Geissorhiza

*Geissorhiza*
	; Geissorhiza imbricata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	kosaćcowate
Rodzaj	Geissorhiza
	Nazwa systematyczna
	Geissorhiza Ker-Gawler; Bot. Mag. ad t. 672. 1 Aug 1803
	Typ nomenklatoryczny
	G. obtusata Ker-Gawler
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Geissorhiza – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 97^[4]–103^[5] gatunki. Rośliny te pochodzą z Afryki Południowej, gdzie rosną głównie w dawnej Prowincji Przylądkowej^[5], ograniczone niemal wyłącznie do obszarów rozciągających się wzdłuż wybrzeży^[6]. Zasiedlają siedliska zasilane wodami opadowymi w okresie zimowym^[6]. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Geofity z asymetrycznymi bulwocebulami okrytymi drewniejącą okrywą. Rośliny niewielkich rozmiarów^[6].
Liście: Dwurzędowe, równowąskie, u części przedstawicieli żeberkowane lub rowkowane, czasem ze zgrubiałą wiązką centralną i skrajem liścia lub ze skrzydlasto wydłużoną wiązką centralną^[6].
Kwiaty: Od podobnych rodzajów wyróżniają je nierównej długości pręciki i długa (wystająca z rurki korony) szyjka słupka na końcu z trzema krótkimi, odgiętymi ramionami. Okwiat promienisty, ale u części przedstawicieli słabo grzbiecisty^[6].
Owoce: Trójkomorowe torebki^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z plemienia Croceae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)^[7].

Wykaz gatunków^[4]

Geissorhiza alticola Goldblatt
Geissorhiza altimontana Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza arenicola Goldblatt
Geissorhiza aspera Goldblatt
Geissorhiza barkerae Goldblatt
Geissorhiza bolusii Baker
Geissorhiza bonae-spei Goldblatt
Geissorhiza bracteata Klatt
Geissorhiza brehmii Eckl. ex Klatt
Geissorhiza brevituba (G.J.Lewis) Goldblatt
Geissorhiza bryicola Goldblatt
Geissorhiza burchellii R.C.Foster
Geissorhiza callista Goldblatt
Geissorhiza cantharophila Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza cataractarum Goldblatt
Geissorhiza cedarmontana Goldblatt
Geissorhiza ciliatula Goldblatt
Geissorhiza confusa Goldblatt
Geissorhiza corrugata Klatt
Geissorhiza darlingensis Goldblatt
Geissorhiza delicatula Goldblatt
Geissorhiza demissa Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza divaricata Goldblatt
Geissorhiza elsiae Goldblatt
Geissorhiza erubescens Goldblatt
Geissorhiza esterhuyseniae Goldblatt
Geissorhiza eurystigma L.Bolus
Geissorhiza exilis Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza exscapa (Thunb.) Goldblatt
Geissorhiza foliosa Klatt
Geissorhiza fourcadei (L.Bolus) G.J.Lewis
Geissorhiza furva Ker Gawl. ex Baker
Geissorhiza geminata E.Mey. ex Baker
Geissorhiza grandiflora Goldblatt
Geissorhiza helmei Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza hesperanthoide s Schltr.
Geissorhiza hispidula (R.C.Foster) Goldblatt
Geissorhiza humilis (Thunb.) Ker Gawl.
Geissorhiza imbricata (D.Delaroche) Ker Gawl.
Geissorhiza inaequalis L.Bolus
Geissorhiza inconspicua Baker
Geissorhiza inflexa (D.Delaroche) Ker Gawl.
Geissorhiza intermedia Goldblatt
Geissorhiza juncea (Link) A.Dietr.
Geissorhiza kamiesmontana Goldblatt
Geissorhiza karooica Goldblatt
Geissorhiza lapidosa Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza leipoldtii R.C.Foster
Geissorhiza lithicola Goldblatt
Geissorhiza longifolia (G.J.Lewis) Goldblatt
Geissorhiza louisabolusiae R.C.Foster
Geissorhiza malmesburiensi s R.C.Foster
Geissorhiza mathewsii L.Bolus
Geissorhiza minuta Goldblatt
Geissorhiza monanthos Eckl.
Geissorhiza monticola Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza namaquensis W.F.Barker
Geissorhiza nana Klatt
Geissorhiza nigromontana Goldblatt
Geissorhiza nubigena Goldblatt
Geissorhiza ornithogaloide s Klatt
Geissorhiza outeniquensis Goldblatt
Geissorhiza ovalifolia R.C.Foster
Geissorhiza ovata (Burm.f.) Asch. & Graebn.
Geissorhiza pappei Baker
Geissorhiza parva Baker
Geissorhiza platystigma Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza pseudinaequali s Goldblatt
Geissorhiza purpurascens Goldblatt
Geissorhiza purpureolutea Baker
Geissorhiza pusilla (Andrews) Klatt
Geissorhiza radians (Thunb.) Goldblatt
Geissorhiza ramosa Ker Gawl. ex Klatt
Geissorhiza reclinata Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza rosea (Klatt) R.C.Foster
Geissorhiza roseoalba (G.J.Lewis) Goldblatt
Geissorhiza rupicola Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza saxicola Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza schinzii (Baker) Goldblatt
Geissorhiza scillaris A.Dietr.
Geissorhiza scopulosa Goldblatt
Geissorhiza setacea (Thunb.) Ker Gawl.
Geissorhiza silenoides Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza similis Goldblatt
Geissorhiza spiralis (Burch.) de Vos ex Goldblatt
Geissorhiza splendidissima Diels
Geissorhiza stenosiphon Goldblatt
Geissorhiza subrigida L.Bolus
Geissorhiza sufflava Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza sulphurascens Schltr. ex R.C.Foster
Geissorhiza tabularis Goldblatt
Geissorhiza tenella Goldblatt
Geissorhiza tricolor Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza tulbaghensis F.Bolus
Geissorhiza uliginosa Goldblatt & J.C.Manning
Geissorhiza umbrosa G.J.Lewis
Geissorhiza unifolia Goldblatt

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b Geissorhiza. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
↑ ^a ^b Geissorhiza. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 189, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Peter Goldblatt. Systematics of the Southern African Genus Geissorhiza (Iridacea-Ixioideae). „Annals of the Missouri Botanical Garden”. 72, 2, s. 277, 1985.
↑ Genus: Geissorhiza Ker Gawl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).

[ing-3] Geissorhiza. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).

[tpl-4] Geissorhiza. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 189, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[goldblatt-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Peter Goldblatt. Systematics of the Southern African Genus Geissorhiza (Iridacea-Ixioideae). „Annals of the Missouri Botanical Garden”. 72, 2, s. 277, 1985.

[grin-7] Genus: Geissorhiza Ker Gawl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]