
crebriusculis obsiti, serius
ca. 2
4
ve glabrescentes; internodia
geminata inaeqnalia; petioli
ad laminas versus alati, eodem indumento quo rami
— 4,5 cm longa;
— 12 mm
longi,
+_
folia superiora false
laminae lanceolatae vel late lanceolatae, utrinque
angustatae, basi sensim cuneatim in petiolum abeuntes, ad apicem
versus acuminatae, acutae, majores ca. 7,5 2,8
8 3 cm (sec. cl.
Merrill usque ad 15:4,5 cm), minores 4:2 usque ad 6:2,5 cm,
omnes membranaceae, supra intense virides, in statu sicco fuscescentes,
jam ab initio fere glabrae, pilis perpaucis pluricellularibus acutis in
venis sparsis, subtus pallidiores, in vena media et in venis lateralibus
primariis pilis pluricellularibus simplicibus vel rarius pauciramosis
crebrioribus obsitae, vena media et venae later. prim. in utroque
latere ca. 6 curvatim ascendentes subtus manifeste prominentes;
inflorescentiae sessiles inter foliorum geminatorum axillas, 1 3novelli
vestiti;
—
:
florae;
pedicelli
graciles,
10
ca.
— 18 mm
:
—
longi,
pilis
pluricellu-
obsiti,
ad apicem
versus
floriferi
nutantes,
erecti;
+_ ve
calyx cupulati-campanulatus, ca. 9
longus et diam., in parte
inferiore connata truncata ca. 4
longus et 5
diam., 10costatus costis valde prominentibus, arcte infra marginem truncatum
laribus
simplicibus
incrassati,
acutis
statu
in
sparsis
alabastri
mm
mm
dentibus 10
4
—6
subaequilongis
mm
longis
mm
tenuiter
instructus,
extus
subulati-linearibus
costis
gibbosis pilis
simplicibus pluricellularibus acutis obsitus, dentibus fere glabris,
intus in parte connata glandulis minutis breviter stipitatis crebris
praeditus; corolla campanulati-stellata, ca. 8
9
longa, diam.
ca. 12 mm, in lobos lanceolatos obtusiusculos ca. 5:2
extus ad
apicem cucullatum versus pilis brevibus pluricellularibus acutis
densiusculis praeditos partita; corollae tubus ca. 1
longus, intus
quoque glaber; filameota brevia, 0,8
longa, glabra; antherae
ellipsoideae, ca. 4 1 mm, utrinque emarginatae, poris apicalibus
introrsis obliquis; ovarium ovoideum, diam. ca. 1 mm, glabrum;
Stylus sec. cl. Merrill 8
longus; bacca a me non visa, globosa,
diam. 1 cm (sec. cl. Merrill).
ca.
in
— mm
mm
mm
mm
:
mm
Luzon,
Zschokke
in
16201! (hb.
Prov. Benguet:
Fl.
Mt.
of the Philippines,
Berol.),
Pulog,
Curran,
Merritt
Herbarium Forestry Bureau
und
nr.
Grundbeleg!, Jan. blüh.
Merrill hat dieser Art den Namen „schizocalyx' gegeben, weil er den
Kelch im erwachsenen Zustande an einer Seite längs gespalten fand; das durchscheinende dünne Zwischengewebe zwischen den derben Rippen reißt offenbar
leicht hie und da ein; ich habe jedoch auch Kelche ohne Längsschlitz an dem
im Berliner Herbar liegenden Beleg gefunden.
i
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
472
101. Lycianthes brachyanthera
Saffruticosa,
ca. 3
—4
mm,
ca.
60
superiores
cm
ca.
pilis
minutis simplicibus
obsiti,
serius glabrescentes,
Bitt. n.
alta;
rami
sp.
teretes, ramosi, inferiores
— 2,5 mm diam., in statu
acutis — 3-cellularibus
novello
1,5
1
cortice leviusculo viridi
crebris
tandem cineras-
cente lenticellis parum prominentibus obsito obtecti; internodia ca.
3,5—6,5 cm longa; folia superiora false geminata inaequalia; petioli
0,8
1,2 cm longi, ad laminam versus alati; laminae inaequilateraliter ovati-lanceolatae, in tertia fere parte inferiore
latissimae, basi valde obliqaa in latere exteriore rotundate cuneatim,
—
in latere interiore fere sinuatim cuneatim in petiolum alatum angusta-
ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae, apice
ipso saepe obtusiusculo, laminae majores ca. 8,5
9,5:3 3,5 usque
tae,
—
—
ad 10:3,9 cm, laminae minores minus acuminatae, ca. 5:2,5—6,5:
3 cm, omnes membranaceae, supra saturate virides, fere glabrae, in
mesophyllo pilis minutis simplicibus acutis valde sparsis obsitae,
subtus pallidiores, in venis majoribus pilis parvis simplicibus acutis
curvatim accumbentibus obsitae, in mesophyllo punctis minutis densiusculis (arena crystallina!) instructae; vena media, venae lateral,
primariae curvatim ascendentes et venae later. secund. illas reticulatim
conjungentes subtus prominentes vel quidem satis manifestae;
inflorescentiae
sessiles inter foliorum
florae;
pedicelli
graciles,
1,7
cm
— 2,1
longi, pilis parvis 1
calyx cupulatus,
connata ca. 2,5
mm
geminatorum
axillas, 3
— 4-
ad calycem versus sensim incrassati,
— 3-cellularibus valde
ca.
sparsis obsiti;
mm
diam., in parte inferiore
longus, 6
longus,
10-costatus, dentibus linearisubulatis parum inaequilongis 2,5 3
longis paulo infra
marginem diaphanum oriundis, extus praecipue in costis et in dentibus pilis minutis acutis sparsis obsitus, intus glandulis minutis
17 mm, profunde
crebris instructus; corolla alba, stellata, diam. ca. 15
in lobos lanceolatos acutos ca. 4
2 mm, extus in margine
7 1,5
et in apice cucullato pilis minutis paucicellularibus acutis crebris
longus, intus quoque
obsitos partita; corollae tubus ca. 1,2
1,5
ca.
5
mm
—
—
:
mm
—
—
—
mm
—
filamenta proportionaliter satis longa, ca. 1,5 2 mm
longa, glabra; antherae flavae, parvae, breviter ellipsoideae,
ca. 1,4
2 0,8 mm, basi manifeste cordatae, apice paulum emargiglaber;
—
:
natae, poris introrsis obliquis ad basim versus _+ ve elongatis; ovarium
subglobosum, diam. ca. 1,2 mm, glabrum; Stylus stamina paulum
longus, glaber; stigma styli apice
superans, rectus, ca. 4
4,5
—
mm
manifeste crassius, subglobosum; pedicelli fructiferi recti, graciles,
ca. 2
2,3 cm longi, ad apicem versus sensim incrassati; calyx in
longis
statu fructifero paulum auctus, dentibus usque ad 4
subulatis in parte inferiore +, ve marginatis subpatentibus instructus;
10 mm; semina numerosa,
bacca rubra, globosa, matura diam. ca. 9
oblique obtuse triangularia vel subreniformia, ca. 1,8
2 1,5 0,3 mm,
pallide ferruginea, marginibus paulo crassioribus, minute reticulata.
—
mm
—
Celebes: Lokon,
Mai bl. u.
(hb. Berol.),
iter
fr.
—
:
:
Celebicum Sarasinorum VI 44a
n.
386!
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
473
102. Lycianthes minutipila
Suffruticosa;
rami
Bitt.
inferiores
n.
sp.
subteretes,
ca.
4
—6
mm
diam.,
rami superiores subangulati, lineis decurrentibus vix prominulis,
diam. 1,5
2,5 mm, recti vel parum flexuosi, sicut ceterae partes
virides pilis minutis simplicibus paucicellularibus acutis
densiusculis obtecti; internodia ca. 4,5 6 cm longa; folia superiora false geminata, inaequalia; laminae late oblongi-lanceolatae,
majores ca. 7,5:3, 10,5:4,5 nsqne ad 12:5,5 cm, infra medium
latiores, ad basim versus in petiolum ca. 15
18 mm longum sensim
cuneatim abeuntes, ad apicem versus magis sensim longe angustatae,
acuminatae, acutae, laminae minores forma simili, tarnen basi brevius
angustatae, ca. 3,2 1,5, 4,5 2,9 usque ad 5,5 3 cm, apice quoque
acuminatae, acutae, omnes membranaceae, utrinque sördide virides,
supra praeter venas majores minute pilosas glabrae, subtus in tota
—
—
—
:
:
:
in venis venulisque, pilis minutis
praecipue tarnen
simplicibus acutis densis obtectae; vena media, venae later. prim.
in utroque latere 7
8 curvatim ascendentes et venae later. secund.
superficie,
—
reticulatim conjungentes subtus prominentes; inflorescentiae
sessiles in axillis foliorum minorum geminatorum, ca. 4
8-florae;
flores non vidi; pedicelli fructiferi recti, ca. 2,3
2,6 cm longi; calyx
fructifer cupulatus, baccae accumbens, diam. ca. 4
5 mm, 10-costatus,
illas
— mm
—
—
—
inaequilongos ca. 1 2
longos abiens, extus in
venis sicut pedicelli pilis minutis acutis densiusculis praeditus; bacca
globosa, diam. ca. 5
7 mm.
in dentes 10
—
Sumatra: Gajoe Loeas
in
Alas Landen, Exped. van Daalen
21! (hb. Bogor.), Febr. 1904 fru cht. (unter der Bezeichnung: Sol.
denticulatum Blume? var. glabrum Valeton).
Einheimischer (malayischer) Name: „Reremay".
n.
103. Lycianthes denticulata (Blume) Bitt. n. comb.
—
Solanum denticulatum Blume, Bijdr. Fl. Nederl. Ind. (1825 26)
697 (excl. varietates); Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 181 (pl.
Javan.) non p. 651 (pl. Ind. or.); Nees ab Esenb. in Transact. Linn.
Soc. XVII (1837), 41 (excl. plantam Ind. Orient.: Solanum subtruncatum Wall.); Miqu. Flora Nederl. Ind. II (1856), 644 (p. pte.: pl.
Javan., excl. plantas Indiae orientalis); neque Clarke neque Koorders.
Solanum nematosepalum Miquel in Fl. Nederl. Ind. II (1856),
643;
Koorders,
Exkurs.-fl.
Java
v.
III
(1912),
165
p.
—
pte.;
S.
Blume in hb. reg. Lugd.-Batav. (sec. Miq. et Koord.)
non Lam.
Herbacea, ca. 0,75 1 m alta; partes novellae virides pilis
simplicibus vel partim ramosis pluricellularibus acutis
ciliatum
—
primo crebris obsitae, mox
in statu adultiore ±_ ve glabresdiam.,
furcatim ramosus, subteres, ca. 3
4
infra lignescens, intus cavus; rami superiores +_ ve flexuosi, 1,5
2
diam., pilis simplicibus vel parcius ramosis pluricellularibus acutis
(cellulis in statu sicco collabentibus) saepe unilateraliter densioribus
obsiti, serius ±_ ve glabrescentes
internodia 3,5
7,5 cm longa; folia
superiora plerumque false geminata inaequalia; foliorum majorum
petioli ca. 1
5,5 cm longi, fol. min. petioli ca. 0,7
2,5
1,5, raro
centes;
— mm
caulis
;
— —
—
—
— mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
474
— 2 cm
ad laminam versus alati; laminae late lanceolatae vel
utrinque angustatae, basi oblique cuneatim in
petiolos abeuntes, ad apicem versus sensim longe acuminatae vel
solum cuneatae, acutae, majores ca. 7,5:3, 13,5:4 5,5 usque ad
20:6,5 cm, minores ca. 3,5:1,7, 6:2,7 usque ad 11:4,5 cm,
longi,
ovati-lanceolatae,
—
omnes
membranaceae,
margiue
pilis simplicibus acutis subciliato,
statu novello pilis parvis fere omnibus
pluricellularibus acutis crebriusculis obsitae, serius
supra obscure virides,
in
simplicibus
praeter venas majores sparsim pilqsas glabrescentes, subtus
pallidiores, pilis plerisque simplicibus in venis majoribus
sparsis mesophyllo glabro punctis minutis densis (arena crystalinflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum, 1
4-florae; pedicelli graciles, in statu florifero
ca. 15 mm longi, pilis simplicibus vel saepe semel ramosis pluricellularibus acutis curvatim accumbentibus subcrebris obsiti; calyx
lina!) obsito;
—
— mm
cupulati-campanulatus, ca. 5
longus, diam. ca. 10
6
parte inferiore connata truncata ca. 3
longus, 3,5
10-costatus,
arcte
infra
mm
mm,
in
diam.,
mm
dentibus 10 inaequilongis subulati-linearibus
marginem truncatum oriundis longioribus 3 4 mm,
—
mm
brevioribus 2—3
longis instructus, extus in tota superficie (in
dentibus quoqae) pilis simplicibus pluricellularibus acutis crebris
obsitus, intus in parte connata glandulis minutis breviter stipitatis
crebris praeditus; corolla alba, stellata, diam. ca. 16 mm, profunde
in lobos lanceolatos acutiusculos ca. 7 2
in marginibus
2,5
dense breviter papillosis ad apices versus pilis pluricellularibus acutis
—
:
mm
mm
longus, intus quoque
filamenta libera, ca. 0,6
longa, glabra; antherae
0,9
ellipsoideae, utrinque paulum emarginatae, ca. 4:1 mm, in statu
novello (an semper?) in lateribus longitudinaliter in tubum
crebris obsitos partita; corollae tubus ca. 2
—
glaber;
solum
coalitae,
poris
apicalibus
obliquis
mm
mm
2
longum, 1
stamina manifeste superans,
ca.
parvum,
styli apice
fructiferi
erecti,
paulum
apicem
prope
parvis
parum
ca.
mm
liberae,
serius
liberae,
ovarium ellipsoideum,
rectus,
Stylus
glabrum;
introrsis;
diam.,
6,5
— 7 mm
longus, glaber;
stigma
obtusum; pedicelli
ad apicem versus incrassati;
crassius, subglobosum,
usque ad 2,5 cm
longi,
mm
longus,
calyx fructifer auctus, in parte connata truncata ca. 3
6
7
diam., dentibus 4—5
longis superätus, extus pilis
persistentibus obsitus; bacca nigra, globosa, diam. 6
7 mm; semina
ca. 50, obtuse triangulariter vel rotundate reniformia, saepe unilateraliter
excavata, valde applanata, ca. 3 2 0,5 mm, manifeste reticulata,
pallide fuscescentia; granula sclerotica desunt.
Java: ohne besondere Fundortsangabe, Blume! (hb. Vindob.
—
mm
mm
:
—
:
Univers.); West-Java, Resid. Preanger, Tjibodas, Scheffer! (hb.
Bog.); Tjibodas auf dem Gede, 2000— 2400
ü.M., Koordersn. 32021 ß!
(hb. Bogor.), Nov. blüh. u. fr acht.; Gede, Warburg n. 3014! (hb. Berol.);
Malay.
oberhalb Tjibodas, 2000
ü. M., Urwald, Hub. Winkler,
m
m
1884! (hb. Vratisl.), Apr. blüh. u. fr.; Salak, Dr. Ploem! (hb.
2400 m
Bog.); Ost-Java: Resid. Pasuruan, auf dem Ardjuno, 2100
ü. M., Koorders n. 38232 ß! (hb. Bogor.), Nov. bl. u. fr.; Gunung
Pfl.
n.
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
475
Mahameroe (Smeroe), Pfad durch den Urwald, 200
n.
3742!
eine zierliche,
(hb. Bog.),
m
kleinerblättrige
ü.
Pfl.
M., Backer
(lam. 7,5:
2,5—10,5:3,5 cm).
Im Hb. Berol. liegen unter Zollineer n. 1982 x und mit den irrtümlichen
Sol. crassipetalum Wall., Bassovia Wallichii Dun. neben einBezeichnungen
ander zwei Triebe, die offenbar beide hierher gehören; der eine besitzt die
typische Blattform und Behaarung wie der Erstbeleg Blume's, der andere hat
nach oben stärker verbreiterte Spreiten (10,8 5,5 mm) und schwächere Behaarung,
allerdings doch noch merklich stärker als die folgende Varietät.
:
:
Var. liophylla Bitt.
n.
var,
Rami ceteraeqne
partes virides in statu novello tantum pilis
minutis crebris obsiti, mox calveseentes; laminae adultae solum
supra in margine pilis minutis sparsis instructae, ceterum
utrinque glabrae, majores
4
inflorescentiae
— 5-florae;
—
16:5,7 cm,
10,5:2,7, 13,5:3,7
et calyces adulti (extus)
ca.
pedicelli
glabri.
Tenasserim:
Berol.), Jan.
bl.
Molyet,
1570
m
ü.
M.,
Gallatly n. 189!
(hb.
u. fr.
Einheimische Namen:
„ranti
alas"
(javan.),
„leuntja"
(sund.), nach Koorders.
Ich habe mich nicht davon überzeugen können, daß diese von Blume
zuerst aus Java beschriebene Art auch in Vorderindien vorkommt; Blume gibt
ausdrücklich 10 Kelchzähne für seine Art an, nach C. B. Clarke und nach
Koorders sollen bei ihr meist nur 7—8 kleine vorkommen; ich habe in dem
von mir durchgesehenen Material keine hierher gehörige Pflanze ermitteln können,
die vorwiegend 7—8 Zähne besitzt. Bei der von Clarke erwähnten Tafel 1397
in Wight, Icon. pl. Ind. or. IV (1850) sind übrigens sogar an den Fruchtkelchen
meist zu viel (mehr als 10) Zähne abgebildet, was aber offenbar auf irrtümlicher
Darstellung beruht.
Koorders (a. a. O. 165) meint mit 8. nematosepalum Mey. (sie!) offenbar
unsere Pflanze, dagegen gehört die von ihm an erster Stelle darunter erwähnte
Nr. 31886 ß ebenso wie die von ihm daselbst als S. denticulatum Bl. bezeichnete
Pflanze zu L. levis subsp. inaequidens Bitt. (siehe S. 487).
104. Lycianthes paehypetala (Spreng.) Bitt. n. comb.
Solanum paehypetalum
C. Spreng, in Linn. Syst. Veget. Vol.
curae poster. (1827), Appendix, 72; Solanum crassipetalum
Wall. Catal. (1828) n. 2618 et in Roxburgh, Fl. Ind. ed. Carey et
Wall. II 256; Nees in Transact. Linn. Soc. XVII (1832
1837), 42;
Walp. Rep. Bot. Syst. III (1844—45), 64; C. B. Clarke in Hook,
f.
Bassovia f Wallichii Dun. in
Fl. Brit. Ind. IV (1883), 232;
DC. Prodr. XIII, I (1852), 409.
IV Pars
II
—
—
—
2 m alta; rami superiores teretes, diam.
ca. 0,6
primo sicut ceterae partes virides pilis simplieibus
pluricellularibus acutis curvatim aecumbentibus densiusculis
obsiti, tandem +_ ve glabrescentes, cortice levi pallide fusco obtecti;
internodia in partibus inferioribus elongatioribus ca. 5—7,5 cm, in
3 cm longa; folia superipartibus superioribus magis flexuosis ca. 1
ora plerumqae false geminata inaequalia; petioli foliorum majorum
ca. 0,5—2 cm, fol. min. ca. 0,2
0,8 cm longi, eodem indumento
quo rami vestiti; laminae inaequilateraliter late lanceolatae
vel ovati-lanceolatae, basi rotundate euneatim in petiolum +_ ve
Fruticosa,
ca.
2—4 mm,
—
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
476
alatum angustatae, ad apicem versus magis sensim angustatae, acuminatae,
saepe falcatim curvatae, acutae, majores ca. 4,5 2, 10 4 usque ad
11,5:5 cm, minores breviores obtusioresque, ca. 3:1,5 usque ad
5 2,5 cm, omnes membranaceae, supra saturate virides, pilis sim:
:
:
plicibus
acutis in tota superficie sparsis obsitae, subtus pallidiores,
in venis venulisque pilis simplicibus accumbentibus satis crebris, in
mesophyllo valde sparsis instructae; vena media, venae later. prim.
in utroque latere 6
7 curvatim ascendentes .et venae later. secund.
—
illas
reticulatim conjungentes subtus prominentes;
inflorescentiae
geminatorum, 3— 7-florae; pedicelli
ca. 6
longi, eodem indumento quo rami petiolique vestiti;
9
calyx cupulatus, ca. 2 2,5 mm longus, diam. <;a. 4 4,5 mm,
sessiles inter axillas foliorum
—
mm
—
dentibus 5 lineari-subulatis
marginem truncatum diaphanum
ca. 0,5
—
—
1,5
mm
longis paulo infra
oriundis, extus in tota superficie
simplicibus pluricellularibus acutis accumbentibus crebris obsitus,
intus in parte connata glandulis minutis densis praeditus; corolla
steliata, diam. 10
12 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos ca.
4 5 2
apice cucullatos extus in margine apicali et in apice
ipso papillis densis obsitos partita; corollae tubus ca. 0,8
longus,
intus quoque glaber; filamenta brevia, ca. 0,8
longa, glabra;
antherae anguste ellipsoideae, ca. 3 0,8 mm, basi manifeste cordatae,
apice emarginatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosum, diam. 1 mm, glabrum; Stylus stamina manifeste superans,
ca. 6
longus, rectus, glaber; stigma subglobosum, obtusum;
longi, recti; calyx fructifer auctus,
pedicelli fructiferi ca. 12
patelliformiter subcupulatus, diam. 5 mm, dentibus non auctis; bacca
globosa, ca. 7
diam.; semina numerosa, obtuse triangularia, valde
lenticulariter applanata, ca. 2 1^8 0,3 mm, pallide ferruginea, minute
pilis
—
:
—
mm
mm
mm
:
mm
mm
mm
:
:
reticulata.
Nepal: Wallich
Catal. n.
2618! (hb.
ßerol.,
Monac).
Dieses die Ausgangspflanze Wallich's darstellende Exsikkat besteht aus
einer kleinerblättrigen und etwas reichlicher behaarten Form, die verhältnis-
mäßig spärlicher vorzukommen scheint.
Die Synonymie dieser Art wie überhaupt
die der gesamten Verwandtschaft
der L. biUora ist recht verworren. Kurt Sprengel hat 1827 in der von ihm
besorgten neuen Ausgabe von Linne's Systema Vegetabilium ein Solanum
pachypetalum aus Nepal mit einer sehr dürftigen Beschreibung veröffentlicht
und erwähnt dazu am Schluß in Klammern den Namen S. crassipetalum Wallich
offenbar wollte Sprengel an Stelle der vox hybrida: „crassipetalum" die rein
griechische Bezeichnung „pachypetalum" setzen. Der Name „S. pachypetalum
Spreng." wird weder bei Nees noch bei Dunal noch bei C. B. Clarke, wohl
aber im Index Kewensis als gute Art erwähnt; in Walpers, Rep. Botan. System. III,
64 wird S. pachypetalum Spr. zu S. crassipetalum Wall. Cat. n. 2618 gezogen.
Der Wallich'sche Katalog wurde aber erst 1828 veröffentlicht.
In neuerer Zeit hat S. T. Dünn (A supplementary list of Chinese flowering
plants) in Journ. Linn. Soc. Botany XXXIX (1911), 495 S. pachypetalon (sie!)
T
all.
Spreng, als gute Art angeführt; er zieht dazu als Synonym S. macrodon
und stellt hierher das wahrscheinlich aus China stammende Exsikkat: Henry
n. 9218 in herb. Kew., von dem ich bislang noch keinen Beleg gesehen habe.
Wenn man überhaupt die einander so nahe stehenden und teilweise schwer
zu trennenden Arten der Gruppe der L. biflora von einander sondert, so scheint
es mir nicht angebracht, den ältesten Namen Sol. pachypetalum Spreng, für
das S. macrodon Wall, zu setzen, sondern nur für das S. crassipetalum Wall.,
W
—
—4
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
477
Es dürfte daher
für das er ja offensichtlich als Verbesserung gedacht war.
angemessen sein, bei der nunmehr notwendig werdenden Überführung der Art
in eine neue Gattung dem um ein Jahr älteren Sprenge l'schen Namen den
Vorzug vor dem bisher gebräuchlichen Wallich'schen zu geben.
intermedia Bitt. n. var.
Rami superiores flexuosi, subangulati, diam. ca. 1,5 2,5 mm,
lineis decurrentibus paulum prominentibus, glabri;
internodia ca.
2,5
6 cm longa; folia superiora false geminata, manifeste inaequalia;
12 mm longi, fol. minorum 2
foliorum majoram petioli ca. 10
5 mm
Var.
—
—
—
—
uno alterove simplici obsiti; laminae late
oblongi-ovatae, majores basi rotundate cuneatim vel magis cuneatim
in petiolnm abeuntes, ad apicem versus magis sensim angustatae,
+_ ve longe acuminatae, acutae, ca. 9,5 5, 11:6 usque ad 12,5 6
6,5 cm, laminae minores breviores obtusioresque, basi magis rotundatae vel oblique cordatae, apice brevius acuminatae apice ipso acuto
vel obtusiusculo, omnes membranaceae, supra saturate virides, in
longi, fere glabri vel pilo
:
mesophyllo
:
brevibus simplicibus paucicellularibus acutis obsitae,
paulo densioribus ciliatae, subtus pallidiores, plerumqueglabrae, punctis minutis crebris (arena crystallina!) obsitae; vena
media, venae later. prim. in utroque latere 7 curvatim ascendentes et venae
later. secund.
conjungentes subtus manifeste prominentes;
illas
inflorescentiae sessiles inter foliorum geminatorum axillas, 5 6florae; pedicelli ca. 12
longi, basi deflexi, glabri; calyx
14
cupulatus, pro parvitate corollae satis magnus, in parte connata
in
margine
pilis
pilis
—
—
mm
— mm
— mm
truncata ca. 3,5
longus, 6
diam., venis 5 longitudi4
7
nalibus distinctis instructus, (inter quas venae longi tudinales 2
intercalatae +_ ve indistinctae adsunt), dentibus 5 paulum inaequilongis subulati-linearibus 1 3
longis paulo infra marginem
truncatum oriuadis praeditus (hie inde dentes intercalati
subgibbosi vix prominentes 2
3 adsunt vel omnino deficiunt),
extus glaber, intus glandulis minutis satis crebris obsitus; corolla
in speeiminibus a me visis clausa vel solum partim aperta, ca.
6
longus, intus
7
diam.; ejus tubus ca. 1
longa, 5
quoque glaber; lobi breves, ca. 4 5:2 2,5mm, excavati, glabri;
filamenta brevissima; antherae breviter ellipsoideae, primo ca. 3,5:
serius magis elongatae ca. 4 1,2 mm, poris introrsis
1,5 mm,
diam., glabrum;
apicalibus; ovarium subglobosum, ca. 1
1,5
Stylus rectus, brevis, 2
longus, vel stamina manifeste superans,
3
ca. 7
longus, ad apicem versus attenuatus, glaber; stigma styli
apice non crassius, obtusum; gynaeceum nonnumquam abortivum?
pedicelli fruetiferi erecti, ca. 1,6
1,8 cm longi, robusti; calyx in
statu fruetifero ampliatus, patelliformiter cupulatus, ca. 7
diam.,
dentibus non auetis; bacca globosa, diam. ca. 10
11 mm; semina
—
— mm
—
— mm
mm
—
mm
:
—
mm
—
mm
mm
—
—
matura non
mm
vidi.
Sikkim:
ohne besondere Standortsangabe, G. King! (1878,
ü. M., T. Anderson,* herb. SikkiPastok, ca. 1600
mense (hb. Hort. Bot. Calcuttensis) n. 1030! (hb. Berol.); Sureil,
ca. 1600 m, Schlagintweit n. 19! (hb. Barb.-Boiss.), Juui bl.; Teesta
Tal, ca. 300 m, Schlagintweit n. 20! (hb. Barb.-Boiss.), Aug. bl. u.
herb. Berol.);
m
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
478
eine etwas schmälerblättrige (lam. maj. 15— 16 5,5 cm) Form
mit ziemlich kleinen (6 7 mm) Beeren; Sikkim, ohne besond. Fandort, Hook. f. sub nom. S. membranaceum Wall.! (hb. Berol., Haun.,
Vind.), 1260—2200 m, Btn.-stde. 8— 10-blütig, besonders dicke Beeren
(11
12 mm), Fr.-stle. bis 2,5 cm lg.; Ost-Himalaya, ohne bes. Fundort, Griffith, Hb. East Ind. Comp. n. 5904! (hb. Haun., Vind.), Btn.stde. 8-blütig, oft daneben kurze wiederum blühende Seitenzweige,
Beeren klein (5— 7 mm); Tumlong, 680 m, Craib, Fl. of Sikkim
fr.,
:
—
—
n.
2,2— 2,5 cm
396! (hb. Vind. Univ.), Fr.-stle.
Nord-Birma:
lg.;
Byinbon oberhalb Chindwin, Meebold n. 7867! (hb. Berol.), in der
etwas dichteren kurzen Behaarung (beiderseits) etwas an den Typus
Wallich n. 2618 gemahnend, aber im Aussehen mehr der var. intermedia ähnlich, Beeren nur 6—8 mm Durchm., Fr.-stle. nur 12 mm lg.
Var. grandis Bitt. n. var.
—
mm
ßami superiores ca. 2,5 3,5
diam., subteretes, lineis
decurrentibus parum prominentibus, glabri; internodia ca. 4
7,5 cm
longa; folia superiora false geminata valde inaequalia; fol. maj.
petioli ca. 2,5—3,5 cm longi, fol. minorum petioli ca. 8
13
—
— mm
laminae
late oblique oblongi-ellipticae, utrinque
sensim
cuneatim angustatae, ad apicem versus +_ ve longe acuminatae acutae,
majores ca. 11:5,5, 14,5:7 usque ad 17,5:8 cm, laminae minores
breviores ca. 4 2,5, 6,5 3,5 usque ad 9,5 6 cm, omnes membranaceae, supra saturate virides, subnitidae, in mesophyllo pilis brevibus
simplicibus paucicellularibus acutis valde sparsis obsitae, in margine
pilis parvis paulo densioribus ciliatae, subtus pallidiores, glabrae,
nitidiusculae, punctis minutis crebris (arena crystallina!) obsitae;
vena media, venae later. prim. in utroque latere ca. 7 et venae later.
secund. eodem mcdo quo in var. intermedia subtus prominentes;
inflorescentiae 4 8-florae; flores non vidi; pedicelli fructiferi
19
longi, ad apicem versus incrassati, erecti vel parum
ca. 17
longi, glabri;
—
:
:
:
—
mm
diam. ca. 7 mm,
5 manifeste a margine remotis reflexis ca. 1
2
longis;
bacca globosa, diam. ca. 9—11 mm, aurantiaca; semina numerosa,
2 0,3 mm, lutei-ferruginea, minute
obtuse triangularia, 2
2,2 1,8
deflexi, glabri; calyx fructifer patelliformiter cupulatus,
dentibus
—
:
—
—
mm
:
reticulata.
Sikkim: ohne besondere Fundortsangabe, von einem
Sammler! (ex
einheim.
hb. hört. bot. Calcutt., hb. Vindob. Univers.).
105. Lycianthes subtruncata (Wall.) Bitt. n. comb.
Solanum subtruncatumW&W.
Catal. (1828), Nr. 2620; Dun. in DC.
(1852), 180; Clarke in Hook, f., Fl. Brit. Ind. IV (1838),
231; S. Neesianum Wall. Catal. suppl. n. 248; Nees in Transact.
Linn. Soc. XVII (1832—37), 42; G. Don, Syst. IV, 420; Walp.
Repert, III (1844-45), 62; Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 174.
Prodr. XIII,
I
— mm
diam., in statu
Fruticosa; rami superiores teretes, ca. 2
3
novello pilis minutis acutis crebris subaccumbentibus obsiti serius fere
glabri,
subvirgati,
internodia
ca.
flexuosi,
2—5 cm
ramis
longa;
furcatim dichotomis;
superiora false geminata vel
erectis vel
folia
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
479
ternata,
valde
inaequilonga;
—
petioli
ca.
1—1,6 cm
in
longi,
foliis
minoribus solum 0,2 0,5 cm longi; laminae oblique lanceolatae,
utrinque angustatae, basi obliqua cuneatim in petiolum abeuntes,
ad apicem versus acuminatae acutae, majores ca. 6 1,9, 10 2 usque
5 cm, minores ca. 1
ad 12:3,4
0,5, 2: 0,7 usque ad 5,5:2,3 cm,
omnes membranaceae, supra pilis minutis acutis sparsis scabriusculae, in vena media et ad marginem versus parum longioribus
obsitae, subtus praecipue in vena media et in venis lateralibus
:
:
—
:
primariis pilis brevibus acutis sparsis obsitae, mesophyllum glabrum
punctis minutis satis densis (arena crystallina!) notatum; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum, ca. 2 7-florae;
longi, pilis brevibus acutis accumbentibus
12
pedicelli ca. 10
longus, 3
diam.,
satis crebris obsiti; calyx cupulatus, ca. 2
—
—
mm
mm
mm
margine truncato integro, venis 5 manifestioribus arcte
infra marginem in denticulos minutos subulatos parum
prominentes abeuntibus, venis 5 intercalatis non manifeste
prominentibus paulo magis a margine desinentibus non in dentes
gibbiformes exeuntibus, extus
sicut pedicelli pilis acutis brevibus
intus glandulis minutis densis obtectus;
longa, diam. in statu
corolla alba?, campanulati-stellata, ca. 8
explanato ca. 12 mm, in lobos late lanceolatos ca. 4
4,5 1,5
apice cucullatos obtusiusculos in marginibus implicatos extus infra
accumbentibus
praeditus,
mm
—
mm
:
glabros solum ad apicem versus pilis brevibus acutis densiusculis obsitos
partita; lobi in parte media punctis crebris (arena crystallina!) obsiti;
longus, intus quoque glaber; filamenta
corollae tubus ca. 1,5
longa, glabra; antherae ellipsoideae, ca. 2 0,8 mm,
ca. 1,2
utrinque emarginatae, basi manifeste cordatae, poris introrsis obliquis
tandem _+ ve in rimam brevem acutam desinentibus; ovarium subglobosum, diam. ca. 1 mm, glabrum; Stylus gracilis, rectus, stamina
longus, glaber; stigma styli apice manilonge superans, ca. 7
mm
mm
:
mm
crassius,
feste
subglobosum;
pedicelli
fructiferi
erecti,
ca.
14
mm
calyx fructifer paulum auctus, patelliformiter cupulatus, diam.
ca. 5 mm, dentibus 5 fere punctulatim prominentibus; bacca globosa,
parva, diam. ca. 5 mm; semina numerosa, parva, triangulariter reniformia, lenticulariter applanata, ca. 1:1: 0,2 mm, pallide lutescentia,
longi;
minute
reticulata.
Ostindien: Assam: ohne besondere Fundortsangabe, Jenkins!
Simons! (hb. Bogor.); Sylhet, Wallich Katal. n. 2620!
ohne besondere Fundortsangabe 1300 1900 m
ü. M., Hook. f. et Thomson! (hb. Haun., Vindob.), sub nom. erron.
„Solanum membranaceum Wall."; daselbst, zwischen Tserapundzi und
Mairong etwa 680 1400 m ü. M., Schlagin tweit Katal. n. 446! (sub
nom. Capsicum), 490! (hb. Berol., Brem.), Okt. blüh, und frucht.
(hb. Bogor.);
—
(hb. Berol.); Khasia,
—
Java: ohne besondere Fundortsangabe, Nagler
n.
188!
(hb.
Berol.).
Var.
remotidens
Bitt.
Frutex,
1
ca.
m
n. var.
alta;
rami
magis
flexuosi
et
furcatim
divaricantes, in statu novello sicut ceterae partes virides minutissime
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
480
— 9 cm
longa; lamiaae flaccidiores majoresqne
Yannanensi majores 9 2,5 usque ad 16 5 em,
minores ca. 4,5 2, 5,5 2,3—7,5 3,5 cm, utrinqae, praeeipae in venis,
minutissime pilosae; inflorescentiae 4 7-florae; calycis dentes 5
pilosi;
iüternodia 1,5
quam
in typo, in planta
manifestiores
quam
:
:
:
:
in typo, ca. 0,5
—
— 0,7 mm
:
longi,
dentes 5 inter-
modum
gibberum minutoram prominuli, omnes parum infra
marginem integrum oriundi; corolla alba.
calati in
Assam:
Nagaberge, Narum, 1600
m ü. M.,
Calcutta!
(hb. Bog.), Kelchzipfel bis 2
Yünnan, Henry
n.
12352 A!
A. Meebold n. 7342
Sammler des
(hb. Berol., Vratisl); Khasiaberge, einheim.
mm
!
Bot. Gart.
lg.
(hb. Berol.), (als
Grundform
dieser
Varietät anzusehen!).
Var.
hypolasia Bitt.
Rami (praecipue
n. var.
in statu novello), petioli, laminae supra pilis
simplicibus acutis breviusculis crebris obsiti, laminae subtus pilis
simplicibus longioribus densis (in statu sicco sordide luteseentibus)
villosae; cetera sicut in typo.
Assam: ohne Fundort, Masters! (ex hb. hört. Calcutt., hb. Bogor.).
106. Lycianthes bigeminata (Nees) Bitt. n. comb.
Solanum bigeminatum Nees in Transact. Linn. Soc. XVII (1837),
42; Dun. in DO. Prodr. XIII, I (1852), 175; Clarke in Hook f. Fl.
Brit. Ind. IV (1883), 231; S. Neesianum Dalz. et Gibs. Bomb. Flora
175; Wight Herb, nee Wall, nee Nees; S. cupulatum Miq. in Plantae
Hohenacker. n. 803! 1415!; S. angulosum Heyne et S. -ßexuosum
Heyne in herb. Madras.
100 cm alta; caulis ca. 5 6 mm diam.,
Suffruticosa, ea. 35
—
—
— mm
rami
superiores ca. 1,5
diam., subangulati, lineis
4
decurrentibus manifestis praediti, pilis simplicibus breviusculis acutis
curvatim aecumbentibus sparsis vel partim crebrioribus obsiti, furcatim
ramosi; internodia ca. 3
10 cm longa; folia inferiora solitaria,
superiora false geminata inaequalia forma simili; petioli in foliis
2 cm,
inferioribus 3
3,5 cm, in foliis superioribus majoribus ca. 1
in foliis minoribus ca. 0,5
0,8 cm longi, pilis eodem modo quo
rami obsiti; laminae late lanceolatae vel oblongi-lanceolatae, utrinque
sensim euneatim aogustatae, basi longe in petiolos superne alatos
sensim abeuntes, ad apicem versus +_ ve longe acuminatae, acutae,
teres,
—
—
—
—
laminae majores ca. 6,5:2,5, 9—10,5:3,5, 10:5, 14:5,7, 17,5:5,5
usque ad 18,5 7 cm, laminae minores ca. 3 1,2, 4,5 1,6, 6 7,5 3
usque ad 10 4 cm, omnes membranaceae, supra saturate virides,
:
:
:
:
—
—
:
4-cellularibus
modicis crassiusculis acutis sparsis 3
+_ ve collabescentibus) subsetulosis obsitae,
subtus pallidiores, in venis venulisque praecipue ad marginem versus
et in margine ipso pilis parvis simplicibus acutis curvatim aecumbentibus sparsis praeditae; vena media, venae later. prim. in utroque
latere ca. 7 curvatim ascendentes et partim quoque venae later.
seeund. illas conjungentes praecipue exteriores subtus manifeste
prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum gemi-
pilis simplicibus
(cellulis
in statu sicco
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
481
natorum,
7
—
2
5-florae; pedicelli breves, in statu florifero
longi, pilis simplicibus curvatim accumbentibus crebris
ca.
— 8 mm
calyx cupulatus,
dentibus 5
obsiti;
ca.
mm
2
longus,
3
mm
diam.,
minutis lineari-subulatis
5-venius,
marginem integrum truncatum oriundis
indistincte
arcte
vel dentibus fere vel
deficientibus, extus pilis simplicibus curvatim
accumbentibus crebris
obsitus, intus glandulis minutis breviter stipitatis instructus;
stellata,
ca.
5,5
:
bentibus
11
diam.
1,5
— 1,8
— 12
mm
mm,
in
lobos
extus in parte apicali
densis
satis
profunde
obsitos
partita;
infra
omnino
corolla
acutos
brevibus accum-
lanceolatos
pilis
corollae
tubus
ca.
1
mm
quoque glaber; filamenta ca. 1 mm longa, glabra;
antherae parvae, ellipsoideae, ca. 2,6:0,6 mm, utrinque emarginatae, poris apicalibus introrsis; ovarium ovoideum, ca. 1,2 mm
longum, 0,8 mm diam., glabrum; Stylus stamina manifeste superans,
longus,
ca. 4,5
intus
mm longus,
parum incurvatus, glaber; stigma styli apice parum
subglobosum; pedicelli fructiferi erecti, ca. 12
14
ad apicem versus incrassati; calyx fructifer ampliatus, fere
—
crassius,
longi,
mm
patelliformis, diam. ca. 5 mm, dentibus vix manifestis; bacca
globosa, diam. 7
9 mm, tandem aurantiaca; semina numerosa, oblique
—
reniformia vel obtuse triangularia, ca. 3
:
2
:
0,6
mm,
manifeste reticu-
lata, pallide flavescentia.
Diese Art enthält, wie verschiedene verwandte Arten, Formen mit und
solche ohne deutliche Zähne am Kelch. Das ohne Beschreibung auf gedruckten
Herbarzetteln veröffentlichte Sol. cupulatum Miq. stellt in Hohenacker n. 803
die Form ohne, in n. 1415 die Form mit deutlichen Kelchzähnen dar.
Auch
nach der Blattgröße und dem Vorkommen oder Fehlen von Blattlappen lassen
sich Unterschiede feststellen.
Subsp.
nodo calyx
Bitt. n.
subsp. (forma typica Neesii).
Calyx mere capulatus dentibus omnino deficientibus vel dentibus
vix manifestis.
Süd-Indien: Coorg: auf trockenen Feldern
bei Mercara, R. F.
sub nom.: Solanum
cupulatum Miqu.; Mysore: Aglatti, ca. 1100 m ü. M., Meebold n.
8660! (hb. Vratisl.); Nilgiri-Berge: Devala, ca. 950 m ü. M., J. S.
Gamble n. 15636! (hb. Hamburg.); Cochin: Kavalay, ca. 650
ü. M., Meebold n. 12142! (hb. Berol.), 12409! (hb. Vratisl.).
Ram Ghaut, Ritchie n. 1301 p. pte! (hb. Barb.-Boiss.), daneben
Zweige mit deutlicheren Kelchzähnen: Übergang zu subsp. Kaitisis
Hohenacker
PI. Ind. or. n.
803!
(hb. Vratisl.)
m
var.
calycodonta.
Subsp. Kaitisis (Dan.)
Solanum
S. denticulatum
C. B.
Bitt.
Dun.
Kaitisis
n.
in
comb.
DC.
Clarke in Hook,
Prodr. XIII,
f.,
Fl.
Brit.
I
(1852), 157;
IV (1883),
Ind.
231, non Blume.
Suffruticosa; rami superiores dichotomi, recti vel j+ ve flexuosi,
ca. 2
5
diam., subteretes, lineis decurrentibus parum manifestis,
in statu novello pilis parvis simplicibus curvatim accumbentibus
pluricellularibus acutis densiusculis obsiti, serius _+ ve calvescentes tandem cortice olivacei-lutescente lenticellis parvis vel longioribus
saepe crebris manifeste prominentibus interrupto obtecti; internodia
— mm
Oktober 1919.
.
XXIV, 31
3
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
482
2
— 5 cm
longa; folia superiora false geminata inaequalia; fol. maj.
3 cm, fol. min. petioli 0,4
1 cm longi, eodem indumento
qno rami induti vel glabriores; lamiüae ovati-lanceolatae vel late
lanceolatae, basi magis rotnndate vel sensim in petiolnm angustatae,
acuminatae, acutae, membranaceae, supra saturate virides, in vena
media, in venis lateral, prim. et in margine pilis simplicibus acntis
sparsioribus obsitae, in mesophyllo fere glabrae, sabtus pallidiores,
pilis simplicibus acutis praecipne in venis vennlisque, partim quoque
in mesophyllo praeditae, laminae majores ca. 4,2 2,3, 4,5 2,5 usque
ad 8 9 3,4—3,8 cm, lam. min. ca. 2,5 3 1,5 usque ad 4,3 2,5 cm;
4inflorescentiae sessiles in axillis fol. minorum, 2 3-, rarius
petioli 1,5
—
—
:
:
—
—
:
:
:
—
—
pedicelli breves, ca. 1 cm longi, in statu fructifero ca.
1,8 cm longi, erecti vel +. ve deflexi; flores parvi; calyx
florae;
1,5
—
mm
— mm
cupulatus, trnncatus, ca. 2
longus, 4
diam., dentibus
5
subulatis 5 manifestis ca. 0,6 1
longis et dentibus 2
parum distinctis minutis intercalatis instructus, extus sicut
pedicelli pilis parvis simplicibus crebris praeditns; corolla stellata,
diam. ca. 10
lanceolatos paulum
13 mm, profunde in lobos 6 2
cucullatos in margine et apice pilis brevibus fere papillosis densis obtectos
longus; filamenta ca. 0,8
partita; corollae tubus ca. 1,8
1
longa; antherae breviter ellipsoideae, utrinque manifeste emarginatae,
ca. 2,5: 1,2 mm, glabrae, poris apicalibus parvis; ovarium subglobosiconieum, diam. ca. 1 mm; Stylus stamina paulum superans, ca.
longus, infra apicem paulum incurvatus; Stigma styli apice
4,5
manifeste crassius, subglobosum, obtusum; bacca globosa, diam. ca.
11 mm; semina oblique reniformiter triangularia, unilateraliter
producta, ca. 3
4 2 2,5 0,5 mm, in statu sicco pallide lutet-fuscescentia, manifeste reticnlata, paulum marginata.
—
—
mm
—
mm
:
— mm
mm
4
mm
—
1.
:
—
:
Var. parvifrons Bitt. n. var.
Lamioae parvae, ut videtur semper integrae.
Ostindien: ohne bes. Fundortsang., Hb. Wight n. 2021! (hb.
Berol., Haun., Monac, Paris., Vind.); Wight n. 2025! (hb. Berol.,
Paris. 1 )); hb. Wight propr. n. 1569! (hb. Berol.); Nilgiri, Thomson
in hb. Ind. or. Hook. f. et Th.! (hb. Berol.); südl. Vorderindien,
Prov. Madras: Nilgiri- Berge, Ootacamund, 2200 m ü. M., D. Brandis
n. 350! (hb. Hamb.); Chichorti,
Hamb.), Blüte lila.
Diese Form mit ganzrandigen
ca.
1100
m
ü.
M.,
Brandis!
(hb.
Spreiten ist offenbar bisher durchgängig
irrtümlich mit der javanischen L. denticulata (Blume) Bitt. vereinigt worden
(siehe z. B. Alph. DG. in Prodr. XIII, I, 681 und Clarke in Hook, f., Fl. Brit.
Ind. IV, 231).
calycodonta Bitt. n. var.
Solanum cupulatum Miq. in Hohenacker,
nom. nud., non ibidem n. 803.
2.
Var.
PI.
Ind. or. n.
1415
J
) Im hb. Paris, sind die Spreiten eines Zweiges von Wight n. 2025 mit
einzelnen Zahnlappen versehen, die anderen Zweige wie die desselben Exsikkats
im hb. Berol. haben nur ganzrandige Spreiten in'der Größe der Spreiten stimmen
die Belege sämtlich mehr mit der var. parvifrons überein.
;
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
483
Fruticosa,
1—1,5
m
alta;
laminae majores
9:4 cm,
usque ad 13:5 cm, lam. min. 5,5:2,5
—
—
—
1,5 mm longi.
(nonnumquam
7) ca. 1
Südl. Vorderindien: Nilgiri- Berge,
ca.
11,5:3,5—4,8
dentes calycini 5
bei Sispara,
Hohenacker
1415! (hb. Berol., Ups.); Nilgiri, G. Thomson hb. Ind. or.!;
Kulhntty Bababood, ca. 1900 m, Meebold n. 8878! 9456!, Pykarah,
ca. 2200 m, Meebold n. 11696!; Cochin, Kavalay, ca. 620 m, Meebold
Pulney Hills, Kodaikanal, ca. 2200 m, Okt. bl. u. fr.,
n. 12346!;
A. Sauliere n. 88!, stärker behaarte Form (alle 6 hb. Berol., teils
ohne
als S. denticulatum BL, teils als S. laeve Dun. bestimmt);
Fundort, Wight n. 2012 p. pte! (hb. Haun.), besonders großblättrig:
lam. maj. 17:5,8—20:7 cm, lam. min. 7,5:3,7—9,5:4,5 cm, also
wie bei der typischen L. bigeminata, hier sind aber 5 Kelchzipfel
Länge vorhanden.
von 3
n.
mm
Forma Gouakai (Dun.)
n.
-Bitt.
Solanum Gouakai Dun.
comb.
DC. Prodr. XIII, I (1852), 157; S.
denticulatum C. B. Clarke var. Gouakai C. ß. Clarke in Hook, f., Fl.
Br. Ind. IV (1883), 232.
Laminae partim integrae, partim tarnen lobis dentiformibus
1—6 supra medium instructae; plerumque lam. maj. 8,5:4, 12:6
17 7 cm; cetera sicut in varietatibus praecedentibus.
13,5: 6,5, raro
—
in
:
Südliches Vorder-Indien: Koathagerry, Hb. Wight
p. pte. (hb.
n. 2012!
Haun., Vind.); Prov. Madras, Nilgiri-Berge, Perrottet n. 903!
2000 m ü. M.. J. S. Gamble, Fl. of Madras
18034! (hb. Hamb.), Samen ziemlich groß, schief dreieckig: 3,8:
2:0,5 mm; Madura, Sauliere n. 622! (ex hb. Kew., hb. Berol.).
Sauliere's Exemplare sind üppiger und breiter blättrig, sie besitzen
(hb. Vindob.); daselbst ca.
n.
etwas längere Haare, die besonders bei der Pulney-Pflanze (siehe var. cälycodonta)
Spreitenrande etwas auf Sockeln erhöht stehen an der Madura-Pflanze zeigt
ein Blatt neben anderen ganzrandigen und wenigzähnigen 6 Zahnlappen.
Es sei hier noch besonders betont, daß die Bildung von Blattlappen
keineswegs auf die forma Gouakai 1 ) von L. bigeminata subsp. Kaitisis innerhalb
der Asiomelanesiae beschränkt ist (siehe L. biflora var. sparsiloba S. 464).
Wahrscheinlich sind übrigens sämtliche Varietäten der L. bigeminata zur Bildung
am
;
einzelner Zähne an den Spreiten befähigt.
Über die auf Ceylon vorkommenden Formen von L. bigeminata (bei Clarke
in Fl. Brit. Ind. IV, 231 u. 232 teils unter Sol. bigeminatum var. zeylanica Clarke,
teils unter Sol. denticulatum Bl. und dessen var. Gouakai Cl.) werde ich demnächst an anderer Stelle berichten.
107. Lycianthes boninensis Bitt.
n.
sp.
Herbacea; rami
1,5— 3
mm
diam.,
divaricatim
solum
in
nodis
flexuosi,
superiores subteretes, ca.
ramosi, fere glaberrimi,
J
) Im einleitenden, allgemeinen Teile dieser Arbeit habe ich (S. 302) die
Gouakai zu der vielgestaltigen L. biflora gestellt; weitere Prüfung hat mich
belehrt, daß Dunal's S. Gouakai offenbar zu dem von Dunal fern von den
übrigen Asiomelanesiae untergebrachten und von den Späteren (auch von Clarke)
allgemein nicht beachteten S. Kaitisis gehört. Wenn mir auch der Grundbeleg:
Perrottet n. 230 aus dem hb. Mus. Paris, noch nicht zugänglich gewesen ist,
so glaube ich doch aus der Dunal'schen Darstellung eine genügende Übereinstimmung mit den von mir zu subsp. Kaitisis var. parvifrons und var.
cälycodonta gezogenen Pflanzen entnehmen zu können.
var.
31*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
484
prope foliorum insertiones pilis nonnullis simplicibus praediti;
partes novellae pilis parvis simplicibus pluricellnlaribus acutis sparsis
obsitae; folia superiora false geminata inaequalia; petioli ca. 1
2 cm
—
ad laminas versus alati, glabri; laminae ovati-ellipticae
vel late lanceolatae, basi +_ ve rotundate vel oblique cuneatim
in petiolos abeuntes, ad apicem versus sensim angustatae, subacutae
vel apice ipso obtusiusculae, majores ca. 9:3,5
11:5 cm, minores
obtusiores ca. 3,7:2,5
6,3:3,6 cm, omnes membranaceae, in statu
adulto utrinque glabrae, supra virides, subtus manifeste pallidiores, in statu sicco +_ ve fuscescentes vena media et venae later.
prim. in utroque latere 8
9 curvatim ascendentes subtus manifeste
prominentes; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum, ca. 3-florae; pedicelli in statu florifero 12
17 mm, in
22 mm longi, erecti, ad apicem versus incrassati;
statu fructifero
calyx cupulatus, ca. 4 mm longus, 5
diam., margioe truncato
6
diaphano subintegro, indistincte 10-costatus, dentibususque ad
10 subulati-linearibus brevibus inaequilongis 0,5
longis
1,2
vel partim vix gibbose prominulis patentibus vel parum reflexis
paulum infra marginem truncatum oriundis instrnctus, extus fere
glaberrimus pilis valde sparsis parvis acatis praeditus, intus glandulis
minutis crebris obsitus; corolla stellata, diam. ca. 20 mm, profunde
in lobos lanceolatos acutos ca. 9
10 2
extus in marginibus
et ad apices versus pilis densis brevibus fere papillosis obtectos
partita; corollae tubus ca. 2
longus, intus quoque glaber;
longi,
—
—
;
—
—
—
— mm
—
—
filamenta
:
mm
mm
mm
mm
longa, glabra; antherae ellipsomanifeste cordatae, apice non emarginatae, ca. 3,5
4:
0,9 mm, poris apicalibus introrsis obliquis; ovarium subglobosiconicum, ca. 1,5
diam., glabrum; Stylus breviusculus, stamiua
fere aequaus, ca. 4,2
longus, rectus, glaber; Stigma styli apice
manifeste crassius, subglobosum, obtasum; calyx in statu fructifero
auctus, diam. ca. 8 mm, patelliformiter cupulatus, dentibus ±_ ve
reflexis brevibus 0,5 2
longis; bacca rubra, globosa, diam.
8
semina triangulariter reniformia, lenticulariter applanata, ca.
2: 1,5:0,4 mm, pallide flavescentia, minute reticulata.
Bonininseln, im Walde, Warburg ohne Nr.! (hb. BeroL, sub
nom. Solanum denticulatum Blume).
fere
aequalia, ca 2
t
basi
ideae,
—
mm
mm
—
mm
mm
;
108. Lycianthes levis (Dun.) Bitt. n. comb.
Solanum
Dun. Sol. Syn. (1816), 22; Poiret Encycl
Blumei Nees in Blume, Bijdr. Fl. Nederl.
•Ind. (1825—26), 696; Nees in Transact Linn. Soc. XVII (1837), 45
(hie verisimiliter confusum cum S. parasitico Bl.); Walp. Rep. III
(1844—45), 62; Dan. in DC. Prodr. XIII, 1 (1852), 180; Miquel,
Fl. Nederl. Ind. II (1856), 642 (excl. var. parvifolia Miqael); Koorders
Exkursionsfl. Java III (1912), 164 (ob wirklich unsere Art in der
Beschreibung gemeint?); S. violaceum Blnme Cat. Buitenz. (1823),
55 non R. Br.
S. rubrum Noronha in Verh. Bat. Gen., V (1790),
Ed. I, Art IV, 26; S. Zollingeri Dun. var. ß multiflorum Dun. in DC.
Prodr. XIII, I (1852), 176; Bassovia? laevis Dun. in DC. Prodr. XIII,
leve
(laeve)
suppl. III (1813), T51; S.
;
I (1852), 408.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
485
Herbacea
rarai superiores
vel suffruticosa, recta,
+. ve Aexuosi, teretiusculi,
ca. 1
primo
— 1,5 — 2
lineis
m
alta;
decurrentibus
satis prominentibus subangulati, ca. 1,5— 4,5 mm diam., glabri; partes
novellae (folia, ramuli, flores) minute sparsim puberulae, mox
glabrescentes; internodia ca. 3,5—5 8,5 cm longa; folia false
geminata inaequalia; foliorum majorum petioli ca. 1 4,5 cm longi,
5 mm longi, glabri; foliorum majorum
foliorum minorum ca. 3
laminae oblique late lanceolatae, satis magnae, 10,5:4,5, 12:5,
14,5:6, 17,5:9, 17,5:7 usque ad 20— 21 7 cm, basi oblique cane-
—
—
—
:
atim angustatae, apice acuminatae acutae; foliorum miuorum laminae
manifeste breviores ca. 4 2,2, 6 2,5
3,5 usque ad 10,5 5 cm,
basi saepe magis rotundate angustatae, apice acutae, rarius paulum
breviter acuminatae; laminae omnes integrae, utrinque virides, supra
:
:
—
:
obscuriores quam subtus, utrinque glaberrimae, membranaceae,
punctis minutis satis densis (arena crystallina!) obsitae; vena media
et venae laterales primariae in utroque latere 6—7 curvatim ascendentes ad marginem versus arcuatim conjunctae subtus manifeste prominentes, venae secundariae et tertiariae illas reticulatim conjungentes
subtus satis bene conspicuae; inflorescentiae axillares, sessiles,
plerumque pluri- (ca. 5 20-) florae, rarius e floribus paucis
(2—4) compositae; pedicelli alabastrorum florumque saepe deflexi,
graciles, ca. 10
14
longi, glabri; calyx breviter campanulatus,
longus, 2,5
diam., apice subintegro
truncatus, ca. 2
3
vel in dentes 5 brevissimos 0,3 0,5
longos subulatos exiens;
corolla pallide violacea, stellata, diam. ca. 12
15 mm, profunde in
—
—
mm
mm
lobos lanceolatos ca. 4
—7
— mm
—
mm
— 2,5 mm,
—
margine breviter papillosos
ceterum glabros apice cucullatos obtusiusculos partita; stamina 5
aequalia, ca. 1,5 mm supra corollae basim inserta; filamenta gracilia,
ca. 1,5 mm longa, glabra; antherae ovati-ellipsoideae, ca. 2,5:1 mm,
basi subcordatae, poris introrsis subapicalibus obliquis; ovarium
conicum, ca. 2 mm longum, 1 mm latum, glabrum; Stylus gracilis,
rectus, stamina superans, ca. 5 mm longus, glaber; stigma styli apice
paulum crassius, clavatum pedicelli fructiferi erecti, ca. 2,5 2,8 cm
longi, ad apicem versus paulum incrassati; calyx fructifer auctus,
ca. 6 mm diam., margine omnino integro vel subintegro dentibus 5 plerumque ca. 0,5 1 mm longis subulatis praeditus; bacca
immatura viridis, matura aurantiaca, globosa, diam. ca. 7 mm semina
1,5
:
—
;
—
;
numerosa,
plus
2
mm,
2,5
:
:
0,5
quam
80, oblique triangularia, valde applanata,
pallide fuscescentia, manifeste reticulata.
Java: ohne besondere Fundortsangabe, leg. Blume! (ex hb.
Lugd.-Batav., hb. Vindob. Univers.: dies Exsikkat gehört wohl zu
den Nees'schen Urbelegen von S. Blumei Nees); daselbst, Zollinger
n. 1262! (hb. Berol.); Zollinger n. 2597! (hb. Berol. sub nom. Solanum
Zollingeri ß multiflorum Dun.); Nagler n. 189! (hb. Berol., eine besonders reich blutige [inflor. 12— 15-florae] Form); Dr. Ploem n.
291! (hb. Berol.); Pangerango, Dr. Ploem n. 347! (hb. Berol.);
Rawatjanghowang, Djonggol, Scheffer! (hb. Bogor.); Berg Sesappon
(Seusapon) Schefter! (hb.Bogor); Lowangan, Mousset n. 472!
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
486
West-Java:
Wäldern,
Salak,
Dr. Ploem n. VII!
(hb. Bog.);
Salak, in
1262! (hb. Vind.), Nov. blüh. u. frucht.;
Buitenzorg, Warburg n. 11091! {hb. Berol.); Lawi Seugon (Kawi
Seuzon?), im Walde, Warburg n. 4182! (hb. Berol.); Preanger:
Zollinger
I,
n.
daselbst, Keminga!
(hb. Bogor. A), daselbst,
Th. Valeton! daselbst, Koorders n. 32121 ß!,
37110 ß!; Pangentjongan, Backer n. 23! Pangentjongan, Region II,
Koorders n. 26586 ß!, Jan. blüh. u. fr., Preanger, Gambong im Walde,
Fuß des Tiloe, Warburg n. 3000! (hb. Berol.); Tjigenteng, Region II,
1400—1600
Distr.
ü. M., Koorders n. 26376 ß!, Jan. blüh.;
Djampangwetan, bei Takoka, Region II, 1000 m ü. M., Koorders n.
15256 ß!, Febr. blüh.; Mittel-Java: Res. Semarang: Gr. Telemojo,
Region II, 1400
ü. M., Koorders n. 36287 ß!, Mai blüh. u. frucht.;
daselbst, Urwald, Koorders n. 27862 ß!, Juni frucht.; Koorders n.
Tjibodas,
Scheffer!
Boerlage!,
daselbst
m
m
36288
PI,
Mai blüh.
u.
fr.
—
Koorders n. 36287 ß hat kürzere Fruchtstiele ( 19 mm) und kleinere
Früchte (Durchm. 4—6 mm) als sonst bei dieser Art vorkommen, auch die Blätter
sind kleiner.
Ost-Java: Res. Madioen: Afd. Ponorogo, Ngebel, bei Pasang
grahun Region II, 1300—1400 mm, Koorders n. 23287 ß!, Ngebel,
Berg Wilis, Region II, Koorders n. 29351 ß!, Aug. blüh., Tengger,
Vissa Gendro 1100 m ü. M., Mousset n. 368! (hb. Bogor.); Widodaren
beim Berge Semeroe, 1000 m ü. M., Backer n. 3630! Gunung Malaog,
ohne Sammlernamen Res. Besuki: Pantjur-Idjen, Region II, 1000 m
ü. M., Koorders n. 32356 ß!; Idjen- Plateau, Pantjoer, Region IT, 1100 m
ü. M., Koorders n. 15472 ß!, Nonkgo-Djadjar, 1200 m ü. M., Hub.
Winkler, Malayische Pfl., Reise 1908 n. 2090! (hb. Vratisl.).
!
Trotzdem daß ich den Urbeleg zu Solanum leve Dun.: Leschenault in
Mus. Paris, nicht gesehen habe, besteht für mich kein Zweifel, daß die bisher
als Solanum Blumei bezeichnete, in Java weit verbreitete Pflanze damit völlig
übereinstimmt; da Dunal sein Solanum leve später (1852) irrtümlich zur
Gattung Bassovia versetzte, so blieb dieser Zusammenhang bislang verborgen.
h.
Die von G. B. Clark e in Fl. Brit. Ind. IV (1883), 231 zu Solanum leve
Dun. gezogenen Pflanzen von den Nilgherries dürften wohl kaum mit der
javanischen Art übereinstimmen, Glarke gibt als Länge für die Kelchzähne
1
/ 6 inch, also 3 mm, an, das ist 6 mal länger als das höchst erreichte Maß der
Kelchzähne von L. levis in der typischen, oben beschriebenen Form.
Einheimische Namen: „Ki Minjak", „Ki Menga", „Kimenjan", „Boeboekoean", (sundaisch);
„Ketawaog", „Banranti",
„Koebanranti", „Sehar bondat" (javanisch), alles nach Koorders.
Mißbildungen an den Blüten (Gallen) kommen bei dieser Art wie bei
L. biflora und pachypetala vor.
Ob sich die beiden von O. Kuntze, Rev. gen. pl. II (1891) 453 von Sol.
Blumei Nees aufgestellten Varietäten var. a erythro carpum O. K. und ß xantho-
dem von ihm angegebenen Umfange werden aufrecht erhalten
schon deshalb zweifelhaft, weil er unter erythrocarpum neben
javanischen Fundorten auch Sikkim anführt.
Diese Art schwankt merklich in der Kelchberandung: neben Exemplaren
mit fast völlig ganzrandigem Kelch kommen andere mit 5 sehr kurzen Zähnen
Weitergehend sind die
vor, die man wohl kaum von jenen trennen kann.
Unterschiede einer im Folgenden beschriebenen Unterart, die außer den 5 10
ziemlich ansehnlichen Kelchzähnen^ioch verschiedene andere von der Hauptform
trennende Merkmale aufzuweisen hat.
carpum
lassen,
O. K. in
ist
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
487
.
Var. brevipedicellata
Bitt. n.
var.
Glabra sicut typus; rami superiores +_ ve flexuosi; laminae
majores ca. 16,5:6,5 usque ad 17,5:7 cm; lam. minores ca. 5,5
7-florae; flores non vidi; pedicelli
6 3,5—4 cm; inflorescentiae ca. 4
in statu fructifero tantum visi ca. 7
8 mm longi; calyx fructifer
diam., dentibus 5 parum prominentibus instructus; bacca
4,5
5
diam.
5
Sumatra? Poeding zimbo! (hb. Bogor.).
—
:
—
mm
—
mm
Trotzdem daß ich bis
keine Blüten gesehen habe,
jetzt
Form zu
Nach längerem Schwanken
die Zugehörigkeit dieser
erscheint mir
L. levis sicher.
stelle ich die folgenden
Formen zu L. levis;
untereinander näher verwandt als mit der als Typus zu betrachtenden
Hauptform; vielleicht erweist, es sich später als zweckmäßig, sie als eine besondere Art L. inaequidens zusammenzufassen und diese neben L. levis (und
möglicherweise auch Nr. 107 L. boninensis) einer Gesamtart L. levis im weiteren
Sinne zu unterstellen.
sie sind
Subsp.
inaequidens
Bitt. n.
subsp. (an species propria?).
in Exkursionsfl. v. Java III
Javan.), non Blume.
Solanum denticulatum Koorders
(1912), 165 (ex pte: pro
pl.
Suffruticosa, gracilior typo, ca. 0,75
subteretes, ca. 2
— 5 mm diam.,
— m alta;
1
lineis decurrentibus
rami superiores
parum
manifestis,
primo pilis minutis acutis accumbentibus crebris obsiti vel
jam ab initio glabrescentes; internodia 4,5 8,5cmlonga; folia
superiora false geminata valde inaequaiia; foliornm maj. petioli ca.
12
longi, ad apicem versus alati, fol. min. petioli ca. 5
'20
15 mm
—
— mm
longi;
—
laminae
late lanceolatae,
oblique rhomboidei-lanceolatae
vel oblongi-lanceolatae, basi rotundate cuneatim in petiolum alatum
abeuntes, apice magis sensim cuneatim angustatae, longe acuminatae,
acutae, laminae majores ca. 9,5
10,5:5, 14: 5,5 usque ad 16:5 cm,
lam. minores ca. 3,5:2,3, 4,5:3,8, 8,5:3,2 usque ad 9,5:4 cm, omnes
membranaeeae, supra obscure virides, in mesophyllo praecipue in statu
novello pilis simplicibus acutis sparsis obsitae, subtus pallidiores, subnitidae, primo breviter pilosae mox omnino glabrae vel in vena media
pilis parvis simplicibus instructae, vena media et venae later. primariae
in utroque latere ca. 6—7 et venae later. secund. illas reticulatim conjungentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae inter fol. geminata sessiles, pauciflorae, ca. 1
3-, raro 4-flora*e; pedicelli graciles,
in statu florifero 2 cm, saepe jam 3 cm longi, in statu fructifero saepe
satis manifeste elongati, usque ad 3
5 cm longi, raro jam in
statu florifero usque ad 5,5 cm longi, glabri vel pilis simplicibus
acutis brevibus obsiti; calyx cupulatus, ca. 5
longus, 3
diam.,
in parte inferiore connata ca. 3
longus, dentibus lineari-subulatis
ca. 7
9 manifeste inaequilongis paulum infra marginem oriundis
praeditus; dentibus 5 majoribus subulati-linearibus in statu florifero 1,5
3 mm, raro (in forma grandiflora: J. J. Smith n. 590)
usque ad 5—7
longis, dentibus minoribus 2
4 intercalatis
parvis ca. 0,5
longis raro fere omnino defici2 (raro
3,5)
entibus; coro IIa pallide violacea, stellata, magnitudine valde variabili
(etiam in «ödem specimine, vide quoque varietates infra descriptas)
pentamera, rarius tetramera, ca. 6—12
longa plerumque
—
—
—
mm
mm
mm
—
—
mm
—
—
—
mm
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
488
12
mm
diam., (major in varietatibus!), profunde in lobos lance7:1,5 3
apice cucnllatos partita; corollae
tubus ca. 1
longus, intus quoque glaber; filamenta in typo
1,8
brevia, 0,8
longa, (vide tarnen varietates !), glabra; antherae
ellipsoidei-lanceolatae, ca. 2,5—4:0,6
1 mm, basi emarginatae, poris
apicalibus parvis; ovarium ovoidei-conicum, ca. 1
1 mm,
1,5:0,7
glabrum; Stylus rectus, ca. 4 7
longus, glaber; Stigma styli
apice vix crassius, obtusum; pedicelli fructiferi plerumque graciles,
ca.
olatos acutos ca. 4
—
—
—
mm
mm
mm
—
—
—
—
—
mm
(raro) '5,8 cm longi; calyx fructifer parum vel vix
auctus, dentibus 2
4
longis;
bacca aurantiaca, globosa, diam.
8
9 mm; semina ca. 27—30, majuscula, oblique reniformia, valde
applanata, ca. 2
2 0,5 mm, pallide lutea, minute reticulata.
2,8 1,8
elongati, 2,5
—
— mm
—
:
—
:
Java: Telaga Bodas, Backer! (sub nom. err. S. nematosepalum
Miq., hb. Bog.); am Berge Tamp, Zollinger u. M. n. 2597! (hb. Bog.,
Paris.), ca. 1900 m ü. M., Jan. bl. u. fr.;
West- Java: Resid.
Preanger, Tjibodas, Sammler unbek.! (hb.- Bog.); Gede, 1650 m
ü. M., Backer n. 3152! (hb. Bog.), Sept. fr.; daselbst, Urwald auf
dem Gede, 2000 m ü. M., Koorders n. 31886 ß! Okt. bl., von Koorders,
III, 165 unter »Sol. nematosepalum Mey." (err. typogr.
„Miq.") an erster Stelle erwähnt; Ost-Java, Resid. Madiun:
Ngebel Region, bei Pasanggrahan, Gun. Wilis, 1300 1400 m ü. M.,
Koorders n. 23287 ß!; im Urwalde des Berges Sigogor, Koorders n.
23329 ß! und 29327 ß!, Jun. bl. u. fr., Aug. fr.; Res. Besuki:
Idjen-Plateau, 1150
ü. M., Koorders n. 19891 ß!, Nov. frucht.
Exk.-fl. Java
pro
—
m
Yar. glabratula Bitt. n. var.
teretes, 1,5
— 2,5 mm
ceterae partes virides pilis
minutis
Herbacea vel suffruticosa; rami superiores
diam.,
in
statu novello
sicut
acutis accumbentibus crebris obsiti,
tandem fere evanidis glabrescentes;
mox
pilis sparsioribus
internodia ca. 1
5,5 cm
longa; foliainferiora solitaria, superiorafalse geminatainaequalia; petioli
0,5
1,2 cm iongi, ±_ ve alati; laminae oblongi-lanceolatae vel ellipticilanceolatae, utrinque sensim cuneatim angustatae, ad apicem versus
+_ ve longe acuminatae, acutae vel apice ipso paulum obtusiusculae,
—
—
laminae majores ca. 5,5:2, 6:2,2 usque ad 10:2,5 cm, minores ca.
1,7:0,7, 2,8:1,4
1,7 usque ad 5,3:2,2 cm, omnes membranaceae,
supra saturate vel obscure virides, subtus manifeste pallidiores, in
utraque pagina fere glaberrimae, pilis parvis simplicibus valde
sparsis obsitae, subtus punctis minutis densiusculis (arena crystallina!)
instructae; vena media et venae later. primariae in utroque latere
5
6 curvatim ascendentes subtus paulum prominentes, venae later.
secund. illas reticulatim conjungentes subtus in statu sicco satis
—
—
inflorescentiae
manifestae;
axillas, ca. 2
— 3-florae;
sessiles
inter foliorum
pedicelli floriferi deflexi,
1,2
geminatorum
— 1,6 cm longi,
brevibus acutis accumbentibus subcrebris obsiti; calyx cupulatus,
7 mm, in parte inferiore connata
longus, diam. ca. 6
4,5
truncata ca. 3
longus, 10-costatus, dentibus 10 lineari-subulatis
longis paulum infra marginem
parum inaequilongis ca. 1,3—1,7
pilis
ca.
4
—
mm
mm
—
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
489
truncatum diaphanum oriundis, extus praecipue in costis et dentibus
pilis minutis acutis accumbentibus crebris obsitus, intus in parte
connata glandulis minutis crebris praeditus; corolla stellata, diam.
2 cm, profunde in lobos lanceolatos acutos ca. 8
9 3
3,5 mm
—
:
—
praecipue in plicis pilis minutis simplicibus
acutis crebris obsitos apice acuto cucullatos partita; corollae tubus
ca. 2
longus, intus quoque glaber; filamenta ca. 1
longa,
1,5
glabra; antherae ellipsoideae, ca. 4:1 mm, utrinque emarginatae,
paulum incurvatae, poris apicalibus introrsis; ovarium ovoideum,
ca. 2
2,5:1,8 mm, glabrum; Stylus rectus, gracilis, stamina manilongus, glaber; stigma styli apice parum
feste superans, ca. 7,5
crassius, subglobosum.
Philippinen, Luzon, Distr. Lepanto: Berg Data, Eimer
D. Merrill, Fl. of the Philippines n. 4548! (hb. Berol.), Nov. blüh.;
Prov. Benguet: Pauai, 2100 m ü. M., R. C. Mc. Gregor, Fl. of the
Philipp, n. 8393! (hb. Berol.), Juni blüh.
extus
in
superficie
et
—
mm
mm
—
mm
majuscula
Var.
var.
Bitt. n.
Planta omnibus partibus robustior quam var. praecedens; internodia 6
9 cm longa; foliorum majorum petioli ca. 2—2,5 cm, fol. min.
pet. 0,5
10:5, vel 13:2,5 usque
1,2 cm longi; laminae majores 9
ad 13,5:3 cm, lam. min. 5,5 3,4 vel 5,5:1,5 cm; pedicelli florileri
longus, 10
2,5
diam., in
2,8 cm longi; calyx florifer 8
parte inferiore connata ca. 4
longus, dentibus 2
4
longis;
corolla satis magna, campanulati-stellata, ca. 18
longa,
explanata diam. 3 cm et magis, profunde in lobos lanceolatos
acutiusculos ca. 12:4,5
partita; corollae tubus ca. 1,5
5
longus; filamenta satis longa, ca. 4
4,5 'mm longa, glabra;
antherae pro longitudine filamentorum breves, cordati-lanceolatae, ca.
5: 1,5
4,5
2 mm, basi latiores, apice subacutae, parum emarginatae,
poris apicalibus: gynaeceum in flore a me investigato non inveni
(forma abnormis?).
—
—
—
:
—
mm
mm
— mm
mm
mm
— mm
mm
—
—
—
West-Java: Berg
Im
Malabar, Wichura
n.
2168! (hb.
Berol.).
liegen unter Wichura n. 2168 zwei Zweige neben
einander, die sich durch ihre verschiedene Blattform als zwei in dieser Hinsicht
Berliner Herbar
von einander abweichende, im Übrigen durchaus übereinstimmende Formen
erweisen: die Spreiten des einen sind länger und nur halb so breit wie die des
andern: lamina 13,5 2,5 cm, bei dem normalen bieitblättrigen dagegen 10 5 cm.
:
Subsp. luzonensis
:
Bitt.
n.
subsp.
—
Herbacea, recta, ca. 0,8 1
diam., dichotome furcatim ramosus;
glabiae;
:
m
alta; caulis teres, ca. 3
— 4 mm
partes novellae jam ab initio
rami superiores
+_ ve flexuosi, dichotomi, subteretes, ca.
diam., lineis decurrentibus vix prominentibus; internodia
ca. 2
8,5 cm longa; folia inferiora solitaria, superiora false geminata
inaequalia; petioli in fol. majoribus ca. 1
2,7 cm, in fol. minor.
0,2
0,8 cm longi, ad laminas versus alati, glabri; laminae lance1
— 2,5 mm
—
—
—
olatae, late lanceolatae vel ovati-lanceolatae, utrinque angustatae, basi aequaliter vel +_ ve oblique cuneatim in petiolum alatum
abeuntes, ad apices versus magis sensim angustatae, plerumque +_
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
490
ve longe acuminatae, acutae, majores ca. 6
usque ad 13 4,4 cm, minores
:
ca.
2
:
:
2,2, 1 1
0,8, 3
:
1,4,
:
6
:
—
10 3,8 4,2
2 usque ad 7,5
3,9,
:
:
omnes utrinque jam ab
initio glabrae, membranaceae,
supra obscure virides, subtus pallidiores, in mesophyllo punctis
minutis crebris (arena crystallina!) praeditae, in statu sicco +_ ve
rufescentes; inflorescentiae sessiles inter foliorum geminatoram
axillas, 1
3-florae; pedicelli graciles, ca. 20—26
longi,
ad apieem versus incrassati, glabri; calyx cupulati-campanulatus, ca.
3
longus, 4,5
diam., margine truncato integro,
4
6
sub-10-costatus, dentibus ca. 5 parvis vel modicis inaequi2,7 cm,
—
—
mm
—
mm
—
mm
—
longis ca. 0,2 1 mm (in forma altera
2,5 cm) longis arcte
infra marginem oriundis praeditus, extus glaber, intus glandulis
minutis breviter stipitatis crebris obsitus; corolla campanulata, non valde
mm
mm
ca. 7
longa, in lobos ovatos obtusiusculos ca. 4:2
glabros solum ad apieem versus papillosos partita; corollae
ca. 1,5
longus, intus quoque glaber; filamenta brevia, ca.
longa, glabra; antherae ovoidei-ellipsoideae, satis
0,3—0,5
latae, ca. 4:2 mm, utrinque emarginatae, basi manifeste cordatae,
in lateribus longitudinaliter coalitae (an solum in statu juvenili?), apieibus liberis, poris introrsis obliquis;
ovarium subglobosum, diam. ca. 1,2 mm, glabrum; Stylus stamina paulum superans, fere rectus, apice parum ineurvatus, ca. 5,5
longus, glaber;
stigma styli apice parum crassius, subglobosum, obtusum.
aperta,
extus
tubus
mm
mm
mm
Luzon, Prov. Benguet: am Berge Tonglon, H. M. Curran
Hb. Bureau of Science, Forestry-Bur. n. 5029! (hb. Berol.),
Hauptform, Aug. blüh., sub nom. erron. Sol. crassipetalum Wall. (Typus
mit kurzen Kelchzähnen); Prov. Benguet, am Berge Santo Tomas,
Eimer n. 6565! (hb. Berol.), Juni blüh., sub nom. err. Sol. biflorum
Lour. (die Form mit längeren Kelchzipfeln).
Ich habe diese Unterart wegen der seitlich verklebten Staubbeutel
in
lange Zeit als selbständige Art angesehen; (siehe auch Einleitung S. 304, 312),
es erscheint mir aber doch nach weiterem Vergleichen zunächst angemessener,
sie nur als Unterart der L. levis zu behaüdeln; vielleicht finden sich noch Verbindungsglieder zwischen ihr und der subsp. inaequidens.
109. Lycianthes bimensis (Miqu.) Bitt. n. comb.
Solanum bimense Miqu. in Flora Nederl. Indie II (1856), 642.
Fruticosa; rami superiores teretes, diam. ca. 3 mm, dense
pilis simplieibus patentibus pluri- et brevi-cellularibus apice
acutis subochracei-tomentelli; internodia ca. 3
3,5 cm longa;
foliorum majorum
folia false geminata, inaequalia, longe petiolata;
petioli ca. 4,5
3,3 cm
5,5 cm longi, fol. minorum petioli ca. 2,5
longi, omnes pilis densis simplieibus sicut rami tomentelli; foliorum
majorum lamina oblongi-ovata basi parum obliqua^ rotundate
—
—
—
—
subeuneata apice acuta et manifeste acuminata, ca. 13,5:6,5
16,5:
8 cm, fol. minorum lamina forma simili plerumque tarnen minus
acuminata, ca. 3,5:2,5 vel 6,5:5 usque ad 9,5:7 cm, lamina'e
omnes membranaceae, supra virides et pilis brevibus obsitae"j(densioribus in vena media), subtus pallidiores, pilis densio'ribu's^in
tota superficie molliusculae, in vena media pilis densis-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
491
simis subochraceis; vena media et venae laterales primariae
inutroque latere
—
ca. 11
13 ascendentes ad inarginem versus incurvatae paralleJae subtus prominentes inflorescentiae axillares, sessiles
;
—
rhachidem brevissimam usque ad 6
7 mm longam simplicem
vel basi furcatam evectae, ca. 6
10-, nonnumquam
30-florae;
pedicelli in statu florifero ca. 10
17 mm longi, sicut rami et pedunvel in
—
—
—
culi pilis densis simplicibus subochraceis tomentelli; calyx cupulatus,
3
ca.
— 4 mm
longus 3,5
mm
diam., extus pilis crebris subpubescens,
marginem truncatum membranaceum dentibus 5 minutis
subulatis instructus; corolla lilacina, profunde in lobos late
arcte infra
6:2 mm in marginibus dense breviter puberulos
ceterum glabra; stamina 5 aequalia; antherae ellipsoideilanceolatae, utrinque emarginatae, ca. 4:1 mm, poris apicalibus;
ovarium depressum; Stylus rectus, glaber, basi gracilis, ad apicem
versus sensim subclavatim incrassatas (ut videtur cellulis epidermidis
ampliatis paulum prominentibus); stigma styli apice non crassius,
obtnsiusculum; baccae ignotae.
lanceolatos acutos ca.
partita,
Insel
Sumbava: Bima, im
bergigen Gelände bei Öö, etwa
Zollinger n. 3458!, Okt. blüh.: der Urbeleg zu Miquel's
Beschreibung (hb. Bogor. n. 4170); ohne Fundortsangabe, Zollinger
700
n.
m
ü. M.,
3458! (hb. Barb.-Boiss.).
Zur Reihe der Erectae gehört noch Sol. Zollingeri Dun. in DG. Prodr.
176 aus Java. Dunal's Beschreibung reicht bei der Schwierigkeit
der Unterscheidung der Arten in dieser Reihe für eine sichere Erkennung nicht
aus. Für die ebenfalls von Dunal aufgestellte var. ß multißorum von S. Zollingeri
habe ich völlige Übereinstimmung mit L. levis (Dun.) Bitt. zu ermitteln vermocht
(siehe S. 484, 485). Nach Miquel (Fl. Nederl. Ind. II, 644) gehört S. Zollingeri
als Synonym zu S. denticulatum Blume; es hat aber mit der von mir als L.
denticulata (Bl.) anerkannten Art (n. 103) nichts zu tun über Zoll. n. 723 (den
Grundbeleg für S. Zollingeri), von dem mir nur ein dürftiges Exemplar im
hb. Berol. vorliegt, werde ich mich in einer bereits in Vorbereitung befindlichen
Ergänzungsschrift zu der vorliegenden Arbeit an anderer Stelle äußern.
XIII, I (1852),
;
Series 2:
Radicantes
Planta herbacea perennans;
Bitt.
rami
n.
vel
ser.
omnes
vel
nonnulli
radicibus adventitiis e nodis erumpentibus solo
affixi; inflorescentiae 1-, raro 2-florae; calyx dentibus 10 manifestis subulatis instructus; antherae liberae.
Species typica Himalayam et verisimiliter insulam Celebes, in varietate robustiore Chinam centralem, in
varietate altera Javam incolit.
decumbentes,
tunc
—
Über die Lebensweise dieser miteinander im Wuchs übereinstimmenden,
hier zu einer Art vereinigten Formen ist mir bis jetzt nichts bekannt geworden;
wahrscheinlich sind sie alle Bewohner schattiger Wälder.
In der Einleitung (S. 310) habe ich die javanische Varietät caulorrhiza
noch nach Dunal's Vorgang
als Art behandelt.
110. Lycianthes lysimachioides (Wall.) Bitt. n. comb.
Solanum lysimachioides Wall. Catal. Nr. 2609, Wall, in Roxb.
257 (excl. synon. S. biflorum Lour.); Nees ab
II,
Esenb. in Transact. Linn. Soc. London XVII (1837), 44; Dun. in
DC. Prodr. XIII, I (1852), 181; Forbes et Hemsley in Journ. Linn.
Fl.
Ind. Orient.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
492
XXVI
Soc, Botany London
171; Solanum macrodon Wall,
f. FL Brit. Ind. IV (1883), 232.
(1890),
var. lysimachioides C. B. Clarke in
Hook.
caules graciles, elongati, verisimiliter
ve decumbentes, nonnumquam hie inde nodis radicantes, plerumque flaeeidi, elongati, praeterea ut videtur ramos
repentes elongatos in nodis radicantes emittentes, sub-
Perennans, herbacea;
saepe
+
1—2 mm,
diam.
teretes,
membranaeeis
pilis
pluricellularibus
acutis
tenui-
(quorum cellulae in statu sicco
sparsis obsiti; internodia 4 8,5 cm
erecti-patentibus
—
collabnntur) crebris vel
longa;
folia
saepe false geminata inaequalia vel subaequalia,
ovati-lanceolata, basi rotundate euneatim in petiolum ca. 0,8
1,5,
rarius
2 cm longum _+ ve alatum abeuntes, ad apicem versus
magis sensim angustatae acuminatae, apice ipso obtusiusculae, majores
ca. 4,5 2, 5,5 2,5—6 3—4,5 cm, minores ca. 2 1,4—3,5 2—2,5
cm, omnes membranaceae, utrinque virides, subtus pallidiores, supra
—
—
:
in
tota
:
:
superficie pilis
sparsim
:
:
simplieibus
margine
pluricellularibus
acutis albis
subtus solum in venis majori bus vel etiam in venulis minutis pilis parvis simplieibus acutis
curvatim aecumbentibus sparsis vel crebrioribus instruetae; inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum, uniflorae;
obsitae, in
pedicelli breves,
ca. 0,8
—
ciliatae,
1
cm
petiolis breviores; calyx
longi,
mm
mm
mm
cupulati-campanulatus, ca. 5
longus, 8
diam., in parte inferiore connata truncata ca. 3
longus, 10-costatus, paalum infra
marginem integrum diaphanum dentibus 10 inaequilongis lineari-subulatis 2 3
longis instruetus, extus sicut pedicelli
pilis simplieibus pluricellularibus acutis valde sparsis obsitus, intus
glandulis minutis breviter stipitatis crebriusculis instruetus; corolla
alba, stellata, diam. ca. 14
22 mm, profunde in lobos lanceolatos
acutos .ca.
9 2
apice cucullatos in margine breviter
2,5
—
8—
:
mm
—
—
mm
mm
pilosos partita; corollae tubus ca. 1
longus, intus quoque glaber;
filamenta ca. 1
longa, glabra;. antherae ellipsoideae, ca. 4 1,2 mm,
utrinque emarginatae, basi manifeste cordatae, poris introrsis apicalibus obliquis; ovarium subglobosum, diam. 0,7 mm, glabrum; Stylus
longus, infra apicem
gracilis, stamina longe superans, ca. 8
paulum ineurvatus vel fere rectus, glaber; stigma styli apice mani-
mm
:
mm
feste crassius,
subglobosum; fruetum non
vidi.
Himalaya: Nepal, Chitlong, Wallich Katal. n. 2609! (hb.
Berol.); Sikkim, ca. 1900— 2300 m ü. M., J. D. Hooker! (hb. Berol.,
Monac); Kungbee,
ca.
1600
m
ü. M.,
Schlagintweit
n.
12!
23! (hb.
Barb.-Boiss.), 20. 6. 1884 blüh.
Diese letztere Pflanze hat durchgängig breitere und größere Blätter als die
übrigen Himalaya-Belege.
Aus Nord-Celebes, (Resid. Menado, Urwald bei Biwak Pinomorangan nahe
Kajoewatoe, 500
ü. M.) liegt mir eine von Koorders (n. 18044 ß) gesammelte
Pflanze vor, die er zweifelnd als Sol. lysimachioides Wall, bezeichnet hat; in
der Tat haben die Triebe wegen ihrer kurzen Behaarung und kurzen (1 — 2 mm)
Kelchzipfel mehr Ähnlichkeit mit der typischen L. lysimachioides aus Sikkim
als mit der javanischen caulorrhiza; leider fehlen der Celebes-Pflanze, die nach
m
Koorders
m
eine 2
hohe »klimplant« ist (also emporklette/t), die Blüten völlig,
die vorhandenen roten, kugeligen Beeren (0,8—1 cm) enthalten nierenförmige,
fein netzige Samen von 1.8:1,2:0,5
Größe; ich trage kein Bedenken,
mm
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
493
n. 18044 ß zu L. li/simachioides zu stellen; es ist wahrscheinlich, daß
sich diese Art bei weiterer Erschließung der Pflanzenwelt Hinterindiens, Sumatras
Koorders
und Borneos auch
in diesen dazwischen gelegenen Gebieten wird nachweisen lassen; die Auffindung dieser besonders kurzhaarigen Form auf Gelebes, die neben
einzelnen etwas länger und reichlicher behaarten Exemplaren aus Sikkim (z. ß.
von Kungbee) betrachtet fast kahl erscheint, veranlaßt mich, kurz vor der Drucklegung die noch in der Einleitung (S. 305, 310) vertretene Selbständigkeit der
javanischen caulorrhiza als Art aufzugeben und sie nur als Varietät der L.
lysimachioides gelten zu lassen.
Einheim.
Koorders.
Name
der
auf Celebes: „kamoenti koenet" nach
Pfl.
Var. sinensis Bitt. n. var.
Planta foliis manifeste majoribus et habitu robustiore laxioreque;
rami, petioli, pedicelli et calyces (extus) pilis manifeste
sparsioribus quam in typo obsiti, fereglabri; internodia praecipue
in ramis elongatis repentibus usque ad 8
12 cm longa; petioli 1
3 cm longi; laminae late ovati-lanceolatae vel late oblongi-lanceolatae,
majores 8 5, 10
12 6,5 cm; inflorescentiae 1-, rarius
11,5 5,5
2-florae; flores fere eadem forma qua in typo, plerumque plas quam
diam.; pedicelli fructiferi deflexi, usque ad 2,2 cm longi; calyx
20
fructifer paulum auctus, patelliformiter cupulatus, diam. in parte connata
ca. 6 mm; bacca diam. ca. 5
7 mm, subglobosa; semina
6, rarius
reniformia, lenticulariter applanata, pallide flavescentia, ca. 2 1,5
0,6 mm, manifeste minute reticulata.
caules,
—
—
—
:
—
:
:
mm
—
—
:
China, Prov. Szetchwan:
S.
Wuschan, Henry
n.
7207! (hb.
Nan chuan, Rosthorn! (hb. Berol.); Prov. Hupeh: Henry
3063!, 6080! (hb. Berol.); West- Hupeh: E. H. Wilson n. 1374!,
Berol.);
n.
2158! (hb.
Berol.).
Wenn
schon die Hauptform des Himalaya erheblich weniger behaart ist
so ist die vorstehende chinesische Varietät
folgende var. caulorrhiza,
noch merklich haarärmer.
als
die
Var. caulorrhiza (Dun.) Bitt. n. comb.
Solanum caulorrhizum Dun.
in DG. Prodr. XIII, I (1852), 181.
Herbacea, repens; caulis decumbens, elongatus, usque ad
1
longus, subteres, diam. 1
2 mm, pilis simplicibus
0,8
pluricellularibus acutis subpatentibus incurvatis albidis densiusculis
quorum cellulae in statu sicco collabuntur, hirsutulus, in nodis
— m
—
radicibus compluribus adventitiis radicans;
4,5
—
5,5,
nonnumquam
internodia ca.
longa; folia false geminata inaemajoribus 1,5
2,8 cm,
2,2, raro
— 6,5 cm
qualia; petioli graciles, in foliis
—
—
—
minoribus ca. 0,5
1 cm longi, eodem indumento quo rami
obtecti; laminae oblique ovatae, basi obliqua rotundate cuneatim in
petiolum abeuntes, ad apicem versus sensim angustatae acuminatae
in apice ipso obtusiusculae, majores ca. 2,2 1,5, 3,5 1,7, 4,5 2,3,
5:2,5 usque ad 6,3:3 cm, minores 1,3:0,7, 1,5:1
2,2:1,5 cm,
omnes membranaceae, supra sordide virides, in tota superficie pilis
in foliis
:
pluricellularibus acutis albidis vel
collabentibus
superficie
pilis
(in
crebris
obsitae,
vena media
parum
:
:
—
flavescentibus in statu sicco
subtus manifeste pallidiores,
in
tota
et in venis lateralibus primariis densius)
simplicibus pluricellularibus acutis in statu sicco collabentibus
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
494
satis crebris obtectae; inflorescentiae sessiles inter foliornm geminatorum axillas, uniflorae; pedicelli breves,8 10 mm longi, ad
apicem versus sensim incrassati; calyx campanulatus, ca. 6 mm
—
— mm
mm
diam., in parte inferiore connata ca. 1,5
2
longus et 6
longus, 10-costatus, paulo infra marginem truncatum integrum diaphanum dentibus 10 paulum inaequilongis tenuibus subulatilongis instructus, extus
linearibus ca. 3,5
4,5, tandem
sicut pedicelli pilis simplicibus pluricellularibus acutis patentibus
albidi-flavescentibus in statu sicco collabentibus densis obtectus; corolla
18 mm, profunde
alba vel dilute violacea, stellata, diam. ca. 12—14
10 2
paulum cucullatos extus
in lobos lanceolatos acutos ca. 6
ad apicem versus pilis pluricellularibus acutis obsitus apice dense
longus, intas quoque
papillosos partita; corollae tubus ca. 1
longa, glabra; antherae lanceolatiglaber; filamenta aequalia, 1
ellipsoideae, ca. 3 0,6
0,8 mm, utrinque emarginatae, in marginibus
pilis pluricellularibus acutis sparsis obsitae, poris apicalibus obliquis
longum, 0,8
introrsis; ovarium subglobosi-conicum, ca. 0,9
longus,
diam., glabrum; Stylus gracilis, antheras superans, ca. 5,5
fere rectus, glaber; stigma styli apice manifeste crassius, subglobosum;
diam., rubra; semina reniformia, valde
bacca subglobosa, ca. 6
—
—5 mm
—
—
mm
:
mm
mm
—
:
mm
mm
mm
mm
applanata,
ca.
1,8—2
:
1,2
:
0,4
mm,
pallide
flavescentia,
minute
reticulata.
Java: ohne besondere Fundortsangabe, Zollinger n. 705! (hb.
Ost- Java, Resid. Besuki: Rahun-Jdjen bei Pantjur, 1100 m
Berol.);
M., Koorders n. 15496! (hb. Bogor.).
Diese zweite Pflanze ist „Solanum spec. A." in Koorders-Schumacher,
System. Verz. der zum Herb. Koorders gehörenden in Niederl. Ostindien gesammelten Phanerog. u. Pteridoph. Batavia 1911, S. 17.
West- Java, Resid. Bandung: G. Urveg, 2000 ü. M., Backer (?)
n. 348! (hb. Bog., sub nom. err. Solanum? nematosepalum Miqu.).
ü.
m
Seetio
7.
Synantheroides
Bitt.
n.
sect.
Calyx cupulatus truncatus dentibus inframarginalibus omnino
10 rainutis subgibbose prominentibus; corolla
deficientibus vel 5
—
filamenta aequalia; antherae liberae vel saepius +_ ve longitudinaliter inter se conlitae, poris apicalibus parvis vel tandem parum
dehiscentibus granula sclerotica in baccis desunt. Frutices vel rarius
arbores parvae plerumque terricolae, species una epiphytica (L. nitida).
Diese Sektion ist auf Mittelamerika, von Südmexiko bis Panama,
beschränkt.
stellata;
;
111. Lycianthes heteroclita (Sendtn.) Bitt. n. comb.
Solanum
heteroclitum Sendtn. in
in Biol.
lensis J.
Flora
XXIX
(1846), Nr. 13,
DC. Prodr. XIII, I (1852), 680; Hemsley
Centr.-Amer., Botan. II (1881
82), 409; Brachistus escuintM. Coult. in J. Donn. Smith PI. Guatem. II (1891), 53 et in
193 (erronee 177); Dun.
in
—
Botan. Gaz. XVI (1891), 144.
5 mm,
Fruticosa? rami superiores robusti, herbacei, diam. ca.
11 cm longa;
in nodis paulo crassiores, subteretes; internodia ca. 4
rami, petioli, laminae (in utraque pagina), pedicelli, calyces (extus)
—
4—
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
495
glabri esse videntur, re vera tarnen pilis minutissimis 1
2-cellularibus acutis fere papillosim obsiti; folia false geminata vel ternata magnitudine valde di versa; laminalaterhomboideilanceolata paulum inaequilatera utrinque sensim angustata basi
obliqua in petiolnm satis manifestum abiens, ad apicem versus
pJerumque subacuminata vel rarius solum acuta; foliorum majorum lamina ca. 15:6,3 usque ad 18:7 cm petiolo ca. 2,3 3 cm
longo, foliorum minorum lamina nonnumquam solum 5:2,5
10 mm longo; lamina herbacea, utrinque
6:3,5 cm petiolo ca. 5
viridis, in statu sicco saepe nonnihil fascescens, margine integro vel
vix paululum undulato, in utraque pagina in venis venulisque et in
mesophyllo pilis minutissimis acutis praedita, venae laterales primariae
5
9 (secundum foliorum magnitudinem) in utroque latere ad marginem
versus sensim incurvatae subtus sicut vena media et venulae tenuiores reticulatae prominentes; inflorescentiae sessiles in nodis, fere
10-florae; pedicelli stricti, patentes, in statu
umbellatae, ca. 7
—
—
—
—
—
mm
mm
longi, in statu fructifero ca. 18
13
19
longi,
pilis minutissimis unicellularibus acutis satis crebris obsiti, inter quos
3-cellulares acuti curvatim accumbentes
pili nonnihil longiores 2
valde sparsi sunt; calyx campanulatus vel potius cupulati-semi-
florifero ca.
—
globosus, truncatus, margine pellucido fere integro dentibus
inframarginalibus omnino deficientibus vel vix minute gibbosis paulo infra marginem truncatum integrum oriundis,
mm
mm
longus, margine fere 6
statu florifero fere 4
diam., in mesophyllo punctis satis crebris albidis {arena crystallina!)
praeditus; corolla stellata, in statu clauso ca. 14—16 mm longa,
patens, diam. fere 2 2,8 cm, ejus lobi lanceolati, acuti, apice
paulum cucullati, 9 :(basi) 4 mm, margine in parte inferiore membranaceo glabro; venae in lobis ipsis ca. 5 longitudinales, quarum ambae
laterales et media manifestiores extusque breviter denseque pilosae
sunt, in parte apicali mesophyllum quoque extus brevissime pilosum
loborum mesophyllum punctis albidis crebris (arena crystallina!) praelongus, intus quoque glaber;
ditum; corollae tubus ca. 1,5—2
in
—
mm
stamina 5 aequalia;
antherae liberae (vi de
mm
longa, glabra;
filamenta brevia, ca. 1
tarnen varietatem et subspeciem infra descriptas) ellipsoidei-lanceolatae, ca. 6
7 1,3
2 mm, basi manifeste cordatae, extus intensius flavae, intus pallidiores, poris apicalibus parvis pertusae; ovarium glabrum, hemisphaerici-conicum, ca.
2
longum et latum; Stylus fere rectus, apice paulum incurva12
longus, glaber;
tus, antheras manifeste superans, 9
stigma breve, obtusum, paulum obliquum, styli apice crassius; calyx
in statu fructifero nonnihil ampliatus, dimidium baccae fere amplectens; baccas solum immaturas vidi (in typo speciei), sunt subglobosae,
ca. 7
8 mm, apice obtusatae, in statu sicco septis manifeste depressae;
semina parva, ca. 1:1: 0,3 mm, valde numerosa (ca. 120), reniformia,
applanata, margine paulum prominente; granula sclerotica desunt.
Guatemala: ohne besondere Fundortsangabe, Friedrichsthal!
(hb. Vindob.); Dept. Escuintla: Escuintla, J. Donn. Smith n. 2267!
mm
—
—
(hb. Berol.),
—
März
blüh.
:
—
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
496
Salvador:
of
El Salvador
loco speeiali
n.
non
indicato,
Carlos Renson, plants
177! (Unit. Stat. Nat. Herbar. nr. 575575).
Var. gracilis Bitt. nov. var.
vidi
Planta omnibus partibus gracilior quam typus et subspecies;
solam ramos superiores herbaceos florentes et fructiferos ca. 40
cm longos pluries farcatos; internodia inferiora ramorum 8,5 cm longa;
lamina angustior quam in typo, in foliis majoribus usque ad
15,5:4,5 cm, in foliis minoribus nonnumquam solum 4,8:1,3 cm;
inflorescentiae
quam
solum
ca. 2
— 5-florae;
flores omnibus partibus minores
longus, diam. in margine ca. 4 mm;
Pittier), intus coerulescens, extus viridis
in typo; calyx ca. 2
corolla violacea
(sec. el.
mm
—
cm, lobi 8 2 3 mm; filamenta 0,5
5:1,2 mm, partim in lateri0,8
bus inter se coalitae, partim liberae; Stylus 8 mm longus;
stigma breve, obtusum, styli apice manifeste crassius; pedicelli in
Williams), diam.
(sec. cl.
mm
ca. 1,8
antherae
longa;
ca. 4,5
—
:
2 cm longi; calyx fructifer vix ampliatus; baccae
Pittier) vel flavi-aurantiacae (sec. cl. Williams), forma
fere eadem qua in typo, apice saepe paulum emarginatae, ca. 7
latae; semina valde numerosa, pallide flaves9
longae,,8
11
centia, parva, reniformia, applanata, ca. 1,3:1: 0,3 mm, valde numerosa.
Panama: Railroad relocation between Glorgona and Gatun,
Canal Zone: altit. 10 50 m; sunny edge of forest; flower violet,
fruit red; Pittier, plants of Panama nr. 2281! (U. S. Nat. Hb. nr.
676535, 676536)- Cana und Umgebung, R. S. Williams, Panama
n. 818! (ü. S. Nat. Hb. n. 678304); —Costarica: Boston, Abdachung
nach der atlantischen Seite, 30 m, Aug. 1901, Tonduz nr. 14727!
statu fructifero
rubrae
(sec. cl.
— mm
mm
—
(hb. Barb.-Boiss.).
Die Varietät ist ebenso reichlich wie die Hauptform an allen grünen Teilen
bis zu den Kronzipfeln und der Beerenoberhaut mit winzigen weißlichen Punkten
von Krystallsand (Kalkoxalat) übersät, mehr als bei der subsp. coalescens, der
sie sich in Bezug auf die seitliche Verklebung der Antheren anschließt.
Subsp. coalescens
Bitt. n. subsp.
Folia superiora false geminata vel ternata, inaequalia; laminae
majores paulo latiores et longius acuminatae quam in typo, ca. 12,5
:
5,
15:6,5,
17:7,5—8 usque ad 21:9,5 cm, laminae minores
ca.
3,4, 6 3,8 cm; inflorescentiae ca. 8-florae; flores vix minoquam, in typo; calyx ca. 3 mm longus, 4 mm diam., corollae diam.
ca. 2 cm, ejus lobi ca. 10: 3,5 mm; filamenta ca. 1 mm longa; antherae ca. 5,5:2 mm, in lateribus longdtudinaliter usque ad
paulo infra apicem conglutinatae, vi levi facile sejungendae; ovarium subglobosum, diamT 1,5 mm; Stylus rectus, ca. 8 mm
longus, ad apicem versus sensim incrassatus; stigma breve, subglobosum, obtusum, styli apice vix crassius.
Guatemala, Dept. Alta Verapaz: Cubilquitz (Cubilguitz),
350 m ü. M., H. von Tuerckheim, Fl. v. Guatem. Dept. Alta Verapaz
n. II 813! (hb. Vindob., Vratisl.), Mai bl. u. fr.; daselbst, Tuerckheim
in Donn. Sm. n. 8556! (hb. Monac), Okt. bl. u. fr.
4:2,8, 5,5
:
:
res
Der Zweig des Münchener Herbars Donn. Sm. n. 8556 ist etwas schmäler
12,5—15,5 5 cm) als die der Beschreibung zu Grunde Hegende
blättrig (lamina ca.
:
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
497
Pflanze des Wiener Herbars; die Antheren des Münchener Exemplars sind nur
ein Stück weit oberhalb der freien Basen bis etwa zur Mitte seitlich mit einander
verklebt, also nicht so weit wie bei der Pflanze Türckheim n. II 813.
Die Unterart coalescens bildet sowohl wegen ihrer mehr oder minder
seitlieh verklebten Antheren als auch wegen der deutlicher hervortretenden
Kelchrippen den Übergang von L. heteroclita zu L. geminiflora ; falls sich noch
mehr Übergangsformen zwischen beiden Arten nachweisen lassen sollten, so würde
ihre Vereinigung zu einer Art nicht zu umgehen sein.
112. Lyoianthes geminiflora (Mart. et Gal.) Bitt. n. comb.
Solanum geminiflorum Mart.
et Gal. Eniim. syn. 14 et in Bull.
Acad. Brux. XII, I (1845), 142; Schlechtd. in PI. Leiboldianae in
Linnaea XIX (1847), 301; Dan. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 157;
Hemsley in Biol. Centr.-Amer, Bot. II (1881—82), 408.
Fruticosa? rami superiores snbteretes, diam. 1,5
3 min, pilis
brevissimis
3-cellularibus acntis cnrvatim accumbentibus
satis densis obtecti; internodia 3
7 cm longa; folia superiora false
geminata valde inaequalia; petioli in foliis majoribns 8
11, nffoliis
minoribus 3—5
longi, eodem indumento quo rami vestiti; laminae
lanceolatae vel late lanceolatae, utrinque angustatae, basi oblique
cuneatim in petiolum abeuntes, ad apicem versus sensim longe
acuminatae, acutae, majores ca. 10,5 3, 14 4,5 usque ad 15,5 5 cm,
minores (saepius in ramulum abbreviatum iterum floriferum evectae)
ca. 2,5 1, 4,5
1,5
2 cm, omnes membranaceae, supra sordide virides,
in tota superficie pilis minutissimis acutis crebris, in vena media et
in venis later. prim. densis obsitae, subtus manifeste pallidiores,
pilis minutis acutis densioribus in venis venulisque, minutissimis
sparsioribusque in mesophyllo obsitae vena media, venae later. prim.
in utroque latere 7
8 cnrvatim ascendentes et venae later. secund.
subparallelae subtus manifeste prominentes inflorescentiae sessiles
9
in axillis foliorum, ca. 6
13-florae; saepe in axilla folii
7minoris in ramulum abbreviatum evecti inflorescentia minor ca. 2
—
2—
—
—
mm
:
—
:
:
:
:
;
—
;
— —
—
—
mm
— mm
10
13
longi, erecti; calyx
parvus, cupulatus, ca. 2
longus, 3
4
diam., margine truncato subintegro subscarioso praeditus, manifeste 10-costatus, dentibus 10 paulo infra marginem vix subgibbose prominentibus
illumque longitudine non attingentibus instructus vel illis omnino
deficientibus, extus sicut rami petioli pedicellique pilis minutis acutis
satis densis obtectus, intus glandulis minutis breviter stipitatis crebris
praeditus; corolla stellata, diam. ca. 13
18 mm, profunde in lobos
lanceolatos acutos ca. 6
8 2
3
extus dense brevissime pilosos
partita, corollae tubus ca. 1
longus, intus quoque glaber; filaflora accedit;
pedicelli
graciles, ca.
mm
—
menta 0,5
— 1,3 mm
:
longa,
—
—
mm
mm
glabra;
antherae
ca.
4,5
— 5:1
mm,
omnes
vel complures
lateraliter +_ ve inter se coalitae, in parte apicali liberae,
poris parvis apicalibus; ovariurh ovoidei-ellipsoideum, ca. 1,2:0,8
1 mm, glabrum; Stylus stamina manifeste superans, ca. 8 mm longus,
rectus vel apice paulum incurvatus, glaber stigma styli apice manifeste crassius, subglobosum, obtusum; pedicelli fructiferi erecti, ca.
ellipsoideae, utrinque manifeste emarginatae,
;
— mm
15
19
longi; calyx in statu fructifero parum ampliatus, patelliformiter cupulatus, diam. ca. 4 mm; bacca globosa, diam. ca. 5 mm;
Oktober
1919.
XXIV, 32
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
498
semina valde numerosa; parva, reniformia, valde lenticulariter appla0,8 0,2 mm, margine paulum prominente, minute reticulata, in statu sicco pallide fuscescentia; granula sclerotica desunt.
Mexiko, Staat Oaxaca: Chinantla, H. Galeotti n. 1225 S!
(hb. Berol., Brux.), Juli bl. u. fr.; Costarica: Gehölz im Tal des
Flusses Tuis, Bassin des Reventazon, 600 m ü. M., Tonduz in Pittier
und Tonduz, pl. costar. exsicc. n. 8153! (hb. Brux.), Sept. bl.
nata, ca. 1
:
:
113. Lycianthes ceratocalyoia (Donn. Sm.) Bitt. n. comb.
Brachütus ceratocalycius
Donn.
Sm.
XLVIII
Gaz.
Bot.
in
(1909), 297.
rami
Fruticosa;
teretes,
diam.
ca. 1,5
superiores dichotome divaricatim ramosi, submm, in statu novello pilis minutis-
—5
simis acutis incurvatis satis crebris obtecti,
serius
cortice
breviter f urfuracei-squamuloso sordide pallide cinerei-fuscescente glabro
praediti;
bus
—7
cm, in parti-
internodia in partibus superioribus 1,5
usque ad '10 12 cm longa;
—
folia inferiora
solitaria, superiora saepe false geminata +_ ve inaequilonga, omnia
länceolata, utrinque sensim angustata, basi in petiolum
longum oblique abeuntia, ad apicem versus
brevem 2 5
acuminata acuta, majora ca. 9 11,5:3 3,5 cm, minora illis saepe
conformia, nonnumquam magis
fere
abbreviata proportionaliter
latiora obtusioraque, ca. 2 1, 2,5 1, 5,5
6 2,5 cm, laminae omnes
supra obscure virides, subtus pallidiores, in statu novello praecipue
in venis pilis minutissimis acutis incurvatis subcrebris, in mesophyllo
sparsioribus obsitae, serius utrinque fere glabrescentes vena media,
venae laterales primariae in utroque latere 6 curvatim ascendentes
et venae later. secundariae illas reticulatjm conjungentes pleraeque
subparallelae subtus manifeste prominentes inflorescentiae sessiles
6
9-florae; nonnumin dichotomiis et in axillis foliorum, ca. 4
quam quoque in ramulo parvo foliis parvis praedito inflorescentia
altera evecta ca.
6-flora adest; pedicelli floriferi ca. 15— 20
longi, erecti, primo pilis minutis acutis accumbentibus densiusculis
longus, diam. ca. 4,5
obsiti; calyx cupulatus, ca. 3,5
4
5 mm,
in margine superiore truncato subscarioso diaphanus dentibus usque
inferioribus
— mm
—
—
—
:
:
:
;
;
— —
4—
mm
—
—
mm
ad 10 brevissimis subulati-tuberculatis
—
0,3
mm
(nonnullis interdum indistinctis) fere 1
1,5
diaphanum oriundis instructus, extus in
— mm
1
infra
longis
marginem
parte inferiore sicut
dentes pilis minutis acutis accumbentibus obsitus, intus glandulis
minutis crebris praeditus; corolla violacea(sec. cl. vonTürckheim),
27
stellata, ca. 15
16
longa, diam. in statu explanato ca. 25
apice acuto cucullamm, profunde in lobos lanceolatos ca. 11:3
tos in marginibus et in apice pilis densis brevibus acutis (in apice
ipso longioribus) corollae tubus ca. 2
longus, intus quoque glaber;
filamenta aequalia, ca. 2
longa, glabra; antherae ellipsoideae,
—
—
mm
mm
mm
;
mm
liberae, crassiusculae,
ca.
4
— 4,5:1,5 — 1,7 mm,
basi profunde cor-
paulum emarginatae, in apicibus sacculorum primo
apiculatae, serius poris minutis apicalibus praeditae; ovarium
datae, apice
ovoidei-conicum, ca. 2,5
mm
longum, 1,2
mm
diam., glabrum; Stylus
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
499
stamina manifeste superans,
ma
styli apice
parum
mm
ca. 8,5
longus, rectus, glaber; Stigcrassius, obtusum, paulum emarginatum; fruc-
tus non vidi.
Dept. Alta Verapaz, Bergwald bei Coban,
Türckheim Fl. von Guat., Dept. Alta Verapaz
Berol.), März bl.; daselbst 1600 m ü. M., Türckheim
Guatemala:
1500
n.
m
ü.
M.,
H.
v.
1154! (hb.
II, n. 2060! (hb. Berol., U. S. Nat. Hb., Vratisl.).
Ser.
Donnell-Smith
bezeichnet die Antheren als »apiculatae, margine exteIn Wirklichkeit ist an jedem Staub fache eine winzige spitzenständige Vorwölbung vorhanden, die sich bei der Reife mit einem kleinen Loche
öffnet; eine seitliche Öffnung (Längsschlitzung) der Antheren am Außenrande
habe ich niemals beobachtet; diese Art gehört also nicht in die Gattung
Brachistus.
riore dehiscentes«.
114. Lycianthes synanthera (Sendtn.) Bitt. n. comb.
Solanum synaniherum Sendtn. in Flora XXIX (1846), Nr. 13,
p. 194 (erronee 178); Dun. in DC. Prodr. XIII, I (1852), 158; Hemsley in Biol. Centr.-Amer. Botan. II (1881—82), 415.
Arbor parva ca. 3 4 m alta vel fruticosa; rami superiores teretes,
diam. 2 4 mm, mox omnino glabrescentes, novelli in statu sicco
nigricantes, serius cortice pallide cinerei-fuscescente primo levi tandem
cinereo rugoso obtecti partes novellae(ramifoliaque)pilis minutis
stellatis acutiradiatis flavidis obtectae mox fere calvescentes; internodia 1,5 5 cm longa; nodi in statu vivo certe cras-
—
—
;
—
texturae succosae exsiccationem tenuiores
superiora false geminata inaequalia; petioli
2,5
satis longi, plerumque 1,5
3 cm longi, supra manifeste canalisiores, in statu sicco propter
quam
internodia;
culati,
tandem
folia
glabri;
— —
laminae oblongae vel elliptici-oblongae,
basi +_ ve obliqua rotundate subcuneatim in petiolum abeuntes, ad
apicem versus sensim angustatae, _+ ve longe acuminatae, acutae,
apice saepius curvato, majores ca. 7,5 4, 12,5:6, 14,5:6,5, 17:7,
20 9,5 usque ad 24 12 cm, minores magis abbreviatae ca. 4 3,
7:4, 8:4,5 usque ad 11,5:6 cm, omnes firme membranaceae,
utrinque +_ ve nitidae, (in statu sicco plerumque rugulosae et ±_ ve
sordide fuscescentes), supra laete virides, primo in vena media pilis
minutis stellatis valde sparsis obsitae, serius omnino calvescentes,
subtus parum pallidiores, solum in axillis venarum lateral, primari:
:
:
:
arum pilis ramosis substellatis floccose congestis pallide flavescentibus
paulum barbulatae ceterum glaberrimae; vena media, venae later.
—
prim. in utroque latere 6
8 curvatim ascendentes et venae later.
secundariae +_ ve parallelae illas conjungentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles inter foliorum geminatorum axillas,
multi-(ca. 10
18-)florae; pedicelli floriferi graciles, ca. 12
20
longi, recti, primo pilis minutis substellatis pallide flavis crebris
obsiti, mox glabrescentes; calyx cupulatus, ca. 3
longus, 5
diam., margine truncato integro, fere ecostatus, ca. 1
1,5
infra marginem dentibus 5 vix prominentibus gibberem 0,5
1
longam rotundati-obtasum formantibus praeditus, in statu
novello extus pilis minutissimis vix ramosis flavescentibus sparsis
obsitus, serius glaber, intus in parte superiore glandulis minutis
—
mm
—
mm
—
mm
mm
mm
32*
—
:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
500
corolla coerulei-violacea, stellata,
profunde in lobos lanceolatos acutos ca. 7
1
1,5 mm, in marginibus usque ad apices implicatos tandem recurvatos utrinque glabros partita; corollae tubus ca. 2
longus, intus
breviter stipitatis praeditus;
diam.
15
ca.
—
— 20
mm,
quoque glaber; filamenta brevissima,
ca.
mm
mm longa,
0,3—0,5
conica,
antherae ellipsoideae, ca. 6 1,5 mm, utrinque (apice vix)
emarginatae, basi manifestius cordatae, omnes lateraliterin tota
longitudine inter se coalitae, poris introrsis subapicalibus obliquis tandem paulum longitudinaliter dehiscentibus; ovarium ovoideiconicum, ca. 1,5:1mm, glabrum; Stylus rectus, stamina manifeste
longus, glaber; stigma styli apice paulum
superans, ca. 9,5
crassius, subclavatum, longitudinaliter in mediana sulcatum, apice
glabra;
:
mm
emarginatum; pedicelli in statu fructifero recti, ca. 2 cm longi, ad
apicem versus sensim incrassati; calyx fructifer paulum ampliatus,
patelliformiter subcupulatus, diam. ca. 5,5 mm, margine irregulariter
sublobato dentibus 5 inframarginalibus non auctis; bacca globosa,
diam. 6
7 mm; semina valde numerosa, obtuse triangulariter sub-
—
—
lenticulariter applanata, parva, ca. 1 0,5
0,6
fuscescentia, minute reticulata; granula sclerotica desunt.
reniformia,
:
Guatemala: am Berge Aguacate,
Vindob.).
— Costarica:
(hb. Berol.), Jani blüh.;
:
0,3
mm,
Friedrichsthal n. 1292! (hb.
San
Jose, Maria Aguilar, C.
am
Ufer des
Tiliri bei
Hoffmann
n.
513!
La Verbena (nahe
bei
Tonduz n. 8899! (hb. ßrux.), Aug. blüh. u. frucht.; Piedades bei San Ramön, kleiner, 4 6 m hoher Baum, Lichtung eines
kleinen Gehölzes an Hügeln, A. M. Brenes in Hb. Inst, phys.-geogr.
nat. costar. n. 14379!
(hb. Berol.), Juni blüh.; Santiago bei San
Ramön, kleiner, 3 4 m hoher Baum in einer Hecke, 1100 m ü. M.,
A. M. Brenes in Hb. Inst, phys.-geogr. nat. costar. n. 14380! (hb.
Berol.), Juni blüh.; Ufer des Flusses Virilla bei San Juan, A. Tonduz,
Alajuelita)
—
—
hb. Inst, phys.-geogr. nat. costar. n. 10117! (hb. Barb.-Boiss.), 24. 6.
1896 blüh. (Blüten lila nach Tonduz); Prov. San Jose, Rio Virilla,
1100
m
ü.
M., Tond. in J. Donn. Sm., PI. Guat. n. 7283! (hb. Berol.).
115. Lycianthes mitrata (Greenm.) ßitt. n. comb.
Solanum mitratum Greenm.
XXXVII
in J.
Donn. Smith in Botan. Gaz.
(1904), 211.
Fruticosa;
in
rami
superiores teretes, ca.
1
— 2,5
mm
diam., +.
statu novello sicut ceterae partes virides pilis
ve
minutissimis substellatis obsiti, mox omnino glabrescentes;
4 cm longa; folia solitaria vel partim gemiinternodia ca. 0,5—2,5
flexuosi,
—
nata inaequalia; petioli breviores quam in L. synanthera, ca. 0,5
1 cm longi; laminae lanceolatae vel ovati-ellipticae, utrinque angustatae,
basi + ve obliquae, ad apicem versus magis sensim angustatae, acutae
vel acuminatae, majores ca. 6,5:2,5, 10,5
5 usque ad
13,5:4,5
19:6,3 cm, minores ca. 4,5:2,5 usque ad 7:5 cm, apice manifeste
obtusiores, laminae omnes in statu adulto firme membranaceae,
subcoriaceae, utrinque glaberrimae, supra laete virides,
nitidae, subtus pallidiores opacioresque; vena media, venae later.
prim. in utroque latere 9
11 curvatim ascendentes et venae later.
—
—
—
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
501
secund. tertiariaeque subtus prominentes; mesophylluni subtus punctis
minutis albidis (arena crystallina!) crebris obsitum; inflorescentiae
10sessiles in axillis vel inter axillas foliorum geminatorum, 1
florae; pedicelli floriferi erecti, ca. 9
14 mm, fructiferi recti ca. 13
longi, in statu Dovello pilis minutissimis substellatis sparsis
19
obsiti, mox calvescentes; calyx cupulatus, ca. 3
loügus, 5
diam., margine trnncato integro, dentibus inframarginalibus
omnino deficientibus, parce pilis minutis substellatis vel fere
simplicibus obsitus; corolla stellata, diam. ca. 2 cm, profunde in
lobos anguste lanceolatos acutos in marginibus implicatos breviterque
pilosos ceterum glaberrimos plerumque reflexos partita; corollae tubus
ca. 1,5
longus, intus quoque glaber; filamenta brevissima, vix
—
—
mm
mm
mm
mm
mm
0,3
longa,
glabra;
antherae longe ellipsoideae,
ca.
6,5
mm,
utrinque emarginatae, omnes lateraliter fere in tota
longitudine inter se coalitae, solum apice paulum liberae,
poris introrsis subapicalibus obliquis in fissuram paulum
elongatam ad basim versus exeuntibus; ovarium subglobosi-conicum,
diam. ca. 1—1,5 mm; Stylus stamina longe superans, ca. 14
lg.,
rectus, glaber;
Stigma styli apice parum crassius, subglobosum;
calyx fructifer vix cupulatus, fere patelliformis, diam. ca. 7
8 mm, subcoriaceus, margine integro; bacca subglobosa, diam.
7
8 mm, apice crateriformiter depressa, apice ipso subapiculato
semina valde numerosa, obtuse triangulariter subreniformia, lenticulariter applanata, parva, ca. 1 0,6 0,3 mm, pallide fuscescentia,
minute reticulata; granula sclerotica desunt.
Costarica: Matina, H. Pittier, hb. Inst, phys.-geogr. nat.
costar. Nr. 9726! (hb. Brux.), Aug. bl. u. fr.; Nicaragua, Dept.
Matagalpa: Cafiada Yasica, Regenwald,bei 800
ü. M., E. Rothschuh n. 234! (hb. Berol), Aug. bl. u. fr.
Die Notiz auf dem Herbarzettel: »Lianen-Strauch, Blumenblätter außen
grün, innen lila; Antheren lila; Früchte sollen über apfelgroß werden und gelb
9
:
1,5
mm
—
:
:
m
sein. Frucht wird gegessen;« dürfte, mindestens teilweise, auf einer Verwechslung beruhen: die Beeren erreichen sicher nicht mehr als 8
Durchm. Ob
der von Rothschuh angegebene Vulgärname »Granada« der vorliegenden
Pflanze zukommt, muß daher ebenfalls zweifelhaft bleiben.
Die im Übrigen kugeligen Beeren sind im getrockneten Zustande mit 4
Längsriefen und auf der Spitze mit einer kraterförmigen Einsenkung versehen.
Ich habe zwar die Erstbelege Greenman's: Donnell Smith n. 6673 und
Thieme in Donn. Sm. n. 5375 noch nicht gesehen, doch möchte ich die mir
vorliegenden Pflanzen trotz einiger Abweichungen von der Greenman'schen
Beschreibung damit gleichsetzen. Diese Art steht der L. synanthera so nahe,
daß sie wahrscheinlich später mindestens mit ihr zu einer Gesamtart vereinigt
mm
werden muß.
116. Lycianthes nitida Bitt. n. sp.
Fruticosa, epiphytica (sec.
teretes, fere recti vel
cortice levi
parum
nitidiusculo
—
cl.
Tuerckheim); rami
flexuosi, diam. ca. 2,5
pallide subfuscescente vel
superiores
— 5 mm,
glabri,
olivaceo
obtecti;
internodia ca. 2
4 cm longa; folia superiora false geminata valde
inaequalia; folia majora petiolis ca. 1,5
2,5 cm longis suffalta
oblique late lanceolata veloblongi-lanceolata basi obliqua cuneatim
in petiolos abeuntia, ad apicem versus sensim angustata acuminata acuta
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
502
ca.
0,4
16 — 18
19:6—7 usque ad 21
— 0,5 cm longis instructa oblique
5,5,
:
:
7 cm, folia minora petiolis solum
elliptica basi obliqua breviter rotun-
datim cuneata, apice partim cuneata vel rotundate obtusata, ca. 3 2,
4,5: 3,2usque ad 6,5:4,3 cm, omnia firme coriacea, supra obscure
viridia, subtus parum pallidiora, in statu sicco fuscescentia, utrinque
glaberrima, nitida; vena media, venae later. prim. in utroque
latere in foliis majoribus 6
6 curvatim
8, in foliis minoribus 4
ascendentes et partim quoque venae later. secundariae subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles inter foliorum axillas, ca.
12 mm longi, glabri; calyx cupulatus, ca.
4-florae; pedicelli ca. 10
3
longus, 5
diam., margine integro truncato, dentibus
4
:
—
—
mm
mm
—
omnino deficientibus
marginem
—
vel venis
parum
distinctis fere 1
— 1,5 mm
gibbose desinentibus
corolla violacea,
stellata, diam. ca. 16 mm, profunde in lobos lanceolatos acutos ca.
6—7:1,7 2,2
praeter apicem cucullatum papillosum glabros
partita; corollae tubus ca. 1
longus, intus quoque glaber; fila-
infra
—
indistincte
;
mm
mm
mm longa,
antherae anguste
partim in
lateribus fere tota longitudine inter se coalitae, partim
menta
brevia,
ellipsoideae,
libera,
ca.
5,5
ca.
1
— 6:1 — 1,2
mm,
glabra;
dense
congestae,
liberae, poris introrsis apicalibus; ovarium ovoideum, ca. 1,5 mm
longam, diam. ca. 1 mm, glabrum Stylus gracilis, rectus, ca. 7 8
longus, stamina manifeste superans, glaber; stigma styli apice parum
crassius, subglobosum, obtusum;
pedicelli fructiferi primo recti,
serius deflexi, ca. 1,5
1,7 cm longi; calyx quoque in statu fructifero cupulatus, ca. 3,5
4
longus, diam. ca. 6 mm, indistincte
10-nervius; bacca globosa, diam. 6 mm, flavida; semina valde nume-
— mm
;
—
— mm
rosa, reniformia vel obtuse triangularia, lenticulariter applanata, ca.
1:0,7:0,3
mm, minute
reticulata, in statu sicco flavescentia; granula
sclerotica desunt.
Guatemala, Dept. Alta Verapaz:
H. von Tuerckheim n.
Guatem. n. 7637! (hb.
heteroclitum Sendtn.";
II,
59! und
Berol.,
März
u.
Monac.)
Mai
Cubilquitz, 350
derselbe
in
m
ü.
M.,
Donn. Smith,
pl.
sub nom. erron. „Solanum
blüh. u. frucht.
L. nitida steht der L. mitrata nahe, besitzt aber stärker glänzende, mehr
lederige Blätter, kleinere Blüten und kugelige, nicht an der Spitze kraterförmig
eingesenkte Früchte; außerdem sind bei ihr die Staubbeutel nur zum Teil
seitlich mit einander verklebt und die kleineren Laubblätter (von den ungleich
großen geminaten) erheblich kleiner und viel kürzer gestielt als bei L. mitrata»
Im Hb. Hamb. liegt ein mit der Tuerckheimschen Pflanze übereinstimmendes Exemplar mit dem Vermerk: Solanum heteroclitum Sendtn., Estado
da Bahia: Alagoinhas: in sylvis submont., leg. v. Brixen! Diese Art kommt
sicher nicht im Staate Bahia vor, vielleicht ist eine Zettelverwechslung die Ursache
dieser irrtümlichen Standortsangabe.
Subgenus
III:
Cypellocalyx
Solanum subgenus Lycianthes (Dun.)
Bitt. n.
comb.
Bitt. Sectio II Cypellocalyx
Engl. Botan. Jahrb. LV (1917), 91.
Calyx cupulatus, in margine superiore orbiculatim truncatus,
plerumque dentibus vel lobis omnino deficientibus, raro margine
indistincte undulatim lobato, in statu fructifero in speciebas plerisque
Bitt. in
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
503
valde incrassatus, textura robuste coriacea; corolla plemmque parva,
speciebus nonnullis vix vel solum parum aperta; flores saepe
androdioeci (an in omnibus speciebus?), pentameri vel tetrameri; calyces
in
specieram nonnullarum sicut pedicelli lenticellis verrucose
prominentibus praediti; granula scleroticain baccis desunt.
Frutices
fructiferi
—
plerumque
vefisimiliter
inter
frutices
alios
et
arbores
scandentes,
complures alte ascendentes, species una (L. parasitica) epiphytica
in arboribus.
Insulas Sundaicas et Philippinenses, praecipue Novam
—
Guineam
incolentes.
Die Mehrzahl der hierher gehörigen, in Papuasien heimischen Arten habe
ich erst jüngst in der Arbeit »Die papuasischen Arten von Solanum« in Engl.
Botan. Jahrb. LV (1917), S. 91—113 als Solanum- Arten mit eingehenden Diagnosen (soweit es die teilweise unvollständigen Belege gestatteten) versehen und
in der Bestimmungstabelle daselbst S. 61, 62 einander vergleichend gegenübergestellt.
Hier habe ich sie nur zur Gattung Lycianthes zu überführen, im
Übrigen der dort gegebenen Darstellung nichts neues hinzuzufügen ich wiederhole daher weder die Beschreibungen noch den Bestimmungsschlüssel der papuasischen Arten, sondern gebe hier nur ergänzend die Unterscheidungsmerkmale
;
und Diagnosen der übrigen sundaisch-philippinensischen Arten der Untergattung
wieder.
Bei verschiedenen Spezies dieser Untergattung habe ich Androdioezie
anderen Arten ist sie mir wahrscheinlich; mehre Spezies besitzen
ermittelt, bei
tetramere Blüten, andere pentamere.
Soweit als mir Früchte bekannt geworden sind, habe ich sie stets frei
von Steinzellkörnern (also reine Beeren!) gefunden; die Größe und Zahl der
Samen ist verschieden, manchmal sind sie klein und zahlreich (so bei L. patellicalyx nur 1,5 1 0,3 mm) in anderen Fällen verhältnismäßig groß (so bei L.
Oliveriana ca. 3,5— 4:2,5:0,5 mm, banahaensis ca. 3:3:1mm. anisophylla ca.
3,2:3:1mm), besonders groß (4 5,5: 3—3,5 1 mm) und auffällig wenig (nur
2 in jeder Beere) bei L. parasitica; leider sind mir in ziemlich vielen Fällen
noch keine reifen Beeren bekannt; auch die Darstellung der Blütenverhältnisse
bedarf bei verschiedenen Arten noch einer Ergänzung durch vollständigere
Exemplare. Die Blütenstände sind axillär sitzend zwischen den meist zu zweit
nebeneinander stehenden sehr ungleich großen Blättern, selten mit ziemlich
kurzer wurmförmig gekrümmter, dicht mit Blüten besetzter Bhachis (L. parasitica var. campylorhachis, L. Oliveriana, manchmal auch bei L. Ledermannii)
bei zwei miteinander näher verwandten Arten (L. Kaernbachii und Schlechteriana) mit einer in bemerkenswerter Weise etwas an dem sie tragenden Zweig
unterhalb der beiden gekoppelten Blätter herab angewachsenen Rhachis. Auch
die Zahl der in jeder Infloreszenz gebildeten Blüten wechselt je nach den Arten
sehr: bei verschiedenen der zuletzt genannten Arten sind sie ziemlich zahlreich,
so bei L. Schlechteriana 8—30, bei Oliveriana 15 20, bei Ledermannii sogar
25—40; mittlere Zahlen treffen wir bei cladotrichota : 5—10 sowie bei patellicalyx: 4-7; die Verminderung geht bis zu 1: so bei bambusarum 1— 2-blütig.
Bereits S. 319 habe ich bemerkt, daß die Untergattung Cypellocalyx sich
stammesgeschichtlich wahrscheinlich an die Sektion VI Asiomelanesia der Untergattung Polymeris anreiht.
Die Untergattung zerfällt in zwei Reihen, von denen die eine Kelche
ohne jegliche Andeutung von Zähnen besitzt, während bei der zweiten stets
mit vierzähligen Blüten ausgestatteten Reihe wenigstens 4 sehr kurze Zipfel am
abgestutzten Kelchsaum auftreten.
:
:
—
:
,
—
Series
Calyx
1.
truncatus,
Anodontocalyx
dentibus
omnino
Bitt.
d. ser.
defieientibus;
corolla
5-,
rarius 4-mera.
117. Lycianthes bambusarum Bitt. n. comb.
Solanum bambusarum Bitt. in Engl. Botan. Jahrb.
91, mit Fig.
1
auf S. 92.
LV
(1917),
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
504
118. Lycianthes memecylonoides Bitt. n. comb.
ßitt. et Schieb tr. daselbst,
Solanum memecylonoides
LV (1917),
93.
119. Lycianthes balanidium Bitt. n. comb.
Solanum balanidium
Bitt. daselbst,
LV
(1917), 95.
120. Lycianthes cladotrichota Bitt. n. comb.
Solanum cladotrichotum Bitt. daselbst, LV(1917), 96, 97, Fig. 2.
121. Lycianthes patellicalyx Bitt. n. comb.
Solanum
patellicalyx Bitt. daselbst,
LV
(1917), 99, 100, Fig.
Lycianthes Rechingeri (Witasek) Bitt. n. comb.
in Fedde, Rep. V (1908), 165;
in Engl. Botan. Jahrb. LV (1917), 102.
3.
122.
Solanum Rechingeri Witasek
123. Lycianthes Moszkowskii
Solanum Moszkowskii
Bitt. n.
Bitt. daselbst,
Bitt.
comb.
LV
(1917), 103.
124. Lycianthes Oliveriana (Lauterb. et K. Seh.) Bitt. n. comb.
Solanum Oliverianum Lauterb. et K. Seh., Fl. d. deutsch. Schutzgeb. i. d. Südsee (1901), 535; Bitt. in Engl. Bot. Jahrb. LV (1917), 104.
125. Lycianthes Ledermannii
Solanum Ledermannii
Bitt. n.
Bitt. daselbst,
comb.
LV(1917), 107, 108,
Fig. 4.
126. Lycianthes impar (Warbg.) Bitt. n. comb.
in Engl. Botan. Jahrb. XIII (1891), 415;
Bitt. daselbst LV (1917), 109.
Solanum impar Warbg.
127. Lycianthes Kaornbachii (Lauterb. et K. Seh.) Bitt. n. comb.
et K. Seh., Fl. d. deutsch. Schutzg.
in der Südsee (1901), 535; Bitt. in Engl. Botan. Jahrb. LV (1917), 110.
Solanum Kaernbachii Lauterb.
128. Lycianthes Schlechteriana Bitt. n. comb.
Solanum Schlechterianum Bitt. daselbst LV (1917), 111,112,
129.
Lycianthes parasitica (Blume)
Bitt. n.
Fig. 5.
comb.
—
Solanum parasiticum Blume Bijdr. Fl. Nederl. Ind. (1825 26),
697; Nees in Transact. Linn. Soc. XVII (1837), 45; Dan. in DC.
180; Miqu. Fl. Nederl. Ind. II (1856), 641;
Malay. Penins., 330 (nicht gesehen!); Koorders,
Exkursionsfl.von Java III (1912), 164; Koorders-Schumacher, System.
Verzeichn., I. Abt., § 1, 256. Farn., (1912), 14;
Lilian S. Gibbs,
Contrib. to the flora and plant formations of Mount Kinabalu etc. in
Journ. Linn. Soc. Botany XLII (1913), 113.
Prodr. XIII,
I
(1852),
King and Gamble,
Fl.
Fruticosa, ca. 1
—2 m
alta,
cortice pallide fuscescente obtecti,
saepe epiphytica; rami inferiores
diam. ca. 6 mm; rami superiores
simplices vel ramosi, subteretes, in statu novello pilis parvis simplieibus acutis pluricellularibus ineurvatis pallide flavidis crebriusculis
obsiti, mox glabrescentes, tandem glaberrimi cortice pallide flavi-griseo
vel pallide flavi-subfuscescente nitido in statu sicco rugoso obtecti,
diam. ca. 1—3 mm, in nodis plerumque manifeste incrassati; internodia in rami» superioribus 1
2,5 cm longi; folia in typo solitari*
(in subspecie plerumque in ramis superioribus false geminata, inaequalia); petioli ca. 1
1,5 cm longi, in statu novello pilis simplieibus
ineurvatis acutis nonnullis obsiti, mox glaberrimi; lamioae late lan-
—
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
505
ceolatae vel oblongi-lanceolatae, utrinque aDgustatae, basi oblique sub-
cuneatim in petiolum abeuntes, in latere exteriore plerumque paulo
magis rotundatae quam in latere interiore angustiore, ad apicem versus
magis sensim angustatae, +_ ve acuminatae, acutae, ca. 10 4,5, 12 5,
14,5 5,2, usque ad 17 5,5 cm, in statu novello non jam satis evoluto
subtus in vena media pilis nonnullis parvis simplicibus acutis incurvatis
:
:
:
:
mox utrinque glaberrimae, subcoriaceae, supra saturate virides,
ve nitidae, subtus pallidiores paulumque opaciores, in statu sicco
+_ ve subfuscescentes, punctis minutis crebris (arena crystallina!)
obsitae; vena media et venae later.prim.in utroque latere 6
7 curvatim
ascendentes subtus manifeste prominentes; inflorescentiae sessiles in
obsitae,
+_
—
—
foliorum, plerumque ca. 2
6-florae (rarius pluriflorae in
rhachide nonnihil longiore floribus dense alternatim biseriatis obsessa:
vide var. campylorhachis), rhachis brevissima vel subnulla; pedicelli
13
albidi, graciles, in statu florifero ca. 10
longi (in var. prae-
axillis
—
longipedicellata ipluries longiores);
mm
calyx viridis vel albidus, mar-
gine viridulo, cupulatus, ca. 2 mm longus, 2 mm diam., margine
truncato integro, dentibus omnino deficientibus, primo pilis
simplicibus parvis accumbentibus nonnullis et glandulis minutis breviter
stipitatis compluribus obsitus, mox fere glaber;
corolla albida,
campanulatl-stellata, ca. 4
longa, 4
diam., in lobos 5 lan5
ceolatos acutos ca. 3 0,5
in margine apicali breviter papillosos
ceterum glabros punctis compluribus albidis (arena crystallina!) sparsis
notatos partita; filamenta ca. 0,6
longa, glabra; antherae anguste
ellipsoideae, ca. 2:0,5 mm, poris introrsis apicalibus; ovarium ovoilongum, glabrum; Stylus stamina superans, rectus,
deum, ca. 0,6
longus, glaber stigma styli apice parum crassius, subglobosum
ca. 3
longi; calyx frucpedicelli fructiferi erecti, graciles, ca. 17
20
longus, 3,5
4
diam.; bacca flava,
tifer cupulatus, ca. 2
parva, subglobosa, obtusa, diam. ca. 4,5 6 mm; semina 2 tan tum,
magna, oblique reniformia, lenticulariter applanata, ad basim baccae
5,5:3 3,5:1 mm, pallide
versus angustiora, fere subacuta, ca.
flavida, manifeste scrobiculatim reticulata; granula sclerotica desunt.
— mm
mm
mm
;
mm
mm
mm
;
mm
— mm
— mm
—
4—
—
Java: ohne besondere Fundortsangabe, Blume!; Zollinger n.
1759!; Forbes n. 586! (alle drei hb. Bogor.); Resid. Batavia: GuDung
Tjibodas bei Tjampea, ohne Sammlername! (hb. Bogor.); bei Tjampea,
Koorders
n.
33775
Bangka:
(hb. Bogor.), Juli blüh. u. frucht.
ß!
Soengei-slan, Teysmann! (hb. Bogor.).
Es liegt von diesem Standort nur ein Zweig mit abgetrennten Blättern vor,
sodaß sich nicht sagen läßt, ob dieser Beleg zum Typus der Art oder zur Subspezies epiphytica gehört.
Einheimischer Name: auf Java „terongan" (sundaisch).
Außer für Java wird diese Art noch für Borneo, Sumatra und die malayische Halbinsel angegeben; ich habe sie außerdem noch auf Celebes und den
Philippinen festgestellt (siehe die im Folgenden dargestellten Varietäten und subsp.
epiphytica [Merr.]
Var.
Bitt.).
campylorhachis
Bitt. n. var.
(Siehe: Solanum parasiticum Blume in Koorders- Schumacher,
System. Verzeichn. I. Abt. § 1, 256. Farn., (1912), S. 14, 15).
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
506
—
Folia solitaria; petioli 0,8
1,1 cm longi; laminae late lanceolatae,
uno latere cuneatim, in altero rotnndatim in petiolum
angustatae, ad apicem versns sensim an gustat ae, apice +_ ve longe
acuminatae, acutae, ca. 11:3,5, 13:4,5 usque ad 14,5:5 cm, supra
saturate virides, nitidae, subtus paJlidiores opacioresque
inflorescentiae fere in axillis foliorum, mnlti- (ca. 20 26-) florae,
Acribus fere omnibus inferioribus delapsis, rhachide ca. 6
10
basi obliquae, in
;
—
longa vermiformiter recurvata
—
mm
superiore cicatricibus
dense alternatim seriatis insertionum pedicellorum delapsorum squamatim notata; pedicelli albidi, striis violaceis obsiti (sec. cl. Ko Orders);
bacca laete flava.
600
Java, Resid. Batavia: Schlucht Tjiapus am Berge Salak,
ü. M., Koorders n. 40378 ß! (hb. Bogor.), Nov. blüh. u. frncht.
m
Subsp. epiphytica (Merrill)
Solanum epiphyticum
C.
in latere
comb.
Bitt. n.
Merrill
in
Philipp.
Journ.
of
Science,
Botany VII (1912), 350.
Solanum parasiticum Blume
Fruticosa, ca. 1
acutis sparsis obsitae,
mox
m
var. inaequifolium
alta, epiphytica;
mox
fere
omnino
Bitt. in
1
litt. ).
partes novellae pilis minutis
glabrae; rami sicut in typo
subfuscesceute vel grisei-fuscescente nitido in
statu sicco rugosi-sulcato obtecti, recti vel _+ ve flexuosi; folia in
cortice
pallide
ramis superioribus
—
false
geminata inaequalia;
—
petioli in foliis
mm
longi; laminae
majoribus ca. 10
17 mm, in foliis minoribus 2 4
majores oblique late lanceolatae vel oblongi-laoceolatae, 8 3,5, 11 3,8,
14,5 5
5,5 usque 15,5 5,7 cm, laminae minores plerumque utrinque
obtusiores, ovatae, ca. 1,2:1, 3:2,2 usque ad 5,5 2,5 cm; inflorescentiae ca. 2
5-florae; calyx truncatus margine integro sicut in
diam. (sec. cl.
typo; baccae subglobosae, obtusae, ca. 6
7
Merrill primo albae, tandem in statu maturo aurantiacae vel rubrae);
semina duo, magna, ca. 5 5,5 3,5 1 mm, oblique reniformia, ad
basim versus angustata, manifeste scrobiculatim reticulata.
Philippinen: Luzon: Prov. Cagayan, Ramos in Bur. of Sc.
Lucban, Eimer n. 7494!
nr. 7482!
(hb. Berol.); Prov. Tayabas:
(hb. Bogor., Turic); Prov. Laguna, San Antonio, Ramos Bur. of Sc.
n. 15097! (hb. Berol.); Mittel-Luzon, Mariveles, Warburg n. 13668!
(hb.
(hb. Berol); Mindoro: am Flusse Alag, Merrill n. 6157!
Berol.); Mindanao: Distrikt Da vao: Dahomo, epiphytisch auf Küstenbäumen, Warburg n. 14354! (hb. Berol.).
Borneo: Sarawak, Baram Distr., Baram, Hose n. 119! (hb.
Berol.); Liang gagang, H. Hallier n. 3010! (hb. Bogor.); Tepoh,
Jaheri n. 1668! (exped. Nieuwenhuis, hb. Bogor.); Moeara Temeh,
Arres en Ahn n. 3! (hb. Bogor.), eine besonders breitblättrige Form:
lam. 14,5 5,5 cm.
:
—
:
:
:
:
—
— mm
—
:
:
:
habe ich in einer Handschrift
Bearbeitung der Borneo-Pfianzen diese hier als subsp.
epiphytica bezeichnete Form benannt; ich halte die Winkler'sche Pflanze für
übereinstimmend mit der hier dargestellten Unterart; veröffentlicht ist meines
Wissens meine eben erwähnte, schon vor dem Kriege fertiggestellte Mitteilung
x
)
für
S. parasiticum Bl. var. inaequifolium Bitt.
Hubert Winkler's
an Hubert
Winkler
bis jetzt nicht.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
507
Batu-Eiland, Raap
blättrige
Form,
bei der
n.
158! (hb. Bogor.), eine ziemlich schmallanzettlich, nicht
auch die kleineren Blätter
eiförmig sind.
Ob die von Lilian
S. Gibbs in »A contribution to the flora and plant
formations of Mount Kinabalu and the highlands of British North Borneo« in
Journ. Linn. Soc. Botany XLII (1913), 113 von Tenom, Rayoh hüls in Brit.
Nord-Borneo zu S. parasiticum Blume gezogene Pflanze (Gibbs n. 3126) zu subsp.
epiphytica (Merr.) Bitt. gehört, kann ich nicht angeben, da ich den Beleg nicht
gesehen habe.
Var.
Angatii (Eimer) Bitt.
Solanum Angatii Elm.
n.
comb.
in Leafl. of Philipp. Bot. II (1910), 731.
Fruticosa, epiphytica; rami superiores subteretes, lineis decurrentibus manifestis instructi, ca. 1
pallide fusco obtecti, subflexuosi;
— 2 mm diam.,
glabri,
mox
cortice
internodia ca. 1,5— 2 cm longa;
folia superiora saepe false geminata valde inaequalia; foliorum majolongi,
rum petioli ca. 3 6
lamina oblique lanceolata basi
— mm
rotundate in petiolum desinens, apice acuta, ca. 5,5 1,9, 6:2, 9 2,8 cm;
folia minora sessilia vel breviter (1
2 mm) petiolata, illorum laminae
ellipticae, obtusae, ca. 10
7 usque ad 20:10 mm; laminae omnes
:
:
—
—
carnose subcoriaceae, in statu sicco brunnescentes, supra obscuriores
quam subtus, utrinque glabrae et nitidae; inflorescentiae ca. 4 5florae intra axillas foliorum geminatorum;
pedicelli fructiferi ca.
15
longi; calyx in statu fructifero truncatus, ca. 2
longus,
diam.; bacca globosa, diam. ca. 4,5 mm; semina solum 2 in
4
in qnavis bacca, satis magna, oblique reniformia, ad basim baccae
versus angustiora, ca. 4:3:0,8
1 mm, manifeste reticulata.
—
mm
mm
mm
—
Philippinen: Insel Mindanao, Todaya (Mt. Apo), Distrikt von
Davao, A; D. E. Eimer, Philipp. Isl. Plants n. 10762! (hb. Bogor.,
Hamb., Turic, Vindob.)..
Gehört in den Formenkreis der L. parasitica (Blume), ist aber zierlicher
der Typus dieser im Sunda- Archipel weitverbreiteten Art; diese Varietät ist
wegen ihrer zu zweien zusammengestellten ungleichen Blätter der subsp. epiphytica (Merr.) anzureihen. Trotzdem daß Solanum Angatii Elm. früher (1910)
als S. epiphyticum Merr. (1912) beschrieben worden ist, scheint es mir doch
zweckmäßiger zu sein, den größer blättrigen, in dieser Hinsicht mit L. parasitica
übereinstimmenden Typus des 8. epiphyticum als Unterart der L. parasitica zu
betrachten und das von ihm hauptsächlich nur durch kleinere Blätter verschiedene
S. Angatii als Varietät dieser Subsp. zu behandeln.
als
Var.
praelongipedicellata
Bitt.
n. var.
geminata inaequalia, parva; petioli breves, ca.
2
3 mm longi; laminae oblique lanceolatae, majores solum ca. 4,5:
1,2, 5 1,6, 7 2,2 usque ad 9,5 3,5 cm, laminae minores ca. 6 3,
2-)florae;
9:4,5 mm usque ad 4:2,2 cm; inflorescentiae pauci-(l
pedicelli valde elongati, graciles, in statu florifero jam 3
3,8 cm
attingentes, in statu fructifero usque ad 4,3 cm longi; calyx margine
truncato integro vel costis 5 margine vix prominentibus subquinquangulatus; corolla stellata, diam. ca. 10 mm, profunde in
lobos lanceolatos acutos ca. 4
2 mm partita; corollae tubus
4,5 1,5
ca. 0,8—1 mm longus, intus quoque glaber;
filamenta ca. 1 mm
longa, glabra;
antherae ovati-ellipsoideae, ca. 2:0,8 mm, utrinque
—
Folia
:
false
:
:
:
—
—
:
—
—
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
508
emarginatae, paulo infra apicem parum constrictae, poris parvis apicalibus; ovarium subglobosum, diam. 0,8
0,9 mm; Stylus stamina
manifeste superans, 4,5
longus, rectus, glaber; stigma styli apice
manifeste crassius, obtusum, nonnumquam subbilobum baecae globosae,
diam. ca. 7 mm, dispermae; semina magna, ca. 5:3,5:0,8
lmm.
—
mm
;
—
Celebes: Tomohon, strauchartiger Epiphyt,
norum n. 375! (hb. Berol.).
it.
celeb. Sarasi-
Diese Varietät habe ich wegen ihrer zu zweien gestellten ungleichen
Blätter der subsp. epiphytica unterstellt; es ist jedoch nicht unwahrscheinlich,
daß sie später bei genauerer Kenntnis des gesamten Formenkreises von L.
parasitica den Rang einer der subsp. epiphytica gleichwertigen Unterart einnehmen wird, da sie eine ziemliche Anzahl von abweichenden Merkmalen besitzt; vor allem ist neben der im Vergleich zur geringen Größe der Spreiten
un verhältnismäßigen Streckung der Blütenstiele die ansehnliche Blütengröße und
die Neigung der Narbe, zwei stumpfe Lappen zu bilden, beachtenswert.
130. Lycianthes aceratia Bitt. n. sp.
mm
rami
superiores teretes, ca. 1,5—2,5
diam.,
in statu sicco paulum longi tudinaliter striato obtecti, lenticellis albidis sparsioribus praediti; internodia 1,5
4 cm longa; folia superiora saepe false geminata inaelongi, fol. min. ca. 5
qualia; petioli fol. majorum ca. 14
19
Fruticosa;
glabri, cortice pallide fuscescente
—
mm
— mm
majorum lamina lanceolata, utrinque
sensim angustata, apice acuminata, acuta et hie saepe paulum
falciformiter curvata, ca. 9,5 3,5, 13:4 usque ad 14,5:4,5 cm,
6
longi;
foliorum
:
min. lam. vix vel non acuminata, ca. 5 2,2 usque ad 5,3 2,5 cm,
laminae omnes coriaceae, integrae, utrinque glaberrimae et nitidae,
virides, supra obscuriores quam subtus, vena media et venae laterales
primariae in utroque latere ca. 7 ascendentes ad marginem versus nonnihil ineurvatae et arcuatim conjunetae subtus prominentes, venae
seeundariae quoque illas conjungentes subtus paulum prominulae;
inflorescentiae axillares, pauci-(3— 5-)florae; pedicelli in statu
fol.
:
:
subflorifero ca. 7 mm longi (an floribus apertis longiores?); calyx
cupularis, margine integro subpentagono, ca. 2 mm longus,
2 mmdiam.,dentibusprominentibusomnino deficientibus; florem in statu
alabastri adulti tantum investigare potui; corolla tuneca. 5 mm longa,
mm
mm
supra corollae basim inserta;
stamina 5, fere 0,7
filamenta brevissima, 0,3
longa, glabra; antherae ellipsoi0,4
deae, 2,5 0,7
ovarium ovati-subglobosum, diam. ca. 0,7 mm,
longus, glaber; stigma styli apice non
glabrum; Stylus 2,5
pentamera;
:
mm
—
;
mm
—
pedicelli fruetiferi ca. 12 14 mm longi, ad
apicem versus incrassati et lenticellis prominulis albidis verru-
crassius,
cosa
obtusum;
calyx in statu fruetifero ca. 4,5
— 5 mm
diam*., subpatellaris vel
margine +_ ve recurvato baecae subglobosae vel paulum ellipsoideae,
ca. 7:5,5 mm; semina numerosa, reniformia, applanata, ca. 2:1,5:
0,5 mm, minute reticulata, in statu sicco fuscescentia.
;
Soemba,
Pari
m bang,
Teysmann
n.
8918!
(hb.
nom. „Solanum arboreum" Teysm. mscr.
Der Vordruck: »Timor« auf dem Herbarzettel bezieht sich
auf die gesamte Residentschaft, zu der die Insel Soemba gehört.
Bogor.)
sub
offenbar nur
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
509
Series 2.
Philippinenses
Bitt.
n. ser.
Calyx dentibus 4 subulatis parvis vel minutis instructus;
semper tetrameri; flores (aa semper?) androdioeci?
flores
Die drei hierher gehörigen, fast ganz auf die Philippinen beschränkten
(nur eine kommt außerdem noch auf Nord-Gelebes vor) Arten stehen einander
sehr nahe und sind wohl zu einer Gesamtart zu vereinigen.
131. Lycianthes banahaensis (Elm.)
Solanum banahaense Elm.
Bitt.
n.
comb.
in Leafl. of Philipp. Bot. I (1908), 341.
—4 m
laxa; ramuli superiores subteretes,
— 1,5 mm diam., in statu novello pilis minutis pallide sor3 — 4-cellularibus acutis curvatim accumdide subfuscescentibus
Frutieosa, ca. 2
alta,
ca. 1
ca.
bentibus densis
sicut ceterae partes novellae obtecti,
moxcalves-
centes, cortice primo pallide viridi leviusculo mature jam lenticellis
albidis manifeste prominentibus verrucoso obtecti; rami vetustiores
lignosi ca. 2,5
3 mm crassi cortice tenui pallide cinereMutescente
longitudinaliter striato praediti; internodia ca. 2—3 cm, in ramulis
superioribus ca. 1
2 cm longa; folia solitaria vel false geminata inaequalia; petioli 5
12 mm longi, novelli dense minuteque pilosi, mox
fere glabri; laminae late lanceolatae vel oblongae, utrinque
angustatae, basi cuneatim vel paulum rotundate-cuneatim in petiolum
abeuntes, ad apicem versus sensim angustatae, +_ ve acuminatae,
apice ipso saepe obtuso vel obtusiusculo, laminae majores ca. 6,5 2,7,
7,5 3,2, 8 3,5, 10 4,7 usque ad 12
14,5 5 cm, minores geminatae
basi magis rotundatae brevioresque ca. 3,5:2, 4:2,3 usque ad 5:2,7 cm,
omnes firme membranaceae, subcoriäceae, in statu novello inevoluto
—
—
—
:
:
:
:
—
:
minutis acutis obsitae, in statu adulto utrinque fere glabrae,
lateral, prim. pilis parvis
(in statu sicco +_ ve subfuscescentes), nitidae, subtus pallidiores opacioresque vena media et
7 curvatim ascendentes et venae
venae later. prim. in utroque latere 6
later. secund*. nonnullae exteriores
subtus manifeste prominentes;
inflorescentiae sessiles inter axillas foliorum geminatorum, ca.
1
3-florae; pedicelli graciles, ca. 1
2 cm longi, pilis brevissimis
curvatim accumbentibus acutis sicut ceterae partes virides in statu
pilis
solum subtus in vena media et in venis
crebriusculis obsitae, supra obscure virides
;
—
—
—
mm
novello obtecti ; calyx campanulati-cupulatus, ca. 4
longus,
diam., margine truricato diaphano, venis 4 prominentibus
5
mm
in dentes 4 breves subulati-lineares paulo
oriundos illumque parum superantes exeuntibus
instructus, extus sicut pedicelli pilis minutis curvatim accumbentibus
crebris vel sparsis obsitus, in mesophylli diaphani parte inferiore
venulis parvis rettculatis non prominentibus instructus, in margine
inter venas 4 majores evenius; corolla lutea (sec. cl. Eimer),
longa, apice diam. ca.
campanulata, non valde aperta, ca. 7,5
5 mm, tetramera, ejus lobi 4 subcoriacei, late lanceolati ca. 4:2 mm, margine implicati apice acutiusculo paulum cucullato, extus pilis brevissimis acutis in marginibus papillosis praediti; corollae tubus ca.
longus, intus quoque glaber; stamina 4; filamenta brevia, 0,3
0,5
longa, glabra; antherae angaste ellipsoideae, ca. 4:0,6 mm, basi
longitudinalibus
infra
marginem
mm
—
1mm
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
510
param emarginatae,
tae,
poris
apice apiculatae, in mediana interiore fere cristaparvis apicalibus obliqais; gynaeceum in floribns a me
mm
bene evqlutis deficiens vel minutum, stylo vix 1
longo glabro (sec. cl. Eimer Stylus columnaris stigmate parvo coronatus), an species androdioeca?; pedicelli fructiferi erecti, satis elongati,
longi, ad apicem versus incrassati (apice diam. ca.
ca. 20—40
3,5 mm), ad apicem versus lenticellis albidis crebris verrucosi; calyx
in statu fructifero fere patelliformis, diam. ca. 7 mm, dentibus
investigatis
mm
inframarginalibus retroflexis corniformibus
1
ca.
— 1,5 mm
bacca (sec. cl. Eimer lutea, sec. cl.
Koorders viridis), subglobosa vel paulum obovoidea, 14—16:11
14 mm; semina satis numerosa, reniformia, applanata, ca. 3:3:1 mm,
manifeste reticulata.
Philippinen: Luzon, Prov. Tayabas, bei Lucban, Eimer,
Philipp, plants n. 7492! 9208! (hb. Bog., Vindob.), Mai bl.; Prov.
Abra, Maximo Ramos n. 7252! (hb. Berol.), Jan., Febr. bl. (unter
dem irrtüml. Nam. „& blumei Nees").
Nach Elmer's Diagnose kommt diese Art in tiefen Schluchten an WasserEimer bezeichnet die Pflanze
läufen in 900 m ü. M. am Berge Banahas vor.
als kahl, an beiden Belegen ist aber die bezeichnende, allgemeine, dichte und kurze
Behaarung der jugendlichen unentwickelten Teile deutlich wahrnehmbar.
Nord-Celebes: Prov. Menado, Roeroekan, Teysmann in hb.
Sulp. Kurz n. 5322! (hb. Bog.); Urwald Loemboelan bei Pakoe oere,
Koorders n. 18047 ß! (hb. Bog.), Apr. fr.; Urwald bei Bivak Pinamorongan nahe bei Kajoewatoe, Koorders n. 18049 ß!; daselbst, 500
ü. M., Koorders n. 18050 ß! (hb. Bog.), Febr. blüh.
Einheimische Namen auf Celebes: „Kamoenti"tt, „Makopi" tt
subulatis
longis
instructus;
—
m
nach Koorders.
Subsp.
manucaling
(Elm.)
Bitt. n.
Solanum manucaling Elm.
comb.
in Leafl. of Philipp. Bot., II (1910), 732.
Fruticosa vel arborescens, 2 — 15 m
rami superiores
— 3 mm diam., mature lignescentes, cortice pallide
plerumque multis albidis prominentibus manifeste verrucosi; inter1,5 —
raro — 4 cm longa; partes novellae inevolutae
nodia
alta;
teretes,
1,5
fus'co lenticellis
ca.
pilis
3,
parvis fuscescentibus obtectae, mature omnino calvescentes
folia
superiora plerumque false geminata, inaequalia; petioli fol. maj. ca.
12—26
longi, fol. minor, ca. 5
8
longi, omnes glabri, paulum
a latere compressi, superne anguste canaliculati fol. maj. laminae late
lanceolatae vel elliptici-lanceolatae,utrinqueangustatae,basij+ ve obliqua
cuneatim in petiolam abeuntes, apice acuminatae, ca. 8 3,2, 9 3,5,
10— 11 4—5, 14—16 6—7, 21 7,7 usque ad 21,5 8 cm, fol. min. lam.
breviores et brevius acuminatae, ceterum similes, ca\ 3 1,6, 4,2 2,2,
8:4,3—5 usque ad 9,5:6 cm, laminae omnes coriaceae,
5:2,7, 7
;
— mm
mm
;
:
:
:
:
:
:
:
:
—
utrinque glaberrimae, supra obscurius virides et nitidiores
subtus; vena media et venae laterales primariae in utroque latere
7
10 curvatim ascendentes et prope marginem pluries arcuatim
conjunctae supra paulum impressae subtus valde prominentes, venae
secundariae quoque illas conjungentes subtus manifeste prominulae;
pedicelli in
inflorescentiae axillares, sessiles, pauci-(2
3-)florae;
integrae,
quam
—
—
—
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
511
—
mm
13
longi; calyx
statu florifero erectiusculi vel deflexi, ca. 12
longus, apice diam. ca. 3,5 mm, margine integro,
cupularis, ca. 3
extus paulam infra marginem subdiaphani-membranaceum dentibus
mm
quattuor subulatis vix gibbose prominulis vel usque ad 0,5
—
mm
1
paulum
incurvatis praeditus, fere glaber, sicut pedicelli
pilis parvis simplicibus accumbentibus sparsis obsitus; corolla ca.
longa, stellati-campanulata, diam. ca. 6
6
9 mm, tetramera,
5,5
in lobos subcoriaceos elliptici-ovatos obtusos (ca. 3
4 1,2
1,6 mm)
intus et margine brevissime papillosos extus glaberrimos apice cucullongis acutis
—
—
—
mm
—
:
mm
supra corollae basim inserta;
latos partita; stamina 4, ca. 0,7
filamenta brevissima, ca. 0,2
0,3 mm, glabra; antherae ellipsoideae,
ad basim versus angustatae, apice paulum apiculatae vel obtusiusculae, ca. 2
3 0,5
0,7 mm, poris obliquis serius paulum longitudinaliter dehiscentibus; gynaeceum bene evolutum non vidisse lugeo.
—
—
:
—
Philippinen, Mindanao: Distr. Davao, Todaya (Mt. Apo),
A. D. E. Eimer, Philipp. Isl. pl. n. 10489!, 11693! (hb. Bog., Hamburg.);
Prov. Agusan: Berg Urdaneta bei Cabadbaran, Eimer, Philipp. Isl.
PI. n. 13782! (hb. Hamb.).
Eine Form von L. bandhaensis Elm., die sich augenscheinlich nur durch
besonders durch größere Blätter unterscheidet.
kräftigen, baumförmigen Wuchs und
132. Lycianthes lagunensis (Eimer) Bitt. n. comb.
Solanum lagunense Eimer
in Leafl. of Philipp. Bot. I (1908), 341.
Fruticosa; rami vetustiores cortice cinerei-fuscescente leviusculo
obtecti, lenticellis parvis parum prominentibus verrucosi, ca. 2,5
diam., rami juniores virides, teretes, diam. 1,5
2 mm, in
3,5
statu novello sicut ceterae partes virides pilis brevibus ±_ ve
—
mm
ferrugineis accumbentibus densis obtecti, mox glabrescentes;
internodia 1—3 cm longa; folia inferiora solitaria, superiora false
geminata inaequalia; petioli foliorum majorum ca. 1 2,2 cm longi,
fol. min. ca. 0,5
0,8 cm longi; folior. major, laminae late oblique
lanceolatae vel oblongi-lanceolatae, basi oblique cuneatim in
petiolum abeuntes, ad apicem versus sensim vel +_ ve abrupte angustatae, acuminatae, acutae vel apice ipso obtusiusculo, ca. 9 3,5, 12 4,4,
13:4,8 usque ad 15:5,4 cm, foliorum min. lam. late ellipticae vel
ovati-ellipticae, utrinque plerumque obtusiores, ca. 3,5 2,5 usque
ad 8:4 cm, omnes firme membranaceae, fere subcoriaceae, supra
obscure virides, in statu novello pilis parvis in vena media et sparsim
in parte marginali mesophylli praediti, serius calvescentes, subtus
parum pallidiores, primo pilis parvis in vena media obsitae, mox
glabrescentes, in statu sicco utrinque + ve sordide subfuscescentes
vena media et venae later. prim. in utroque latere 7 8 curvatim
ascendentes subtus manifeste prominentes inflorescentiae sessiles intra
foliorum geminatorum axillas, 2
5-florae; rhachides brevissimae, ca.
1
longae; pedicelli graciles, ca. 15
18
longi, primo
3
pilis
brevibus ferrugineis densis obtecti vel +_ ve glabrescentes;
calyx cupulatus, ca. 4
longus et 4
diam., paulo' infra
marginem truncatum integrum dentibus 4 brevibus inaequilongis
ca. 0,3
1
longis subulatis praeditus, extus primo pilis brevibus
—
—
:
:
:
—
—
— mm
mm
—
mm
;
—
mm
mm
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
512
subferrugineis obsitus vel mox +_ ve glabrescens corolla tetramera,
longa, lobis crassiusculis coriaceis late lanceolatis ca.
ca. 6—7
extus in margine superiore implicato et ad apicem cucullatam
5 2
versus breviter pilosis; corollae tubus brevis, ca. 1
longiis, intas
longa, in annulo fere
quoque glaber; filamenta brevia, ca. 0,5
inserta, glabra; antherae breviter ellipsoidei-ovatae, ca. 3,5: 1,3 mm,,
basi manifeste cordatae, paulo infra apicem nonaihil constrictae,
poris parvis apicalibus; ovarium longe ellipsoideum, apice conicum,
ca. 2
longam, 0,8
latam, glabram; stylas brevis (an semper?)
;
mm
mm
:
mm
mm
mm
mm
mm
ca. 1
forsan
longus; stigma minutum (flos unicus non jam plane apertus
plantae masculae? species androdioeca?), stylum melius
evolutum
et
fructum non vidi.
Prov. Laguna:
Luzon,
Mt. Maquiling, Rosenbluth und
12675! (hb. Bog.), Sept. bl.; Prov.
Nueva Vizcaya: F. W. Darling in Forestry Bureau n. 14864! (hb.
Bog.), Mai bl., beide unter dem irrtümlichen Namen: S. Blumei Nees.
Tamesis in Forestry Bureau
n.
133. Lyoianthes anisophylla (Elm.) Bitt. n. comb.
anisophyllum Elm. in Leafl. Philipp. Bot. VIII (1915) 2830.
alta; rami infimi robusti ca. 1 dm crassi,
ca. 3
rami superiores teretes, ca. 1,5 2
diam., in statu novello
pilis
brevibus densis paucicellularibus acutis curvatim
accumbentibus obtecti, serius _+ ve glabrescentes et cortice pallide
fusco lenticellisque crebris parvis manifeste prominentibus instructi;
internodia ca. 17—28
longa; folia false geminata, valde inaequalia; foliorum majorum petioli ca. 5
12
longi, supra manifeste caoaliculati, pilis brevibus incurvatis acutis sicut rami obtecti;
illorum lamina late elliptici-lanceolata, utrinque angustata,
basi parum obliqua cuneatim sensim in petiolum abiens, ad apicem
versus acuminata apice ipso obtusiusculo, ca. 9 3,5, 13 5,5 usque ad
16,5 6,5 cm; fol. min. lam. sessiles vel subsessiles, in planta Warburgiana petiolo vix 1
2
longo, in planta Elmeriana n. 13887 usque
ad 5
longo, basi rotundatae obtusae, ad apicem versus parum
subacuminatae obtusae, in Warburg n. 14349 solum: ca. 2:1,5
4:2,6 cm, in Eimer n. 13887: ca. 4:2,5—6,7:5,2 cm, laminae
omoes integrae, firme membranaceae, supra intensius virides et nitidiores quam subtus, supra glabrae, subtus praecipue in venis venulisque pilis simplicibus acutis incurvatis satis densis obtectae; vena
media et venae laterales primariae in utroque «latere 7 8 curvatim
ascendentes prope marginem arcuatim conjunctae subtus manifeste
prominentes; venulae minores reticulatae subtus quoque paulum
prominulae; infloreseentiae axillares, sessiles, pauci-(ca. 2
3-)florae;
pedicelli floriferi graciles, ca. 15
loagi, pilis minutis simplicibus
pluricellularibus acutis accumbentibus densiusculis instructi; flores
parvi, tetrameri, verisimiliter androdioeci; calyx cupulatus, ca.
longus, 3—3,3
3
diam., dentibus 4 minutis paulo infra
marginem diaphanum integrum oriundis illumque non vel vix
aequantibus extus pilis minutis simplicibus accumbentibus fuscescentibus praecipue in venis et in dentibus obsitus, intus glandulis
Sol.
Fruticosa,
m
—
mm
mm
—
mm
:
:
:
mm
— mm
—
—
mm
mm
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
513
mm
minutis crebris praeditus; corolla campanulati-stellata, parva, ca. 6
extus
longa, profunde in lobos 4 lanceolatos acutos ca. 4 1,5
ad apicem versus et in margine pilis minutis accumbentibus obsitos
longus, intus quoque
partita; corollae tubus brevissimus, ca. 0,5
longa, glabra; antherae
glaber; stamina 4, filamenta brevia, ca. 0,5
anguste ellipsoideae ca. 3 0,5 mm, basi inaequales, sacculo altero
mm
:
mm
mm
:
magis producto, apice paulum apiculatae, poris introrsis apicalibus
obliquis ad basim versus in rimam angustam productis; gynaeceum in
flore a me investigato omnino deficiens (species androdioeca?); pedicelli fructiferi solitarii (ceteris delapsis), stricti, ad apicem versus
24 mm longi, prirao ut videtur breviter pilosi,
incrassati, ca. 21
tandem glabrescentes, praecipue in parte superiore incrassata lenticalyx fructifer
cellis compluribus albidis prominentibus instructi;
—
truncatus, fere patelliformis, diam. ca. 6 mm, verisimiliter tetramerus,
lobis incrassatis brevissimis marginem truncatum membranaceum non
14 mm;
manifeste superantibus; baccae globosae, diam. ca. 12
semina ca. 40, satis magna, oblique reniformia, paulum applanata,
ca. 3,2 3 1 mm, pallide flavida, manifeste foveolatim reticulata.
—
:
:
Philippinen: Nördliches Mindanao, Prov. Agusan: Cabadbaran, Berg Urdaneta, Eimer, Philipp.
Isl. pl. n.
13887! (hb. Berol.);
südliches Mindanao: Berg Batangan, War bürg n. 14349!
(hb. Berol.).
Die beiden Belege weichen von einander etwas in der Blattstiel- und in
der Spreitengröße ab, die Warburg'sche Pflanze ist in allen vegetativen Teilen
vel nulli;
kleiner: foliorum maj. petioli ca. 0,8
1 cm, fol. min. petioli 0,2
lam. maj. 9,5: 3,5— 13: 5,7 cm, lam. min. 2,3 1,6 — 4,2: 2,6 cm; die Elmer'stme
Pflanze ist größer (sie bildet etwa den Übergang zu der noch erheblich robusteren
var. masbateensis) , ihre Große nverhältnisse folgen zum Vergleich petioli majores
1
1,5 cm, pet. min. 0,3—0,6 mm, lam. maj. 14:5,4
16,8:6,6 cm, lam. min.
ca. 4 2,5—7 5 cm.
Der Name „Sol. anisophyllum Eimer" würde in der Gattung Solanum
kein Anrecht auf Geltung beanspruchen können wegen des älteren, vollgültig
bestehenden Sol. anisophyllum van Heurck et Müll. Arg., seiner Überführung
in die neue Gattung Lycianthes stehen jedoch keine Bedenken entgegen.
—
mm
:
:
—
—
:
:
masbateensis Bitt. n. var.
Kami superiores ca. 3 4 mm diam.; internodia 5,5 6 cm longa;
4 cm,
folia majora quam in typo; petioli foliorum majorum ca. 3
fol. min. 1
2 cm longi; fol. maj. lam. ca. 19 8—20 8,5 cm, fol. min.
lam. ca. 8,5 5,5
3 cm longi;
10,5 6 cm; pedicelli fructiferi ca. 2,5
11 mm; semina minora
baccae minores quam in typo, diam. ca. 10
quam in typo, ca. 3:2: 0,8 mm, minute sed manifeste reticulata, in
Var.
—
—
—
:
:
—
:
—
—
:
—
statu sicco sordide fuscescentia.
Philippinen:
n.
3046!
Eimer D. Merrill, Fl. of the Philipp,
nom. „Sol Blumei Nees?" Aug. fr.
Insel Masbate,
(hb. Berol.), sub.
Subgenus IV: Syngenesis
Calyx
in statu florifero poculiformis,
Bitt. n.
subgen.
margine duplicato exteriore
dentibus brevibus obtusissimis 10 inaequalibus, interiore tenuiore
subintegro, in statu fructifero auctus margine exteriore reflexo interiore
erecto baccae basim amplectente; filamenta libera, aequalia, brevia;
antherae 5 aequales, in lateribus longitudinaliter connatae et intus
longitudinaliter dehiscentes; granula sclerotica in baeca desunt.
Xovbr. 1919.
XXIV, 33
—
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
514
Die Untergattung Syngenesis weicht von allen übrigen Abteilungen der
Gattung Lycianthes durch die in Längsschlitzen sich beiderseits nach innen öffnenden, seitlich miteinander verwachsenen Staubbeutel ab
es erscheint mir aber
trotzdem nötig, sie zu dieser Gattung zu ziehen, da sie offenbar enge verwandtschaftliche Beziehungen zu der ebenfalls in Mittelamerika beheimateten Sektion 7
Synantheroides der Untergattung Polymeris hat (siehe S. 319). Auf S. 312 habe
ich diese Auffassung näher zu begründen versucht und auf das entsprechende
Verhältnis der Sektion Lycopersicum zu Solanum hingewiesen.
;
134. Lycianthes
anomala
Bitt. n. sp.
Fruticosa, rami vetustiores ca. 4
cinerei-fuscescente subnitido
— 6 mm
parum rugoso
—9 cm
diam.,
obtecti;
cortice pallide
internodia
2—5,'
mm
longa; ramuli novelli ca. 2
diam., subearnosi, primo
(in statu inevoluto) pilis nonnullis pluricellularibus parce ramosis
acutis obsiti, mox fere glaberrimi, eorum internodia ca. 1
1,5 cm
longa; folia plerumque false geminata, inaequalia; foliorum majorum
petioli 2
2 cm longi, primo pilis parvis
3,5 cm, foliorum minorum 1,5
parce ramosis vel simplicibus acutis obsiti, mox glaberrimi; laminae
rarius
—
—
—
täte ovati-oblongae, utrinque angustatae, integrae, basi +_
ve obliquae, apice acutae vel acuminatae, foliorum majorum 12 6,5,
19:9 9,5 usque ad 22:11 cm, foliorum minorum 7:4,5, 8:6
18
usque ad 10:7,5 cm; lamina primo in statu inevoluto pilis simpli-
—
:
—
cibus vel parce ramosis pluricellularibus acutis praecipue subtus secun-
mediana obsita, mox fere glabra, firme membranacea,
utrinque viridis, supra nitidior quam subtus, subtus punctis minutis
crebris (arena crystallina!) praedita, venis lateralibus primariis in
utroque latere 6
7 subparallelis ad marginem versus incurvatis subtus
dum venam
—
vena media manifeste prominentibus venae lateral, secundariae
tertiariaeque illas conjungentes subtus quoque satis manifestae i n f 1 o r e scentiae inter folia false geminata sessiles, ca. 3-florae; pedicelli
ca. 12 mm longi, in statu fructifero 15
25 mm longi, semper erecti,
robusti, ad calycem versus sensim incrassati, fere glaberrimi, glandulis
minutis breviter stipitatis perpaucis instructi calyx primo breviter
poculiformis, ca. 3 4mm longus, diam. ca. 9 mm, margine duplicato, exteriore dentibus brevibus obtusissimis lOinaequalibus parum prominentibus (vix 0,5 mm longis) instructo, interiore
tenuioie subintegro; calyx extus glaberrimus, solum in apicibus
dentium pilis minutis acutis perpaucis instructus vel hie quoque
glaber, in statu fructifero auetus diam. ca. 10— 11 mm margine
exteriore reflexo, margine interiore paulum diaphano erecto
baccae basim amplectente; corollam bene evolutam nonnumquam
clausam vidi lobis lateraliter cohaerenübus corolla violacea ca. 13
longa, in statu aperto rotata, diam. ca. 23
25 mm, ejus lobi late
lanceolati acuti ca. 11:3
4
carnosuli glaberrimi, solum intus
apice pilis brevibus acutis simplicibus vel semel subramosis irregulariter
curvatis instructi; corollae tubus ca. 2 mm longus, intus quoque glaber;
filamenta libera, aequalia, brevia, ca. 0,8 1 mm longa, glabra,
in annulo crassiusculo inserta; antherae 5 aequales, ca. 8:2,5
3 mm, in lateribus longitudinaliter connatae et intus in
lateribus longitudinaliter dehiscentes; ovarium subglobosi-conisicut
;
;
—
;
—
;
—
mm
—
—
mm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
515
mm, glabrum; Stylus rectus, stamina longe superans,
longus, crassiusculus, ad apicem versus paulum attenuatus,
glaberrimus; stigma styli apice non crassius, subglobosum, obtusum;
bacca globosa, diam. ca. 12 mm; semina valde numerosa, pallide flavida,
cum, diam.
10—11
ca. 2
mm
oblique reniformia, ca. 1,2:1:0,3
mm, minute
tuberculata.
Mexico, Staat Veracruz: Tal von Cördoba,
Potrero,
Bourgeau
1753! (ex hb. Mus. Paris, hb. Barb.-Boiss., Brux., Monac, Monspel.,
Stockh.), Jan.fr.; Rio blanco bei Orizaba, Bourgeau n. 2536! (ex hb.
n.
Mus. Paris, hb. Barb.-Boiss., Brux., Monspel., Stockh.), Juli bl.; Orizaba, Schlucht bei San Gertrudis, ca. 1100 m ü. M., Ross, Fl. Mexic.
n. 1158! (hb. Monac), Okt. fr.
Species non satis cognitae.
Solanum
axilliflorum Dun. in Hist. Sol. (1813) 238; Dun. Syn. (1816),
47; Dun. in DG. Prodr. XIII, I (1852), 371: S. scandens MM. Dict. 7, n. 19;
non L.; S. Americanum scandens et frutescens, flore magno
Poir. Dict. IV, 292
Houston mscr. apud Mill. 1. c.
coeruleo, fructu rubro.
Bezüglich dieser von Houston bei Veracruz gesammelten Pflanze bemerkt
Ich halte es für
bereits Dunal in Hist. Sol. 238: »an Polymeridis species?«
wahrscheinlich, daß diese Art als Synonym zu Lycianthes lenta (Gav.) zu stellen ist.
2) Solanum chiapense ßrandegee, PL Mexicanae VII in Univ. of Calif.,
Public, of Bot. VI Nr. 8, (Okt. 30. 1915\ p. 192.
Die kurze Beschreibung dieser von Brande gee selbst zu Polymeris gestellten und sicher hierher gehörigen, in Südmexiko (Ghiapas) beheimateten
Pflanze gewährt zu wenig Anhaltspunkte, um ihr ohne Kenntnis des Urbelegs
einen bestimmten Platz in meiner Anordnung der Gattung anweisen zu können.
3) Solanum cutacense H. B. K. Nova gen. et spec. III (1818), 38; Dun.
in DC. Prodr. XIII, I, 173.
1)
—
Diese aus dem Norden Perus, nahe der Grenze Ecuadors stammende
Pflanze soll der L. lenta sehr nahe stehen, ich verschiebe meine Äußerung über
sie bis zur Prüfung des mir bis jetzt nicht zugänglichen Urbelegs.
4) Brachistus Fendleri Rusby in Bull. New York Botan. Garden IV (1907),
470: Bassovia Fendleri Rusby in Bull. Torr. Botan. Club XXVI (1899;, 197.
Rusby (Bull. Torr. Bot. Cl. XXVI 198) gibt nichts über die Öffnungsweise
der Antheren an; trotzdem ist mir die Zugehörigkeit dieser Art zur Gattung Lycianthes Sektion Simplicipila Series Strigulosae nicht zweifelhaft. Die wichtigsten
Kennzeichen sind nach Rusby's Diagnose: größere Spreiten 8 18:3— 6 cm,
sehr ungleichseitig, oberseits zerstreut strigos, unterseits mit Ausnahme der
beiderseits angedrückt rauhhaarigen Adern kahl; Blütenstände 3
4-blütig; Kelch
Länge;
lang mit 10 lineal-pfriemlichen Zähnen von 2—3.5
glockig, 4 — 5
Eine Umnennung in Lycianthes
lang.
Antheren 3 mrn lang. Griffel 5-6
kann ich erst dann vornehmen, wenn ich das Exsikkat von Rusby n. 770:
ü. M. selbst gesehen habe.
Bolivia, Yungas, 1800
—
—
mm
mm
mm
m
Species non
1)
genere Solanum
in
genus
Lycianthes
transponendae.
Solanum anodontum Lev. et Vaniot, in Le Monde des plantes X (1908)
Capsicum anomalum Franch. et Savat.
37 et in Fedde Rep. VI, 126
n. 53, p.
(sec Bitter in
2)
e
=
Fedde, Rep. XI, 491
Solanum mendax van Heurck
botan., 61
= Bassovia
XV, 96-98).
Müll Arg. in van Heurck
et Bitter ibid.
et
Observ.
spec. (sec. Bitter in Fedde, Rep. XII, 543.).
3) Solanum panamense van Heurck et Müll. Arg. in Observ. botan. Fase.
Brachistus tetrandrus (A. Br. et Bche.)
II (1871). 128. Nach meiner Feststellung
Hook. f. et Jacks. Ind. Kew. IV (1895), 895.
4) Solanum philippinense Merrill in Philipp. Journ. of Sc. VII (1912),
351 == Capsicum anomalum Franch. et Sav. sec. Bitter in Fedde, Rep. XV
=
(1917), 96 -98
5) Solanum scandens L. Suppl. 147; L. Amoen. acad. VIII, 253; Pers., Syn.
pl. I, 222; Dun. Hist. Sol., 179; Dun. Sol. Syn., 25; Dun. in DC. Prodr. XIII, I, 178.
33*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
516
Die Zugehörigkeit dieser Art zu Lycianthes
ist
wegen der
Dürftigkeit der
L in n eschen Erstbeschreibung nicht sichergestellt: der gedrungene kaum geteilte Kelch ist höckerig mit 5 Wülsten, die herzförmigen Blätter sind sehr
weich: die Vermerke »floribus subumbellatis terminalibus« und »racemus terminalis compositus ex 3 seu 4 simplicibus« gewähren keine Klarheit darüber, ob
der terminale Racemus aus 3—4 racemi oder aus 3 — 4 Blütenstielen zusammengesetzt ist.
Weder Dunal noch ich haben Linne's Original gesehen; ich vermute, daß die Pflanze gar nicht in diesen Verwandtschaftskeis gehört, sondern
wahrscheinlich mit Solanum pensile Sendtn. übereinstimmt, dessen Namen bei
Bestätigung meiner Ansicht vor dem älteren S. scandens L. zurückzutreten hätte.
Verbesserungen.
304, Z. 14
S. 311, Z. 10
S.
von unten statt »subsp. quinquedentata«
und 31 von oben statt ȣ. denticulata
subsp. inaequidens.
lies:
var.
majuscula*
lies:
L.
subsp. inaequidens var. majuscula.
S. 332 unter L. Mantonnetii: Zu dem Synonym Sol. corniculatum Hiern füge
hinzu: Betreffs der von Koorders, Exk.-Fl. Java III, 167 für Java vermerkten Pflanze sei hervorgehoben, daß sämtliche, im hb. Bogor. als
S. corniculatum Hiern bezeichneten Belege zu S. mammosum L. gehören.
S. 343, Z. 6 von oben, lies: »Exsikkats«.
S. 35Ü, Z. 14 von unten statt »Dun.« lies: Ruiz et Pav.
S. 456, Z. 19 von oben statt »amba« lies: ambo.
»L. denticulata var. luzonensis* lies v>L. levis
S. 460, Z. 18 von oben statt:
subsp. luzonensis^ (ebenso S. 460, Z. 12 von unten).
S. 460, Z. 12 von unten statt: ȣ. nematosepala < lies: L. denticulata.
S. 461, Z. 31 u. 32 von oben statt »111« und »112« lies: 108 und 109.
S. 478, Z. 8 von unten statt »1838« lies: 1833.
levis
Verzeichnis der Pflanzennamen.
(Die in der vorliegenden Arbeit anerkannten Arten der Gattung Lycianthes
sind gesperrt gedruckt, die Seitenzahlen ihrer Beschreibungen sowie die gülDie als Synonyme anzutigen Gattungen sind durch Fettdruck hervorgehoben.
sehenden Artnamen sind in Klammern gesetzt).
Anodontocalvx (ser.) 503; Asaropsis (sect.) 314, 422; Asiomelanesia (sect.)
314, 316, 460, 470, 483, 503; Bassovia 292, 293, 318. 323; (Fendleri) Rusby 515:
(inaequilatera) Rusby 439; (laevis) Dun. 294. 308. 484; ,.(solanacea) B. et X."
377: (stenoloba) Britt. 358; (Wallichii) Dun. 475; Boldoa (repens) Spreng. 425;
Brachistus
435,499; (actinocalyx) Hub. Winkl. 338: (ceratocalycius) Donn.
Sm. 498; (escuiutlensis) Goult. in Doun. Sm. 494: (fasciculatus) Rusby 334:
(lasiophyllus) Rusby 450;
Fendleri Rusby 515; (inaequilaterus) Rusby 439;
(strigosus) Britt. 434: (Sancti Caroii) Hub. Winkl. 334; tetrandrus Hook. f. et
292, 293, 314. 317, 318. 479:
Jacks. 515; (virgatus) Hub. Winkl. 337;
annuum var. aciminatum und var. longutu 314; anonalum Franch. et Sav.
463, 515; D usenii Bitt. 293, 520; Caribaccolae (ser.) 391:
coronopus409; Cvpeüo.alyx (subgen.) 3 )5. 307. 313, 314.315.502,503; Cypho293. 3i8; Erectae (ser.) 460. 468. 491; Eulvcianthes (subgen.) 314, 316,
319. 331. 400; Eupolvmeris (sect.) 315, 331, 398. 400, 401, 406; (Fregirardia angustifolia) Dun. 326; Glanduliferae (ser.) 375. 380; (Gonianthes) Dun. (Abtlg.) 359,427;
Holocalyx (s-r.) 459; Kittoides (sei) 406: (Lobanthes) Dun. (Abtlg.) 316,359,427.
Lycianthes (Dun.) Hassl., s*ns. ampl. Bitt. 292: aceratia 304, 313,
508: acidochondra 304. 3ü9, 313. 339. 341; actinocalyx 304, 306, 337,
338. 339: acutangula 304, 308. 309. 313. 339. 357, 358. 359; acutifolia
305. 314. 453: albidiochracea (var.) 395: alopecoclada 305. 316, 449. 456;
amatitlanensis 305; 310. 314, 441: Andrieuxi (var.) 408. 409, 410: Angaiii
(var.) 507: angusfifrons (var.) 448: anisophyila 304. 307. 503 512: anomala'294.
307, 312. 514; apicülata 305. 314. 334. 452. 4")3: arrazolensis 300, 301
(Fig. 3;. 310. 388, 390 (Fig. 5), 391: asarifolia 306. 310. 314. 317, 423. 424. 425;
302. 303,304. 305, 307,503:
balanidium 304. 307, 504:
banahaensis 301.304.307. 310, 314. 5U3. 509.511: biflora 302. 304. 310, 313.
i
Capsicum
Chamaesaracha
mandra
batnbusamm
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
517
461, 468. 476, 483, 486; biformifolia 305, 310, 314, 443;
306, 480,483; bimensis 304, 306, 310, 461,490; boninensis
304, 483; brachyanthera 304, 311, 472; brachyloba 302, 305, 306, 310.
401, 457; brachyodon (var.) 326; brachyphylla (var.) 327; brevipedicellata (var.)
487; brevipes 305, 369, 372; Buchtieiiii 304, 337, 339; Caeciliae 309,
315, 427, 429, 431; calycodonta (var.) 481, 482, 483; camp y loci ad a
374,
375; campylorhachis (var.) 303, 304, 503, 505; (candicans) (Dun.) Hassl. 327;
caucaensis 359; caulorrhiza (var.) 310. 491, 492, 493; cearaensis 304,
346; ceratocalycia 303, 304, 306, 312, 498; chrysothrix 305, 316, 448;
410, 411; cladotricha (var.) 413; cladotrichota 303,
ci liolata 305, 314,
304, 307, 313, 503. 504; coalescens (subsp.) 312, 496; coffeifolia 311, 315, 427,
432; columbiana 304, 325, 372, 373; compressibaccata (subsp.) 304, 306,
309. 313, 339, 357, 358, 359; coriacea 303, 311. 379; Gundinamarcae
305, 316, 447, 458; eyathocalyx 306,
400, 401; dejecta 305, 310, 413,
416; dendriticothrix 313, 375; densestrigosa 305, 443; denticulata
304. 473, 482, 491, 516 dolichodonta (subsp.) 438, 439; D ombeyi (Dun.) Hassl. 315,
380; ecuadorensis 303. 304, 363; elongatidens (subsp.) 468; endopolytricha
(var.) 367; endopsila (var.) 313, 365, 367; epiphytica (subsp.) 506; extustomentosa (var.) 363; fasciculata 304, 311, 315, 331, 334, 335, 336; ferruginea
340;
303, 304, 309, 313, 339; Finisterrae (subsp.) 304; firmior (var.) 339,
flavicans (var.) 366; flavidipila (var.) 387; flexuosa (var.) 391, 394; floccosa
398; fugax 317, 391, 392, 393; furcatistellata 401, 403; geminata 317,
391, 392: geminiflora 303, 304, 306, 497; gibbosiaspera (subsp.) 303, 445;
glabratula (var.) 488; glandulosa 304, 308, 313, 346, 348; Gouakai (forma)
302, 483; Goudoti 305, 314, 435; gracilis (var.) 304, 312, 314, 496; grandifolia (var.) 466; grandifrons 305, 418; grandis (var.) 304, 479; guatemalensis 305, 407, 419; guianensis 304. 347; hetero chondra 304, 306,
314, 335. 336; heteroclita 304. 307, 312, 314, 494; heterodonta 304,
309, 333, 334, 453; hirsutior (var.) 388; holocalyx 306, 401, 459; hupehensis
(subsp.) 466, 467; hygrophila 401, 402, 403; hylophila 304, 309, 336,
339; hypochrvsea 305. 316, 452; hypolasia (var.) 480; hypomalaca 304,
309, 313, 3?9, 344, 345; japurensis 350; Jelskii314, 315, 399; impar 302,
304, 504; inaequidens (subsp.) 475, 487, 490, 516; inaequilatera 305, 439; intermedia (ma er od on var.) 477; intermedia (x vi opiifoli a var.) 455; iodastera (var.)
325, 326; Kaernbachii 303, 304, 316, 503,' 504; Kaitisis (subsp.) 481, 483; laevis
siehe levis; lagunensis 304, 307, 511; Lambii (subsp.) 368; lanceolata (var.)
414; lasiophylla 305, 316, 449; latifrons (var.) 448; Ledermannii 302,
304, 311, 503, 504; Lehmanni 303, 305, 316, 444; lenta 304, 313, 344, 364, 368,
369, 372, 515; levis 304. 306, 308. 310, 314, 461, 475, 484, 486, 487, 490, 516; lineata 305, 442; liophylla (var.) 475; longidentata 304, 306, 310, 339, 356,
359; luzonensis (subsp.) 304, 312, 460, (an diesen drei Stellen ebenso wie 489
als Unterart von L. levis zu betrachten), 489, 516; lycioides (L.) Hassl. 309, 313,
315, 320, 323-330, 373; lysimachioides 491, 492, 493; macrodon 304, 306,
310, 468, 470; Magdalenae 315, 317, 380,381, 385; majuscula (var.) 311, 489, 516;
manipurensis (var.) 470; manucaling (subsp.) 301, 510; masbateensis (var.) 513;
maxima (var.) 310, 455; medusocalyx 305, 310, 314,437; memecylonoides
304, 307, 504; minutipila 473; mitrata 304, 307, 312, 313, 500,502; Mociniana
314, 408, 410, 413, 418, 428; mollissima (var.) 313, 465, 468; mollitersetosa (var.)
470; Moszkowskii504; (nematosepala) (hierfür ist denticulata (Bl.) Bitt. einzusetzen) 304, 312, 460, 516; nitida 301, 303, 304, 307, 312, 314, 494, 501, 502; nocturna 304, 368, 372; nodocalyx (subsp.) 481; ocellata (subsp.) 405; Oliveriana
302, 303, 304, 307, 503, 504;pachypetala 304, 308, 475, 486; Palmeri (var.) 416;
parasitica 301, 303, 304, 305, 307. 314, 315, 503, 504, 505, 506, 507, 508; parcipüa (var.) 325; parvifolia (subsp.) 328, 330; parvifrons (var.) 482, 483; patellicalyx 304, 307, 313, 314, 503, 504; patentipila (var.) 391; pauciflora 304,
309; 313, 315, 339, 341, 343, 344, 345, 356, 359, 360; Pearcei 304, 306, 313,
339, 355, 356; peduneularis 305, 310, 416, 418; pilifera 309, 311, 315,
407, 411, 427, 428, 431; pilosissima 302, 313, 373, 878; pilosiuscula (var.)
315, 428; Pittieri 303, 304, 313, 860; plicitomentosa (var.) 363; Poeppigii
304, 313, 345, 346; praelongipedicellata (var.) 304, 305, 307, 505, 507; pratorum
(var.) 411; Pringlei 305, 306, 314, 421, 422; profunderugosa 301, 406;
314,
316,
460.
bigeminata304,
;
;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
518
pseudolycioides
303, 304, 309, 352; puberula (var.) 397; Purpusi 299,
315, 316, 317. 380, 382, 383, 384 (Fig. 4), 385, 390, 391;
311. 427, 428, 431; radiata 305, 433; ramosipila (var.)
quichensis
413; Rantonnetii 298, 299 (Fig. 1), 303, 304, 309, 311, 315, 331, 332. 353,
358, 516; Rechingeri302, 304, 307, 313, 504; remotidens (var.) 479; repens 306,
310, 317. 425; aalten sis 304, 309, 335, 336, 339; Sanctae Marthae 303,
306, 313, 377, 401; Sancti-Caroli 313, 339, 354; schizocalyx 304, 471;
Schlechte riana 303, 304, 313, 316, 503,504; scotinophila (var.) 313, 367; sideroxyloides 303, 308, 316, 401, 403; sikkimensis (var.) 470; sinensis (var.) 493;
Sodiroi 305, 436; somniculenta 305, 310, 411, 418; sparsiloba (varJ 464. 483;
Sprucei 315, 317, 380, 385; stellata 317, 391, 392, 395, 397, 398: stellatipubescens304, 339, 350, 351; stenoloba 304, 306, 310, 313, 314, 319,358,
359; strigosa305, 434; strigulosa (var.) 438, 439 subtruncata 304, 306, 478;
subtusochracea (var.) 313, 316, 466; symphyandra 309, 312, 427, 430, 431;
synanthera 301, 304, 307, 311, 312, 499, 500, 501; tarapotoensis 305, 440;
tarmensis 30o, 310, 451; tobagoensis (subsp.) 343, 344; tomentosa (subsp.) 315,
320, 327; transitoria (var.) 405; tricolor 310, 385, 387, 391; uberior (var.)
436; Ulei 305, 437, 439; urnigera 303, 306, 307, 313, 376; utrinquemollis (var.)
366; velutineUa (var.) 467, 468; villosula 305, 310, 407, 420; virgata 303, 304,
313, 338, 370,372, 375: Weberbaueri 305, 446, 448; xylopiifolia 305, 310,
454, 456; zeylanica Clarke (var.) 483.
Lyciosolanum Bitt. (subgen. Solani) 294;
294, 314; Lycopersicum
(sect. Solani) 294, 312, 514;
(Megalospora) Sendtn. (subdivisio Solani) 293;
300
(Fig. 2),
310,
309,
;
Lycium
(Meiomeris) Dun. (Abtig.) 400; Meizonodontae (ser.) 408; Microlobae (ser.) 421
(Microspora) Sendtn. (subdivisio Solani) 293; Normania (sect. Solani) 372; Oligochondrae (ser.) 339, 356, 357, 358, 359; Faraacopolia (?) Baill. 294, 295,
407; acapulcensis Baill. 294, 295, 407; Perennans (sect.) 295, 314. 407, 411,
418, 422, 428; Philippinenses (ser.) 509; Piliferae (ser.) 426, 460; Pliochondrae
(ser.) 331, 336, 339, 35b;
Polychondrae (ser.) 316; Polvmeris (subgen.) 314,
315, 316, 331, 341, 379, 400, 407, 427, 515; (Pseudolyciaothes) Dun. (Abtig.)
400; Radicantes (ser.) 491; Regmandra (subgen. Solani) 312; Simplicipita
(sect.) 334, 379, 426, 460, 515.
Solanum 312; (acidochondrum) Bitt. 341; (acuminatissimum) 0. IC. (var.)
(acuminatum) Dun. (var.) 396; (acutangulum) Griseb. 357; (acutifolium)
R. et P. 449, 453, 457; (adenanthum) Poepp. mscr. 349; (affine) Dun. 364; (aggregatum) Jacq. 294; (aggregatum) Spreng. 294, 395; (amatitlanense) Goult. et Donn.
Sm. 441; amblophyllum Hook. 294; anceps R. et P. 297; (Americanum scandens
et frutescens etc.) Houston 515; (Andrieuxi) Dun. 409, 428; (Angatii) Eimer 507;
(angulosum) Heyne 480; (angustifolia) Damm, (var.) 328, 330; (anisophyllum)
Eimer 512, 513; anisophyllum van Heurck et Müll. Arg. 513; (anodontum) Lev.
(arborescens Amygdali folio) Plum. 341; (arborescens Solani
et Vaniot 515;
hortensis folio) Plum. 341; »(arboreum)« Teysm. mscr. 508; (arrazolense) Goult.
(asarifolium) Kth. et Bche. 423; atricoeruleum Ritt. 330;
et Donn. Sm. 388;
axilliflorum Dun. 515; (balanidium) Bitt. 504; (bambusarum) Bitt. 503; (banahaense) Eimer 509; (Berterianum) Dun. 394; (Berterianum) O. E. Seh. (var.)
350;
(biflorum) Lour. 461, 463, 464, 490, 491; (biformifolium) R. et P. 443;
Nees 461, 480; (bimense) Miqu. 461, 490; (Blumei) Nees
461, 484, 486, 510, 512, 513; (braehylobum) van Heurck et Müll. Arg. 457;
(Galleryanum) Dun. 462, 463; (calvescens) Dun. (var.) 372; (campylocladum)
Dun. 374, 381, 382; (candicans) Dun. 320, 321, 322, 327; (caracasanum)
0. E. Seh. (var.) 343, 344, 364, 367;
(caulorrhizum) Dun. 493; (chiapense)
Brandegee 515; (Chodatianum) Hub. 423. 424; chrysophyilum Humb. et Bonpl.
ex Dun. 458, 459; (chrysothrix) Poepp. 449; (ciliatum) ßl. 473; (ciliolatum)
Mart. et Gal. 410, 411;
circaeifolium Bitt. 3 14; (cladotrichotum) Bitt. 504;
(compressibaccatum) Bitt. 357, 358; conocarpum C. Rieh. 294; (coriaceum) Hook.
294; (corniculatum) Hiern 332, 333, 516; (corynephorum) 0. K. (var.) 464; (crassipetalum) Wall. 461, 475, 476, 490; (cryptolobum) van Heurck et Müll. Arg. 397;
(cumanense) R. et Schult. 364, 365; (cupulatum) Miqu. 480, 481, 482; (cutacense)
H. B. K. 515; (cyathocalyx) van Heurck et Müll. Arg. 400; (dasypus) Drege 294;
(decemdentatum) Roxb. 462, 470; (decemfidum) Nees 462; (decemfidum) Pav.
368; (dejeetum) Fern. 415, 416; (densestrigosum) Bitt. 443; (denticulatum) Blume
394;
(bigeminatum)
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
519
denticulatum) C. B. Cl. 481, 483; (denticulatum) Koorders 487; (dichotomum) L. C. Rieh. 393; (diphyllum) Osbeck462;
(diphyllum) Sw. 396; (Dombeyi) Dun. 322. 330; (domingensej Willd. 370; (echinatum) Pav. 368; (epiphyticum) Merrill 506; (erythrocarpum) 0. K. (var.) 314,
486; (fasciculatum) (Rusby) ßitt. 334; (flexuosum) hb. Banks 396; (flexuosum)
Heyne 480; (flexuosum) Pav. 374; (flexuosum) Willd. 394; (fugax) Jacff. 393,
394; (geminatum) Vahl 392; (geminiflorum) Mart. et Gal. 497; (glabrum) Valet.
(var.) 473; (glandulosum) R. et P. 308, 348, 349, 350; (glandulosum) Sendtn.
350, 351; (Gouakai) Dun. 483; (Gouakai) G. B. Gl. (var.) 483; (Goudoti) Dun.
435; (i-uianense) Dun. 347, 348; (haitense) Dun. 370; havanense Jacq. 294;
(heterochondrum) Bitt. 335; (heteroclitum) Sendtn. 494, 502; (Hookerianum) Spreng.
294; jamaicense Mill. 465: (japonicum) hoitul. 332; (japurense) Dun. 350, 351;
(japurense) Witasek 352; (javanicum) Dun. 465, 466; (Jelskii) A. Zahlbr. 399;
(impar) Warbg. 504; (inaequilaterum) Rusby 439; (insulanutn) Dun. 370; (iodasterum) Dun. (var.) 326; (KaernbachiD Lauterb. et K. Seh. 504; (Kaitisis) Dun.
481; (laeve) siehe (leve); (lagunense) Eimer 511; (Lambii) Fernald 368; lanuginosum Humb. et Bonpl. ex Dun. 458; (lasiophyllum) Humb. et Bonpl. ex Dun.
449; laurinum Burm. fil. 294; (Ledermannii) Bitt. 504; (lentum) ßello 370; (lentum)
Cav. 364, 382; v lentum) Griseb. 335, 336, 343; (lentum) O. E. Seh. (var.) 364;
(leve) Dun. 484, 486; Lindenii Rusby 297; (lineatum) R. et P. 442; (longepedunculatum Bert. 396. 397; longiconicum Bitt. 314; (lyciiforme) Damm. 330; (lycioides) L. 322, 323. 328, 329, 332, 373; (lysimachioides) Glarke (var.) 492;
aysimachioides) Wall. 469, 491, 492, 493; (macranthum) Bert. 370; (macrodon)
Wall. 461, 468, 476, 492; (Magdalenae) Dun. (var.) 374, 375, 381; (majus) Dun.
(var. 425, 426; mammosum L. 516; (manucaling) Eimer 510; (medusocalyx) Bitt.
437; (membranaceum) Wall. 294, 479; (memecylonoides) Bitt. et Schlchtr. 504;
(mendax) van Heurck et Müll. Arg. 515; Menziesii Dun. 294; (mitratum)Greenm.500;
(Mocinianum [Mozinianum]) Dun. 408, 409, 418; (moliissimum) O. K. (var.) 464, 465;
(moliissimum) Blume 465; (monanthum) R. et Seh. 408; (monodynamum) Vis.
386; (monticolum) Dun. 294; (Moszkowskii) Bitt. 504; (multiflorum) Dun. (var.)
484, 485, 491; (muticum) N. E. Brown 332; Nava Webb et Berth. 372; (Neesianum) Dalz. et Gibs. 480; (Neesianum) Wall. 478; (neglectum) Dun. 341, 343;
(nematosepalum) Miqu. 461, 473, 475, 488; (nocturnum) Fernald 368; (normale)
O. K. (var.) 350; (nyetaginoides) Dun. 386. 387. 339; (ocellatum) Do"hn. Sm.
(var.) 405; (Oliverianum) Lauterb. et K. Seh. 504;
Orbignyanum Sendtn. 299;
(organum) Lapeyr. 372; (Osbeckii) Dun. 462, 463; oxycarpum Schiede 314;
(panamense) van Heurck et Müll. Arg. 515; (paehypetalum) Spreng. 475, 476;
fparasiticum) Blume 308. 484; (parvifolium) Wedd. (var.) 328, 329; (patellicalyx)
Bitt. 504; (paucMorumi Vahl 341;
peduoculare) Schlchtdl. 408, 409. 412, 416,
418; pensile Sendtn. 516; (philippinense) Merrill 515; (phillvreoides) H. B. K.
323, 324, 325, 373, 387; (piliferum) Bth. 411, 427, 428; (pilosissimum) Mart. et
Gal. 378; (pilosiusculum) Mart. et Gal. 387, 411, 428, 429; (Pringle!) Rob. et
Greenm. 421; (pseudolveioides) Chod. et Hassl. 332, 352; (pseudolveioides) Rusbv
328, 329; psidiifolium Rusby 297; (puberula) O. E. Schulz (var.) 397; (Purpusi)
Brandeg. 382; (quadriflorum) Mart. et Gal. 364; (quichense) Goult. et Donn. Sm.
411, 428; (quindiuense) A. Zahlbr. 443, 450, 458; (radiatum) Sendtn. 370, 433,
434; (Rantonnetii) Carr, 332; (Rechingeri) Wit. 504; (retrofractum) Vahl 395, 396,
397; (rubrum) Noronha 484; scandens L. 308, 516; (scandens) Mill. 515; (scandens
foliis tomentosis) Plum. 370; (schizocalvx) Merrill 471;
(Schlechterianum) Bitt.
504; (sideroxyloides) Schlchtd. 308, 403; (somniculentum) Kze. 408, 409, 411,
412, 413, 415, 416; (speciosum) Dun. 341; (Sprucei) van H. et Müll. Arg.
380; (Stauntoni) Du .(var.) 462, 463; stellatum) Jacq. 395, 397; (stellati-pubes461, 462, 465, 468, 473, 475. 483, 491;
i
cens) Dun.,
O. K. (var.) 350. 351;
'.stenolobum)
v.
H. et Müll. Arg. 358;
(sub-
truncatum) Wall. 461, 473, 478; (sylvaticum) H. B. K. 392. 393; (sylvaticum)
Schlchtd. 364; (synantherum) Sendt. 499: (tomentosum) Dun. var. 370; (tricolor)
Moc. et Sesse ex Dun. 385, 416; (umbellatum) Willd. 364, 365; (uniflorum) Dun.
393, 394, 395; (uniflorum^ Moc;, et Sesse 408; (urbanum) Morong 332, 353;
(urbanum^ var. (ovalifolium) Chod. 353; (vacciniifolium) Dun. 294; (violaceum)
Blume
484; (violifolium) Schott 424, 425, 426; (virgatum) Lam. 343, 344, 364,
370, 372; (.vitocense) Dun. 348. 350; (xanthocarpum) O. K. (var.) 314, 486;
(xylopiifolium) Dun. 454; (zevlanica) C. B. Cl. (var.) 483; (Zolüngeri) Dun. 484,
485, 491.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
520
Strigulosae (ser.) 334, 433,443,458, 460, 515: Svnantheroides (sect.) 307.
311, 317, 318, 319, 431, 432, 494. 514: Svngenesis (subgen.) 311, 312. 317. 318!
319, 513, 514: Tricolores (ser.) 385: Virgatae (ser.) 313, 360. 373-, 375, 379.
Einheimische Namen: annismata
468;
banranti 486;
berenjena de
paloma 372; boeboekoean 486; bondot 468; bulung 468: capaicayayi 333; kamoenti 468, 510; kamoenü koenet 493; ketawang 486; ki minjak, ki menga, kimenjan 486; koebanranti 486; leimt ja 475; lewa-lewa-kolo 467; makopi 510;
pedriü 354; pongge 468: quiocre 354; ranti alas 475; ranti bondot 468: reremay
473; sehar bondat 486; tahokkok 468: teroDgan 505: teter 468; wagatofunabii 468.
Als Anhang gebe ich die S. 293 in einer Anmerkung versprochene Beschreibung
einer neuen Capsicum-kri, welche durch ihren 10-zipfeligen Kelch die enge Verwandtschaft dieser Gattung mit Lycianthes noch besonders erhärtet.
+
Capsicum Dusenii
Bitt. n. sp.
Herbaceum? rami superiores
ve
2 3
diam., piiis simplicibus 2— 6-cellularibus acutis
inaequilongis patentibus densis sordide flavidis vel subfuscescentibus villosi
(pilorum cellalae crystallis minutis crebris granulatae) et glandulis minutis valde
sparsis obsiti; internodia 3,5— 5 cm longa; folia superiora false geminata, inaequalia; petioli breves, ca. 3— 6
longi, eodem indumento denso quo rami
villosi; laminae late oblongi-lanceolatae, utrinque sensim angustatae, fere medio
latissimäe, basi + ve obliqua cuneatim in petiolum abeuntes, ad apicem versus
magis sensim angustatae, acuminatae, acutae, majores 9,5 4- 11 4,5 cm, minores
4,5 2,6, 5,5 2,7 usque ad 6 3,2 cm, omnes membranaceae, integrae, supra
sordide virides, pilis simplic. acut, pluricellul. satis crebris in tota superficie obsitae,
subtus pallidiores, in tota superficie pilis simplic. acut, pluricellul. pallide sordide
subfuscescentibus crebris (in vena media et in venis later. prim. densis) molliter
villosae; vena media, venae later. prim. in utroque latere 7—8 curvatim ascendentes
et venae later. secund. illas reticulatim conjungentes subtus prominentes; inflorescentiae axillares in ramorum furcis et inter axillas foliorum false geminatorum
sessiles, 2— 3-florae; pedicelli graciles, 2.2— 3 cm longi, eodem indumento patenti
densiusculo acuto quo rami petioli que villosi; calyx patellari-cupulatus, in
parte inferiore connata orbiculariter truncatus diam. 6mm, dentibus 10 lineari-
flexuosi,
subteretes,
— mm
mm
:
:
:
:
:
subulatis altern atirii paulum inaequilongis 4— 5,5mmlongis pauluminfra
marginem truncatum oriundis instructus, extus in tota superficie (etiamin dentibus)
pilis
simplicibus
2— 5-cellularibus
acutis crebris villosus, intus fere in tota super-
connatae diaphanae glandulis minutis breviter stipitatis densis praeditus; corolla alba, in loborum parte inferiore et media maculis nume
rosis violaceis intraveniis praedita. stellata, in statu applanato 2—2,3 mm,
extus in parte media et in plicis
profunde in lobos lanceolatos acutos 10 5
ficie partis
:
mm
simplicibus acutis crebris obsitos intus praeter margin es et apicem
paulum cucullatum breviter papillosum glabros partita; corollae tubus brevis,
1— 1,5
longa, glabra; antherae
longus, glaber; filamenta brevia, 1,5
breviter ellipsoideae, 1,8- 2 :1,4 mm, utrinque emarginatae, in lateribus
longitudinaliter dehiscentes; ovarium subglobosum, diam. 2 mm, glabrum;
Stylus stamina paulum superans, 4
longus, rectus, glaber, ad apicem versus
paulum sensim incrassatus; stigma styli apice non crassius, breve, obtusissimum.
pilis parvis
mm
mm
mm
Südost-Brasilien, bislang ohne genauere Fundortsangabe, Düsen n14227!
Nach Dusen's Vermerk gehören auch seine nr. 599a, 6559 und 8255
zu derselben Art.
Die Pflanze bildet auf Grund des 10 zipfeligen, an zahlreiche LycianihesArten gemahnenden Kelches eine besondere Sektion der Gattung Capsicum, die
als Decameris Bitt. bezeichnet sei.
—