Kəpənəkçiçək (lat. Aconitum) — qaymaqçiçəklilər sırasının qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Yunan mifologiyasına görə bu bitki, Heraklın aldadıb axirətdən gün işığına çıxartmış olduğu üçbaşlı köpək Kerber gün şüalarına tab gətirməyib quduzluqla qusaraq ifraz etdiyi seliyin torpağa düşməsindən göyərmişdir. Bu hadisə Akoni (yun. Aconae - ox, oxlu) şəhəri yaxınlığında baş verdiyindən bitki də belə adlandırılmışdır.
Akonit 50-199 sm hündürlükdə, çoxillik bitkidir. Çiçəkləri sarı, moruğu, ya da tünd mavi rəngdə olur. Ehtiva etdiyi alkoloidlər səbəbi ilə zəhərlidir.
Kəpənəkçiçək (lat. Aconitum) — qaymaqçiçəklilər sırasının qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Yunan mifologiyasına görə bu bitki, Heraklın aldadıb axirətdən gün işığına çıxartmış olduğu üçbaşlı köpək Kerber gün şüalarına tab gətirməyib quduzluqla qusaraq ifraz etdiyi seliyin torpağa düşməsindən göyərmişdir. Bu hadisə Akoni (yun. Aconae - ox, oxlu) şəhəri yaxınlığında baş verdiyindən bitki də belə adlandırılmışdır.
L'acònit o tora (Aconitum) és un gènere de plantes amb flor de la família de les ranunculàcies. Són plantes herbàcies perennes de fulles palmades, flors blaves violetes o grogues, en inflorescències que s'obren l'estiu, fruit en forma de tres fol·licles. Són originàries de les regions fredes i muntanyenques de l'hemisferi nord. Als Països Catalans només n'hi ha al Pirineu (dels 600 a 2.500 metres d'altitud) i l'espècie Aconitum vulparia subsp neapolitanum també a l'Alcalatén en el País Valencià.
Són plantes atractives però molt tòxiques i fins i tot mortals, àdhuc amb el contacte de la pell amb la planta. Sota control estrictament mèdic el seu alcaloide aconitina és medicinal i també un tòxic que afecta al cor.[cal citació] Una de les espècies més perilloses és Aconitum ferox del Nepal anomenat bikh i amb el qual enverinaven les fletxes.
Segons el poeta Ovidi amb el verí dels acònits Medea fabricava els seus filtres.[1]
Segons la mitologia els acònits van néixer dels excrements de Cèrber empresonat per Hèrcules.[1]
Els lapons els agradava menjar els brots encara molt tendres d'Aconitum napellus[2] quan encara no havien desenvolupat el verí, costum que podria ser causa d'accidents mortals.
El gènere conté unes 250 espècies. Als Països Catalans n'hi ha tres: Aconitum napellus (Tora blava), A. anthora (Tora groga) i A. vulparia subsp neapolitanum (Tora pirinenca)
Homeopathic information
Miscellaneous
L'acònit o tora (Aconitum) és un gènere de plantes amb flor de la família de les ranunculàcies. Són plantes herbàcies perennes de fulles palmades, flors blaves violetes o grogues, en inflorescències que s'obren l'estiu, fruit en forma de tres fol·licles. Són originàries de les regions fredes i muntanyenques de l'hemisferi nord. Als Països Catalans només n'hi ha al Pirineu (dels 600 a 2.500 metres d'altitud) i l'espècie Aconitum vulparia subsp neapolitanum també a l'Alcalatén en el País Valencià.
Oměj (Aconitum[1]) je rod krytosemenných rostlin patřící do čeledi pryskyřníkovitých (Ranunculaceae). Vyskytuje se ve více než 250 druzích.
Tyto bylinné trvalky mají svou domovinu především v horských oblastech severní polokoule. Rostou ve vlhkost zadržujících, avšak dobře odvodňovaných půdách na horských loukách. Jejich tmavě zelené listy postrádají palisty. Tyto listy jsou dlanitě (až hluboce dlanitě) složené, s pěti až sedmi segmenty. Každý ze segmentů je složen ze tří částí s hrubě zubatým okrajem. Listy jsou zvlněny nebo stočeny do spirály. Listy v dolní části rostliny mají dlouhé řapíky.
Vysoký, vzpřímený stvol má ve své koruně hrozny velkých modrých, purpurových, bílých, žlutých nebo růžových souměrných květů s početnými tyčinkami. Jsou rozlišitelné podle jednoho z pěti okvětních lístků (toho zadního), nazývaného přilba. Je zde 2 až 10 okvětních lístků tvořících medník. Horní dva lístky jsou velké a nesou je dlouhé stopky. Na vrcholu mají dutý osten obsahující nektar. Ostatní okvětní lístky jsou malé a šupinovité nebo se vůbec nevyvinou. Tři až pět pestíků je u své základy částečně spojeno.
Plodem je měchýřek – suchý, jednopouzdrý, mnohosemenný, vytvořený z jednoho pestíku. Po dozrání praská v předním švu a uvolňuje semena.
Je známo asi 200–400 druhů. Z taxonomického hlediska obtížnější rod, kde jsou sklony k vytváření drobných druhů s užším geografickým vymezením, příkladem je Aconitum napellus agg. Druhy jsou často variabilní a je rozlišováno více poddruhů. Ve střední Evropě rostou tyto taxony, zpracováno převážně podle[2]:
neidentifikovaný oměj (možná Aconitum carmichaelii)
Aconitum reclinatum
Aconitum uncinatum
V tomto článku byl použit překlad textu z článku Aconitum na anglické Wikipedii.
Obrázky, zvuky či videa k tématu oměj ve Wikimedia Commons
Galerie oměj ve Wikimedia CommonsOměj (Aconitum) je rod krytosemenných rostlin patřící do čeledi pryskyřníkovitých (Ranunculaceae). Vyskytuje se ve více než 250 druzích.
Stormhat (Aconitum) er en planteslægt med flere end 250 arter, der er udbredt i bjergrige egne på den Nordlige halvkugle. Det er flerårige, urteagtige planter med en opret vækst og skruestillede blade. De nederste blade er langstilkede, mens stænglerne bære ustilkede blade, som er håndlappede med 5-7 lapper. Hver af disse lapper er trelappede med en rand, der bærer grove tænder. Blomsterne sidder i endestillede stande, hvor de enkelte blomster er 5-tallige, men uregelmæssige derved, at det ene kronblad danner en oppustet, hjelmagtig bule over de øvrige. Samlefrugten indeholder talrige frø.
Alle dele hos alle arterne er meget giftige.
Beskrevne arter
Die Pflanzengattung Eisenhut (Aconitum), auch Sturmhut, Akonit, früher auch Wolfswurz genannt, gehört zur Familie der Hahnenfußgewächse (Ranunculaceae).[1]
Der deutschsprachige Trivialname Eisenhut leitet sich von der helmartigen Blütenform ab. Der Blaue Eisenhut (Aconitum napellus) wurde 2005 zur Giftpflanze des Jahres gewählt.
Bei Aconitum-Arten handelt es sich um meist ausdauernde, oder pseudoeinjährige, selten einjährige krautige Pflanzen. Es wird eine Pfahlwurzel oder zwei bis mehrere rübenartig verdickte Wurzeln gebildet. Die Stängel wachsen selbständig aufrecht oder klimmend.[2][3]
Die manchmal alle in einer grundständigen Rosette angeordneten, meistens wechselständig am Stängel verteilten Laubblätter sind oft in Blattstiel und Blattspreite gegliedert; wobei die obersten Laubblätter oft mehr oder weniger sitzend sind. Die Blattspreiten sind meist handförmig geteilt mit drei bis sieben Blattabschnitten oder selten ungeteilt.[2] Die obersten Blattabschnitte sind schmal-elliptisch oder lanzettlich bis linealisch mit eingeschnittenen sowie gezähnten Blatträndern.[3]
In endständigen und manchmal auch seitenständigen, bis zu 28 Zentimeter langen, einfachen oder meist verzweigten, traubigen oder rispigen Blütenständen stehen über je zwei Deckblätter die gestielten Blüten zusammen; es können 32 oder mehr Teilblütenstände vorhanden sein.[2] Die Tragblätter sind laubblattähnlich.[3]
Die zwittrigen Blüten sind zygomorph und fünfzählig.[2] Charakteristisch sind die fünf blauen, gelben oder weißen kronblattartigen Kelchblätter. Die zwei unteren Kelchblätter sind mit einer Länge von 6 bis 20 Millimetern relativ klein, flach und schmal lanzettlich oder länglich. Die zwei seitlichen Kelchblätter sind fast kreisförmig bis nierenförmig. Das große, obere und 1 bis 5 Zentimeter lange, sichel-, kahn- sowie helmförmig bis zylindrisch ausgebildete Kelchblatt schließt zwei Honigblätter (modifizierte Petalen, die anderen sechs sind stark reduziert oder fehlen ganz) ein und überlappt die zwei seitlichen Sepalen. Die freien, lang-genagelten, an der Spitze mützen- bis zungenförmigen Honigblätter tragen an ihrem oberen Ende kopfige bis eingerollte Sporne, die Nektar enthalten. Die vielen (25 bis 50) fertilen Staubblätter bestehen aus an ihrer Basis verbreiterten Staubfäden und ellipsoid bis kugeligen Staubbeuteln. Es sind keine Staminodien vorhanden. Die drei bis fünf, selten bis zu dreizehn freien Fruchtblätter enthalten jeweils zehn bis zwanzig Samenanlagen. Der kurze Griffel ist lange haltbar.[2][3]
In Sammelbalgfrüchten sitzen mehrere ungestielte Balgfrüchte zusammen. An den länglichen Balgfrüchten sind an den Seiten deutlich erhabene querverlaufende Nerven erkennbar. Am Ende jeder Balgfrucht befindet sich ein gerader 2 bis 3 Millimeter langer Schnabel.[3] Die meist relativ kleinen Samen sind deltaförmig und besitzen meist mit querlaufenden, kleinen, häutigen Lamellen.[3]
Die Chromosomengrundzahl beträgt x = 8.[3] Es gibt Arten mit Diploidie und solche mit Polyploidie.[4]
Die Eisenhut-Arten zählen zu den giftigsten Pflanzenarten Europas, sie enthalten toxische Diterpen-Alkaloide, die sich in allen Pflanzenteilen finden.[5] Im Wesentlichen handelt es sich um die Alkaloide Aconitin, Benzoylnaponin, Hypaconitin, Lycaconitin und Neopellin, und die Aminoalkohole Aconin, Napellin, Neolin und Lycoctonin, die in unterschiedlichen Konzentrationen nachweisbar sind. Daneben sind in manchen Arten noch Isochinolin-Alkaloide oder Katecholamine enthalten.
Die Giftigkeit ist dabei von der Eisenhutart, den Standortbedingungen sowie den genetischen Faktoren der einzelnen Pflanze abhängig. Das Aconitin wird rasch durch die unverletzte Haut aufgenommen,[5] erst recht gilt dies für die Schleimhäute, so dass Kinder gefährdet sind, wenn sie beispielsweise mit den Blüten spielen. Bei zarthäutigen Personen kann bereits eine Berührung zu Nesselausschlägen bzw. Kontaktdermatitis führen. Der Verzehr einiger weniger Gramm der Pflanze, insbesondere der frischen Wurzel, führt in der Regel vor Ablauf einer Stunde[6] zu Herzversagen und Atemstillstand, ein spezifisches Antidot ist nicht bekannt.[5]
Der Pflanzenname Wolfswurz entstand aus der Verwendung des Eisenhuts als Wolfsgift.[7] Der römische Dichter Ovid erzählt in seinen Metamorphosen, dass die Pflanze aus dem Speichel des Cerberus entstand, den Hercules in seiner zwölften Aufgabe nach Mykene bringen musste.[8]
Die Gattung Aconitum wurde durch Carl von Linné 1753 in Species Plantarum, Tomus I, S. 532 und 1754 in Genera Plantarum, 5. Auflage, S. 236 aufgestellt.[9]
Die Gattung Aconitum gehört zur Tribus Delphinieae in der Unterfamilie der Ranunculoideae innerhalb der Familie der Ranunculaceae.[10]
Damit die Gattung Aconitum monophyletisch wird, wurde durch Wang et al. 2013 für die monotypische Untergattung Aconitum subg. Gymnaconitum (Stapf) Rapaics die Gattung Gymnaconitum (Stapf) Wei Wang & Z.D.Chen reaktiviert; sie enthält nur eine Art:[11]
Die Gattung Aconitum wird bei Kita und Ito 2000;[12] Utelli et al. 2000; Luo et al. 2005; Jabbour und Renner 2011;[13] Hong et al. 2017[14] in vier Untergattungen gegliedert:[1]
Anders verhält es sich bei der nächsten Untergattung:
Die Gattung Aconitum gilt als arktische Gattung aus dem Tertiär, die sich von Sibirien aus über Europa, Asien und Amerika ausgebreitet hat, wobei als Auslöser der pflanzlichen Wanderung die Eiszeiten gelten.[15] Etwa die Hälfte der etwa 400 gültigen Arten kommen in China vor (211 Arten, davon 166 nur dort).[2]
Die Gattung Aconitum ist in den gemäßigten Gebieten der Nordhalbkugel weitverbreitet. Das Zentrum der Artenvielfalt dieser Gattung liegt im östlichen Himalaja, südwestlichen China und in Japan.[1]
Die Untergattung Aconitum subg. Aconitum enthält etwa 250 Arten. Das Zentrum der Artenvielfalt dieser Untergattung liegt in Ostasien. In Europa kommen 94 Taxa (Arten, Unterarten, Varietäten und Hybriden). Davon kommen 22 Arten und 28 Nothospecies nur in Europa vor. Acht Arten kommen nur in den Karpaten und im Balkangebirge vor.[1]
In Mitteleuropa sind die beiden blaublühenden Arten Blauer Eisenhut (Aconitum napellus) und Bunter Eisenhut (Aconitum variegatum) sowie der gelbblühende Wolfs-Eisenhut (Aconitum lycoctonum subsp. vulparia) am weitesten verbreitet; sie stehen unter Naturschutz.
Die Gattung Eisenhut (Aconitum) enthält etwa (je nach Autor 100 bis) 300 bis 400[1] Arten (Auswahl):[10][2]
Die Pflanzengattung Eisenhut (Aconitum), auch Sturmhut, Akonit, früher auch Wolfswurz genannt, gehört zur Familie der Hahnenfußgewächse (Ranunculaceae).
Der deutschsprachige Trivialname Eisenhut leitet sich von der helmartigen Blütenform ab. Der Blaue Eisenhut (Aconitum napellus) wurde 2005 zur Giftpflanze des Jahres gewählt.
Aconitum është grup i cili i takonë familjes së Ranunculaceae. Ka mbi 100 antarë, të njohur si spineri, akoniti etj.
Aconitum është grup i cili i takonë familjes së Ranunculaceae. Ka mbi 100 antarë, të njohur si spineri, akoniti etj.
Aconitum variegatum, en Germania. Ciencala klasifikuro di speci Rango: Ranunculales Familio: Ranunculaceae Genero: Aconitum Akonito esas genro di planti venenoza, ek la familio "ranunkulacei", di qui 331 speci esas konocata ed aceptata. Li existas precipue en montoza regioni de la norda misfero.[1]
Akonito esas genro di planti venenoza, ek la familio "ranunkulacei", di qui 331 speci esas konocata ed aceptata. Li existas precipue en montoza regioni de la norda misfero.
Paterskap, papemöts, monnikskap, stormhood of duvelskaore (Aconitum) is e geslech van vaste plantjen oete ranonkelfemielje (ranunculaceae). 't Geslech kèntj 300 toet 400 saorte.
De blome vörme meistes ènjstenjige troesse. 't Bäövelste bloomsblaad haet de vorm van 'nen helm of 'ne paterskap, wo de vouksnaam denouch van is aafgelèdj. De vief bloomsblajer zeen gael, paars of blaw. De blajer zeen meistes deep gedeildj toet gesplete, bao noeatj óngedeildj.
Väöl saorte vanne paterskap zeen hieël sterk vergiftig. Det göldj veur alle deile, zelfs veuren honing. De plantje bevatten 'n vergif aconitine, 'n alkaloïed. Zelfs 't saap vanne plantj oppe hoed kan 'n haevige reaksje tewaegbringe.
De saorte van dit geslech kómme veural veur inne gemaesigdje streke van 't naordelik halfróndj. Ruum 200 saorte kómme veur in Sjina. De veurnaamste standjplaatse zeen vöchtige bäöm van bergweie.
In Nederlandj en op 't Belsj kump slechs ein saort van netuur veur: de gaele paterskap (Aconitum vulparia). Verwiljerdj kump allewiel ouch de blawwe paterskap (Aconitum napellus) veur. Wiejer kómmen in sierhäöf nag d'n haofpaterskap (Aconitum stoerkianum) enne bóntje paterskap (Aconitum variegatum) veur.
Paterskap, papemöts, monnikskap, stormhood of duvelskaore (Aconitum) is e geslech van vaste plantjen oete ranonkelfemielje (ranunculaceae). 't Geslech kèntj 300 toet 400 saorte.
De blome vörme meistes ènjstenjige troesse. 't Bäövelste bloomsblaad haet de vorm van 'nen helm of 'ne paterskap, wo de vouksnaam denouch van is aafgelèdj. De vief bloomsblajer zeen gael, paars of blaw. De blajer zeen meistes deep gedeildj toet gesplete, bao noeatj óngedeildj.
Väöl saorte vanne paterskap zeen hieël sterk vergiftig. Det göldj veur alle deile, zelfs veuren honing. De plantje bevatten 'n vergif aconitine, 'n alkaloïed. Zelfs 't saap vanne plantj oppe hoed kan 'n haevige reaksje tewaegbringe.
De saorte van dit geslech kómme veural veur inne gemaesigdje streke van 't naordelik halfróndj. Ruum 200 saorte kómme veur in Sjina. De veurnaamste standjplaatse zeen vöchtige bäöm van bergweie.
In Nederlandj en op 't Belsj kump slechs ein saort van netuur veur: de gaele paterskap (Aconitum vulparia). Verwiljerdj kump allewiel ouch de blawwe paterskap (Aconitum napellus) veur. Wiejer kómmen in sierhäöf nag d'n haofpaterskap (Aconitum stoerkianum) enne bóntje paterskap (Aconitum variegatum) veur.
Ju Poatermutse (Aconitum), uk Jan un Gräite in de Kuutske is ne krüüdige Plonte, ju der goud juun Keelde kon. Dät rakt sun tjoohunnert Soarten. In dät Tertiär waas dät ne arktiske Plonte, ju sik unner do Iestiede fon Siberien fersprat häd ätter Eurasien un Noud-Amerikoa. Do wichtichste Bloitesteede sunt fuchtige Steeden ap Bierichweeden. Do Plonten sunt oarich giftich. Ju Poatermutse skäl ju giftichste Ploante fon Europa weese.
Aal Soarten luuke Insekte un foarallen Moasiemen an un me häd do deeruum jädden as Tuunplonten. Do Bloumen bildje maasttied Druuste. Dät bupperste Bloumenblääd häd ju Foarm fon n Hälm af n Mönkenkappe un do Bloumen sitte bie wäkke Soarten uk two an two bienunner, deerhäär wäil die twäide seelter Noome.
In ju Homöopathie un ju chineeske Medizin jeelde do Plonten as Heelplonten.
Qheudleu[1] o Qheudàrnàr[2], Qheudrå[3], Gheule-éd-leu[4], Capioe`d jindàrme[5], Baton-roÿal[6], Casq[7], Cramiyie[8], Pistoulé[9], Chosson[10], Madame (Aconitum)
Qheudleu o Qheudàrnàr, Qheudrå, Gheule-éd-leu, Capioe`d jindàrme, Baton-roÿal, Casq, Cramiyie, Pistoulé, Chosson, Madame (Aconitum)
Çirnûkê gur an bizinkuj (Aconitum) cinseke riwekên famîleya adirgeyan (Ranunculaceae) e. Riwekek pirr axûdar (bijehr) e.
Navê wê yê latînî ji mîtolojiya grekî tê. Tê texmînkirin ku ev nav jî bingeha xwe ji çiyayê Akonîtos ê li Pontûsê ye girtiye. Herkûles segê serî yê Hadesê (gorî mîtolojiya grekî dojeh) Kerber (Zerberus) xapandiye, deraniya erdxana ronahî. Kerber vereşiyaye, li cihê vereşa wê lê rijiyaye ev giha hêşîn bûye.
Çirnûka gurê sala 2005'ê wekî riweka axûdar a salê hatiye hilbijartin. Bi qasî 400 cureyên wê hene. Li Kurdistanê jî hin cureyên wê diçên.
Çirnûkê gur an bizinkuj (Aconitum) cinseke riwekên famîleya adirgeyan (Ranunculaceae) e. Riwekek pirr axûdar (bijehr) e.
Navê wê yê latînî ji mîtolojiya grekî tê. Tê texmînkirin ku ev nav jî bingeha xwe ji çiyayê Akonîtos ê li Pontûsê ye girtiye. Herkûles segê serî yê Hadesê (gorî mîtolojiya grekî dojeh) Kerber (Zerberus) xapandiye, deraniya erdxana ronahî. Kerber vereşiyaye, li cihê vereşa wê lê rijiyaye ev giha hêşîn bûye.
Çirnûka gurê sala 2005'ê wekî riweka axûdar a salê hatiye hilbijartin. Bi qasî 400 cureyên wê hene. Li Kurdistanê jî hin cureyên wê diçên.
Το ακόνιτο, επίσης λυκοκτόνο και ακονίτης, είναι γένος με πάνω από 250 είδη αγγειόσπερμων που ανήκουν στην οικογένεια Ρανουγκουλίδες. Αυτά τα ποώδη αιωνόβια φυτά είναι κυρίως ιθαγενή στα ορεινά τμήματα του Βόρειου Ημισφαιρίου[1] και αναπτύσσονται στο έδαφος των ορεινών βοσκοτόπων που συγκρατεί την υγρασία αλλά είναι καλά στραγγιζόμενο. Τα περισσότερα είδη είναι άκρως δηλητηριώδη[2] και πρέπει να αντιμετωπίζονται πολύ προσεκτικά.
Η ελληνική ονομασία ακόνιτο (ἀκόνιτον), πιθανόν προέρχεται από τη λέξη ἄκων, που σημαίνει ακόντιο, των οποίων ακοντίων τα άκρα ήταν δηλητηριασμένα με την ουσία ή από ακόνες, εξαιτίας του βραχώδους εδάφους στο οποίο πιστεύεται ότι αναπτυσσόταν το φυτό.[3] Η ελληνική ονομασία λυκοκτόνο θεωρείται ότι υποδηλώνει τη χρήση του χυμού του για το δηλητηριασμό των ακοντίων για το σκότωμα λύκων.[4]
Το ακόνιτο, επίσης λυκοκτόνο και ακονίτης, είναι γένος με πάνω από 250 είδη αγγειόσπερμων που ανήκουν στην οικογένεια Ρανουγκουλίδες. Αυτά τα ποώδη αιωνόβια φυτά είναι κυρίως ιθαγενή στα ορεινά τμήματα του Βόρειου Ημισφαιρίου και αναπτύσσονται στο έδαφος των ορεινών βοσκοτόπων που συγκρατεί την υγρασία αλλά είναι καλά στραγγιζόμενο. Τα περισσότερα είδη είναι άκρως δηλητηριώδη και πρέπει να αντιμετωπίζονται πολύ προσεκτικά.
Айыутабан (рус. Боре́ц, Акони́т, лат. Aconítum) — лютиктар ғаиләһенә ингән уҡ япраҡлы, төрлө төҫтәге өйкөм сәскәле күп йыллыҡ үҫемлек; бал ҡорттары уның татын һәм һеркәһен яратып йыя.
Яҡынса 300 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда 2 төрө үҫә: имәнлек айыутабаны һәм бүре айыутабаны. Имәнлек айыутабаны ҡоро болонда һәм ташлы далала, бүре айыутабаны урманда, аҡланда, урман буйында, тау болононда үҫә; республиканың бөтә биләмәһендә, йышыраҡ урманлы һәм таулы райондарҙа таралған.
Күп йыллыҡ үлән. Һабағы төҙ, бейеклеге 80—200 см. Япрағы бармаҡ бүленешле йәки теленмә. Сәскәһе торҡа һымаҡ, һары, шәмәхә төҫөндә, сәскәлеге — тәлгәш, июнь—июлдә сәскә ата. Емеше күп япраҡлы, июль—августа өлгөрә.
Декоратив һәм ағыулы үҫемлек. Составында алкалоидтар бар, медицинала ҡулланыла.
Ырыу үҙенә 250—300 төрҙө берләштерә. Улар Төньяҡ ярымшарҙатаралған. Рәсәй биләмәләрендә 75 төрө билдәле. Шуларҙың бер нисәһе:
Аю көпшәсе (аконит, бүре буган уты, лат. Aconitum L., 1753[1][2]) — казаякчалар гаиләлегеннән күпъеллык агулы үләнчел үсемлек.
Аю көпшәсе (аконит, бүре буган уты, лат. Aconitum L., 1753) — казаякчалар гаиләлегеннән күпъеллык агулы үләнчел үсемлек.
Аҷалгиёҳ, биш, «заҳри Сербер», алафи каждум, (лот. Acónítum) — як ҷинси гиёҳҳои заҳрнок мебошад.
Дар Тоҷикистон се намуди Аҷалгиёҳ мерӯяд.
Аҷалгиёҳи зарафшонӣ ё барчак (Аҷалгиёҳи zeravschanicum) то 100 см қад мекашад. Решапояаш аз 4-12 лӯндак (дарозиаш 2-8 см, бараш 0,2-0,5 см) иборат аст. Пояаш рост, пашмакдор. Баргаш (бештар дар бехи поя месабзад) думчадароз (8-25 см), гирд (дарозиаш 5-15 см, бараш 4-9 см), 3-5-парра, бепашмак; баргҳои қисми болотари поя майдатар, думчакӯтоҳ ё бедумча мешаванд. Гулаш зардтоб (моҳҳои июн-июл мешукуфад); шаҳди гулаш барои занбӯри асал заҳр аст. Асосан дар дашту марғзор, арчаву тӯсзор ва настаранзори мавзеъҳои баландкӯҳ (ҷануб ва шарқи Тоҷикистон, қаторкӯҳҳои Зарафшон, Туркистон ва Ҳисору Дарвоз; 2400-3600 м баландтар аз сатҳи баҳр) месабзад.
Аҷалгиёҳи гирдабарг (Aҷалгиёҳ rotundifolium) то 65 см қад мекашад. Решапояаш аз 2 лӯндак (дарозиаш 4,5 см, бараш 0,3-0,8 см) иборат аст. Пояаш нисбатан сербарг, серпашмак. Баргаш думчадор, гирди 2-3 парра (дарозии паҳнакаш 2,5-22 см, бараш 2,5-9 см). Гулаш бунафштоб, рагчаҳои гулбаргаш кабуд (моҳҳои июл — август мешукуфад). Дар мавзеъҳои баландкӯҳ, санглох ва марғзори субалпӣ (Помири Ғарбӣ, Тоҷикистони Шарқӣ, Ҳисору Дарвоз; 3200-4400 м баландтар аз сатҳи баҳр) месабзад.
Аҷалгиёҳи талассӣ (Аҷалгиёҳ talassicoum) то 150 см қад мекашад. Решапояаш аз 3-4 лӯндаки ба ҳам пайваст (дарозии ҳар кадомаш то 2 см, бараш 1-1,5 см) таркиб ёфтааст. Баргаш бепашмак, думчадор (дарозиаш 7-11 см, бараш 10-16 см). Гулаш калон (дарозиаш то 3 см, бараш 1,5 см), нилгун (моҳҳои июл — август мешукуфад). Дар минтақаи дашт, арчазор ва марғзори сернами қ-кӯҳҳои Зарафшону Туркистон (2300—2850 м баландтар аз атҳи баҳр) нумӯ меёбад. Гиёҳест хосси шимоли Помиру Олой ва Тиёншони Ғарбӣ.
Аҷалгиёҳ гиёҳи заҳрнок аст. Замонҳои қадим одамон аз Аҷалгиёҳ мулӯҳ ва заҳр тайёр мекарданд. Қабилаҳое, ки сокини нишебҳои шарқии кӯҳсори Ҳимолой буданд, нӯги найзаро ба заҳри Аҷалгиёҳ (аконитум) олуда, ба шикори хирс мебаромаданд. Ба қавли Арасту чунин найзаҳои заҳролударо дар ҷангҳои байниқабилавӣ низ ба кор мебурданд. Шоҳи Пергамия Атталуси III (Филометр), ки дар асри 2 то милод умр ба сар бурдааст, дар боғи худ ҳар гуна рустаниҳои заҳрнок, аз ҷумла Аҷалгиёҳро парвариш мекардааст. Магарбал ном лашкаркаш (асри 2-и то милод) аскарони душманро бо майе, ки қиёми Аҷалгиёҳ дошт, заҳролуд сохтааст. Абуалии Сино биш, яъне Аҷалгиёҳро заҳри ҳалоҳил мешумурд. Ҳамаи узвҳои Аҷалгиёҳ (тар ва хушк), алалхусус бехи он хеле заҳрноканд.
Аҷалгиёҳ барои чорво (бузу гӯсфанд, хук, гов, асп, хачир) хавф дорад. Ҳатто 14-16 г алафи сабзи Аҷалгиёҳ бузро ба зудӣ мекушад. Гӯшти чунин чорво барои одам заҳрнок аст. Заҳрнокии Аҷалгиёҳ ба алкалоидҳои таркибаш вобастагӣ дорад. Миқдори алкалоидҳо ба давраи рушд, узв ва навъи Аҷалгиёҳ алоқаманд аст; дар баргу пояаш 0,15-1 % ва дар бехаш 1-2 % алкалоидҳо ҳастанд. Талатизин, талатизамин, талатизидин, изоталатизидин, моноасетилталатизамин, конделфин (Аҷалгиёҳ rotundifolium), гетератизин (зарафшанин) ва зарафшонидин (Аҷалгиёҳ zeravschanicum) аз ҷумлаи онҳоянд.
Аҷалгиёҳ рустании доруӣ низ ба ҳисоб меравад. Табибони халқӣ пештар бо барг, гул ва бехи он бемориҳои гуногун (сил, саратон ва захми меъда)-ро табобат мекарданд; аксар вақтҳо беморон заҳролуд мешуданд. Дар амалияи тибби имрӯза доруҳоеро, ки аз лӯндаки Аҷалгиёҳ тайёр мекунанд, чун омили рафъи ҳисси дард (ҳангоми миёндард, тарбод ва ғайра) истифода мебаранд. Қиёми спиртии Аҷалгиёҳ ҷузъи таркибии доруи «акофит» ва «ангинол» («эхинол») мебошад.
Бо мақсади худтабобат истифода бурдани Аҷалгиён қатъиян мамнӯъ аст (3-4 мг аконитин барои организми одам марговар мебошад).
Гуруҳ: Гиёҳҳои заҳрнок
Едич (науч. Aconitum) — секој член од двата рода повеќегодишни растенија од семејството на лутичињата. Во едичите (змиино цвеќе или волчји отров) припаѓаат отровните растенија што цветаат во лето, и ерантисот (змиски едич), кој, всушност е украсно цвеќе што цвета напролет. Сувкастиот јазлест корен од A.napellus порано се користел како седатив и средство против болки.
Едич (науч. Aconitum) — секој член од двата рода повеќегодишни растенија од семејството на лутичињата. Во едичите (змиино цвеќе или волчји отров) припаѓаат отровните растенија што цветаат во лето, и ерантисот (змиски едич), кој, всушност е украсно цвеќе што цвета напролет. Сувкастиот јазлест корен од A.napellus порано се користел како седатив и средство против болки.
Уу коргошун (лат. Aconitum, L. 1753) — өсүмдүктөрдүн байчечекейлер тукумунун уруусу. Көп жылдык чөп. Тамыры жоон, түймөк сымал, жалбырагы татаал, манжадай тилик, гүлү сары, көк, кызгылт көк, кээде ак, чачыдай топ гүлгө чогулган. Уу коргошундун Тундүк жарым шарда 300, Кыргызстанда 9 түрү (ак кодол, бурма кара, кара барпы, кулунчак ж. б.) кезигет. Ал — уулуу өсүмдүктердүн эң күчтүүлөрүнөн. Уу зат айрыкча тамырында көп.
Анда онго жакын алкалоид бар, негизгиси — аконитин. Уу коргошун байыртан дары катары белгилүү. Тамырын кайнатып, сүт кошуп, ысык ичишкен. Улаарган ооруларды дарылоодо колдонулган. Акыркы жылдарда Уу когошун жакшы изнлденип, жаңы касиеттери ачылууда. Анын алкалоиддеринен алынган дарылар медицинада жана ветеринарияда кеӊири колдонулушу мүмкүн.
अतिविष ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे.
अतिवि़षाला भारतीय भाषांमधून या वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते.:
वनौषधी गुणादर्श- ले.-(कै.) आयुर्वेदमहोपाध्याय शंकर दाजीशास्त्री पदे
गांवो में औषधी रत्न-प्रकाशक-कृष्णगोपाल आयुर्वेद भवन,कालडा,(जि.-अजमेर)
Indian Medicinal Plants(IV volume)
अतिविष ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे.
अतिवि़षाला भारतीय भाषांमधून या वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते.:
इंग्लिश- इंडियन अतीस कन्नड़- अति विषा गुजराती- अति बखनी कली तमीळ- अति विषम तेलुगू- अतिबसा पंजाबी- अतीस फारसी- बज्जे तुर्की बंगाली- आतइच मराठी- अतिविष संस्कृत-विषा, अतिविषा हिंदी- अतीस शास्त्रीय नाव- ॲकोनाइटम हेटरोफायलमबच्छनाभ या ऐकोनाइट (Aconite) रैननकुलेसी (Ranunculaceae) या बटरकप (Buttercup) कुल का पौधा है। यह उत्तरी गोलार्ध का देशज है। इसकी लगभग 100 जातियाँ ज्ञात हैं। भारत में भी इसकी कुछ जातियाँ पाई जाती हैं। ऐकोनाइट बहुत ही विषैला होता है। इसकी जड़ों, पत्तों, बीजों और कभी-कभी फूलों में भी विष रहता है। किंतु नियमित मात्रा में सेवन करने से इनमें औषधीय गुण होते हैं। ब्रिटेन में आकोनीटुम नापेल्लुस (Aconitum napellus L.) मान्य औषधि है। यह जाति तो भारत में नहीं होती, किंतु इसके वंश की अन्य जातियां पाई जाती हैं जो उतनी ही उपयोगी हैं। इसके फूलों का रंग बैंगनी-नीला से लेकर पीला और सफेद तक होता है, कुछ फूल द्विरंगी भी होते हैं। फूलों की सुंदर और टोप के आकार के होने के कारण बच्छनाभ के पेड़ उद्यानों की शोभा बढ़ाने के लिए लगाए जाते हैं।
बच्छनाभ का व्यवहार औषधियों में भी होता है। इसका लेप तंत्रिका शूल (Neuralgia) और आमवात (rhumatic pain) में प्रयुक्त होता है। अत: यह पीड़ाहारी होता है। मुखसेवन से यह स्वेदनकारी होता है। अत: ज्वर में शरीर के ताप को कम करता है, पर इसकी मात्रा बड़ी अल्प रहती है, अन्यथा यह घातक हो सकता है। इसकी जड़ों से टिंचर तैयार होता है और उस टिंचर का एक बार में पाँच बूंद से अधिक का व्यवहार नहीं किया जाता। अति विषाक्त होने के कारण इसके व्यवहार में बड़ी सावधानी बरती जाती है। डाक्टर की अनुमति के बिना इसका व्यवहार नहीं करना चाहिए। जो ऐकोनाइट ओषधि के लिए व्यवहृत होता है वह ऐकोनाइट नैपेलस (Aconite napellus) कहलाता है।
इसके विष का कारण एक ऐल्क्लॉयड है, जिसका नाम एकोनिटिन (aconitin) दिया गया है। यह शुद्धावस्था में प्राप्त किया गया है और इसकी संरचना भी मालूम कर ली गई है।
वैज्ञानिक नाम : आकोनीटुम हेटेरोफील्लुम (Aconitum heterophyllum Wall.) कश्मीरी - अतीस, अतिविष, पोदिस)
यह एक छोटा सा पौधा है जो उत्तर पश्चिम हिमालय में 2,000 से 4,000 मी ऊंचाई वाले क्षेत्रों में पाया जाता है। अतीस के प्रकंद ज्वर एवं ज्वर के बाद दुर्बलता दूर करने के लिए उपयोगी बताये जाते हैं। अतीस में बलवर्धक गुण तो अवश्य हैं, किंतु ज्वरनाशक के रूप में इसकी मान्यता अधिक नहीं है। यह अतिसार व पेचिश में भी उपयोगी है।
वैज्ञानिक नाम : आकोनीटुम कासमांथुम (Aconitum chasmanthum Stapf)
यह पौधा भी उसी क्षेत्र में पाया जाता है जहां अतीस होता है। यद्यपि इस पौधे के प्रकंदों में ब्रिटेन वाले अकोनाइट से उपयोगी तत्वों की मात्रा लगभग दस गुना अधिक होती है, फिर भी उनकी क्षमता उतनी नहीं होती। ब्रिटेन वाली जाति के स्थान पर बनबलनाग प्रयोग करने के लिए उपयुक्त बताया जाता है।
बच्छनाभ या ऐकोनाइट (Aconite) रैननकुलेसी (Ranunculaceae) या बटरकप (Buttercup) कुल का पौधा है। यह उत्तरी गोलार्ध का देशज है। इसकी लगभग 100 जातियाँ ज्ञात हैं। भारत में भी इसकी कुछ जातियाँ पाई जाती हैं। ऐकोनाइट बहुत ही विषैला होता है। इसकी जड़ों, पत्तों, बीजों और कभी-कभी फूलों में भी विष रहता है। किंतु नियमित मात्रा में सेवन करने से इनमें औषधीय गुण होते हैं। ब्रिटेन में आकोनीटुम नापेल्लुस (Aconitum napellus L.) मान्य औषधि है। यह जाति तो भारत में नहीं होती, किंतु इसके वंश की अन्य जातियां पाई जाती हैं जो उतनी ही उपयोगी हैं। इसके फूलों का रंग बैंगनी-नीला से लेकर पीला और सफेद तक होता है, कुछ फूल द्विरंगी भी होते हैं। फूलों की सुंदर और टोप के आकार के होने के कारण बच्छनाभ के पेड़ उद्यानों की शोभा बढ़ाने के लिए लगाए जाते हैं।
बच्छनाभ का व्यवहार औषधियों में भी होता है। इसका लेप तंत्रिका शूल (Neuralgia) और आमवात (rhumatic pain) में प्रयुक्त होता है। अत: यह पीड़ाहारी होता है। मुखसेवन से यह स्वेदनकारी होता है। अत: ज्वर में शरीर के ताप को कम करता है, पर इसकी मात्रा बड़ी अल्प रहती है, अन्यथा यह घातक हो सकता है। इसकी जड़ों से टिंचर तैयार होता है और उस टिंचर का एक बार में पाँच बूंद से अधिक का व्यवहार नहीं किया जाता। अति विषाक्त होने के कारण इसके व्यवहार में बड़ी सावधानी बरती जाती है। डाक्टर की अनुमति के बिना इसका व्यवहार नहीं करना चाहिए। जो ऐकोनाइट ओषधि के लिए व्यवहृत होता है वह ऐकोनाइट नैपेलस (Aconite napellus) कहलाता है।
इसके विष का कारण एक ऐल्क्लॉयड है, जिसका नाम एकोनिटिन (aconitin) दिया गया है। यह शुद्धावस्था में प्राप्त किया गया है और इसकी संरचना भी मालूम कर ली गई है।
प्राणी हरूको लागि घातक रसायन विष(विरुवा) यो विरुवा नेपालको हिमाली भेकमा ६०० – ३००० मिटरको उचाईमा खुल्ला ढुङ्गा भएको ठाउँमा पाइन्छ। यो विरुवा १.५ मिटरसम्म अग्लो हुन्छ। यस विरुवाको पातको आकार गोलाकार , मृगौलाकार , अण्डाकार भए पनि पातको किनारा विभिन्न प्रकारले च्यातिएको र छिया छिया परेको हुन्छ। फूल फुल्ने बेलामा सबभन्दा तल्लो ५ देखि ८ पातहरू झरि सकेका हुन्छन्। विचको र माथिल्लो पातहरू झ्याम्म परेका हुन्छन्। पातको भेट्नो लामो हुन्छ। विरुवाको माथिल्लो भागमा धेरै फूलहरू झुप्पा फूलेका हुन्छन्। यसो हेर्दा यो विरुवा A ferox जस्तै देखिने भएता पनि यसका फूलहरू धेरै संख्यामा गुचुमुचु परेर डाँठको टुप्पामा खाँदिएको हुन्छ। A ferox का फूलहरू थोरै संख्यामा हुन्छन्। फूलको आकृति हेर्दा लामाहरूले अथवा पादरीहरूले धर्म गर्दा लगाउने टोपीको आकार सँग मिल्दो जुल्दो हुनाले अंग्रेजीमा मंकस हुडार( Monks hood) भन्ने चलन छ। विरुवाको माथिल्लो भागको पातको काखीबाट फूलहरू पलाएको हुन्छ र विरुवाको माथिल्लो टुप्पामा १० देखि १२ वटा फूलहरू खुकुलो झुप्पामा मिलेका हुन्छन्।
यो विरुवाको जडीबुटीमा प्रयोग हुने भाग हो। गानोहरू दुईवटा जोल्टीएका हुन्छन्। यसको आकार सानो गाजरको जस्तो हुन्छ। यसको गानो १० देखि २० सेन्टिमिटरसम्म लामो र १.५ देखि ३ सेन्टिमिटरसम्म चौडा हुन्छ। यसको रङ्ग गाढा खैरो अथवा कालो हुन्छ र गानोबाट जराहरू निस्किएका हुन्छन्।
आयुर्वेदिक पद्धति अनुसार विषलाई गाईको मुत्र अथवा दुधमा शोधन गरी सकेपछि प्रयोग गरिन्छ। यो बाट कफ , घाँटी दुखेको , ज्वरो , पित्त , फोक्सो र आन्द्राको रोगमा प्रयोग गरिन्छ।
प्राणी हरूको लागि घातक रसायन विष(विरुवा) यो विरुवा नेपालको हिमाली भेकमा ६०० – ३००० मिटरको उचाईमा खुल्ला ढुङ्गा भएको ठाउँमा पाइन्छ। यो विरुवा १.५ मिटरसम्म अग्लो हुन्छ। यस विरुवाको पातको आकार गोलाकार , मृगौलाकार , अण्डाकार भए पनि पातको किनारा विभिन्न प्रकारले च्यातिएको र छिया छिया परेको हुन्छ। फूल फुल्ने बेलामा सबभन्दा तल्लो ५ देखि ८ पातहरू झरि सकेका हुन्छन्। विचको र माथिल्लो पातहरू झ्याम्म परेका हुन्छन्। पातको भेट्नो लामो हुन्छ। विरुवाको माथिल्लो भागमा धेरै फूलहरू झुप्पा फूलेका हुन्छन्। यसो हेर्दा यो विरुवा A ferox जस्तै देखिने भएता पनि यसका फूलहरू धेरै संख्यामा गुचुमुचु परेर डाँठको टुप्पामा खाँदिएको हुन्छ। A ferox का फूलहरू थोरै संख्यामा हुन्छन्। फूलको आकृति हेर्दा लामाहरूले अथवा पादरीहरूले धर्म गर्दा लगाउने टोपीको आकार सँग मिल्दो जुल्दो हुनाले अंग्रेजीमा मंकस हुडार( Monks hood) भन्ने चलन छ। विरुवाको माथिल्लो भागको पातको काखीबाट फूलहरू पलाएको हुन्छ र विरुवाको माथिल्लो टुप्पामा १० देखि १२ वटा फूलहरू खुकुलो झुप्पामा मिलेका हुन्छन्।
यो विरुवाको जडीबुटीमा प्रयोग हुने भाग हो। गानोहरू दुईवटा जोल्टीएका हुन्छन्। यसको आकार सानो गाजरको जस्तो हुन्छ। यसको गानो १० देखि २० सेन्टिमिटरसम्म लामो र १.५ देखि ३ सेन्टिमिटरसम्म चौडा हुन्छ। यसको रङ्ग गाढा खैरो अथवा कालो हुन्छ र गानोबाट जराहरू निस्किएका हुन्छन्।
आयुर्वेदिक पद्धति अनुसार विषलाई गाईको मुत्र अथवा दुधमा शोधन गरी सकेपछि प्रयोग गरिन्छ। यो बाट कफ , घाँटी दुखेको , ज्वरो , पित्त , फोक्सो र आन्द्राको रोगमा प्रयोग गरिन्छ।
ਅਤੀਸ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦਾ ਪੌਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 1 ਤੋਂ 3 ਫੁੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਤਣਾ ਦੇ ਉੱਪਰ ਰੋਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ 2 ਤੋਂ 4 ਇੰਚ ਲੰਬੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦਾ ਅਕਾਰ ਦਿਲ ਦੀ ਸਕਲ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨੀਲੇ ਜਾਂ ਹਰੇਪਨ ਰੰਗ ਵਾਲੇ ਗੁੱਛਿਆਂ 'ਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲ ਇੱਕ ਤੋਂ ਡੇਢ ਇੰਚ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹਾਥੀ ਦੇ ਦੰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।[1]
ਅਤੀਸ ਦਾ ਰਸ ਤਿਕੜ, ਕਟੁ, ਪਾਚਕ, ਗਰਮ ਤਸੀਰ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੁਖਾਰ, ਖੰਘ, ਬਣਾਸੀਰ, ਅਤਿਸਾਰ, ਜ਼ਹਿਰ, ਠੰਡ-ਜੁਕਾਮ, ਹਿਚਕੀ ਲਈ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹੈ।
ਅਤੀਸ ਦਾ ਰਸਾਇਣਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੇਟਿਸੀਨ, ਹੇਟ੍ਰਾਟੀਸਿਨ, ਤਿਹਾਇਡ੍ਰੇਸ਼ਨ, ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ఎకోనిటమ్ (Aconitum (/[unsupported input]ˌækəˈnaɪtəm/ A-co-ní-tum),[1] known as aconite, monkshood, wolfsbane, leopard's bane, women's bane, Devil's helmet or blue rocket,[2] పుష్పించే మొక్కలలో రానన్కులేసి (Ranunculaceae) కుటుంబానికి చెందిన ప్రజాతి. దీనిలో సుమారు 250 జాతుల మొక్కలున్నాయి.
ఎకోనిటమ్ (Aconitum (/[unsupported input]ˌækəˈnaɪtəm/ A-co-ní-tum), known as aconite, monkshood, wolfsbane, leopard's bane, women's bane, Devil's helmet or blue rocket, పుష్పించే మొక్కలలో రానన్కులేసి (Ranunculaceae) కుటుంబానికి చెందిన ప్రజాతి. దీనిలో సుమారు 250 జాతుల మొక్కలున్నాయి.
Aconitum (/ˌækəˈnaɪtəm/),[2] also known as aconite, monkshood, wolfsbane, leopard's bane, devil's helmet or blue rocket,[3] is a genus of over 250 species of flowering plants belonging to the family Ranunculaceae. These herbaceous perennial plants are chiefly native to the mountainous parts of the Northern Hemisphere in North America, Europe, and Asia;[4] growing in the moisture-retentive but well-draining soils of mountain meadows.
Most Aconitum species are extremely poisonous and must be handled very carefully.[3][5] Several Aconitum hybrids, such as the Arendsii form of Aconitum carmichaelii, have won gardening awards—such as the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.[6] Some are used by florists.[7]
The name aconitum comes from the Greek word ἀκόνιτον, which may derive from the Greek akon for dart or javelin, the tips of which were poisoned with the substance, or from akonae, because of the rocky ground on which the plant was thought to grow.[8] The Greek name lycoctonum, which translates literally to "wolf's bane", is thought to indicate the use of its juice to poison arrows or baits used to kill wolves.[9] The English name monkshood refers to the cylindrical helmet, called the galea, distinguishing the flower.[4]
The dark green leaves of Aconitum species lack stipules. They are palmate or deeply palmately lobed with five to seven segments. Each segment again is trilobed with coarse sharp teeth. The leaves have a spiral (alternate) arrangement. The lower leaves have long petioles.
The tall, erect stem is crowned by racemes of large blue, purple, white, yellow, or pink zygomorphic flowers with numerous stamens. They are distinguishable by having one of the five petaloid sepals (the posterior one), called the galea, in the form of a cylindrical helmet, hence the English name monkshood.[4] Two to 10 petals are present. The two upper petals are large and are placed under the hood of the calyx and are supported on long stalks. They have a hollow spur at their apex, containing the nectar. The other petals are small and scale-like or nonforming. The three to five carpels are partially fused at the base.
The fruit is an aggregate of follicles, a follicle being a dry, many-seeded structure.
Unlike with many species from genera (and their hybrids) in Ranunculaceae (and the related Papaveroideae subfamily), there are no double-flowered forms.
A medium to dark semi-saturated blue-purple is the typical flower color for Aconitum species. Aconitum species tend to be variable enough in form and color in the wild to cause debate and confusion among experts when it comes to species classification boundaries. The overall color range of the genus is rather limited, although the palette has been extended a small amount with hybridization. In the wild, some Aconitum blue-purple shades can be very dark. In cultivation the shades do not reach this level of depth.
Aside from blue-purple—white, very pale greenish-white, creamy white, and pale greenish-yellow are also somewhat common in nature. Wine red (or red-purple) occurs in a hybrid of the climber Aconitum hemsleyanum. There is a pale semi-saturated pink produced by cultivation as well as bicolor hybrids (e.g. white centers with blue-purple edges). Purplish shades range from very dark blue-purple to a very pale lavender that is quite greyish. The latter occurs in the "Stainless Steel" hybrid.
Neutral blue (rather than purplish or greenish), greenish-blue, and intense blues, available in some related Delphinium plants—particularly Delphinium grandiflorum—do not occur in this genus. Aconitum plants that have purplish-blue flowers are often inaccurately referred to as having blue flowers, even though the purple tone dominates. If there are species with true (neutral) blue or greenish-blue flowers they are rare and do not occur in cultivation. Also unlike the genus Delphinium, there are no bright red nor intense pink Aconitum flowers, as none known are pollinated by hummingbirds. There are no orange-flowered varieties nor any that are green. Aconitum is typically more intense in color than Helleborus but less intense than Delphinium. There are no blackish flowers in Aconitum, unlike with Helleborus.
Monkshood (Aconitum napellus) produces light indigo-blue flowers,[10] while Wolf's Bane (Aconitum vulparia) produces whitish or straw-yellow flowers.[11]
The lack of double-flowered forms in the horticultural trade stands in contrast with the other genera of Ranunculaceae used regularly in gardens. This includes one major genus that is known solely by most gardeners for a double-flowered form of one species—Ranunculus asiaticus, known colloquially in the trade as "Ranunculus". The Ranunculus genus contains approximately 500 species. One other species of Ranunculus has seen minor use in gardens, the 'Flore Pleno' (doubled) form of Ranunculus acris. Doubled forms of Consolida and Delphinium dominate the horticultural trade while single forms of Anemone, Aquilegia, Clematis, Helleborus, Pulsatilla—and the related Papaver—retain some popularity. No doubled forms of Aconitum are known.
Aconitum species have been recorded as food plant of the caterpillars of several moths. The yellow tiger moth Arctia flavia, and the purple-shaded gem Euchalcia variabilis are at home on A. vulparia.[12] The engrailed Ectropis crepuscularia, yellow-tail Euproctis similis, mouse moth Amphipyra tragopoginis, pease blossom Periphanes delphinii, and Mniotype bathensis, have been observed feeding on A. napellus. The purple-lined sallow Pyrrhia exprimens, and Blepharita amica were found eating from A. septentrionale. The dot moth Melanchra persicariae occurs both on A. septentrionale and A. intermedium. The golden plusia Polychrysia moneta is hosted by A. vulparia, A. napellus, A. septentrionale, and A. intermedium. Other moths associated with Aconitum species include the wormwood pug Eupithecia absinthiata, satyr pug E. satyrata, Aterpia charpentierana, and A. corticana.[13] It is also the primary food source for the Old World bumblebees Bombus consobrinus and Bombus gerstaeckeri.[14][15][16]
Aconitum flowers are pollinated by long-tongued bumblebees.[17] Bumblebees have the strength to open the flowers and reach the single nectary at the top of the flower on its inside.[17] Some short-tongued bees will bore holes into the tops of the flowers to steal nectar.[17] However, alkaloids in the nectar function as a deterrent for species unsuited to pollination. The effect is greater in certain species, such as Aconitum napellus, than in others, such as Aconitum lycoctonum.[18] Unlike the species with blue-purple flowers such as A. napellus, A. lycoctonum—which has off-white to pale yellow flowers, has been found to be a nectar source for butterflies.[17] This is likely due to the nectary flowers of the latter being more easily reachable by the butterflies; however, the differing alkaloid character of the two plants may also play a significant role or be the primary influence.[17]
The species typically utilized by gardeners fare well in well-drained evenly moist "humus-rich" garden soils like many in the related Helleborus and Delphinium genera, and can grow in the partial shade. Species not used in gardens tend to require more exacting conditions (e.g. Aconitum noveboracense). Most Aconitum species prefer to have their roots cool and moist, with the majority of the leaves exposed to sun, like the related Clematis. Aconitum species can be propagated by divisions of the root or by seeds, with care taken to avoid leaving pieces of the root where livestock might be poisoned. All parts of these plants should be handled while wearing protective disposable gloves.[4] Aconitum plants are typically much longer-lived than the closely related delphinium plants, putting less energy into floral reproduction. As a result, they are not described as being "heavy feeders" (needing a higher quantity of fertilizer versus most other flowering plants)—unlike gardeners' delphiniums. As with most in the Ranunculaceae and Papaveraceae families, they dislike root disturbance. As with most in Ranunculaceae, seeds that are not planted soon after harvesting should be stored moist-packed in vermiculite to avoid dormancy and viability issues. The German seed company Jelitto offers "Gold Nugget" seeds that are advertised as utilizing a coating that enables the seed to germinate immediately, bypassing the double dormancy defect (from a typical gardener's point of view) Aconitum—and many other species in Ranunculaceae genera—use as a reproductive strategy. By contrast, seeds that are not immediately planted or moist-packed are described as perhaps taking as long as two years to germinate, being prone to very erratic germination (in terms of time required per seed), and comparatively quick seed viability loss (e.g. Adonis). These issues are typical for many species in Ranunculaceae, such as Pulsatilla (pasqueflower).
In the UK, the following have gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit:
Monkshood and other members of the genus Aconitum contain substantial amounts of the highly toxic aconitine and related alkaloids, especially in their roots and tubers.[3] As little as 2 mg of aconite or 1 g of plant may cause death from respiratory paralysis or heart failure.[3]
Aconitine is a potent neurotoxin and cardiotoxin that causes persistent depolarization of neuronal sodium channels in tetrodotoxin-sensitive tissues. The influx of sodium through these channels and the delay in their repolarization increases their excitability and may lead to diarrhea, convulsions, ventricular arrhythmia and death.
Marked symptoms may appear almost immediately, usually not later than one hour, and "with large doses death is almost instantaneous". Death usually occurs within two to six hours in fatal poisoning (20 to 40 mL of tincture may prove fatal).[26] The initial signs are gastrointestinal, including nausea, vomiting, and diarrhea. This is followed by a sensation of burning, tingling, and numbness in the mouth and face, and of burning in the abdomen.[4] In severe poisonings, pronounced motor weakness occurs and cutaneous sensations of tingling and numbness spread to the limbs. Cardiovascular features include hypotension, sinus bradycardia, and ventricular arrhythmias. Other features may include sweating, dizziness, difficulty in breathing, headache, and confusion. The main causes of death are ventricular arrhythmias and asystole, or paralysis of the heart or respiratory center.[26][27] The only post mortem signs are those of asphyxia.[4]
Treatment of poisoning is mainly supportive. All patients require close monitoring of blood pressure and cardiac rhythm. Gastrointestinal decontamination with activated charcoal can be used if given within one hour of ingestion.[28] The major physiological antidote is atropine, which is used to treat bradycardia. Other drugs used for ventricular arrhythmia include lidocaine, amiodarone, bretylium, flecainide, procainamide, and mexiletine. Cardiopulmonary bypass is used if symptoms are refractory to treatment with these drugs.[27] Successful use of charcoal hemoperfusion has been claimed in patients with severe aconitine poisoning.[29]
Mild toxicity (headache, nausea and palpitations) as well as severe toxicity may be experienced from skin contact.[30] Paraesthesia, including tingling and feelings of coldness in the face and extremities, is common in reports of toxicity.[31]
Aconite has long been used in Ayurveda and traditional Chinese medicine. Aconite was also described in Greek and Roman medicine by Theophrastus, Dioscorides, and Pliny the Elder,[32] who most likely prescribed the Alpine species Aconitum lycoctonum. Folk medicinal use of Aconitum species is still practiced in some parts of Slovenia.[33]
Aconitum chasmanthum is listed as critically endangered,[34] Aconitum heterophyllum as endangered,[35] and Aconitum violaceum as vulnerable due to overcollection for Ayurvedic use.[36]
The roots of A. ferox supply the Nepalese poison called bikh, bish, or nabee. It contains large quantities of the alkaloid pseudaconitine, which is a deadly poison. The root of A. luridum, of the Himalaya, is said to be as poisonous as that of A. ferox or A. napellus.[4]
Several species of Aconitum have been used as arrow poisons. The Minaro in Ladakh use A. napellus on their arrows to hunt ibex, while the Ainu in Japan used a species of Aconitum to hunt bear[37] as did the Matagi hunters of the same region before their adoption of firearms. The Chinese also used Aconitum poisons both for hunting[38] and for warfare.[39] Aconitum poisons were used by the Aleuts of Alaska's Aleutian Islands for hunting whales. Usually, one man in a kayak armed with a poison-tipped lance would hunt the whale, paralyzing it with the poison and causing it to drown.[40] Aconitum tipped arrows are also described in the Rig Veda.[41]
It has, albeit rarely, been hypothesized that Socrates was executed via an extract from an Aconitum species, such as Aconitum napellus, rather than via hemlock, Conium maculatum. Aconitum was commonly used by the ancient Greeks as an arrow poison but can be used for other forms of poisoning. It has been hypothesized that Alexander the Great and Ptolemy XIV Philopator were murdered via aconite.[42]
In 1524, in the first recorded human trial of poison since the ancient Greeks, Pope Clement VII is said to have intentionally poisoned prisoners with aconite laced marzipan to test the effects of an antidote. The treated prisoner survived, while the untreated prisoner suffered a painful death. [43]
In April 2021, the president of Kyrgyzstan, Sadyr Japarov, promoted aconite root as a treatment for COVID-19. Subsequently, at least four people were admitted to hospital suffering from poisoning.[44] Facebook had previously removed the President's posts advocating use of the substance, saying "We've removed this post as we do not allow anyone, including elected officials, to share misinformation that could lead to imminent physical harm or spread false claims about how to cure or prevent COVID-19".[45]
Genetic analysis suggests that Aconitum as it was delineated before the 21st century is nested within Delphinium sensu lato, that also includes Aconitella, Consolida, Delphinium staphisagria, D. requini, and D. pictum.[1] Further genetic analysis has shown that the only species of the subgenus "Aconitum (Gymnaconitum)", "A. gymnandrum", is sister to the group that consists of Delphinium (Delphinium), Delphinium (Delphinastrum), and "Consolida" plus "Aconitella". To make Aconitum monophyletic, "A. gymnandrum" has now been reassigned to a new genus, Gymnaconitum. To make Delphinium monophyletic, the new genus Staphisagria was erected containing S. staphisagria, S. requini, and S. pictum.[46]
Aconite has been understood as a poison from ancient times, and is frequently represented as such in fiction. In Greek mythology, the goddess Hecate is said to have invented aconite,[48] which Athena used to transform Arachne into a spider.[49] Also, Medea attempted to poison Theseus with a cup of wine poisoned with wolf's bane.[50] The kyōgen (traditional Japanese comedy) play Busu (附子, "Dried aconite root"),[51] which is well-known and frequently taught in Japan, is centered on dried aconite root used for traditional Chinese medicine. Taken from Shasekishu, a 13th-century anthology collected by Mujū, the story describes servants who decide that the dried aconite root is really sugar, and suffer unpleasant though nonlethal symptoms after eating it.[52] Shakespeare, in Henry IV Part II Act 4 Scene 4, refers to aconite, alongside rash gunpowder, working as strongly as the "venom of suggestion" to break up close relationships. In BBC drama Shakespeare and Hatherway, series 2, episode 9, a tennis player is poisoned through the skin of his palm by aconite smeared on the handle of his racquet.
As a well-known poison from ancient times, aconite is well-suited for historical fiction. It is the poison used by a murderer in the third of the Cadfael Chronicles, Monk's Hood by Ellis Peters, published in 1980 and set in 1138 in Shrewsbury. In I, Claudius, Livia, wife of Augustus, was portrayed discussing the merits, antidotes, and use of aconite with a poisoner. It also makes a showing in alternate history novels and historical fantasy, such as S. M. Stirling's, On the Oceans of Eternity, where a renegade warlord is poisoned with aconite-laced food by his own chief of internal security, and in the television show Merlin, the lead character, Merlin, attempts to poison Arthur with aconite while under a spell. In the 2003 Korean television series Dae Jang Geum, set in the 15th and 16th centuries, Choi put wolf's bane in the previous queen's food.
Aconite also lends itself to use as a fictional poison in modern settings. An overdose of aconite was the method by which Rudolph Bloom, father of Leopold Bloom in James Joyce's Ulysses, committed suicide.
In his mythological poem Metamorphoses, Ovid tells how the herb comes from the slavering mouth of Cerberus, the three-headed dog that guarded the gates of Hades.[53] In his Natural History, Pliny the Elder supports the legend that aconite came from the saliva of the dog Cerberus when Hercules dragged him from the underworld…[54] As the veterinary historian John Blaisdell has noted, symptoms of aconite poisoning in humans bear some passing similarity to those of rabies: frothy saliva, impaired vision, vertigo, and finally a coma. Thus, some ancient Greeks possibly would have believed that this poison, mythically born of Cerberus's lips, was literally the same as that to be found inside the mouth of a rabid dog.[55]
In John Keats's poem Ode to Melancholy, wolf's bane is mentioned in the first verse as the source of "poisonous wine", possibly referring to Medea.
In the 1931 classic horror film Dracula starring Bela Lugosi as Count Dracula and Helen Chandler as Mina Seward, reference is made to wolf's bane (aconitum). Towards the end of the film, "Van Helsing holds up a sprig of wolf's bane". Van Helsing educates the nurse protecting Mina from Count Dracula to place sprigs of wolf's bane around Mina's neck for protection. Furthermore, he instructs that wolf's bane is a plant that grows in Central Europe. There, the natives use it to protect themselves against vampires. As long as the wolf's bane is present in Mina's bedroom, she will be safe from Count Dracula. During the night, Count Dracula desires to visit Mina. He appears outside her window in the form of a flying bat. He causes the nurse to become drowsy, and when she awakes from his spell, she removes the sprigs of wolf's bane, placing it in a hallway chest of drawers. With the removal of the wolf's bane from Mina's room, Count Dracula mysteriously appears and transports Mina to the dungeon of the castle.[56]
In the 1941 film The Wolf Man starring Lon Chaney Jr. and Claude Rains, the following poem is recited several times Even a man who is pure in heart and says his prayers by night, may become a wolf when the wolf-bane blooms and the autumn moon is bright.[57]
In the 1943 French novel Our Lady of the Flowers, the boy Culafroy eats "Napel aconite", so that the "Renaissance would take possession of the child through the mouth."[58]
In the TV-show Game of Thrones, one of Tywin Lannister's commanders is assassinated by a dart, identified by Tywin as Wolf's Bane, due to its scent.
In the early 1980s, famed Spanish horror film star Paul Naschy named his production company "Aconito Films", an in-joke relating to the large number of werewolf movies he produced.
Wolf's bane is used as an analogy for the power of divine communion in Liber 65 1:13–16, one of Aleister Crowley's Holy Books of Thelema. Wolf's bane is mentioned in one verse of Lady Gwen Thompson's 1974 poem "Rede of the Wiccae", a long version of the Wiccan Rede: "Widdershins go when Moon doth wane, And the werewolves howl by the dread wolfsbane."
Trailing white monkshood (A. reclinatum)
Southern blue monkshood (A. uncinatum)
Wild Alaskan monkshood (A. delphinifolium) is a flowering species that belongs to the family Ranunculaceae. The picture was taken in Kenai National Wildlife Refuge in Alaska.
.jpg)
-_106_(1934)_20210808_205005.jpg){kind=spacer}
_(50184327491).jpg)
_(flower).jpg)
_flower.jpg)
{{cite book}}: CS1 maint: others (link) Aconitum (/ˌækəˈnaɪtəm/), also known as aconite, monkshood, wolfsbane, leopard's bane, devil's helmet or blue rocket, is a genus of over 250 species of flowering plants belonging to the family Ranunculaceae. These herbaceous perennial plants are chiefly native to the mountainous parts of the Northern Hemisphere in North America, Europe, and Asia; growing in the moisture-retentive but well-draining soils of mountain meadows.
Most Aconitum species are extremely poisonous and must be handled very carefully. Several Aconitum hybrids, such as the Arendsii form of Aconitum carmichaelii, have won gardening awards—such as the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit. Some are used by florists.
Akonito (science: Aconitum[1][2]) estas genro de unu- aŭ plurjaraj, tre venenaj herboj kun bluaj aŭ purpuraj floroj de unika formo simila al kasko (kaskofloro). La sepaloj estas kvazaŭ petale koloraj kaj formas la kaskon. El la planto oni ekstraktas akonitinon, alkaloidon uzatan en farmacio.
Aconitum napellus estas malnova, ŝatata ĝardenstaŭdo, kies origina formo havas ankaŭ florojn helruĝajn aŭ alikolorajn.
La genro enhavas ĉ. 400 speciojn, interalie la jenajn:
Genro akonito (Aconitum)
Akonito
Akonito (science: Aconitum) estas genro de unu- aŭ plurjaraj, tre venenaj herboj kun bluaj aŭ purpuraj floroj de unika formo simila al kasko (kaskofloro). La sepaloj estas kvazaŭ petale koloraj kaj formas la kaskon. El la planto oni ekstraktas akonitinon, alkaloidon uzatan en farmacio.
Aconitum napellus estas malnova, ŝatata ĝardenstaŭdo, kies origina formo havas ankaŭ florojn helruĝajn aŭ alikolorajn.
Aconitum (acónito) es un género de plantas fanerógamas de la familia Ranunculaceae. La especie tipo es el acónito común (Aconitum napellus), a veces llamado simplemente acónito. Comprende 948 especies descritas y de estas, solo 331 aceptadas.[1]
Este género de plantas perennes herbáceas es nativo de zonas montañosas del hemisferio norte. Sus hojas verde oscuras tienen estípulas; son palmeadas o palmeadas lobuladas con 5 a 7 segmentos. Cada segmento siguiente es trilobulado con bordes aserrados. Las hojas se disponen en espiral o alternadas, las inferiores son largamente pecioladas.
Son plantas ornamentales, los tallos son erectos, altos, coronados por racimos de largas flores zigomorfas azules, púrpuras, blancas, amarillas o rosas, con numerosos estambres. Se distinguen por tener uno de los cinco sépalos (el posterior), llamado galea, en forma de yelmo cilíndrico. Tiene 2 a 10 pétalos, en forma de nectarios.
Es una planta venenosa ya que contiene aconitina, uno de los alcaloides más activos y tóxicos. El uso de esta planta es peligroso y se conocen casos en los que el veneno hace efecto al contacto con la piel. Es recomendable aprender a reconocerla.[2] Se considera la planta más tóxica de Europa.
Contiene alcaloides diterpénicos, que en la raíz oscilan del 0.5 al 1.5%, de los que el principal, es la aconitina, así como aconina, napelina, neolina, hipaconitina, trazas de efedrina y esparteína, los glucósidos flavónicos luteolina y apigenina; glúcidos como el almidón (40-50%); prótidos, 10%; materias minerales, 4%, ácidos orgánicos como el ácido aconítico, ácido málico, etc.
En los tubérculos, la aconitina supone hasta un 85% de la totalidad de sus alcaloides.
Todas las partes de las plantas del género Aconitum pueden contener alcaloides diterpeno, cuya ingestión supone un riesgo para la salud.[3] Los alcaloides presentes en las raíces son extremadamente tóxicos, por sus potentes efectos cardiotóxicos y neurotóxicos.[4]
Debido a su alta toxicidad, la Organización Mundial de la Salud (WHO) y la Agencia Europea del Medicamento (EMEA) no recomiendan su uso para el tratamiento de ninguna dolencia.[cita requerida]
El acónito supone una fuente oculta de envenenamiento en infusiones de hierbas no tóxicas, contaminadas con sus raíces.[5]
En Asia, donde se considera que el acónito posee efectos beneficiosos para la salud, se producen envenenamientos graves e incluso mortales, como consecuencia de la utilización de las raíces en la preparación de sopas y comidas.[6]
El género fue descrito por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 532. 1753.[7] La especie tipo es: Aconitum napellus.
Aconitum es el nombre genérico, y deriva del griego antiguo akòniton (= "planta venenosa"). De hecho, la planta es conocida por su alta toxicidad desde la antigüedad homérica. Este nombre probablemente indicaba una planta venenosa endémica cuyo hábitat era común entre las rocas escarpadas en algunas zonas de Grecia. Hay dos raíces que se atribuyen a su nombre: akone (= "piedra"), en referencia a su hábitat; y koné (= "matar"), obviamente haciendo referencia a su toxicidad. También fue utilizado como un símbolo negativo (maldición o venganza) en la mitología de los pueblos mediterráneos. Según otras fuentes (Plinio el Viejo[8]), el nombre Aconitum se deriva de un antiguo puerto en el Mar Negro, llamado "Aconis". El nombre científico actualmente aceptado (Aconitum) fue propuesto por Carl von Linne, considerado el padre de la moderna clasificación científica de los organismos vivos, en la publicación Species Plantarum, de 1753.
Todas las partes del acónito contienen alcaloides, bases nitrogenadas diterpénicas, concentradas sobre todo en la raíz. La aconitina mayoritaria es un diester, derivado acetilado y benzoilado de un amino-alcohol hexacíclico norditerpénico (es decir, en C19), la aconina. Los alcaloides minoritarios tienen una estructura perecida: hipaconitina, mesaconitina, licaconitina, neopelina, napelina neolina.
La aconitina es uno de los tóxicos vegetales más temibles. La dosis tóxica para el ser humano se acerca a la dosis terapéutica (0,25 mg); la dosis letal es de 5 mg, y 2 mg provocarían grandes trastornos cardíacos. En cuanto a la tintura de acónito, se estima la dosis tóxica en 5 ml. Para la raíz, la dosis mortal se fija en 2-4 g.
La preparación de los acónitos provoca la hidrólisis de gran parte de los compuestos nativos, lo que reduce considerablemente su toxicidad.
Los primeros síntomas aparecen a los 30-45 minutos de media después de la ingestión. Produce picores en la lengua y hormigueos en la cara y las extremidades. La parestesia evoluciona hasta una anestesia de los estímulos nociceptivos y debilidad muscular.. También aparecen náuseas y vómitos.
Algunos sujetos tuvieron dificultades respiratorias, muchos estaban hipotensos. Debido a la actividad estimuladora de los canales sódicos de la aconitina; muchas veces, la calemia sigue normal y a veces disminuye.
En los casos más graves, se produce la muerte después de una fibrilación ventricular, que evoluciona inexorablemente, incluso después de aplicar un electrodo estimulador.
Cuando la ingestión del tóxico es reciente, se practica una descontaminación digestiva: lavado de estómago, administración de carbón activo. La eventual deshidratación y el desorden electrolítico se corrigen con los aportes necesarios. La disrritmia ventricular impone vigilancia continua durante las primeras 24 horas. En ausencia de antídoto específico, la única terapéutica eventual a aplicar es la administración de anti-arrítmicos junto a la lidocaína, como primera medida habría que utilizar la amiodarona y flecainida. También se emplean bretilium, procainamida, difenilhidantoína.
Rara toxicidad en animales debido a la inaccesibilidad de la planta. Las dosis tóxicas para el caballo son de, 300-400 g de raíz fresca, para el perro, 5 g de raíz seca.
A continuación se brinda un listado de las especies del género Aconitum aceptadas hasta julio de 2014, ordenadas alfabéticamente. Para cada una se indica el nombre binomial seguido del autor, abreviado según las convenciones y usos.
La homeopatía sugiere varios efectos beneficiosos para el acónito (en diluciones infinitesimales):
Varios autores (1910-1911). «Aconite». En Chisholm, Hugh, ed. Encyclopædia Britannica. A Dictionary of Arts, Sciences, Literature, and General information (en inglés) (11.ª edición). Encyclopædia Britannica, Inc.; actualmente en dominio público.
Aconitum (acónito) es un género de plantas fanerógamas de la familia Ranunculaceae. La especie tipo es el acónito común (Aconitum napellus), a veces llamado simplemente acónito. Comprende 948 especies descritas y de estas, solo 331 aceptadas.
Käoking (Aconitum) tuliikaliste sugukonda kuuluv taimeperekond.
Eestis kasvab kaks käokinga liiki:
Ukonhatut (Aconitum) on leinikkikasvien suku, johon kuuluu yli 250 lajia. Nimensä suku on saanut suurien kukkien ylimpien terälehtien muodosta.
Ukonhatut ovat monivuotisia ruohovartisia kasveja, jotka kasvavat luonnonvaraisina pohjoisin pallonpuoliskon viileähköillä alueilla. Joitakin lajeja viljellään koristekasveina.[1]
Ukonhatut ovat tappavan myrkyllisiä. Vaikuttava aine on akonitiini-alkaloidi, jota on erityisesti juurakossa ja pienempiä määriä muissa kasvinosissa. Kuolemaan johtaneita tapauksia tiedetään, kun juurta on syöty 2-4 grammaa. Kasvin lehtien pitkäaikainen ihokosketus aiheuttaa myös myrkytyksen. Myrkytyksen oireina on mm. pistely suussa, ihon tunnottomuus, erityinen hikoilu, jano, kylmyyden tunne, hengenahdistus, kuulo- ja näköhäiriöt. Vaikea myrkytys johtaa kuolemaan sydämen pysähtymisen tai hengityksen lamaantumisen takia.[2]
Suomessa luonnonvaraisena lehtokasvina kasvaa lehtoukonhattu sekä joskus viljelykarkulaisina aitoukonhattu (Aconitum napellus -lajin lusitanicum-alalaji) ja tarhaukonhattu.[4]
Ukonhatut (Aconitum) on leinikkikasvien suku, johon kuuluu yli 250 lajia. Nimensä suku on saanut suurien kukkien ylimpien terälehtien muodosta.
Ukonhatut ovat monivuotisia ruohovartisia kasveja, jotka kasvavat luonnonvaraisina pohjoisin pallonpuoliskon viileähköillä alueilla. Joitakin lajeja viljellään koristekasveina.
Ukonhatut ovat tappavan myrkyllisiä. Vaikuttava aine on akonitiini-alkaloidi, jota on erityisesti juurakossa ja pienempiä määriä muissa kasvinosissa. Kuolemaan johtaneita tapauksia tiedetään, kun juurta on syöty 2-4 grammaa. Kasvin lehtien pitkäaikainen ihokosketus aiheuttaa myös myrkytyksen. Myrkytyksen oireina on mm. pistely suussa, ihon tunnottomuus, erityinen hikoilu, jano, kylmyyden tunne, hengenahdistus, kuulo- ja näköhäiriöt. Vaikea myrkytys johtaa kuolemaan sydämen pysähtymisen tai hengityksen lamaantumisen takia.
Aconitum, les Aconits en français, du grec ancien ἀκόνιτον, est un genre de plantes herbacées de la famille des Ranunculaceae. Ce sont, pour un certain nombre, des espèces montagnardes[1]. Leurs fleurs semblent coiffées d'un casque. Elles contiennent des alcaloïdes toxiques, dont l'aconitine, poison mortel pour les humains et pour de nombreux animaux.
L'aconit est parfois surnommé Casque-de-Minerve, de par la forme de ses fleurs, ou Tue-loup, en raison de sa toxicité[2].
Théophraste dit au livre IX de son Histoire des plantes que l’aconit croît de la région des environs de Héraclée du Pont, et plus précisément d'une bourgade du nom d’Acones, d'où une étymologie populaire qui donne pour origine de la plante cette bourgade[3].
En réalité, Aconit est une francisation du latin aconitum issu du grec akòniton qui désigne dans l'Antiquité une plante vénéneuse[4].
Les aconits sont des espèces de plantes vivaces herbacées à souche tubéreuse qui mesurent 60 à 120 centimètres, et dont les feuilles d'un vert sombre sont palmées avec des divisions lobées[5]. Les fleurs forment des grappes érigées. Le périanthe est composé d'un calice et d'une corolle fortement modifiée. Le calice est formé de 5 pièces pétaloïdes, le sépale postérieur, plus développé et en forme de casque, recouvre les 2 sépales latéraux qui, eux-mêmes recouvrent les sépales antérieurs. La corolle est représentée par 8 pétales : 6 d'entre eux sont petits ou en voie de disparition, 2 en arrière de la fleur ont la forme de 2 cornets nectarifères (destinés à attirer les insectes pollinisateurs abeilles, bourdons) longuement pédicellés, inclus dans le casque[5]. Nombreuses étamines. Le fruit est formé de 5 follicules. Il existe une centaine d'espèces réparties dans les régions tempérées de l'hémisphère nord, pratiquement toutes toxiques, plusieurs mortelles. La racine est faite d'un vieux tubercule charnu, qui disparaîtra à la fin de la végétation, mais qui sera remplacé par deux ou trois tubercules plus jeunes, assurant la floraison de l'année suivante. Cette racine tubérisée, renflée en forme de navet (napus en latin, d'où l'épithète « napel » qui en est un diminutif) est à l'origine du nom d'Aconitum napellus[1].
Aconitum napellus est l'espèce de plante la plus toxique d'Europe : selon les spécialistes, il suffirait d'ingérer entre 1 et 3 grammes de sa racine pour provoquer une réaction mortelle dans l'heure qui suit. Cette plante est appelée la « reine des poisons ».
Les principes toxiques de cette plante (ainsi que de tous les autres Aconits, car il en existe au moins une trentaine d'espèces) sont des alcaloïdes, la napelonine, et l'aconitine. Pour un adulte, la dose létale d'aconitine purifiée est de 3 à 6 milligrammes[6]. L'effet de ce poison est une paralysie respiratoire. Tout commence par des coliques et des vomissements, puis des difficultés respiratoires, un affolement du rythme cardiaque, et parfois la mort.
Les feuilles d'Aconitum napellus contiennent de 0,2 à 1,2 % d'aconitine, les racines de 0,3 à 2 %[7].
Dans le langage des fleurs, l'aconit symbolise la fausse sécurité, comme un appel à se méfier de sa belle fleur[2].
Aconitum, les Aconits en français, du grec ancien ἀκόνιτον, est un genre de plantes herbacées de la famille des Ranunculaceae. Ce sont, pour un certain nombre, des espèces montagnardes. Leurs fleurs semblent coiffées d'un casque. Elles contiennent des alcaloïdes toxiques, dont l'aconitine, poison mortel pour les humains et pour de nombreux animaux.
Planda is ea acainít ar a dtugtar dáthabha dubh freisin. Ilbhliantóg le fréamhacha tiúbracha leathdhubha, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. Bíonn na duilleoga fíor-roinnte, na bláthanna liathchorcra, le clogad i bhfoirm cochaill. Úsáidtear í mar thámhshuanach is pianmhúchán, ach tá sí an-nimhiúil mar go bhfuil alcalóidigh inti, ina measc acainítin.
Jedić (jadić, klobučac, klobučić, dragoljub, lat. Aconitum), veliki biljni rod iz porodice Žabnjakovki (Ranunculaceae). Oko 340 vrsta[1] otrovnih trajnica, od kojih nekoliko raste i u Hrvatskoj. Od poznatijih su šareni jedić (A. variegatum), modri jedić (A. napellus), otrovni jedić (A. anthora), oštrobridi jedić (A. lycoctonum)
Latinski naziv roda kod grčkog ljekara i botaničara Dioskorida, označavao je jednu biljku kojom su ljudi trovali vukove. Ime je dao Plinije prema grčkoj riječi aconae, gole stijene, po tamošnjem staništu gdje je ta biljka rasla. [2]
Neke vrste jedića su smrtonosno otrovne, među njima i vrste u Hrvatskoj kao oštrobridi i modri jedič.
Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist:
Jedić (jadić, klobučac, klobučić, dragoljub, lat. Aconitum), veliki biljni rod iz porodice Žabnjakovki (Ranunculaceae). Oko 340 vrsta otrovnih trajnica, od kojih nekoliko raste i u Hrvatskoj. Od poznatijih su šareni jedić (A. variegatum), modri jedić (A. napellus), otrovni jedić (A. anthora), oštrobridi jedić (A. lycoctonum)
Latinski naziv roda kod grčkog ljekara i botaničara Dioskorida, označavao je jednu biljku kojom su ljudi trovali vukove. Ime je dao Plinije prema grčkoj riječi aconae, gole stijene, po tamošnjem staništu gdje je ta biljka rasla.
Neke vrste jedića su smrtonosno otrovne, među njima i vrste u Hrvatskoj kao oštrobridi i modri jedič.
Črijki[1] (Aconitum) su ród ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae).
Ród wobsahuje něhdźe 400 družinow, mjez kotrymiž su sćěhowace:
« Črijki » w druhich wikimediskich projektach :
Jeli eksistuje w druhej rěči hižo bóle wuwity nastawk ze samsnej temu, potom přełožuj a dodawaj z njeho.
Jeli nastawk ma wjace hač jedyn njedostatk, wužiwaj prošu předłohu {{Předźěłuj}}. Nimo toho so awtomatisce kategorija Kategorija:Zarodk wo botanice doda.
Črijki (Aconitum) su ród ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae).
Aconitum (/ˌækəˈnaɪtəm/),[2] juga dikenal dengan sebutan aconite, monkshood, wolf's bane, leopard's bane, women's bane, devil's helmet atau blue rocket, adalah salah satu genus dari lebih 250 spesies tumbuhan bunga yang berasal dari keluarga Ranunculaceae. is a genus of over 250 species of flowering plants belonging to the family Ranunculaceae. Tumbuhan menahun ini seringkali dijumpai pada pegunungan di bagian utara hemisfer[3] tumbuh didataran lembab yang diakibatkan oleh kabut pegunungan. Sebagian besar spesies tumbuhan ini merupakan tumbuhan beracun[4] sehingga harus berhati-hati.
Aconitum adalah tumbuhan berbunga yang seperti bunga buttercup. Aconitum adalah tumbuhan yang berbentuk rumput-rumputan yang terdapat bagian di dalam tanah yang dapat hidup lebih dari dua tahun yang biasa hidup di daerah yang bergunung-gunung di belahan bumi bagian utara. Hidup dengan menampung banyak air dan dapat menyerap tanah di padang rumput pegunungan. Daunnya berbentuk menjari dengan tiap daun terdiri dari 5-7 bagian yang setiap bagian tersebut terdiri lagi 3 bagian yang kasar dan terdapat duri tajam. Mereka dapat dibedakan dengan adanya satu dari lima kelopak daun yang berada di bagian belakang yang biasa disebut galea yang berbentuk helm berbentuk silinder. Acotinum mempunyai 2-10 daun bunga, 2 di bagian atas berbentuk besar. Mereka terletak dalam suatu kelompok yang ditopang oleh tangkai yang panjang. Acotinum memiliki sebuah taji cekung yang berada di puncak paling atas yang memuat nektar. Buah Acotinum akan terbelah dua jika sudah matang. Jenis yang paling dikenal dari genus ini adalah Aconitum napellus yang dianggap sangat penting dalam ilmu pengobatan dan ilmu racun. Akarnya kadang-kadang keliru dengan Horseradish. Acotinum memiliki batang di bawah tanah yang lancip di bawah akar. Mahkotanya atau sebagian dari bagian atasnya merupakan asal dari tanaman yang baru. Jika tersentuh ujungnya akan mengakibatkan keadaan mati rasa dan perih.
Tanaman ini menjadi makanan dari sebagian spesies Lepidoptera seperti ngengat dan tikus. Aconitum ferox mengandung sejumlah besar alkaloid pseudaconitine, yang di mana racun yang mematikan. Akar Aconitum ferox (Wolfsbane) memasok racun orang Nepal disebut bikh, bish, atau nabee. Ini berisi alkaloid pseudaconitine dalam jumlah besar, yang merupakan racun mematikan. Palmatum Aconitum menghasilkan racun bikh yang lain. Akar Aconitum luridum, dari Himalaya, dikatakan sangat mematikan seperti A. ferox atau A. napellus. Dalam persiapan pengobatan Barat aconite digunakan sampai hanya setelah pertengahan abad ke-20, tetapi ini tidak lagi digunakan karena telah diganti dengan yang lebih aman dan lebih efektif. Penggunaan internal wolfsbane diperlukan, untuk memperlambat denyut nadi, sebagai obat penenang di perikarditis dan denyut jantung, mengurangi kelebihan keringat atau untuk mengurangi sakit dalam pengobatan pilek, radang paru-paru, quinsy, radang tenggorokan, sesak napas, dan asma karena eksposur. Diambil secara internal, aconite bertindak sangat terkenal pada sirkulasi, respirasi, dan sistem saraf. Denyut nadi melambat, jumlah denyut per menit yang benar-benar dikurangi, di bawah dosis yang cukup besar, empat puluh, atau bahkan tiga puluh denyut, per menit. Menariknya, bunga wolfsbane digunakan untuk mengidentifikasi manusia serigala. Jika membuat bayangan kuning di dagu "tersangka", tes manusia serigala itu positif. Aconitum palmatum dapat dijadikan bahan ramuan Bikh yang lain. Akar Aconitum loridum dikatakan memiliki racun yang lebih kuat dari Acotinum ferox dan Acotinum plamatum. Beberapa spesies Acotinum digunakan sebagai racun pada anak panah. Suku Minaro di Ladakh menggunakan Acotinum napellus untuk memburu kambing hutan jantan, sedangkan di Jepang, suku Ainus menggunakannya untuk memburu beruang. Orang China juga menggunakannya sebagai berburu dan perang.
Aconitum (/ˌækəˈnaɪtəm/), juga dikenal dengan sebutan aconite, monkshood, wolf's bane, leopard's bane, women's bane, devil's helmet atau blue rocket, adalah salah satu genus dari lebih 250 spesies tumbuhan bunga yang berasal dari keluarga Ranunculaceae. is a genus of over 250 species of flowering plants belonging to the family Ranunculaceae. Tumbuhan menahun ini seringkali dijumpai pada pegunungan di bagian utara hemisfer tumbuh didataran lembab yang diakibatkan oleh kabut pegunungan. Sebagian besar spesies tumbuhan ini merupakan tumbuhan beracun sehingga harus berhati-hati.
Aconitum (L. 1753), comunemente noto come aconito, è un genere di piante erbacee appartenente alla famiglia delle Ranunculaceae, diffuso nell'intero emisfero settentrionale[1].
Il nome del genere ("Aconitum") deriva dal greco akòniton (= "pianta velenosa"). La pianta infatti risulta conosciuta per la sua elevata tossicità fin dai tempi dell'antichità omerica. Con questo nome probabilmente veniva indicata una pianta velenosa endemica il cui habitat frequente era tra le rocce ripide di alcune zone della Grecia. Due sono le radici che vengono attribuite al nome: (1) akòne (= “pietra”) facendo riferimento al suo habitat; (2) koné (= “uccidere”), facendo ovviamente riferimento alla sua tossicità. Veniva anche usata come simbolo negativo (maleficio o vendetta) nella mitologia dei popoli mediterranei.
Secondo altre fonti (Plinio)[2] il nome Aconitum deriva da un antico porto sul Mar Nero: “Aconis”.
La denominazione scientifica attualmente accettata (Aconitum) è stata proposta da Carl von Linné (1707 – 1778) biologo e scrittore svedese, considerato il padre della moderna classificazione scientifica degli organismi viventi, nella pubblicazione Species Plantarum del 1753.
La specie tipo per questo genere è: Aconitum napellus L..
I dati morfologici si riferiscono soprattutto alle specie europee e in particolare a quelle spontanee italiane.
Sono piante erbacee, perenni la cui altezza va da pochi decimetri fino a 2 metri. In Italia queste piante si presentano con due forme biologiche: (1) geofite rizomatose (G rhiz), ossia piante che portano le gemme in posizione sotterranea; durante la stagione avversa non presentano organi aerei e le gemme si trovano in organi sotterranei come rizomi, un fusto sotterraneo dal quale, ogni anno, si dipartono radici e fusti aerei. Oppure (2) emicriptofite scapose (H scap), ossia piante con gemme svernanti al livello del suolo e protette dalla lettiera o dalla neve, dotate di un asse fiorale eretto e spesso povero o privo di foglie.
Le radici sono secondarie da rizoma.
L'infiorescenza fondamentalmente è di due tipi: (1) a racemo poco ramoso e compatto (quasi una spiga), oppure (2) tipo pannocchia più o meno ramosa (a rami divaricati) e fogliosa con una disposizione lassa o densa dei fiori. In tutti i casi l'infiorescenza è sempre terminale (raramente ascellare). Alla diramazione dei rami sono presenti delle foglie di tipo bratteale che però non formano un involucro. I fiori sono peduncolati. I fiori sui racemi o sulle pannocchie possono raggiungere la trentina di unità. Dimensione media dell'infiorescenza: 10 – 30 cm.
I fiori di questo genere sono considerati fiori arcaici, o perlomeno derivati da fiori più arcaici dalla struttura aciclica. Il perianzio è formato da due verticilli: gli elementi esterni hanno una funzione di protezione e sono chiamati tepali o sepali (la distinzione dei due termini in questo caso è ambigua e quindi soggettiva); quelli interni sono dei nettari[3] (in questo fiore la corolla è praticamente assente). I fiori sono pentameri (a cinque elementi) a simmetria zigomorfa (o bilaterale) ed ermafroditi. Il colore del perianzio è blu, violetto o anche giallo-biancastro. Dimensione media dei fiori: 25 – 35 mm.
Il frutto è costituito da un aggregato di 3 - 5 capsule o follicoli sessili e polispermi (frutto secco sviluppato longitudinalmente con delle fessure per la fuoriuscita dei semi); la forma è cilindrica-oblunga con fianchi debolmente venati. Ogni follicolo termina con un becco diritto. All'interno del follicolo sono contenuti numerosi semi piccoli di colore bruno e dalla superficie rugosa (possono essere lamellati). Lunghezza del becco: 2 – 3 mm.
Per questo genere il tipo corologico definito è “Circumboreale-Artico”, per cui a latitudini basse preferisce scegliere habitat a quote medio-alte. Le specie del genere “Aconito” in Italia sono distribuite soprattutto al nord (nelle Alpi) e prediligono zone non troppo soleggiate e lievemente umide ai margini dei boschi a quote medie (difficilmente scendono verso il piano). Al di fuori delle Alpi questo genere è presente nei Carpazi e anche in molte altre catene montuose europee (soprattutto la specie Aconitum napellus). È altrettanto presente nella flora asiatica (qui si ha la concentrazione maggiore di specie): Asia Orientale e Asia Meridionale (India). Qualche specie è presente anche nelle catene montuose del Nord America (Aconitum delphiniifolium nativo del Canada e Alaska).
Lo stesso argomento in dettaglio: Specie di Aconitum. Il genere Aconitum comprende 311 specie[1] (una dozzina delle quali sono spontanee dei territori italiani) distribuite soprattutto nelle regioni temperate. La famiglia delle Ranunculaceae invece comprende oltre 2000 specie distribuite su circa 47 generi[5] (2500 specie e 58 generi secondo altre fonti).[6]
L'assetto tassonomico di questo genere in questi ultimi decenni ha subito più di qualche modifica e revisione. Ad esempio le specie A. vulparia e A. lamarckii (descritte da Pignatti nella “Flora d'Italia”)[7] sono state incluse nella specie Aconitum lycoctonum L. emend. Koelle.[8] Oppure le sottospecie A. variegatum subsp. paniculatum e A. variegatum subsp. valesiacum sono state trasferite nella specie Aconitum degeni Gáyer.[8]
All'interno del genere le vari specie sono raggruppate in sottogeneri e sezioni. L'elenco seguente indica alcune di queste sottodivisioni:
Qui di seguito viene proposta una classificazione scientifica (tradizionalmente accettata) di questo genere:
Le ultime ricerche sulla famiglia delle Ranunculaceae mettono in discussione la classificazione precedente proponendone una più in linea con gli ultimi studi filogenetici[10] (anche se – come affermano gli stessi ricercatori – sono richieste ulteriori prove per inserire definitivamente il clade delle “Delphineae”' nella sottofamiglia delle “Helleboroideae”):
Nell'ambito della famiglia delle Ranunculaceae, le cui sequenze nucleotidiche convalidano l'ipotesi di un'origine monofiletica, il genere Aconitum (insieme ai generi affini Actaea, Caltha, Helleborus, Trollius, Nigella e Delphinium) rappresenta un sottoclade basato sui tepali petaloidi (anche se per il momento le sequenze nucleotidiche non lo confermano).[5]
Un'ulteriore affinità filogenetica si ha con il genere Delphinium: tra i due generi sono presenti delle analogie nel cariotipo, la produzione di alcaloidi come diterpene e alcune similitudini nella morfologia floreale.[2]
Un recente studio[10] (dal quale è stato tratto il cladogramma semplificato della figura a lato) fatto in base ad analisi filogenetiche molecolari di alcune specie della famiglia delle Ranunculaceae (per il genere “Aconitun” sono state usate soprattutto delle specie originarie dell'Asia orientale) conferma un clade per i generi Delphinium, Consolida e Aconitum. Affinità sostenute anche da un punto di vista morfologico; infatti tutti e tre questi generi hanno infiorescenze di tipo racemoso, fiori zigomorfi, follicoli liberi e contengono anche l'alcaloide tipo diterpene (che non è presente in altre specie della famiglia).
Tutte le specie di Aconitum si presentano con grande variabilità facilitata da cause di isolamento e di ibridazione e di conseguenza con problemi di classificazione (vedi sopra). Spesso si tratta di individui poliploidi. La variabilità di queste specie si manifesta in molti caratteri: la lunghezza dei segmenti delle foglie, l'infiorescenza (lassa o densa), l'altezza del fusto, la forma e dimensioni dell'elmo. Gli elementi che maggiormente caratterizzano questi fiori sono la forma dell'elmo e il tipo di infiorescenza. Nelle immagini qui sotto queste caratteristiche sono schematizzate in riferimento ad alcune precise specie di Aconitum: 
Per meglio comprendere ed individuare le varie specie del genere (solamente per le specie spontanee della flora italiana) l'elenco che segue utilizza in parte il sistema delle chiavi analitiche, vengono cioè indicate solamente quelle caratteristiche utili a distinguere una specie dall'altra (da Pignatti[11] aggiornato secondo la pubblicazione “An annotated checklist of the Italian Vascular Flora” di AA.VV.[12]).
Tutte le specie spontanee della flora italiana di questo genere vivono sull'arco alpino. La tabella seguente mette in evidenza alcuni dati relativi all'habitat, al substrato e alla distribuzione di questi fiori relativamente allo specifico areale alpino.[13]
Legenda e note alla tabella.
Per il “substrato” con “Ca/Si” si intendono rocce di carattere intermedio (calcari silicei e simili); vengono prese in considerazione solo le zone alpine del territorio italiano (sono indicate le sigle delle province).
I generi che più si avvicinano a quello di questa voce sono: Delphinium e Consolida entrambi compresi nella famiglia delle Ranunculaceae. Nel paragrafo “Sistematica” e “Filogenesi" sono indicate le affinità tra questi tre gruppi. Le differenze invece consistono soprattutto nella morfologia del fiore: in Delphinium i sepali sono aperti, mentre in Consolida sono più lanceolati; inoltre entrambi i fiori di questi generi sono vistosamente speronati (il sepalo superiore che nell'Aconitum ha la forma di un casco, mentre in questi due tipi di fiori è prolungato all'indietro a forma di uno stretto tubo conico).
Tutti gli “aconiti” sono velenosi (contengono alcaloidi tipo diterpene e glucosidi – soprattutto l'aconitina). L'impiego dell'Aconitum in campo medico è ricordato da Dioscoride Pedanio nel suo trattato e fu riconsiderato dal medico austriaco Anton von Stoerck (1731 – 1803) ricordato per le sue ricerche cliniche sulle proprietà medicinali (ma anche sui vari livelli di tossicità) di varie erbe. In un lavoro del 1763 egli descrisse le sensazioni provocate dall'Aconitum (eccesso di salivazione, intorpidimento degli arti, formicolio) e propose l'impiego della pianta a scopo curativo per alleviare dolori reumatici, gonfiore e dolori nevralgici. Si deve aggiungere comunque che l'uso degli aconiti nella medicina moderna si è in gran parte attenuato nel decennio 1930 – 1940.[2]
Questa pianta estremamente velenosa in forma selvatica ma usata in campo farmacologico, in dose minima, perde gran parte del suo potenziale velenoso. L'aconitina, infatti, è mortale in dosi da 1 a 5 milligrammi e viene considerata uno dei veleni più potenti che si conoscano al giorno d'oggi. I sintomi per avvelenamento di queste piante sono nausea, vomito, diarrea, bradicardia, aritmia e infine arresto cardiaco e morte.
Nella medicina popolare, anticamente, venivano usate le radici opportunamente essiccate per le seguenti proprietà medicamentose: antinfiammatorie (attenua uno stato infiammatorio), antireumatiche (attenua i dolori dovuti all'infiammazione delle articolazioni), vermifughe (elimina i vermi intestinali) e analgesiche (attenua in generale il dolore).
Queste piante vengono soprattutto coltivate come fiori ornamentali grazie all'elegante contrasto tra i fiori e il ricco e decorativo fogliame (è del 1790 l'introduzione nei giardini europei della bella specie Aconitum japonicum).[14] Sono piante rustiche (di facile impianto e mantenimento) e in genere si adattano a qualsiasi tipo di ambiente, tuttavia è bene precisare che necessitano di un terreno possibilmente umido e ricco di Humus. Alcune specie di Aconitum (come l'Aconitum japonicum e l'Aconitum lycoctonum) necessitano un terreno di brughiera e una posizione estremamente ombreggiata. Superano facilmente i rigori dell'inverno. Si propagano facilmente per divisione del piede.
L'antichità della pianta (nella conoscenza umana) è testimoniata da una ricca documentazione storica, mitologica, poetica e altro. Qui di seguito vengono riportate alcune testimonianze e curiosità.[15]
Aconitum (L. 1753), comunemente noto come aconito, è un genere di piante erbacee appartenente alla famiglia delle Ranunculaceae, diffuso nell'intero emisfero settentrionale.
Kurpelė (lot. Aconitum, angl. Monkshood, Wolfsbane, vok. Eisenhut) – vėdryninių (Ranunculaceae) šeimos augalų gentis. Pavadinimas iš graikų k. žodžio akone – uola (kai kurie šios genties augalai auga ant uolų). Daugiamečiai žoliniai augalai su stačiu stiebu ir plaštakiškai suskaldytais lapais. Taurėlapiai spalvoti, viršutinis šalmo pavidalo, dvi apatinės taurėlapių poros paprastai nelygaus dydžio. Vaisius – lapavaisis.
Šios genties augalai turi narkotinių alkaloidų, todėl augalai yra labai nuodingi.
Gentyje yra apie 100 rūšių, paplitusių Europoje, Azijoje, Šiaurės Amerikoje. Lietuvoje darželiuose auginamos 4 rūšys:
Monnikskap (Aconitum) is een geslacht van vaste planten uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae).
Het geslacht kent 300 - 400 soorten[1][2] De wetenschappelijke naam is mogelijk afkomstig van het Griekse woord ἀκόνιτον, wat "zonder strijd" betekent. Een andere verklaring verwijst naar de berg Akonitos in Pontos. Volgens Plinius verwijst de naam naar de oude havenstad Aconis aan de Zwarte Zee.[3]
De bloemen vormen meestal eindstandige trossen.[2] Het bovenste bloemblad heeft de vorm van een helm of monnikskap, waaraan het geslacht zijn Nederlandstalige naam te danken heeft. De 5 bloembladen zijn geel, paars of blauw. De bladen zijn meestal diep gedeeld tot gespleten,[2] zelden ongedeeld.
De soorten van dit geslacht komen vooral voor in de gematigde streken van het noordelijk halfrond.[2] Van de 300-400 soorten komen er ruim 200 voor in China.[2] De voornaamste standplaatsen zijn vochtige bodems van bergweiden.[4]
In Nederland en België komt slechts een soort van nature voor, de gele monnikskap (Aconitum vulparia).[5] In de zomer van 1979 werd de blauwe monnikskap (Aconitum napellus) waargenomen in het Nederlandse natuurgebied 'Quakjeswater' bij Rockanje.[6]
Soorten die in de bergen van Europa voorkomen:[7]
Andere soorten buiten de Benelux:
Aconitum napellus
Aconitum napellus
Aconitum noveboracense
Aconitum reclinatum
Aconitum uncinatum
Aconitum vulparia
Monnikskap kan vermeerderd worden door knolvorming. Voor de kweek van de plant kan het beste vochthoudende, licht beschaduwde grond worden gebruikt. Ook in de zon kunnen de planten goed gedijen, mits de grond niet uitdroogt. Het planten kan het beste gebeuren in het najaar of vroeg in het voorjaar. De bloeitijd loopt van juli tot en met september. Monnikskap vindt toepassing in de siertuin en wordt ook wel geoogst als snijbloem.
Veel soorten planten in dit geslacht zijn sterk giftig. Dat geldt voor alle delen, zelfs voor de honing.[8] Ze bevatten het gif aconitine, een alkaloïde en sporen van verwante alkaloïden. Zelfs sap van de plant op de huid kan een heftige reactie teweegbrengen.
Soorten in dit geslacht dienen als waardplant voor onder andere de egale dwergspanner (Eupithecia absinthiata), Eupithecia coagulata, Heidedwergspanner (Eupithecia satyrata), boksbaardvlinder (Amphipyra tragopoginis), Blepharita amica, ridderspooruil (Periphanes delphinii), gelduil (Polychrysia moneta) en de bladroller Aterpia charpentierana.[9]
Het is ook de primaire voedselbron voor Bombus consobrinus.[10][11]
Aconitum komt in een aantal culturele uitingen voor, zoals:
Bronnen
... · Aconitum (Monnikskap) · Actaea · Adonis · Aquilegia (Akelei) · Anemone (Anemoon) · Caltha (Dotterbloem) · Clematis · Consolida (Ridderspoor) · Delphinium (Ridderspoor) · Eranthis · Helleborus (Nieskruid) · Hepatica · Myosurus · Nigella (Nigelle) · Pulsatilla · Ranunculus (Boterbloem) · Thalictrum (Ruit) · Trollius · ...
Monnikskap (Aconitum) is een geslacht van vaste planten uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae).
Het geslacht kent 300 - 400 soorten De wetenschappelijke naam is mogelijk afkomstig van het Griekse woord ἀκόνιτον, wat "zonder strijd" betekent. Een andere verklaring verwijst naar de berg Akonitos in Pontos. Volgens Plinius verwijst de naam naar de oude havenstad Aconis aan de Zwarte Zee.
Hjelmslekta (Aconitum) er ei planteslekt av høge, fleirårige urter i soleiefamilien. I Noreg veks ein art vilt, tyrihjelm. Sjølv om hjelmar er mellom dei giftigaste plantene, vert dei dyrka i hagar på grunn av dei vakre blomane. Gifta heiter akonitin og vart tidlegare brukt som legemiddel.
Nokre kjende artar:
Hjelmslekta (Aconitum) er ei planteslekt av høge, fleirårige urter i soleiefamilien. I Noreg veks ein art vilt, tyrihjelm. Sjølv om hjelmar er mellom dei giftigaste plantene, vert dei dyrka i hagar på grunn av dei vakre blomane. Gifta heiter akonitin og vart tidlegare brukt som legemiddel.
Nokre kjende artar:
Oktoberhjelm (A. carmichaelii) Prakthjelm (A. × cammarum) Storhjelm eller venusvogn (A. napellus) Tyrihjelm (A. lycoctonum) Ulvehjelm eller gulhjelm (A. lycoctonum subsp. vulparia)Hjelmslekta (Aconitum) er en slekt av høye, flerårige urter i soleiefamilien. Blomstene er hjelmformet. I Norge vokser én art vill, tyrihjelm. Selv om artene i denne slekta er svært giftige, dyrkes de i hager på grunn av de vakre blomstene.
Hjelmslekta (Aconitum) er en slekt av høye, flerårige urter i soleiefamilien. Blomstene er hjelmformet. I Norge vokser én art vill, tyrihjelm. Selv om artene i denne slekta er svært giftige, dyrkes de i hager på grunn av de vakre blomstene.
Multimedia w Wikimedia Commons Tojad (Aconitum L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Zwyczajowo bywa nazywany mordownikiem (z racji trujących własności). Liczy 100-300 gatunków (według różnych źródeł), zamieszkujących półkulę północną. Gatunkiem typowym jest Aconitum napellus L.[2]
Liście dłoniastodzielne. Kwiaty grzbieciste o barwie fioletowej, lub rzadziej żółtej. Środkowe działki kielicha jajowate, najniższe eliptyczne, górny hełmiasty. Osiem płatków, z których dwa przekształcone w miodniki z pastorałowato skręconą ostrogą. Pozostałe płatki niepozorne, łuskowate lub ich brak. Owoc: wielonasienny mieszek. Nasiona listewkowato zmarszczone, brązowoczarne. Korzeń wrzecionowato lub bulwiasto zgrubiały.
Rośliny bardzo silnie trujące: Zawierają alkaloidy dwuterpenowe: akonitynę, akoninę, napelinę, mezakoninę.
Napellus N. M. Wolf
W systemie APG II tojad należy do rzędu jaskrowców (Ranunculales), kladu dwuliściennych właściwych (eudicots). Jaskrowate są grupą siostrzaną dla rodziny berberysowatych[1].
Gromada: okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Ranunculopsida Brongn., podklasa jaskrowe (Ranunculidae Takht. ex Reveal), nadrząd Ranunculanae Takht. ex Reveal), rząd jaskrowce (Ranunculales Dumort.), podrząd Ranunculineae Bessey in C.K. Adams, rodzina jaskrowate (Ranunculaceae Juss.), podrodzina Aconitoideae Raf., plemię Aconiteae Horan., rodzaj tojad (Aconitum L.)[3].
Uwaga: Wszystkie gatunki tojadu są bardzo silnie trujące, dlatego nie zaleca się jakichkolwiek prób leczenia bez wiedzy i zgody lekarza.
W Polsce dziko występuje kilkanaście gatunków, wszystkie objęte są ochroną gatunkową. Ze względu na zagrożenie wyginięciem 7 gatunków wpisano do Polskiej czerwonej księgi roślin, są to: tojad lisi, tojad wiechowaty, tojad wschodniokarpacki, tojad niski, tojad sudecki, tojad maniński, tojad morawski.
Tojad (Aconitum L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Zwyczajowo bywa nazywany mordownikiem (z racji trujących własności). Liczy 100-300 gatunków (według różnych źródeł), zamieszkujących półkulę północną. Gatunkiem typowym jest Aconitum napellus L.
Aconitum é um gênero botânico da família Ranunculaceae
Aconitum é um gênero botânico da família Ranunculaceae
Stormhattssläktet (Aconitum) är ett växtsläkte i familjen ranunkelväxter[1] med ungefär 300 arter.[2] Stormhattar är mycket giftiga.
Stormhattarna är storväxta fleråriga örter som har köttiga knölformade jordstamar och mörkgröna handflikiga blad. Blommorna varierar i färg och sitter i toppställda klasar. Blommorna har 5 kronblandsliknande hylleblad där ett av bladen är hjälformat och två är sporrelika.[3]
Två av släktets arter förekommer i Sverige. Dels den nordisk stormhatten (A. lycoctonum) som är en underart till alpstormhatt, samt äkta stormhatt (A. napellus). Trädgårdsstormhatt (A. x stoerkianum) är en hybrid som ofta odlas som prydnadsväxt.[2][3]
Har i folkmun kallats ulvatand som ingrediens i häxsalva.
Stormhattar är mycket giftiga. Speciellt frön och rot innehåller bland annat giftet akonitin. Förgiftningar och dödsfall har inträffat vid medicinsk användning och när rötterna förväxlats med ätliga rötter. Förgiftningar genom olyckshändelse hos barn är ovanliga. Symtomen kan komma plötsligt, inom en timme, med brännande känsla i mun och svalg, kräkningar, diarré, salivavsöndring, kallsvettighet, myrkrypningar, synstörningar, hjärtrytmrubbningar, kramper och andningsförlamning.[2]
Växten har gått under många namn i olika delar av Sverige. Ett av de vanligaste är häst och vagn. Andra listade benämningar inkluderar giske, hundflocka, hundfloka, lusfloka, lusgräs, lushatt, lusört, vargdöda[4], blåhatt, blåhätta, blåmunk, duvan i arken, jungfru Mariæ sko, polskehatt, väderhatt, änglavajna ("änglavagnarna")[5] , munk, munkaluva (samt munkhatt och munkmössa[6]).
Släktnamnet aconitum kommer från grekiskans akoniton som var ett namn på en giftig växt hos Xenofon.[2]
Dottertaxa till stormhattar, i alfabetisk ordning:[1]
Wikimedia Commons har media som rör Stormhattssläktet.
Wikispecies har information om Aconitum.
Stormhattssläktet (Aconitum) är ett växtsläkte i familjen ranunkelväxter med ungefär 300 arter. Stormhattar är mycket giftiga.
Kurtboğan (Aconitum), düğün çiçeğigiller (Ranunculaceae) familyasından çok zehirli bir bitki cinsidir.
Kurtboğan, 50–199 cm yükseklikte, çok yıllık, otsu bitkilerdir. Çiçekleri sarı, morumsu ya da koyu mavi renkte olabilir. İçerdikleri alkoloitlerden dolayı çok zehirlidirler.
Türkiye'de 4 türü bulunur: A. anthora, A. cochleare, A. nasutum, A. orientale.
Kültürü yapılan türleri (A. × cammarum, A. carmichaelii, A. hemsleyanum, A. henryi, A. napellus), gösterişli çiçeklerinden dolayı bahçecilikte kullanılır.
A. anthora
A. carmichaelli
A. kitadakense
A. lycoctonum vulparia
A. moldavicum
A. napellus
A. variegatum
Kurtboğan (Aconitum), düğün çiçeğigiller (Ranunculaceae) familyasından çok zehirli bir bitki cinsidir.
Kurtboğan, 50–199 cm yükseklikte, çok yıllık, otsu bitkilerdir. Çiçekleri sarı, morumsu ya da koyu mavi renkte olabilir. İçerdikleri alkoloitlerden dolayı çok zehirlidirler.
Türkiye'de 4 türü bulunur: A. anthora, A. cochleare, A. nasutum, A. orientale.
Kültürü yapılan türleri (A. × cammarum, A. carmichaelii, A. hemsleyanum, A. henryi, A. napellus), gösterişli çiçeklerinden dolayı bahçecilikte kullanılır.
З сивої давнини відомі людям отруйні властивості аконітів. В Індії їх використовували для отруєння стріл. Пліній Старший називав аконіти рослинним миш'яком. У стародавній Греції та Римі їх використовували під час виконання смертних вироків. Діоскорид зазначав, що аконіти вживали для отруєння вовків, пантер та інших диких звірів. Великий римський поет Овідій, описуючи у своїй поемі «Метаморфози» золота, срібна та залізна доба людства, для характеристики гріхів залізної доби використовував такий вислів:
А. П. Чехов у книзі «Острів Сахалін» описує випадок захворювання людини, яка їла печінку свині, що отруїлася аконітом. Очевидно, з цим пов'язані народні назви: зілля чорне, отрутник, тоядь[джерело?]. Також відомо, що цією квіткою Клеопатра отруїла рідного брата.
Це незавершена стаття про Жовтецеві.Chi Ô đầu (Aconitum, phát âm /ˌækəˈnaɪtəm/[2]) là một chi có hơn 250 loài thực vật có hoa bản địa các vùng núi bắc Bán cầu,[3] mọc trên vùng đất ẩm. Phần lớn các loài đều rất độc[4]
Chi Ô đầu (Aconitum, phát âm /ˌækəˈnaɪtəm/) là một chi có hơn 250 loài thực vật có hoa bản địa các vùng núi bắc Bán cầu, mọc trên vùng đất ẩm. Phần lớn các loài đều rất độc
Aconitum L., (1753)
Типовой вид Дочерние таксоны
Боре́ц, или Акони́т (лат. Aconítum) — род многолетних травянистых ядовитых растений семейства Лютиковые (Ranunculaceae) с прямыми стеблями и с чередующимися дланевидными листьями.
Латинское название рода Aconitum (Аконит) произошло от греческого греч. Aconae — «скала, утёс» или Acontion — «стрелы». Растение было известно под тем же названием ещё древним.
Одна из легенд о происхождении растения связана с мифологическим героем Древней Греции — Гераклом. При выполнении двенадцатого подвига герой пленил и вывел из царства Аида трёхголового стража преисподней Цербера. Оказавшееся на поверхности чудовище, ослеплённое ярким солнечным светом, стало бешено вырываться. При этом из его пастей потекла ядовитая слюна, залившая землю и траву вокруг, и там, куда она попадала, поднимались высокие, стройные ядовитые растения. А поскольку произошло всё это якобы вблизи города Акони, в честь его и назвали необычный многолетник — «аконитум»[2].
Его виды носят русские народные названия — «борец-корень», «волчий корень», «волкобой», «иссык-кульский корень», «царь-зелье», «царь-трава», «чёрный корень», «чёрное зелье», «козья смерть», «железный шлем», «шлемник», «каска», «капюшон», «лошадка», «туфелька», «лютик голубой», «синеглазка», «прострел-трава», «прикрыш-трава». Немецкое название — Eisenhut — дано растению за сходство цветка со шлемом с опущенным забралом.
Все виды аконита распространены в Европе, Азии, Северной Америке.
Аконит растёт на влажных местах вдоль берегов рек и по обочинам дорог, на богатых перегноем почвах, на горных лугах.
Борец новеборацензе (Aconitum noveboracense) включён в официальный список растений, находящихся под угрозой исчезновения в США, а также в Красную книгу МСОП.[3]
Род весьма близок к растениям рода Живокость (Delphinium), или Шпорник. В отличие от большинства родов семейства, Борец имеет зигоморфные цветы, что делает общий облик этого растения не очень похожим на классические Лютиковые и несколько сближает его по внешнему виду с семейством Бобовые (Fabaceae). Более всего своим габитусом цветущие растения борца напоминают широко известную сельскохозяйственную культуру семейства бобовых — люпин, также часто имеющий фиолетовые или синие цветки и немного более компактные соцветия.
Многолетние травянистые растения.
Корневая система бывает двух видов. Небольшой клубневидновздутый конический корень, чёрный снаружи, летом развивает 1—2 молодых дочерних клубнекорня, перезимовывает и даёт весной начало новому растению; старый клубнекорень к концу вегетационного периода или отмирает вместе с надземной частью или старые клубнекорни не отмирают и не отделяются, а остаются связанными с новым молодым корнем, так что образуется целая цепочка из нескольких, иногда 12—15, корней. При другом типе корневой системы клубней не образуется, а развиваются многочисленные тонкие шнуровидные корни, сросшиеся в плоский стержневой корень, немного перекрученный.
Листья очерёдные, округлые, более или менее глубокопальчатораздельные.
Соцветия — верхушечная кисть из крупных цветков. Цветки неправильные: чашечка пятилистная, окрашенная (жёлтая, синяя, сиреневая или белая), венчиковидная; верхний листочек её шлемовидной формы; под этим шлемом находится редуцированный венчик, превращённый в 2 нектарника; тычинок много, завязь верхняя (шпорца нет — отличие от живокости). Цветут во второй половине лета.
Формула цветка: ↑ K 5 C ( 2 ) , 2 A ∞ G 3 _ {displaystyle uparrow K_{5};C_{{(2)},2};A_{infty };G_{underline {3}}} 
Плоды — 3—7 сухих, сборных, многосеменных листовок.
Во всех частях всех видов растений содержатся алкалоиды, в первую очередь — аконитин.
По современным представлениям, «аконит — крайне ядовитое растение, применение его в медицине недопустимо и опасно для жизни даже при традиционном наружном применении»[5].
Первая помощь при отравлении аконитом — промывание желудка и приём активированного угля, для дальнейших действий необходима помощь врача[6]. В частности, рекомендуется внутривенное введение глюкозы, при судорогах — внутривенное введение противосудорожных препаратов, таких, как оксазепам[6].
Многие виды борца, растущие в умеренном поясе Северного полушария, именно Aconitum stoerckeanum, Aconitum napellus, Aconitum variegatum, культивируются цветоводами ради красивых цветов, в основном тёмно-синих или фиолетовых, реже жёлтых и беловатых, собранных в длинные кисти или пирамидальные головки. Так, в европейском цветоводстве широко известен садовый гибрид «Биколор» (Aconitum ×cammarum «Bicolor»). Растение образует густые кусты до полуметра высотой и крупными кистями бело-голубых цветов. Часто культивируется и неприхотливый, почти не требующий специального ухода «Волчий аконит» — Aconitum lycoctonum subsp. vulparia (Rchb.) Nyman. Растение более компактное, высотой 1—1,2 метра с кистями узких насыщенно-жёлтых цветов.
Все виды этого растения во всех своих вегетативных органах, в особенности в листьях и корнях, содержат одуряющее ядовитое вещество жгучего острого вкуса и потому должны считаться опасными ядовитыми растениями. Часто встречались случаи отравления (иногда и со смертельным исходом), происходившего или от случайной примеси листьев аконита к салату и овощам, или же оттого, что люди несведущие принимают иногда шишконосные корни ядовитого Aconitum napellus, растущего в горных долинах Средней и Южной Европы, за корни другого горного растения любисток (Levisticum из семейства Зонтичные), употребляемого во многих горных местностях для выделки травяного ликёра.
В VIII Государственную фармакопею СССР (1946) были включены два вида борца: борец каракольский (Aconitum karakolicum) и борец джунгарский (Aconitum soongaricum), произрастающие во влажных горных лесах Тянь-Шаня. Клубни этих борцов содержат сумму дитерпеновых алкалоидов, из которых наиболее ядовит — аконитин[7].
Трава борца бледноустого (Aconitum leucostomum) используется для получения препарата аллапинина, обладающего антиаритмическим действием[7].
Акониты дают пчёлам незначительное количество нектара и обножки. Пчёлы посещают их только при отсутствии других медоносов. Акониты нередко вызывают отравление пчёл[8].
Древние галлы и германцы натирали экстрактом этого растения наконечники стрел и копий, предназначенных для охоты на волков, пантер, барсов и других хищников. Это в какой-то мере подтверждают сохранившиеся в народе прозвища аконита — волчий корень, волкобой, у славян — песья смерть, песье зелье, чёрное зелье[2].
В Древнем Риме аконит пользовался успехом как декоративное растение и широко культивировался в садах. Однако римский император Траян в 117 году запретил выращивать аконит, так как были частые случаи подозрительных смертей от отравлений. В Древней Греции и Риме аконитом отравляли приговорённых к смерти[2].
Плутарх рассказывал об отравлении этим растением воинов Марка Антония. Воины, в пищу которых попадал аконит, теряли память и были заняты тем, что переворачивали каждый камень на своем пути, будто искали что-то очень важное, пока их не начинало рвать жёлчью. Существует предание, что Тамерлан был отравлен именно ядом аконита — соком этого растения была пропитана его тюбетейка[2].
В старинную медицину аконит введён в XVIII веке Штёрком, лейб-медиком австрийского императора, в честь которого и был назван один из распространённейших видов в садовой культуре — Борец Штёрка.
Яд бик (Bikh, или Bish, Tuber Aconiti indica[9]), известный на Востоке, в особенности в Индии, как один из самых ужасных, добывается из аконита, в частности, из Aconitum ferox. Корни всех названных видов служат в Индии для добывания страшного яда для стрел, употребляемого в особенности индийцами дигароа, которые с этой целью смешивают растёртые корни аконита с соком Dillenia speciosa[10].
Цветок посвящён Сатурну[11][неавторитетный источник?]. По легенде, он появился из падавшей на землю слюны Цербера. Считается, что символизирует преступление, словесный яд и холодность. Часто упоминается как ведьмин цветок.[источник не указан 2149 дней]
К роду Борец наиболее близки роды Живокость, или Дельфиниум, или Шпорник (Delphinium) и Сокирки, или Консолида (Consolida): три этих рода составляют трибу Живокостные (Delphinieae) подсемейства Лютиковые (Ranunculoideae) семейства Лютиковые (Ranunculaceae)[12]:
ещё четыре подсемейства роды Живокость (Delphinium) и Сокирки (Consolida) семейство Лютиковые триба Живокостные от 250 до 300 видов порядок Лютикоцветные подсемейство Лютиковые (Ranunculoideae) род Борец,В средней полосе европейской части России чаще всего можно встретить четыре дикорастущих вида борца, все они ядовиты примерно в одинаковой степени.
Борец дубравный (Aconitum nemorosum Bieb.) встречается только в чернозёмной полосе. Растёт по степным склонам, а также по опушкам широколиственных лесов и среди кустарников. Отличается бледно-жёлтыми цветами и перисторассечёнными листьями.
Борец северный (Aconitum septentrionale Koelle.) (= Aconitum excelsum Reichb.) распространён практически по всей европейской части России, к северу встречается чаще. Растёт в лесах и среди кустарников. Цветки грязно-лиловые, белёсые, иногда даже белые. Последнее встречается редко. Форма шлема (верхней части цветка) конически-цилиндрическая, более узкая и длинная, чем у привычного садового аконита.
Борец Флёрова (Aconitum flerovii Steinb.) — редко встречающийся вид, занесён в Красную книгу России. Это узколокальный эндемик бассейна реки Шерны (Владимирская область). Указания Ярославской и Нижегородской областей позднее не подтвердились. Растёт по сероольшаникам в долинах небольших рек, иногда по заболоченным пойменным лугам и низинным болотам. Цветы фиолетовые, шлем куполообразный.
Борец шерстистоустый (Aconitum lasiostomum Reichb.) — этот вид можно найти во всех европейских областях России, кроме Предуралья. Растёт по лесам и на просеках. Цветки жёлтые или бледно-жёлтые, шлем узкий, почти цилиндрический.
Род включает в себе более 330 видов[13], распространённых в Северном полушарии.
На территории России и сопредельных стран произрастает около 75 видов. Некоторые из них:
Боре́ц, или Акони́т (лат. Aconítum) — род многолетних травянистых ядовитых растений семейства Лютиковые (Ranunculaceae) с прямыми стеблями и с чередующимися дланевидными листьями.
「乌头」重定向至此。關於別名“烏頭”的魚類，詳見「鯔魚」。參見文章
乌头属又名附子属（学名：Aconitum）是一种属于毛茛科的开花植物的属，这个属有250多个种。又名萴（音同“仄”）。
这些多年生植物主要生活在北半球山地潮湿的草地上。它们的叶子呈深绿色，没有托叶。叶子呈掌状，分五至七瓣。每瓣又分三片，边缘粗糙锋利。叶子在茎上交错或者螺旋排列，下部的叶子有长的柄。
乌头属植物非常美观，在高大直立的主干的顶端有一簇总状花序的蓝色的、紫色的、白色的、黄色的或者粉色的两侧对称的、拥有许多雄蕊的花。其五片花萼中的一片形似一个圆筒状的帽子。每朵花有二至十枚蜜腺状的花瓣。最上面的两个花瓣很大，它们位于帽状的花萼下，有很长的柄。它们的顶端有一个空的针，里面含有花蜜。其它花瓣小或者完全退化了。三至五片心皮在底部融在一起。
乌头属的学名Aconitum可能来自小亚细亚的一座山的名字。在希腊神话中传说海格力斯将冥界哈得斯的三頭犬刻耳柏洛斯捕到地面上。这条恶狗的唾液淌到的地方就长出了乌头。
乌头属植物是第三纪时的极地植物，随冰川期从西伯利亚传播到欧洲、亚洲和美洲。
传播花粉的昆虫不易接近乌头属的花蜜，只有有很长的虹吸管的大黄蜂才能获得它的花蜜，因此两者之间互相配合发展，以至于两者的分布地区一致。
《本草纲目》记载，乌头“辛、温、有大毒”。乌头属毒性非常高，它们也是非常重要的药用植物。其毒性主要来自乌头碱。未受伤的皮肤就已经可以吸收乌头碱。皮肤敏感的人可以通过接触而过敏。在药学中主要使用乌头的根，这里的药性浓度非常高。依照2015年版《中国药典》之规范，未经炮制的生草乌、生川乌“内服宜慎”；炮制后的乌头属药材，如需内服，应先煎、久煎，以减低毒性，每次用量不得超过3克；即便外用，也应控制药量。
由于乌头属的有剧毒，中国政府严禁私人买卖未经炮制的乌头属药材（如草乌、川乌），保健食品中不得添加乌头。然而至今仍经常有擅自烹制乌头药膳或者制作乌头药酒，食用或饮用后导致中毒甚至死亡的案例。
乌头属又名附子属（学名：Aconitum）是一种属于毛茛科的开花植物的属，这个属有250多个种。又名萴（音同“仄”）。
这些多年生植物主要生活在北半球山地潮湿的草地上。它们的叶子呈深绿色，没有托叶。叶子呈掌状，分五至七瓣。每瓣又分三片，边缘粗糙锋利。叶子在茎上交错或者螺旋排列，下部的叶子有长的柄。
乌头属植物非常美观，在高大直立的主干的顶端有一簇总状花序的蓝色的、紫色的、白色的、黄色的或者粉色的两侧对称的、拥有许多雄蕊的花。其五片花萼中的一片形似一个圆筒状的帽子。每朵花有二至十枚蜜腺状的花瓣。最上面的两个花瓣很大，它们位于帽状的花萼下，有很长的柄。它们的顶端有一个空的针，里面含有花蜜。其它花瓣小或者完全退化了。三至五片心皮在底部融在一起。
乌头属的学名Aconitum可能来自小亚细亚的一座山的名字。在希腊神话中传说海格力斯将冥界哈得斯的三頭犬刻耳柏洛斯捕到地面上。这条恶狗的唾液淌到的地方就长出了乌头。
この項目では、植物のトリカブトについて説明しています。ヒップホップユニットについては「トリカブト (ユニット)」をご覧ください。 
トリカブト（鳥兜・学名Aconitum）は、キンポウゲ科トリカブト属の総称である。
有毒植物の一種として知られる。
ドクウツギやドクゼリと並んで日本三大有毒植物の一つとされ[1]、トリカブトの仲間は日本には約30種が自生している。花の色は紫色のほか、白、黄色、ピンク色など。多くは多年草である。沢筋などの比較的湿気の多い場所を好む。トリカブトの名の由来は、花が古来の衣装である鳥兜・烏帽子に似ているからとも、鶏の鶏冠（とさか）に似ているからとも言われる。英名の"monkshood"は「僧侶のフード（かぶりもの）」の意。
塊根を乾燥させたものは漢方薬や毒として用いられ、烏頭（うず）または附子（生薬名は「ぶし」、毒に使うときは「ぶす」）と呼ばれる。本来、「附子」は球根の周りに着いている「子ども」の部分。中央部の「親」の部分は「烏頭（うず）」、子球のないものを「天雄（てんゆう）」と呼んでいたが、現在は附子以外のことばはほとんど用いられていない。俗に不美人のことを「ブス」というが、これはトリカブトの中毒で神経に障害が起き、顔の表情がおかしくなったのを指すという説もある[2]。
ヨーロッパでは、魔術の女神ヘカテーが司る花とされる。ギリシア神話では、地獄の番犬といわれるケルベロスのよだれから生まれたともされている。狼男伝説とも関連づけられている。
比較的有名な有毒植物。主な毒成分はジテルペン系アルカロイドのアコニチンで、他にメサコニチン、アコニン、ヒバコニチン、低毒性成分のアチシンのほか、ソンゴリンなど[3]を全草（特に根）に含む。採集時期および地域によって毒の強さが異なる[4][5]が、毒性の強弱にかかわらず野草を食用することは非常に危険である。
食べると嘔吐・呼吸困難、臓器不全などから死に至ることもある。経皮吸収・経粘膜吸収され、経口から摂取後数十秒で死亡する即効性がある。半数致死量は0.2グラムから1グラム。トリカブトによる死因は、心室細動ないし心停止である。下痢は普通見られない。特異的療法も解毒剤もないが、各地の医療機関で中毒の治療研究が行われている[6]。
芽吹きの頃にはセリ、ニリンソウ、ゲンノショウコ、ヨモギなどと外見が似ているため、誤食による中毒事故が起こる（死亡例もある）。株によって、葉の切れ込み具合が異なる（参考画像を参照）。蜜や花粉にも中毒例があるため、養蜂家はトリカブトが自生している地域では蜂蜜を採集しないか開花期を避ける。また、天然蜂蜜による中毒例が報告されている[7]。
漢方ではトリカブト属の塊根を附子（ぶし）と称して薬用にする。本来は、塊根の子根（しこん）を附子と称するほか、「親」の部分は烏頭（うず）、また、子根の付かない単体の塊根を天雄（てんゆう）と称し、それぞれ運用法が違う。強心作用や鎮痛作用があるほか、牛車腎気丸及び桂枝加朮附湯では皮膚温上昇作用、末梢血管拡張作用により血液循環の改善に有効である[4]。
しかし、毒性が強いため、附子をそのまま生薬として用いることはほとんどなく、修治と呼ばれる弱毒処理が行われる[8]。炮附子は苦汁につけ込んだ後、加熱処理したもの。加工附子や修治附子は、オートクレーブ法を使って加圧加熱処理をしたもの。修治には、オートクレーブの温度、時間が大切である。温度や時間を調節することで、メサコニチンなどの残存量を調節する。この処理は、アコニチンや、メサコニチンのC-8位のアセチル基を加水分解する目的で行われる。これにより、アコニチンはベンゾイルアコニンに、メサコニチンはベンゾイルメサコニンになり、毒性は1千分の1程度に減毒される。これには専門的な薬学的知識が必要であり、非常に毒性が強いため、素人は処方すべきでない。
古来、毒矢に塗布するなどの方法で、狩猟・軍事目的で北東アジア・シベリア文化圏を中心に利用されてきた。詳細は毒矢を参照。
ヤマトリカブト
キタダケトリカブト
沢筋に生える若い株（長野県菅平）
化学成分からみて妥当な分類としてトリカブト属が30種、変種が22種、計52種という多くの種類が存在。[3]
ハナトリカブトはその名の通り、花が大きくまとまっているので、観賞用として栽培され、切花の状態で販売されている。しかし、ハナトリカブトの全草にも毒性の強いメサコニチンが含まれているので、危険である。
推理モノの小説、漫画、テレビドラマなどでは定番のアイテムである。以下に代表例を記す。
トリカブト（鳥兜・学名Aconitum）は、キンポウゲ科トリカブト属の総称である。
有毒植物の一種として知られる。
투구꽃속(Aconitum /ˌækəˈnaɪtəm/)[1]은 미나리아재비과에 속하는 250개 이상의 종을 가진 속이다. 이 속은 여러해살이 식물로서 북반구 산지의 야생 식물(native plant)이며 산 목초지의 배수 작용 뿐 아니라 수분 유지력이 탁월하다.
이 명칭은 그리스어의 "ἀκόνιτον"(akoniton)으로 "흙 없이"라는 뜻이다. 식물에서 추출한 독이 늑대를 죽이는데 이용하여 "늑대의 골칫거리"(wolf's bane)으로 불리기도 한다.[2] 또한 독극물의 여왕(queen of poisons), 부자(aconite), 마법사의 모자(monkshood), 표범의 골칫거리(leopard's bane), 여자의 골칫거리(women's bane), 악마의 헬멧(devil's helmet), 파랑 로켓(blue rocket)으로도 부른다.[3]
현재 대한민국에서는 제조, 가공, 수입, 조리가 금지되어 있는 원료이다.[4]
투구꽃속 식물은 짙은 녹색의 턱잎(stipules)으로 이루어져 있다. 잎모양은 전체적으로 둥근 모양이지만 손바닥 모양으로 5-7개의 부분으로 이루어져 있다. 각각의 부분들은 다시 거칠고 날카로운 3개의 잎으로 이루어져 있다. 이 잎들은 나선형으로 배열되어 있다. 아래의 잎들은 긴 잎자루를 가지고 있다.9월쯤 피기 시작해 10월이면 전국 어디서나 저정을 맞는다. 꽃 한 송이 길이가 3cm도 더 되는 꽃송이가 이삭 모양으로 모여 주렁주렁 달린다.
크고 직립하는 줄기는 많은 수꽃술을 지닌 파랑, 보라, 하양, 노랑, 분홍의 대칭꽃의 층상꽃을 핀다. 이들은 5개 꽃잎 모양의 꽃받침(뒤에 1개)로 이루어져 원통형 헬멧처럼 보인다. 이 헬멧에서 투구꽃 무리라는 단어 "monkshood"라는 단어가 나왔다. 또한, 2-10개 정도의 꽃잎 모양의 꽃꿀이 있다. 위쪽에 있는 2개가 크다. 이들은 꽃받침 모자 아래 있어 긴 줄기와 연결되어 있다. 이들은 끝의 빈 곳과 함께 꽃꿀이 존재한다. 다른 꽃잎 모양은 작은 비늘 모양으로 이루어져 있다. 3-5개의 심피 일부분은 바닥과 융합한다.
열매는 골돌과의 복과(aggregate fruit)로 건조한 중심에 씨앗이 있다.
문학과 여러 문화에서 투구꽃속 식물은 다음과 같이 이용한다.
투구꽃속(Aconitum /ˌækəˈnaɪtəm/)은 미나리아재비과에 속하는 250개 이상의 종을 가진 속이다. 이 속은 여러해살이 식물로서 북반구 산지의 야생 식물(native plant)이며 산 목초지의 배수 작용 뿐 아니라 수분 유지력이 탁월하다.
이 명칭은 그리스어의 "ἀκόνιτον"(akoniton)으로 "흙 없이"라는 뜻이다. 식물에서 추출한 독이 늑대를 죽이는데 이용하여 "늑대의 골칫거리"(wolf's bane)으로 불리기도 한다. 또한 독극물의 여왕(queen of poisons), 부자(aconite), 마법사의 모자(monkshood), 표범의 골칫거리(leopard's bane), 여자의 골칫거리(women's bane), 악마의 헬멧(devil's helmet), 파랑 로켓(blue rocket)으로도 부른다.
현재 대한민국에서는 제조, 가공, 수입, 조리가 금지되어 있는 원료이다.
